دیابت نوع یک بیماری مزمنی است که در آن سلول‌های پانکراس افراد مبتلا که وظیفه تولید انسولین  را برعهده دارند از بین رفته و دیگر بدن آن‌ها قادر به ساخت انسولین نیست. انسولین هورمونی است که به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا از قند موجود در خون برای تامین انرژی مورد نیاز خود استفاده کند. بدن شما از غذایی که می‌خورید قند دریافت می‌کند و در واقع انسولین اجازه عبور و مرور این قند بین سلول و بدن را می‌دهد. زمانی که قند مورد نیاز سلول‌ها به اندازه کافی تامین شد، بافت‌های عضلانی و کبد قند اضافی را که قند خون نامیده می‌شود به صورت گلیکوژن ذخیره می‌کنند. در صورتی که بدن نیاز به انرژی بین وعده‌های غذایی، هنگام ورزش یا خواب داشته باشد، از این ذخیره استفاده می‌کند. در دیابت نوع ۱ به دلیل نبود انسولین بدن قادر به کنترل و مدیریت انسولین نیست. قند دریافتی از غذا به درستی وارد سلول‌ها نشده و درون بدن تجمع می‌یابد. افزایش بیش از حد قند خون موجب ایجاد مشکلات جدی برای بدن می‌شود که در ادامه درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب 

• علائم دیابت نوع یک

• دلایل ابتلا به دیابت نوع ۱

• فرق دیابت نوع ۱و۲

• تشخیص دیابت نوع یک

• درمان دیابت نوع یک

  • درمان گیاهی دیابت نوع ۱

• عوارض دیابت نوع ۱

  • کدام نوع دیابت خطرناک است؟

  • آیا دیابت نوع یک ارثی است؟

  • ایا دیابت نوع یک قابل درمان است؟

علائم دیابت نوع یک

بیماری دیابت دارای انواع مختلفی است که مهم ترین انواع آن دیابت ۱ و دیابت نوع ۲ است. علاوه بر این، نوع دیگری از دیابت وجود دارد که به آن دیابت بارداری می‌گویند که در این در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره بایدها و نبایدهای رژیم دیابت بارداری بیشتر بخوانید.

اگرچه به نظر می‌رسد، پیروی از رژیم غذایی دیابت می‌تواند در کنترل این بیماری موثر باشد، اما پیش از هرچیز باید نوع بیماری دیابت را بدانید. از این رو، مقاله پیش رو به طور خاص به بررسی بیماری دیابت نوع یک و راه‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازد. به طور کلی، علائم بیماری دیابت نوع یک عبارتنداز:

• احساس گرسنگی شدید
• احساس تشنگی شدید
• تاری دید
• خستگی
• تکرر ادرار
• کاهش چشمگیر وزن در مدت زمان کوتاه

یکی دیگر از عوارض دیابت نوع یک که به عنوان علامت اولیه این بیماری نیز شناخته می‌شود کتواسیدوز است که با این علائم همراه می‌شود:

• تنفس سریع و تند
• خشکی پوست و دهان
• برافروختگی چهره
• تنفس بودار
• حالت تهوع
• استفراغ یا درد معده

در صورت داشتن یک یا چند علامت دیابت باید به پزشک مراجعه کنید. اما اگر هر کدام از علائم کتواسیدوز را تجربه کردید، فورا به مراکز درمانی بروید. کتواسیدوز جز فوریت‌های پزشکی است و باید سریع درمان شود، چرا که در غیر این صورت مشکلات همراه با خطرات جانی ایجاد می‌کند.

دلایل ابتلا به دیابت نوع ۱

علت دقیق دیابت نوع یک ناشناخته است. با این حال تصور می‌شود که این بیماری نوعی نقص خود ایمنی است. در بیماری‌های مرتبط با نقص خود ایمنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های خودی حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد.

در این نوع دیابت نیز سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های بتا در پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند، حمله می‌کند. هنوز علت این پدیده برای دانشمندان و پزشکان ناشناخته است. با این حال پزشکان معتقداند برخی عوامل که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت در ابتلا به این نوع دیابت موثر هستند.

• سابقه خانوادگی: خطر ابتلا در افرادی که در خانواده آن‌ها سابقه ابتلا به دیابت نوع یک وجود دارد، افزایش می‌یابد. چندین ژن با این بیماری در ارتباط هستند با این حال داشتن این ژن‌ها لزوما باعث ابتلا به بیماری نخواهد شد.
• نژاد: معمولا سفید پوستان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
• عوامل محیطی: برخی از ویروس‌ها و عوامل آلوده کننده بدن ممکن است عوامل ایجاد کننده این نوع دیابت را تحریک کنند. آلودگی‌های محیطی و شرایط آب و هوایی نیز در این زمینه بی تاثیر نیستند، اما تا شناسایی دقیق آن‌ها به مطالعه و تحقیق بیشتری نیاز است.

فرق دیابت نوع ۱و۲

همانطور که حتما می‌دانید بیماری دیابت دارای دو نوع ۱ و ۲ است. اگرچه هر دو آن‌ها هم علائم و هم عوارض مشابهی دارند اما با این حال دو بیماری کاملا متفاوت هستند. دیابت نوع یک نتیجه عدم تولید انسولین در بدن است در حالی که در دیابت نوع ۲ انسولین تولید می‌شود اما سلول‌ها نمی‌توانند از آن به درستی استفاده کند.

دیابت نوع یک دارای علائم واضحی است که به سرعت خود را نشان می‌دهند. در نوع ۲ این بیماری ممکن است فرد سال‌ها مبتلا باشد اما متوجه نشود. در واقع در نوع ۲ فرد مبتلا تا زمانی که دچار عارضه خاصی نشود از ابتلا به آن آگاه نخواهد شد.

تشخیص دیابت نوع یک

این بیماری از طریق یکسری از آزمایشات تشخیص داده می‌شود. برخی از این آزمایشات در خانه و به سرعت نتایج را نشان می‌دهند در صورتی که برخی دیگر به تجهیزات آزمایشگاهی احتیاج داشته و ممکن است تا رسیدن به پاسخ نهایی چندین روز زمان ببرد.

معمول‌ترین آزمایشات برای تشخیص دیابت نوع یک شامل موارد زیر است:

• قند خون ناشتا بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر در دو آزمایش جداگانه
• قند خون تصادفی بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر همراه با علائم ذکر شده برای دیابت
• هموگلبین A1c بیشتر از ۶.۵ در دو آزمایش جداگانه

اگر سطح قند خون شما به قدری بالا باشد که دچار کتواسیدوز دیابتی شوید، دیابت نوع یک یکی از قطعی‌ترین تشخیص‌هایی است که داده می‌شود.

درمان دیابت نوع یک

تا اینجا متوجه شدید که اگر دیابت نوع یک در شما تشخیص داده شود، بدنتان امکان تولید انسولین را ندارد. پس برای کمک به بدن خود در کنترل سطح قند خون باید انسولین مصرف کنید. البته درمان‌ها و داروهای دیگری نیز وجود دارد که به کنترل علائم این نوع دیابت کمک می‌کنند.

• انسولین: افراد مبتلا به این نوع دیابت باید هر روز انسولین مصرف نمایند. نحوه مصرف انسولین از طریق تزریق است. میزان انسولین مصرفی در طول روز به عواملی مختلفی از جمله میزان قند خون، نوع رژیم غذایی، سطح بیماری و سن دارد. برای اندازه‌گیری میزان انسلوین مورد نیاز باید از طریق دستگاه تست قند خون به صورت مرتب و در ساعات مختلف قند خون خود را اندازه بگیرید. انسولین دارای انواع مختلفی است. پزشکان معمولا با تجویز انواع انسولین برای یک فرد به این نتیجه می‌رسند که کدام یک بیشترین تاثیر را دارد و روند درمان را با همان ادامه می‌دهند.
• متفورمین: این دارو که برای دیابت استفاده می‌شود به صورت قرص و خوراکی وجود دارد. این دارو در اصل برای دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود، اما به دلیل اینکه برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ممکن است دچار مقاومت به انسولین شوند این دارو برای آن‌ها کارایی خواهد داشت. معنی اینکه فردی دچار مقاومت به انسولین شده این است که انسولین تزریقی در بدن او به درستی عمل نمی‌کند. متفورمین با کاهش تولید قند در کبد به کاهش قند خون کمک می‌کند.
• سایر داروها: داروهای جدیدی برای بیماران دیابتی طراحی شده که هنوز در مرحله کسب مجوز هستند. یکی از این داروها که امید می‌رود در کنار انسولین و به صورت خوراکی قابل مصرف باشد Sotagliflozin است. این دارو با مجبور کردن بدن به دفع ادرار و کاهش جذب قند در روده، سطح قند را در خون کاهش می‌دهد.

درمان گیاهی دیابت نوع ۱

بدن بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ امکان تولید انسولین را نداشته و آن‌ها برای کنترل قند خون خود نیاز به مصرف این هورمون که از منابع حیوانی تهیه شده است، دارند. درمان‌های گیاهی و سنتی ممکن است بتوانند در کاهش عوارض دیابت نقش داشته باشند، اما هرگز امکان جایگزینی با تزریق و مصرف انسولین را نخواهند داشت. اگر می‌خواهید در کنار مصرف انسولین از مزایای درمان‌های طبیعی بهره ببرید قبل از پیروی از هر روشی با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض دیابت نوع ۱

سطح بالای قند خون می‌تواند به قسمت‌های مختلف بدن آسیب برساند. اگر دیابت خود را کنترل نکنید ممکن است دچار عوارض زیر شوید:

• افزایش خطر حمله قلبی
• مشکلات چشمی از جمله نابینایی
• آسیب‌های عصبی
• عفونت‌های بافتی به ویژه در ناحیه پا که ممکن است منجر به قطع عضو شود
• آسیب به کلیه‌ها و مجاری ادراری

دیابت می‌تواند به اعصاب آسیب وارد کرده و موجب ایجاد بیماری نوروپاتی دیابتی شود. این موضوع سبب ایجاد زخم‌ها و بریدگی‌های کوچکی به ویژه در پاها می‌شود. در این مطلب، درباره پیشگیری و درمان زخم پای دیابتی بیشتر بخوانید. به دلیل قند بالای موجود در خون این زخم‌ها التیام نیافته و عفونت خواهند کرد. نوروپاتی باعث می‌شود شما درد این زخم‌ها را احساس نکنید که این موضوع سبب می‌شود به موقع برای درمان آن اقدام ننمایید. در صورت ابتلا به دیابت مدام پاهای خود را معاینه و بررسی نمایید.

پرسش‌های رایج

کدام نوع دیابت خطرناک است؟

معمولا دیابت نوع ۲ خفیف‌تر ازدیابت نوع یک است. با این حال هر دو توانایی ایجاد عوارض جدی سلامتی را دارند و اگر کنترل نشوند ممکن است صدمات جبران ناپذیری را به بدن وارد کنند.

آیا دیابت نوع یک ارثی است؟

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد عوامل ارثی در ایجاد دیابت نوع ۱ موثر است. اگر در خانواده خود سابقه این نوع دیابت را دارید ممکن است شما نیز در معرض خطر باشید.

ایا دیابت نوع یک قابل درمان است؟

درمان قطعی برای دیابت نوع ۱ وجود ندارد با این حال با تزریق مداوم انسولین و اندازه گیری قند خون می‌توان آن را کنترل کرد. 

سخن پایانی

دیابت نوع یک یک بیماری مزمن و بدون درمان است. با این حال افراد مبتلا به آن می‌توانند با رعایت اصول بهداشتی، مصرف به موقع دارو و اندازه گیری مرتب قند خون زندگی سالم و طولانی داشته باشند. مدیریت مسائل گفته شده مهمترین درمان دیابت است و اگر به آن‌ها اهمیت دهید حتی احساس نمی‌کنید که به یک بیماری مبتلا هستید.