خواص خرما - ۱۶ نکته مهم درباره ارزش غذایی خرما

خرما ماده غذایی محبوبی است که انواع متفاوتی دارد. خواص خرما در کنار طعم شیرین و شگفت‌انگیزی که دارد باعث شده است تا بسیاری خرما را به عنوان ماده غذایی جدانشدنی در سبد غذایی خود بگنجانند. چه به دنبال رژیم‌های لاغری هستید یا نه، چه به دنبال ترک شیرینجات باشید یا خیر، از خوردن خرما غافل نشوید. برای اینکه بدانید چرا خوردن خرما اهمیت دارد، تا انتهای مطلب با ما باشید. 

فهرست مطالب 

• خواص خرما خشک

• ویتامین‌های خرما

• ۱۶ نکته درباره فواید خرما

• خواص خرما برای معده

• خواص خرما در بارداری

• خواص خرما برای کودکان

• مضرات خرما

• حساسیت به خرما

خرما یکی از پرخاصیت ترین خوراکی‌های کره زمین محسوب می‌شود. این ماده غذایی به دلیل مواد پروتئینی و مغذی تشکیل دهنده خود می‌تواند یکی از مفیدترین میان وعده‌ها برای تمام اقشار جامعه به حساب بیاید. همانطور که از جداول زیر پیداست، در مقایسه بین خرمای خشک و خرمای تازه می‌توان به این نتیجه رسید که خرمای تازه به دلیل کالری پایین، نسبت به خرمای خشک رژیمی‌ترمحسوب می‌شود. اما، مدت نگهداری خرمای خشک به دلیل کم بودن آب موجود در آن به نسبت خرمای تازه بسیار طولانی‌تر است.

خواص خرما خشک

خرمای خشک به دلیل مقدار آب کمتر نسبت به خرمای تازه زمان نگهداری بیشتری سالم مانده و قابل مصرف است. می‌توان خرمای خشک را نیز مانند خرمای تازه پرفایده و پر از خواص دارویی دانست.

ارزش مواد مغذی و تغذیه خرمای خشک با خرمای‌تر و تازه تقریبا به یک اندازه است. با وجود این، باید دانست که کالری خرمای خشک از خرمای تازه بیشتر است. در نتیجه مصرف تعداد کمتری از خرمای خشک می‌تواند، نسبت به خرمای تازه موجب تولید انرژی برای بدن شود.

خرمای خشک نیز مانند خرمای تازه دارای مقادیر قابل توجهی از انواع عناصر و ویتامین‌های مغذی برای بدن است. خرمای خشک مانند خرمای تازه سرشار از پروتئین گیاهی، کربوهیدرات، آنتی اکسیدان، فیبر، پکتین، آب، گلوکز و ساکارز است. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره کالری خرما بیشتر بخوانید. 

خواص درمانی خرمای خشک با خواص درمانی خرمای تازه یکسان است. خرمای خشک باعث بهبود عملکرد مغز و قلب شده، عملکرد دستگاه گوارش و سیستم استخوانی بدن را نیز بهبود می‌بخشد. خرمای خشک را می‌توان یکی از مکمل‌های مهم آهن دانست.

ویتامین‌های خرما

خواص و اهمیت خرما به دلیل وجود ترکیباتی مانند، کربوهیدرات‌ها ( گلوکز، فروکتوز، مانوز، مالتوز، ساکاروز، پلی ساکاریدها)، اسیدهای چرب ( کاپریک، لوریک، مریستیک، پالمتیک، استئاریک، مارگاریک، آراشیدیک، پالمیتولئیک، اولئیک، لینولئیک)، ترکیبات معدنی (پتاسیم، فسفر، آهن، برم، کادیوم، کلر، سرب، سولفور، فلوئور، کلسیم، کبالت، مس، منیزیم، منگنز، سدیم، روی)، ویتامین‌ها (ویتامین آ، ویتامین ب۱ و ب۲ و ویتامین ث و نیاسین)، فیبر، پکتین، نمک‌، پروتئین و اسیدهای آمینه است. در دامه درباره خواص خرما برای سلامتی بیشتر می‌خوانید. 

۱۶ نکته درباره فواید خرما

مسلمانان خرما را غذایی کامل و ارزشمند می‌دانند و اهمیت آن، به دلیل تاکید بر خواص خرما در قرآن است.  دانشمندان و پژوهشگران زیادی درباره این میوه جادویی تحقیق و بررسی کرده و تا به امروز فواید و خواص بسیاری برای خرما یافته‌اند. در روایات آمده است:

برای بررسی خواص خرما، می‌توان بسته به نوع آن، خواص و فواید دارویی برای آن برشمرد. از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. انرژی‌زا: خرما به دلیل مقدار قند و کالری بالای خود می‌تواند از ضعف جسمانی جلوگیری کرده و به افزایش نیرو و انرژی بدن کمک کند.
2.  خرما سرشار از آنتی اکسیدان‌ جهت مقابله با رادیکال‌های آزاد است و از این رو، خاصیت ضد سرطانی دارد.
3. باعث بهبود عملکرد و توانایی مغز می‌شود. خرما علاوه بر کاهش مشکلات و بیماری‌های مغزی موجب کاهش استرس نیز می‌شود.
4. برای از بین بردن سرفه‌های مزمن و بیماری‌های سرد ریوی بسیار مفید است.
5. خرما خون‌ساز است. در افرادی که کمبود آهن و فولات دارند یا به کم خونی مینور دچار هستند، می‌تواند مفید باشد.
6. خرما ملین است. این ماده مغذی باعث افزایش حرکت در سیستم گوارش می‌شود.
7. برای افزایش گرمی مزاج در افراد با مزاج سرد بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
8. برای تقویت کلیه می‌توان از شربت خرما استفاده کرد.

9. در درمان بیماری‌های بلغمی چون مفاصل، رماتیسم مفصلی و درد کمر مفید است.
10. خرما باعث بهبود روند زایمان در مادران باردار می‌شود.
11. از خواص خرما، می‌توان به کاهش ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بد خون و سکته مغزی می‌شود.
12. هسته خرما (به صورت سائیده و یا جوشانده) در رفع سنگ کیسه صفرا و کلیه و کمک به التیام زخم‌های چرکین بسیار مناسب است.
13. خرما در درمان آلرژی، سیستم عصبی و سلامت قلب بسیار مؤثر است.
14. مقادیر بالای فیبر خرما می‌تواند موجب بروز لاغری و کاهش وزن شود.
15. خرما باعث افزایش میل جنسی و تقویت قوای جنسی و افزایش باروری می‌شود.
16. خرما می‌تواند جایگزین قندهای مصنوعی بوده و ترک شیرینجات موثر باشد. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره ترک شیرینجات بیشتر بخوانید. 

خواص خرما برای معده

از جمله خواص خرما، ‌می‌توان به فواید آن برای معده اشاره کرد. خرما موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش می‌شود. مقدار فیبر بالای موجود در خرما باعث افزایش تحرک روده و کاهش ابتلا به یبوست خواهد شد.

از زمان‌های قدیم، خرما برای التیام و تسکین ورم و درد معدوی استفاده می‌شد. در بسیاری از جوامع و روستاها هنوز هم مصرف خرما را برای تسکین بیماری‌های اندام معده، بسیار بهتر و مفیدتر از خوردن داروها و قرص‌های شیمیایی می‌دانند.

افرادی که زخم معده دارند، می‌توانند از خواص خرما برای زخم معده بهره‌مند شوند. به دلیل خواص خرما، مصرف آن موجب کاهش التهاب حاصل از زخم معده می‌شود. 

خواص خرما در بارداری

طبق پژوهش‌ها و تحقیقات انجام شده مادرانی که در هفته‌های آخر بارداری خود روزانه تعدادی خرما مصرف کردند، روند زایمان بهتر و راحت‌تری داشته و درد کمتری را تجربه کرده‌اند.

در دوران بارداری بدن مادر به دلیل تغذیه جنین و تغییرات هورمونی دچار کمبودهای شدید مواد مغذی می‌شود. خوردن خرما در این دوران باعث جبران برخی از این کمبودها از جمله آهن و گلوکز خواهد شد.

خرما همچنین مانع از ابتلای مادران باردار به یبوست می‌شود. خرما باعث افزایش کالری و انرژی بدن مادر شده و از ابتلا به بیماری‌های ناشی از افسردگی و کم‌تحرکی جلوگیری می‌کند. این میوه جادویی باعث کمک به رشد جنین در رحم شده و در تشکیل استخوان‌ها و لثه‌ها به جنین کمک کرده و مواد مغذی و عناصر مورد نیاز او را تا حد زیادی تامین می‌کند.

طبق نتایج بدست آمده از تحقیقات، فولات موجود در خرما از نواقص مادرزادی جلوگیری می‌کند و مانع از انقباضات زودرس و پارگی کیسه آب می‌شود. با تمام خواص و فواید ذکر شده برای خرما، مادران باردار باید قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند. پزشک متخصص با بررسی خصوصیات فردی افراد و بیماری‌های زمینه‌ای از جمله آلرژیک، مقدار و نوع مصرف آن را به خوبی و درستی بیان می‌کند.

خواص خرما برای کودکان

خرما برای تمام رده‌های سنی یکی از مهمترین و پرخاصیت‌ترین مواد خوراکی موجود در طبیعت محسوب می‌شود. برای دادن خرما به کودک باید ابتدا با پزشک متخصص مشورت کنید.

بعضی از افراد از زمان‌های کودکی به خوردن این میوه جادویی واکنش‌های آلرژیک از خود نشان می‌دهند. کودکان از سنین ۶ ماهگی به بعد برای تامین نیازها و مواد مغذی خود نیاز بیشتری نسبت به ماه‌های اول تولد دارند، و شیر مادر به تنهایی نمی‌تواند این نیازها را برطرف کند.

خرما به دلیل داشتن مقدار مواد مغذی فراوان می‌تواند، تغذیه مناسبی برای کودکان محسوب شود. خرما را باید مدتی پس از شروع خوردن غذاهای جامد و به صورت تکه‌های کوچک (پوره) به وعده‌های غذایی کودک افزود.

خرما می‌تواند به افزایش رشد، انرژی و بهبود توانایی ذهنی کودکان کمک شایان ذکری کند. می‌توان برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار مانند خفگی و مشکلات گوارشی، خرما را به صورت پخته، پوره شده و در تکه‌های کوچک در اختیار کودک قرار داد.

کودکان با سنین بالاتر از دو سال می‌توانند تا روزی ۳ عدد خرما میل کنند. همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد، افزودن مواد خوراکی به رژیم غذایی کودکان باید تحت مشورت با متخصص کودکان صورت بگیرد. 

مضرات خرما

همانطور که گفته شد بعضی از افراد با خوردن خرما دچار عوارض ناشی از آن می‌شوند. این عوارض بسته به میزان آلرژی در افراد مختلف از خارش پوست تا ایجاد حالات آسم متفاوت است.

• کالری و فیبر زیاد موجود در خرما می‌تواند موجب افزایش وزن و چاقی شود.
• افرادی که قدرت هضم فروکتوز کمتری دارند، می‌تواند موجب بروز نفخ و دردهای شکمی شود.
• مصرف بیش از حد خرما می‌تواند موجب بروز انواع پوسیدگی در دندان‌ها شود.
• افزایش بیش از حد پتاسیم خون ممکن است، منجر به بروز هایپرکالمی در افراد شود. مصرف بیش از حد خرما می‌تواند میزان پتاسیم خون را افزایش داده و جهت درمان نیاز به مداخله دارویی باشد.
• در کودکان ممکن است منجر به بروز خفگی و یا در صورت مصرف بیش از حد مشکلات گوارشی شود.

حساسیت به خرما

بسیاری از افراد با خوردن خرما دچار حساسیت و آلرژی می‌شوند. ماده حساسیت‌زای موجود در خرما با نام Pho d2 باعث می‌شود، تا افراد حساس به مواد پروتئینی مختلف موجود در عصاره خرما واکنش آلرژیک گوارشی و پوستی گسترده‌ای از خود بروز دهند.

• گرده خرما نیز به نوبه خود باعث بروز آلرژی در دستگاه تنفسی خواهد شد. حداکثر ۲۰ الی ۳۰ دقیقه بعد از خوردن خرما واکنش‌های آلرژیک در دهان و گلو با ایجاد خارش، قزمزی و تورم بروز می‌کند. این علائم که سندرم آلرژی دهانی نیز گفته می‌شود، ممکن است با گذشت مدت زمانی مجددا تکرار شود.
• از علائم چشمی آلرژی به خرما می‌توان به خارش چشم، قرمزی، تورم، اشک و حساسیت به نور اشاره کرد. در صورت ایجاد حساسیت در بینی می‌تواند موجب عطسه مکرر، آبریزش از بینی، خارش، علائم در ریه و حتی آسم شود. در صورت شدید بودن مقدار آلرژی ممکن است عوارض آن پوست، معده و ریه را نیز درگیر ‌کند.
• از تاثیرات آلرژی افراد در دستگاه گوارش می‌توان به تهوع، دل درد، اسهال و نفخ اشاره کرد.

در صورت تشخیص قطعی آلرژی در افراد باید در مصرف خرما تا حد زیادی دقت شود. با تشخیص پزشک و تجویز او می‌توان جهت جلوگیری از عوارض آلرژی به خرما از داروهای ضد حساسیت و آنتی هیستامین‌ها استفاده کرد.

سخن پایانی 

بدون شک، خواص خرما باعث شده تا بیشتر افراد به مصرف آن تمایل نشان دهند. برخی از افراد تمایل دارند همراه با چای دانه‌ای از خرما در دهان گذاشته تا علاوه بر بهره بردن از طعم دلپذیر خرما و دریافت قند کافی، انرژی لازم برای ادامه روز را دریافت کنند. اما خرما ممکن است برای همه مفید نباشد، افرادی که به خرما حساسیت دارند بایستی در مصرف خرما دقت کنند.