خرما یکی از مقوی‌ترین و مفید‌ترین خوراکی‌ها برای تمام افراد در سنین مختلف به حساب می‌آید. انرژی و مواد مغذی موجود در این ماده غذایی موجب افزایش ارزش و سهم آن در رژیم غذایی روزانه می‌شود. تحقیقات جدید باعث کشف فواید بیشتری در این میوه مهم و پر خاصیت شده و از تأثیرات آن بر روی رژیم روزانه غذایی و افزایش انرژی بدن پس از مصرف می‌گویند. در دادمه این مطلب می‌توانید درباره انواع خرمای ایران و خواص آن بیشتر بخوانید. 

فهرست مطالب 

• معرفی انواع خرمای ایرانی 

• بهترین خرمای ایران

• انواع خرمای صادراتی ایران

  • بهترین خرمای صادراتی

• انواع خرمای خشک ایران

نخل درختی بسیار پرفایده است، به طوری که تمام قسمت‌های آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور مثال در کشور ایران از زمان‌های دور تا به‌کنون از درخت نخل و فرآورده‌های آن استفاده‌های فراوانی شده است. این خوراکی سرشار از انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، فسفر، پتاسیم، گوگرد، فیبر، کلسیم، آهن، منگنز، مس، و منیزیم است، که همگی برای حفظ سلامتی بدن بسیار مفید هستند.

درخت نخل علاوه بر تولید میوه پر فایده خرما می‌تواند، منافع بیشتری از قبیل مفید بودن شاخ و برگ آن و همچنین فراهم آوردن هسته خرما برای تغذیه شتران و درمان دارویی (هسته خرما به صورت پودر) فراهم ‌کند. در این مطلب از وبسیات سبک زندگی می‌توتنید درباره خواص خرما بیشتر بخوانید. اما در این مقاله سعی داریم در ادامه این مطلب بیشتر به این میوه معجزه‌گر و اسرارآمیز پرداخته، و انواع خرمای ایران را خواهیم شناخت.

معرفی انواع خرمای ایرانی 

خرما یکی از انواع قندهای طبیعی است که مواد مغذی سرشاری دارد. خرما از گیاه نخل با نام علمی Phoenix dactyliferal از راسته Arecales و خانواده Palmaceae به وجود می‌آید. بر اساس نظریه ویلسون، یکی از کارشناسان برجسته خرما و مدارک مستدل در این‌باره، موطن اصلی این گیاه عراق و ناحیه غربی و جنوبی ایران است؛ به طوریکه هم‌اکنون بیشتر از نصف خرمای مصرفی در جهان در جلگه خوزستان، بین النهرین، سواحل رودخانه کارون و اروند رود در کشورهای ایران و عراق کشت می‌شود. همین دلیل می‌تواند دلیلی بر افزایش تنوع گونه‌های درخت خرما در ایران باشد. برای شناخت بهتر انواع خرمای ایران در ادامه مواردی از این میوه شگفت انگیز و خارق العاده را بیان می‌کنیم.

• خرمای ضیافتی: به دلیل رطوبت زیادش به خرمای ‌تر هم شناخته می‌شود. این خرما بسیار عامه پسند است. خرمای مضافتی که نوع مرغوب آن رنگی سیاه دارد یکی از خوشمزه‌ترین انواع خرما در جهان محسوب می‌شود.
• خرمای پیارم: از محبوبترین انواع خرمای ایران ، خرمای پیارم است. این خرما که از انواع نیمه خشک است دارای قند فروکتوز بوده که برای بدن ضرر چندانی نداشته و در افراد دیابتی به عنوان قند مجاز شناخته می‌شود. این خرما عموما در استان هرمزگان برداشت می‌شود و خرمای گران‌قیمتی است. یکی از مهمترین ویژگی‌های این خرمای ایرانی، دیررس بودن آن است.

• خرمای استعمران: این خرما بیشتر در خوزستان به عمل می‌آید. از خرماهای نیمه خشک کشور محسوب شده و به دلیل داشتن کالری و قند بالا برای افراد لاغر و ورزشکاران بهترین گزینه است. این خرما به دلیل حجم آب کم خود یکی از بهترین گزینه‌ها جهت صادرات محسوب می‌شود.
• خرمای شاهانی: این خرما بیشتر در نخلستان‌های هرم به عرصه می‌آید. به دلیل رطوبت موجود در آن به عنوان خرمای‌تر شناخته شده و از آن می‌توان جهت تهیه انواع شیره و خمیر خرما استفاده کرد. به دلیل رنگ و طعم مطبوعش می‌توان گفت، از طرفداران بیشماری برخوردار است. نام‌های دیگر این خرما عبارتند از شاوانی، شونی و خورک.

• خرمای گنتار: خرمای گنتار که دارای هسته‌ای کوچک است و با نام‌های قنطار یا قندی نیز شناخته می‌شود. خرمای گنتار از انواع خرمای تر محسوب می‌شود. این خرما در استان خوزستان به عمل آمده، و از گونه نیمه خشک به حساب می‌آید. رنگ متمایل به قهوه‌ای داشته و از قابلیت نگهداری بالایی برخوردار است.
• خرمای ربی: این خرما به رنگ‌های قرمز و متمایل به سیاه بوده و محل اصلی تولید آن سیستان و بلوچستان است. این نوع دارای میوه‌ای بزرگ، پوستی براق، شفاف و نازک، ظاهری چروک خورده و کشیده، رطوبت کم و ماندگاری بالاست.

• خرمای زاهدی: این نوع خرما از انواع نیمه خشک محسوب شده و اندازه‌ای متوسط و پوستی نرم و براق دارد. خرمای زاهدی دارای رنگ قهوه‌ای روشن، عطر و طعمی شیرین،  بیضی شکل و گوشت میوه آن زرد است.
• خرمای کبکاب: این خرما نیز جزو خرماهای نیمه خشک بوده و در ایران طرفداران زیادی دارد. پوست این خرما نسبت به دیگر خرماهاتی از ضخامت و سفتی بیشتری برخوردار است. شهد و شیره این خرما بسیار زیاد است و بیشترین برداشت این خرما در نخلستان‌های بهبهان صورت می‌گیرد.
• خرمای خاصویی: این خرما همانند خرمای کبکاب در بهبهان خوزستان به بار می‌آید. طول عمر این خرما زیاد بوده و قابلیت نگهداری بالایی دارد. این خرما که طرفداران مخصوص به خود را داشته، یکی از تأثیرگذارترین خرماهای خوزستان به حساب می‌آید. شکل خرمای خاصویی بامیه گونه و کوچک است.

• خرمای خدری: این خرما باعث افزایش نیرو و یافتن جانی دوباره در انسان خواهد شد. این خرماها قهوه‌ای، خشک و شیرین و دارای پوست چروکیده است و اندازه‌های متفاوتی دارد. خدری به دلیل اثر انرژی بخشی، تازگی و قیمت مناسب، یکی از بهترین خرما جهت مصرف عموم به حساب می‌آید.
• خرمای خضروانی: خرمای خضروان از انواع شیرین و نرم خرماست و دومین خرمای زیر کشت نخلستان‌های خوزستان به حساب می‌آید. هسته خرمای خضروانی از گوشت میوه آن کاملا جداست و همین عمر می‌تواند امکان استفاده کامل از تمام قسمت‌های میوه را فراهم کند. این خرما اندازه‌ای متوسط تا بزرگ داشته، که در ابتدا به رنگ نارنجی‌قهوه‌ای متمایل بوده و سپس به رنگ قهوه‌ای روشن در می‌آید.
• خرمای برهی: این خرما اصالت عراقی دارد، ولی به دلیل طرفداران زیاد در کشور ایران، در مناطق جنوبی ایران نیز کشت می‌شود. خرمای رسیده برهی مزه‌ کاراملی می‌دهد. این خرما را می‌توان در فریزر ماه‌ها نگهداری کرد. زرد، ترد، شیرین و بسیار لذیذ می‌باشد.

• خرمای آل مهتری: از انواع خرمای نخلستان‌های بومی استان هرمزگان است. این خرما که دارای ارزش اقتصادی بالایی می‌باشد، بسیار زودرس بوده و اندازه آن نسبتا کشیده و کوچک است. این نوع خرما رنگی زرد مایل به قهوه‌ای روشن دارد.
• خرمای مرداسنگ: این خرما از ارقام معروف خرما در کرمان است. به دلیل کم بودن مقدار تولید این خرما، بیشتر مصرف آن در نواحی کرمان و جنوب کشور است. افراد علاقه مند به خوردن این خرما معمولا در حوالی برداشت این محصول خود را به نواحی جنوبی کشور می‌رسانند.
• خرمای شکری: خرمای شکری در منطقه‌ قصیم عربستان و نواحی جنوبی ایران کشت می­‌شود. این خرما برای خواص شفابخش، مواد مغذی، طعم بسیار شیرین، تردی، کلسترول پایین، انرژی بخشی و جلوگیری کننده پوسیدگی دندان شناخته می‌شود.
• خرمای مجول: شاید بتوان گفت خرمای مجول زیباترین نخل را داراست و از انواع خرمای ایران و نیمه خشک و دارای شیرین‌ترین طعم در بین تمام خرماهاست. خرمای مجول ابتدا در مصر و سپس در ایران و عربستان کشت شد و یکی از مهمترین خرماهای صادراتی ایران است.

می‌توان گفت خرما در ایران انواع متنوع‌تری نسبت به موارد بیان شده در بالا دارد، ولی به دلیل کوتاهی مطلب خواستار مهمترین انواع خرما در ایران بودیم.

بهترین خرمای ایران

تنها بنا بر ادعای برخی از منابع بیش از ۴۰۰ نوع خرما در ایران وجود دارد، ولی اکثر ایرانیان ۲۰ الی ۳۰ نوع از خرما را بیشتر نمی‌شناسند. به همین دلیل نام بردن یک یا چند خرما به عنوان بهترین نوع خرما کمی بی‌ انصافی محسوب می‌شود.

 یافتن بهترین خرما بسته به سلیقه و نو خواص و ساختار خرما می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد، ولی در شرایط کلی نسبت به میزان علاقه افراد در ایران می‌توان، خرماهای مهم را به صورت عمومی دسته بندی کرد. اقسام خرمای نام برده در ذیل به تفکیک شهرهای ایران است.

• استان سیستان و بلوچستان: خرمای مضافتی و ربی
• شهرستان جیرفت: خرمای مضافتی و مرداسنگ
• استان هرمزگان: خرمای پیارم
• استان فارس: خرمای شاهانی، زاهدی و کبکاب
• استان کرمان: خرمای مضافتی
• استان بوشهر: خرمای کبکاب

به صورت کلی می‌توان خرمای مضافتی را در بین خرماهای ‌تر و خرمای کبکاب را به عنوان خرمای خشک، جزو محبوب‌ترین‌ها و پرمصرف‌ترین‌های انواع خرمای ایران دانست.

انواع خرمای صادراتی ایران

به دلیل حجم بالای درختان نخل، زمین‌های مساعد و آب و هوای مناسب میزان تولید این میوه سحرآمیز و پرفایده در کشور ایران به خصوص در شهرهای جنوبی بسیار زیاد است. به همین دلیل خرما یکی از مهمترین کالاها و مواد غذایی صادراتی در ایران حسوب می‌شود.

ایران به کشورهای امارات، پاکستان، روسیه، ترکیه، هند بیشترین صادرات خرما را دارد. از مهمترین انواع خرما در ایران می‌توان به موارد روبرو اشاره کرد: خرما مضافتی  (رطب مضافتی)، خرما پیارم، خرما استعمران، خرما ربی، خرما کبکاب، خرما شاهانی و خرما برهی انواع مهم خرمای صادراتی به تفکیک استان در ذیل بیان شده است:

• استان کرمان: خرمای مضافتی
• استان سیستان و بلوچستان: خرمای مضافتی
• استان خوزستان: خرمای استعمران
• استان فارس: خرما زاهدی و خرما کبکاب
• استان هرمزگان: خرمای پیارم 
• استان بوشهر: خرمای کبکاب

بهترین خرمای صادراتی

خرمای پیارم، مجول و مضافتی جزو خرما‌های گران قیمت و مهم صادراتی محسوب می‌شوند. نخل خرمای پیارم بسیار به آب و هوا حساس بوده و دوره به ثمر رسیدن آن نیز بیشتر از بقیه نخل‌ها است. خرمای پیارم از نظر ظاهری نیز بسیار عامه پسند بوده و در نتیجه میوه آن نیز به نسبت گران‌تر است. خرمای مجول نیز یکی از مهمترین و بهترین نوع خرما برای صادرات به حساب می‌آید.

انواع خرمای خشک ایران

خرمای خشک به خرمایی گفته می‌شود، که میزان آب موجود در آن کم بوده و ماندگاری آن نسبت به خرمای‌تر طولانی ‌تر و با دوام‌تر باشد. از انواع خرمای خشک ایران می‌توان به خرمای پیارم، استعمران، زاهدی، کبکاب، ربی، برهی، آل مهتری، خضراوی، مرداسنگ، عجوه، انبارا، صفوی، خدری و مدژول شکری اشاره کرد. اکثر این خرماها در شهرهای جنوبی ایران تولید می‌شوند.

سخن پایانی 

در این مطلب با انواع خرمای ایران آشنا شدید. تمام این خرماها از مواد مغذی سرشاری برخوردار هستند، اما نگهداری آنها ممکن است متفاوت باشند. اطلاع از انواع این خرماها و خواص آنها به شما کمک می‌کند تا انتخاب بهتری داشته باشید.