پتاسیم (Potassium) با نماد شیمیایی k یک ماده معدنی از دسته فلزات قلیایی است که سومین ماده معدنی فراوان در بدن محسوب شده و در غذاهایی که میخوریم وجود دارد. این فلز قلیایی نوعی الکترولیت بوده که وظیفه جابهجایی پالسهای الکتریکی در بدن را برعهده دارد. همچنین به طیف وسیعی از عملکردهای ضروری بدن از جمله تنظیم فشار خون، تعادل طبیعی آب، انقباض عضلانی، ارسال و دریافت پالسهای عصبی، گوارش، ضربان قلب و تعادل PH (اسیدی یا قلیایی بودن) کمک میکند. ۹۸ درصد از پتاسیم بدن درون سلولها ذخیره شده که از این میزان ۸۰ درصد مربوط به سلولهای عضلانی است. این ماده معدنی به طور طبیعی در بدن وجود ندارد و تولید هم نمیشود، بنابراین باید از طریق مصرف غذا و مکمل، پتاسیم مورد نیاز بدن را دریافت کنیم. کمبود پتاسیم و عدم تعادل آن در بدن میتواند مشکلات جدی سلامت ایجاد کند.
فهرست مطالب
پتاسیم یک الکترولیت است؛ الکترولیت بودن یک ماده به این معنی است که زمانی که در آب حل میشود یونهای مثبت و منفی تولید میکند. این خاصیت به آنها امکان هدایت الکتریسیته را میدهد که برای بسیاری از فرآیندهای بدن مهم است. حال باهم نگاهی به نقش پتاسیم در هر یک از این فرآیندها میاندازیم:
در جدول زیر میزان پتاسیم مورد نیاز متناسب با سن و وضعیت افراد آورده شده است. میزان زیادی از مقادیر ذکر شده توسط یک رژیم غذایی سالم و مصرف مکمل در صورت نیاز در کنار آن قابل دریافت است.
بسیاری از غذاهایی که در طول روز مصرف میکنید حاوی پتاسیم هستند. با این حال اگر از کمبود آن رنج میبرید و یا میخواهید رژیم خود را برمبنای دریافت میزان مناسبی از آن تنظیم کنید میتوانید مواد غذایی زیر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
هیپوکالمی یا کمبود پتاسیم حالتی است که در آن سطح این یون در خون به پایینتر از میزان طبیعی ۰.۵ تا ۳.۵ میلیمول در لیتر کاهش پیدا کند. بیماری کلیوی، استفاده بیش از حد از داروهای ادرار آور، تعریق زیاد، اسهال و استفراغ، کمبود منیزیم و استفاده از آنتی بیوتیکهایی مانند کاربنی سیلین و پنی سیلین از عواملی هستند که منجر به هیپوکالمی میشوند.
بروز علائم هیپوکالمی بسته به شدت و ضعف این عارضه متفاوت است اما معمولا به صورت خستگی مفرط، اسپاسم عضلانی، ضعف و گرفتگی، یبوست، تهوع و استفراغ ظاهر میشود. اگر هیپوکالمی به مرحله حاد برسد ممکن است موجب مرگ نیز شود. این عارضه از طریق آزمایش خون یا اندازهگیری سطح PH خون تشخیص داده میشود.
هایپرکالمی یا مصرف بیش از حد پتاسیم، وجود بیشتر از حد طبیعی پتاسیم در خون است. معمولا افرادی که رژیم غذایی سالم و طبیعی دارند به ندرت دچار این عارضه خواهند شد. مصرف بیش از حد مکملها ، بیماری کلیوی، ورزش طولانی مدت، شیمی درمانی، دیابت، مصرف مواد مخدر از مهمترین عوامل ایجاد هایپرکالمی هستند.
دوزهای طبیعی پتاسیم نسبتا بیخطر هستند، اما اثرات جانبی مصرف دوزهای بالای آن میتواند خطرناک باشد. افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی، دیابت، بیماریهای قلبی، بیماری آدیسون و زخم معده نباید بدون هماهنگی با پزشک معالج خود مکمل مصرف کنند. علائم مصرف بیش از حد پتاسیم ضعف عضلانی، ضربان قلب نامنظم، گیجی، احساس گزگز در اندامها، فشار خون پایین و کما هستند که با مشاهده آنها بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید.
بارزترین علامت زیاد شدن این ماده معدنی در خون ضربان قلب شدید و نامنظم (آریتمی) است که در موارد حاد حتی ممکن است منجر به مرگ شود. معمولا در موارد خفیف علائم خاصی وجود ندارد اما در صورت داشتن هرگونه حالت غیرطبیعی حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
وجود تمام مواد غذایی در رژیم غذایی سالم لازم است، اما به یاد داشته باشید که مقدار مصرف آنها را نیز باید رعایت کنید. بهترین راه تامین مواد معدنی مورد نیاز استفاده از مواد غذایی غنی است. با وجود این، اگر نیاز به مصرف مکمل داشتید حتما با پزشک خود نوع و مقدار صحیح آن را مصرف کنید.
۲ نفر امتیاز دادهاند
۵
۴
۳
۲
۱
لطفا دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید
حق همهی ماست که زندگی سالم و شادتری را تجربه کنیم. تمام تلاش تیمهای مختلف سبک زندگی همین است که حال شما بهتر شود.
کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به شرکت داده کاو(سهامی خاص) میباشد.