سرطان پوست دارای انواع مختلفی بوده و یکی از رایجترین انواع سرطان در جهان است که هرساله عده زیادی را درگیر خود میکند. همانطور که میدانید علت اصلی این سرطان اشعه ماورا بنفش خورشید و تماس محافظت نشده با مواد شیمیایی است. توصیه اصلی برای حفاظت از خود در برابر سرطان پوست استفاده از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، پوشیدن لباسهایی است که تمام بدن را در بر میگیرد و همچنین مصرف ویتامین های پیشگیری از سرطان پوست است. در سالهای اخیر تحقیقاتی صورت گرفته که آیا رژیم غذایی سالم، مواد مغذی و مکمل های ضد سرطان پوست که مصرف میکنیم میتوانند در پیشگیری از سرطان پوست موثر باشند یا خیر. برای رسیدن به پاسخ این سوال ابتدا باید بدانید مکملهای ضد سرطان پوست چه نقشی دارند.
فهرست مطالب
حدود ۹۰ درصد از سرطانهای غیر ملانوم و ۸۹ درصد از خالهای سرطانی (ملانوم) با اشعه ماورا بنفش خورشید مرتبط هستند. قرار گرفتن در معرض این اشعه با تولید رادیکالهای آزاد باعث ایجاد التهاب، آسیب به عملکرد سلولها و تغییر در DNA آنها میشود. این تغییرات در DNA سبب ایجاد جهش در رشد سلولهای پوست و رشد تودههای سرطانی میشود.
مواد مغذی شامل ویتامینها و مواد معدنی که در مواد غذایی و مکملهای ضد سرطان پوست وجود دارند، میتوانند در بدن نقش آنتی اکسیدانی بازی کرده، به مبارزه با این رادیکالهای آزاد کمک کرده و از صدمه آنها به بافت پوست جلوگیری کنند.
نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۰۲ نشان داد که اشعه ماورا بنفش خورشید با از بین رفتن آنتی اکسیدانها در بدن رابطه دارد. بنابراین برای جایگزینی این مواد از بین رفته و تقویت لایههای محافظتی بدن در برابر این آسیبها باید به مصرف مواد مغذی و قرار دادن میزان کافی از آنها در رژیم غذایی توجه کرد.
در حالی که هم مصرف مواد غذایی و هم مکملهای ضد سرطان پوست میتوانند به بدن در تامین این مواد کمک کنند، متخصصان توصیه اکید دارند تا از راه یک رژیم غذایی سالم به این هدف دست پیدا کنید. چرایی این توصیه به این دلیل است که مواد مغذی مختلفی که در رژیم غذایی روزانه وجود دارند بر همدیگر اثر متقابل داشته و باعث میشوند تا بیشترین میزان جذب و اثر گذاری برای بدن فراهم شود.
مکملهای ضد سرطان پوست به صورت منفرد ممکن است اثر مشابه را نداشته و حتی در مواردی برای بدن ضرر نیز داشته باشد، چرا که برخی ویتامینها و مواد معدنی در دوز بالا سمی بوده و به برخی از اندامها مثل کبد آسیب میرسانند.
به طور کلی، علاوه بر مصرف ویتامینها و پایبندی به اصول تغذیه سالم، از استفاده از کرم ضد آفتاب غافل نشوید. همچنین، برای اینکه با سرطان پوست مقابله کنید، بهتر است به دنبال راه های پیشگیرانه باشید. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی میتوانید به طور مفصل درباره پیشگیری از سرطان پوست بخوانید.
در حالی که متخصصان اتفاق نظر دارند که خوردن تمامی مواد غذایی غنی از ریز مغذیها برای سلامتی و تقویت بدن در مقابل بیماریها مفید است، اما تحقیقات و شواهدی وجود دارند که نشان میدهند برخی از این مواد مغذی، به دلیل داشتم خواص آنتی اکسیدانی، به طور خاص به جلویگری از سرطان پوست کمک میکنند. در ادامه به معرفی این مواد مغذی و منابع آنها خواهیم پرداخت.
- بتاکاروتن: این ماده مغذی در بدن به ویتامین آ تبدیل شده و خواص زیادی برای سلامتی دارد. رژیمهای غذایی سرشار از میوه و سبزیجات حاوی بتاکاروتن میتوانند خطر ابتلا به برخی از سرطانها از جمله سرطان پوست را کاهش دهند. این ماده مغذی همچنین توانایی سیستم ایمنی بدن در مبارزه با بیماریها را افزایش میدهد. سبزیجات و میوههای نارنجی رنگ مثل هویج، کدو، سیب زمینی شیرین، طالبی، زردآلو و انبه از جمله منابع غنی بتاکاروتن هستند.
- لیکوپن: رنگدانههای قرمز موجود در لیکوپن که از گوجه فرنگی در برابر نور خورشید محافظت میکنند میتوانند برای پوست انسان نیز در این زمینه مفید باشند. مطالعهای در سال ۲۰۱۰ در مجله تخصصی پوست انگلستان نشان داد افرادی که به طور منظم در رژیم غذایی خود از گوجه فرنگی و مشتقات آن مثل رب و سس استفاده میکنند ۴۰ درصد کمتر از سایرین دچار آفتاب سوختگی میشوند. همچنین دیگر مطالعات نشان دادهاند، لیکوپن در کاهش خطر ابتلا به دیگر انواع سرطان نیز موثر است. این آنتی اکسیدان در گوجه فرنگی، هندوانه، زردآلو، گریپ فروت صورتی، پرتقال خونی و خرمالو یافت میشود.
- اسیدهای چرب امگا ۳: این ماده مغذی COX-2 که یک ماده شیمیایی بوده و باعث پیشرفت سرطان پوست میشود را مهار میکند. اسیدهای چرب امگا ۳ همچنین در کاهش التهاب در بدن موثر هستند. چندین نوع سرطان از جمله سرطان پوست به میزان بالایی با التهاب مزمن در ارتباط هستند. ماهیهای چرب مانند ماهی آزاد، ساردین، ماهی خال خالی و شاه ماهی از منابع سرشار امگا ۳ هستند. افرادی که مایل به مصرف گوشت نبوده یا از رژیمهای گیاهخواری پیروی میکنند، میتوانند با مصرف گردو و بذر کتان این ماده مغذی را دریافت کنند.
- پلی فنول: یکی از اصلیترین منابع این ماده مغذی چای سبز یا سیاه است. مطالعات نشان داده که نوشیدن چای سبز یا سیاه میتواند به جلوگیری از سرطان پوست کمک کند. البته در این زمینه چای سبز خواص بیشتری دارد و مصرف آن بیشتر توصیه شده است. پلی فنول موجود در چای سبز ماده شیمیایی گیاهی با خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و مهار کننده تومورهاست که باعث ترمیم DNA آسیب دیده از اشعه ماورا بنفش خورشید شده و میزان آسیب در سلولها را کاهش میدهد. مصرف روزی ۴ تا ۶ فنجان چای تازه دم کرده با رساندن مقدار زیادی پلی فنول به بدن به میزان چشمگیری خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش میدهد. توجه داشته باشید که چای را به صورت تازه و بلافاصله پس از دم کشیدن مصرف کنید. چایی که بیشتر از ۲۰ دقیقه و به مدت طولانی در معرض حرارت قرار میگیرد تا گرم بماند به مقدار زیادی آنتی اکسیدان و مواد مغذی دیگر خود را از دست میدهد.
- سلنیوم: در یک بررسی که ۱۴۴ هزار نفر در آن شرکت داشتهاند مشخص شد افرادی که به میزان کافی سلنیوم از رژیم غذایی خود دریافت میکنند به میزان ۳۱ درصد خطر ابتلا به سرطان و ۴۰ درصد خطر مرگ در اثر سرطان در آنها کاهش مییابد. سلنیوم در سبوس گندم، مخمرها، روغن ماهی، سیر، آجیل و دانهها، کنجد، تخم آفتابگردان و گردو یافت میشود.
- ویتامین ث: این ویتامین از خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی برخوردار بوده و به طور کلی با کاهش میزان سرطان در بدن رابطه مستقیمی دارد. پرتقال، لیمو، لیمو ترش، توت فرنگی، تمشک و برخی از سبزیجات مثل کلم بروکلی و فلفل دلمهای از منابع سرشار ویتامین ث هستند.
- ویتامین دی: اصلیترین نقش این ویتامین در بدن تقویت سیستم ایمنی و کمک به استخوان سازی است اما مطالعهای در سال ۲۰۱۱ نشان داد مصرف میزان کافی ویتامین دی در کاهش خطر ابتلا به ملانوم موثر است. این ویتامین همچنین در زمینه پیشگیری از سرطان سینه، روده بزرگ و رکتوم نیز مفید بوده و به کاهش خطر ابتلا کمک میکند. درست است که یکی از راههای ساخت ویتامین دی در بدن قرار گفتن در مقابل آفتاب است، اما اگر این تماس بدون محافظت باشد امکان آفتاب سوختگی و آسیب به پوست بالا خواهد رفت. ماهیهای چرب مثل ماهی آزاد، ماهی خال خالی، ماهی تن و روغن ماهی از منابع سرشار ویتامین دی هستند. مقادیر کمتری از این ویتامین در جگر گاو، تخم مرغ و لبنیات نیز وجود دارد. افرادی که دچار کمبود این ویتامین بوده و یا از راه خوراکی قادر به دریافت آن نیستند باید با مصرف پزشک از مکمل استفاده کنند.
- تاثیر ویتامین ای بر سرطان پوست: ویتامین ای یک آنتی اکسیدان قوی است که به طور موثر از آسیب رادیکالهای آزاد جلوگیری کرده، انرژی را از اشعه ماورا بنفش جذب میکند، دارای اثرات ضد التهابی است و توانایی پوست را برای ایجاد موانع محافظتی بهبود میبخشد. منابع غنی ویتامین ای شامل بادام و سایر مغرها، دانههای روغنی مثل آفتابگردان و سویا، اسفناج و کلم بروکلی است.
- روی: این ماده معدنی در تقویت سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماریها و سرطان نقش مهمی دارد. همچنین به بهبود فعالیت سایر آنتی اکسیدانها کمک میکند. مطالعاتی در سال ۲۰۱۷ نشان داد وجود مقدار کافی روی در رژیم غذایی نه تنها باعث افزایش کارایی سیستم ایمنی بدن میشود، بلکه سطح پروتئینهای درگیر در ترمیم DNA را افزایش داده و آسیب به سلولها که در نهایت منجر به سرطان میشود را کاهش میدهد. مقادیر زیادی از این ماده معدنی در گوشت گاو، گوسفند و حبوباتی مانند نخود، لوبیا و عدس وجود دارد.
- نیکوتین آمید: این آنتی اکسیدان به نیاسینامید، نوعی ویتامین B3 نیز معروف است. زمانی که اشعه ماورا بنفش به پوست آسیب میرساند، آنزیمهای ترمیم کننده DNA در پوست باعث بهبود این آسیبها میشوند، اما هرگز نمیتوانند آنها را به طور کامل از بین ببرند. ضایعات باقی مانده میتوانند منجر به پیری و سرطان پوست شوند. نیکوتین آمید که به صورت خوراکی یا موضعی مصرف میشود مواد مورد نیاز پوست که با ترمیم این ضایعات از بین میروند را دوباره تامین میکند. به این ترتیب این ماده توانایی سیستم ایمنی بدن برای مقابله با این آسیبها را بالا خواهد برد. خود اشعه ماورا بنفش نیز بر سیستم ایمنی تاثیرات مخربی دارد که نیکوتین آمید این تاثیرات را کاهش میدهد. این ماده به طور طبیعی در مخمر، گوشت بدون چربی، ماهی، آجیل و حبوبات وجود دارد. در سالهای گذشته و با پی بردن به اثرات آن در محصولات آرایشی و کرمهای ضد آفتاب نیز از نیکوتین آمید استفاده میشود.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم بهترین حالت استفاده از آنتی اکسیدانها و مواد مغذی گنجاندن آنها در رژیم غذایی است. اما برای افرادی که امکان استفاده از آنها را ندارند مصرف مکملهای ضد سرطان پوست با نظارت پزشک مشکل خاصی نخواهد داشت. به خاطر داشته باشید که علاوه بر وسایل محافظتی، رژیم غذایی سالم نیز در محافظت از پوست بدن شما نقش اساسی دارد.