یکی از عوارض دیابت، لاغری ناگهانی است که ممکن است بسیاری را نگران کند. در این مطلب درباره دیابت و لاغری توضیحات مفصلی را ارائه خواهیم داد. سپس به سراغ رژیم‌های چاقی مناسب برای افراد دیابتی خواهیم رفت و یک نمونه از این رژیم‌های کاربردی را مثال خواهیم زد. البته نگران نباشید با نکاتی که در این مقاله ذکر خواهیم کرد، شما به تنهایی می‌توانید رژیم غذایی مناسب برای خود را برنامه ریزی کنید. در انتها به قرص متفورمین و نقش آن در دیابت و لاغری اشاره خواهیم کرد. امیدواریم تا پایان متن ما را همراهی کنید و با مطالعه این متن پاسخ تمام سوالاتتان درباره دیابت و لاغری را دریافت کنید.

فهرست مطالب

• ارتباط دیابت و لاغری چگونه است
• علائم دیگر دیابت و لاغر شدن
• آیا کاهش وزن زیاد و لاغری ناسالم خطرناک است
• راهی برای چاق شدن افراد دیابتی
• نمونه یک رژیم غذایی چاقی برای افراد مبتلا به دیابت و لاغری ناشی از آن
• قرص متفورمین، دیابت و لاغری

ارتباط دیابت و لاغری چگونه است

این سوال به میان می‌آید که رابطه دیابت و لاغری چیست و آیا قند خون باعث لاغری میشود ؟ رابطه دیابت و لاغری از هورمون مهمی به نام انسولین آغاز می‌شود. پانکراس (لوزالمعده) مسئول تولید و کنترل مقدار انسولین در خون است.
گلوکز مواد غذایی وارد شده به بدن را تجزیه می‌کنند. گلوکز، همان سوخت اصلی و تامین کننده انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت‌هاست و انسولین همان هورمونی است که به بدن شما امکان استفاده از گلوکز را می‌دهد.
اینکه چرا افراد دیابتی لاغر میشوند ممکن است به این دلیل باشد که اگر شما به دیابت مبتلا باشید، بدن نمی‌تواند به درستی از انسولین برای انتقال گلوکز به سلول‌های اعضای بدن استفاده کند. در عوض این گلوکز در خون انباشته می‌شود.
وقتی گلوکز که سوخت مورد نیاز بدن است، به سلول‌ها نرسد، باعث کاهش وزن می‌شود. در این وضعیت بدن احساس می‌کند در وضعیت قحطی و گرسنگی است. برای جبران این شرایط، چربی‌های ذخیره شده و عضلات را می‌سوزاند تا انرژی دریافت کند. سوزاندن عضلات و چربی‌ها سبب کاهش وزن غیرارادی شده و در نتیجه دیابت، سبب لاغری ناگهانی و ناسالم فرد مبتلا می‌شود.

یکی دیگر از عوارض این اتفاق، آسیب به کلیه‌هاست و کلیه‌ها برای پایین آوردن سطح قند خون (یا همان گلوکز) مجبور به اضافه کاری می‌شوند. ادرار مکرر و از دست دادن آب زیادی از بدن هم نتیجه این اضافه کاری است. این کارکرد بیش از حد کلیه آسیب‌زا و خطرناک است.

• اما پرسشی که میان می‌آید این است که کدام نوع از دیابت با لاغری ناخواسته همراه است و آیا هر دو نوع دیابت می‌توانند با لاغری ناسالم همراه باشند؟

لاغری ناسالم و ناگهانی بیشتر در دیابت نوع یک مشاهده می‌شود، ولی افراد مبتلا به دیابت نوع یک هم در معرض کاهش وزن ناخواسته قرار دارند.

در دیابت نوع دو، بدن نمی‌تواند به درستی از انسولین استفاده کرده و گلوکز را به اعضای بدن منتقل کند اما در دیابت نوع یک، تولید انسولین به طور کامل متوقف می‌شود.

علائم دیگر دیابت و لاغر شدن

کاهش وزن ناخواسته تنها علامت وجود دیابت نیست. اگر علائم زیر را همراه با کاهش وزن ناسالم تجربه کردید، احتمالا به دیابت مبتلا هستید. البته برای تشخیص صحیح و دقیق حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
این علائم شامل:

• گرسنگی یا تشنگی غیرمعمول و بیش از اندازه
• تکرر ادرار
• تیرگی پوست اطراف آرنج و گردن
• سرعت کم بهبود پوست در مواقع سوختگی و کبودی
• خستگی مفرط و بدون علت
• عوض شدن خلقیات و حساس‌تر شدن
• بروز اختلال در بینایی
• عفونت‌های قارچی

آیا کاهش وزن زیاد و لاغری ناسالم خطرناک است

به طور کلی کاهش وزنی که به دلیل افزایش فعالیت بدنی و کاهش خورد و خوراک نباشد، خطرناک است. یکی از دلایل این کاهش وزن، دیابت است. اما لاغری ناسالم می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد؛ از دلایل نگران کننده لاغری می‌توان به سرطان، مشکلات معده، اختلالات تیروئیدی و مشکل در متابولیسم اشاره کرد.

اگر شما در حال کاهش وزن ناگهانی و ناخواسته هستید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا از علت آن آگاه شوید و متناسب با دلیل بروز لاغری به درمان آن بپردازید. در این صفحه از وبسیات سبک زندگی می‌توانید درباره تیروئید اطلاعات کاملی به دست آورید. 

راهی برای چاق شدن افراد دیابتی

افرادی که تصمیم به چاق شدن و افزایش وزن دارند، معمولا باید رژیم غذایی را انتخاب کنند که میزان کالری بالایی داشته باشد. اما افرادی دیابتی که تصمیم به افزایش وزن دارند، علاوه بر افزایش کالری باید به افزایش میزان قند خون نیز توجه کنند. بعضی از غذاهای پرکالری و چاق کننده باعث افزایش ناگهانی قند خون می‌شود که برای بیماران دیابتی خطرناک است. 
در ادامه به نکاتی که افراد دیابتی باید درباره رژیم چاقی بدانند، اشاره خواهیم کرد. البته پیشنهاد ما به افراد مبتلا این است که قبل از هرگونه اعمال تغییر در رژیم غذایی به پزشک مراجعه کنند و درباره سالم‌ترین روش افزایش وزن با او مشورت کنند.

دیابتی ها چگونه چاق شوند ؟ ویژگی‌های رژیم غذایی برای افزایش وزن در افراد مبتلا به دیابت به شرح زیر است:

• محاسبه مقدار کالری مصرفی روزانه: افزایش کالری مصرفی یعنی افزایش وزن. گفته می‌شود افزایش ۵۰۰ کالری در روز سبب افزایش نیم کیلوگرم در هفته می‌شود. البته این مطلب برای همه افراد صدق نمی‌کند. افزایش وزن تنها به کالری وابسته نبوده و جنسیت، سن، قد و میزان فعالیت روزانه هم در آن نقش دارند. برای محاسبه کالری غذاها و موارد دیگری که باید در رژیم غذایی چاقی افراد دیابتی رعایت شود، می‌توانید از اپلیکیشن‌های مربوطه استفاده کنید. 
• وزن ایده‌آل خودتان را تعیین کنید: برای افزایش وزن هدفمند، شما باید میزان وزن نهایی و مقدار وزنی که باید هر هفته کم کنید تا به آن برسید را مشخص کنید. همچنین محاسبه شاخص توده بدنی می‌تواند به شما در تعیین وضعیت فعلی و رسیدن به وزن نهایی سالم کمک کند. 

• لبنیات پرچرب بخورید: گرچه خوردن لبنیات پرچرب می‌تواند به افزایش وزن کمک کند، اما باید همیشه میزان چربی اشباع نشده و مقدار کربوهیدرات مصرفی را زیر نظر داشته باشید تا مبادا قند خونتان افزایش یابد. لبنیات پرچرب شامل شیر، ماست و پنیر پرچرب می‌شوند. همچنین برای افزایش کالری غذاها می‌توانید به آنها شیر یا خامه اضافه کنید. برای مثال سوپ شیر با خامه یا پوره سیب زمینی درست شده از شیر می‌توانند انتخاب خوبی برای یک وعده غذایی باشد.

• دریافت کربوهیدرات سالم: کربوهیدرات‌های سالمی که دارای شاخص گلیسمی پایینی باشند، در حفظ تعادل قند خون موثرند. اضافه کردن کربوهیدرات سالم به وعده‌های غذایی روزانه فکر خوبی است اما باید به سطح گلوکز خون نیز توجه کرد تا افزایش نیابد. اضافه کردن چربی یا پروتئین به کربوهیدراتی که میل می‌کنید، سبب افزایش کالری بدون افزایش قند خون می‌شود. برای دانستن انواع کربوهیدرات سالم به این مطلب مراجعه کنید. 

• دریافت پروتئین بیشتر از غذاها: پروتئین برای حفاظت از عضلات در برابر لاغر شدن ناسالم لازم است. منابع غذایی که حاوی پروتئین هستند شامل ماهی، مرغ و بوقلمون و پروتئین‌ گیاهی جایگزین گوشت مانند انواع نخود، سویا، کینوا، حبوبات و تخم مرغ می‌شوند. 
• غذاهای حاوی چربی غیر اشباع شده را مصرف کنید: از چربی‌های سالم که موجب افزایش سلامت قلب و عروق می‌شود، بیشتر در غذاها و وعده‌های خود استفاده کنید. اضافه کردن این چربی‌های سالم سبب افزایش کالری می‌شود، بدون اینکه خطری برای دیابت داشته باشد. از چربی‌های سالم می‌توان به آووکادو، روغن زیتون، روغن کانولا، مغزها و آجیل‌ها، انواع تخمه، ماهی‌های چربی مثل سالمون و ساردین اشاره کرد.
• کاهش مصرف کافئین: مصرف چایی و قهوه تلخ را تا حد امکان کاهش دهید. کافئین، احساس گرسنگی را از بین می‌برد و باعث کاهش اشتها می‌شود. اگر بتوانید یک میان وعده پرکالری و مغذی را جایگزین آن کنید، سبب اضافه وزن بیشتر می‌شود. برای مثال موز با آجیل، سیب و کره‌ی بادام زمینی و ماست پرچرب به همراه گرانولا انتخاب مناسبی برای میان وعده است.

• اضافه کردن روغن‌های گیاهی به غذاها: اضافه کردن روغن زیتون یا روغن کنجد به سبزیجات، سالاد و غذاهایتان می‌تواند سبب افزایش کالری مصرفی روزانه شما شود.
• خوردن غذاهای پرکالری اما غنی از مواد مغذی لازم: خوردن غذاهای پرکالری و غنی نه تنها در افزایش وزن شما را یاری می‌کند، بلکه باعث سلامتی بیشتر شما نیز می‌شود. 
• غذاهای پرکالری و در عین حال مغذی شامل آجیل‌ها، تخمه گیاهان، آووکادو، کره آجیل‌ها مثل کره بادام زمینی و نارگیل می‌شود. این غذاهای مفید و پرکالری را در کنار غذاهای سرشار از پروتئین میل کنید تا قند خونتان افزایش نیابد. انواع نخودها، کینوا، برنج قهوه‌ای و گرانولا از دسته مواد پروتئینی هستند که می‌توانید با غذاهای پرکالری آنها را مصرف کنید. چربی‌های سالمی مثل آواکادوو، تخمه آفتابگردان و کدو، آجیل ¬ها و روغن برگرفته از آنها، ماهی‌های چربی مثل سالمون و تن می‌توانند در کنار غذاهای پرکالری مصرف شوند تا از افزایش قند خون جلوگیری کنند.
• از خورن غذاها و نوشیدنی‌های کم کالری بپرهیزید: روزانه باید به طور متوسط ۵۰۰ کالری بیشتر مصرف کنید. در نتیجه مصرف غذاها و نوشیدنی‌های کم کالری نمی‌تواند به شما کمکی کند. اگر بعضی از غذاهای کم کالری را نمی‌توانید از سبد غذایی خود حذف کنید، سعی کنید با اضافه کردن چربی‌های سالم کالری آنها را افزایش دهید. برای مثال در هنگام درست کردن سالاد کاهو به آن سینه مرغ، نان، تخمه آفتابگردان، گردو، روغن زیتون و پنیر چدار اضافه کنید تا کالری مصرفی افزایش یابد.

• پودر چاقی برای افراد دیابتی یا استفاده از مکمل‌های غذایی: بعضی از مکمل‌های غذایی سبب افزایش اشتهای شما می‌شوند و می‌توانند در خوردن کالری بیشتر به شما کمک کنند که در این میان می‌توان به معروف‌ترین مکمل پروتئین، به نام پروتئین وی اشاره کرد. البته باید ابتدا با پزشک خود هماهنگ کنید تا او برای شما مکمل‌های لازم را تجویز کند. بعضی از مکمل‌ها باعث افزایش ماهیچه و حفظ آن می‌شوند.

• انجام ورزش‌های تقویتی و استقامتی: ورزش‌هایی که با وزنه و دستگاه انجام می‌شوند و به ورزش‌های استقامتی معروف هستند، به شما در عضله سازی و افزایش اشتها کمک می‌کنند. دقت کنید بیشتر ورزش‌های هوازی مثل ایروبیک سبب کاهش وزن و سوزاندن کالری می‌شوند. این البته بدین معنی نیست که ورزش‌های هوازی را به کلی کنار بگذارید. شما می‌توانید برای تاثیر بیشتر ورزش به یک متخصص فیزیولوژی در انتخاب فعالیت ورزشی مناسب مراجعه کنید.

نمونه یک رژیم غذایی چاقی برای افراد مبتلا به دیابت و لاغری ناشی از آن

چاق شدن افراد دیابتی لاغر نیاز به برنامه غذایی مشخص و تایید شده‌ای دارد. زیرا فرد دیابتی باید مراقب غذایی که مصرف می‌کند باشد تا قند خونش بالا نرود. یک برنامه غذایی برای چاق شدن افراد دیابتی عبارت است از؛ 

• صبحانه: تخم مرغ هم زده به همراه ژامبون بوقلمون و نان تست جو آغشته به روغن زیتون
• میان وعده: ساندویچ تست و پنیر چدار و کره بادام زمینی به همراه یک سیب کامل
• نهار: ماهی سالمون یا تن همراه با برنج قهوه‌ای و سالاد آواکادوو که شامل تخمه کدو و دیگر مخلفات بدون شکر می‌شود.
• میان وعده: ماست طعم دار پرچرب به همراه توت‌های خشک شده و آجیل‌های متنوع
• شام: سینه مرغ گریل شده همراه با کینوا، کلم بروکلی و پنیر گودا
• میان وعده: یک لیوان شیر پرچرب ولرم همراه با عسل 

قرص متفورمین، دیابت و لاغری

قرص متفورمین دارویی است که معمولا برای کاهش سطح قند خون برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تجویز می‌شود. شاید شما هم شنیده باشید که قرص متفورمین باعث افزایش وزن می‌شود و از لاغری ناخواسته جلوگیری می‌کند. اما آیا به راستی این قرص سبب افزایش وزن می‌شود؟ جواب منفی است.
قرص متفورمین شاید سبب کاهش وزن شود ولی به اضافه وزن کمک چندانی نمی‌کند. بهترین راه برای افزایش وزن انجام ورزش منظم و رعایت رژیم غذایی پرکالری و مغذی است. بهتر است از هیچگونه قرص‌های شیمیایی برای رسیدن به وزن ایده‌آل خود استفاده نکنیم. زیرا عوارض قرص‌های چاق کننده جبران ناپذیر است و به سلامتی جسمی ما آسیب جدی می‌رسانند. در این مطلب می‌توانید درباره عوارض قرص متفورمین برای لاغری به طور مفصل بخوانید. 

سخن پایانی

دیابت و لاغری در برخی از افراد رابطه مستقیمی دارد و برخی از بیماران دیابتی با کاهش وزن سریع و ناخواسته رو به رو می‌شوند. از این رو، رعایت یک رژیم غذایی سالم برای چاقی و ورزش کردن به صورت منظم می‌توانند از بهترین راه‌های افزایش وزن باشند. البته افراد دیابتی باید در رژیم غذایی برای چاقی به قند خون هم دقت کنند. یعنی در عین حال که از غذاهای پرکالری استفاده می‌کنند، به شاخص گلیسمی غذاها هم توجه کنند که مبادا باعث افزایش سریع قند خونشان شود.