تغذیه نوروز - بایدها و نبایدهای تغذیه ‌ای در ایام نوروز

این روزها مصادف با استراحت، تعطیلات و مسافرت است که همین موضوعات سبب می‌شود میزان فعالیت‌های روزانه افراد به میزان زیادی کاهش یابد. به همین دلیل در تعطیلات نوروز رعایت کردن نکات مربوط به تغذیه و رژیم از اهمیت بیشتری برخودار است و اصلا پیش خود این تصور را نداشته باشید که ۱۴ روز فرصت کمی برای چاق شدن است. در این مقاله می‌خواهم درباره نکات مهم تغذیه نوروز، اجتناب از افزایش وزن و تغذیه سالم در سفرهای نوروزی صحبت کنیم.

فهرست مطالب 

• چگونه در ایام عید وزن اضافه نکنیم

• تغذیه نوروز در سفر

چگونه در ایام عید وزن اضافه نکنیم

یکی از جذابیت‌های ایام نوروز وجود انواع شیرینی، شکلات، آجیل و میوه‌‎های رنگارنگ در مهمانی‌ها است. این حجم از تنوع رنگ و طعم مقاومت هر انسانی را شکسته و سبب می‌شود میل به خوردن در ما افزایش یابد که همین امر سبب اضافه وزن خواهد شد. ممکن است از خود بپرسید که میوه و آجیل با حجم زیادی از خواص مفید، ویتامین و مواد معدنی چطور سبب اضافه وزن خواهند شد؟

اینجاست که باید بدانید تصور اغلب افراد درباره چاقی و اضافه وزن اشتباه است. شاید شما فکر کنید که تنها خوردن غذاهای چرب و پر از قند است که سبب می‌شود تا دچار اضافه وزن شوید در صورتی که اینطور نیست. علاوه بر چربی و قند کربوهیدرات‌ها نیز سبب چاقی خواهند شد و جالب است بدانید که میوه‌ها خود منبع سرشاری از کربوهیدرات هستند.

 برای اینکه در این ایام از اضافه وزن و چاقی دور باشیم باید بیشتر با این خوراکی‌ها و میزان مصرف به اندازه آن‌ها آشنا شویم.

• میوه: فصل بهار دارای تنوع بالایی از انواع میوه‌ها است که در ایام نوروز نیز شاهد حضور آن‌ها در مجالس و مهمانی‌ها هستیم. جالب است بدانید میوه‌ها در کنار انواع ویتامین و مواد معدنی دارای کربوهیدرات و قند نیز هستند. مصرف میوه برای سلامتی و عملکرد صحیح بدن لازم است، اما زیاده ‌روی در آن مانند استفاده بیش از حد از هر ماده غذایی دیگری معایب خود را دارد. پس سعی کنید به اندازه میوه مصرف کنید و با این تصور که آن‌ها مفید هستند در خوردن افراط نکنید. مصرف میوه باید یک ساعت قبل و بعد از غذا باشد در غیر این صورت ممکن است دچار مشکلات گوارشی و درد معده شوید.

افراد دیابتی باید مواظب قند و کربوهیدرات موجود در میوه‌ها باشند و دقیقا به میزان توصیه شده در رژیم غذایی از آن‌ها بخورند. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره رژیم غذایی دیابت بیشتر بخوانید. 

مراقب میزان مصرف میوه در کودکان نیز باشید چرا که خوردن بیش از حد آن‌ها سبب بی‌اشتهایی می‌شود.

• شیرینی و شکلات: در ایام نوروز مصرف شیرینی، شکلات و آبنبات به میزان بسیار زیادی افزایش می‌یابد. این مواد غذایی در دسته تنقلات قرار گرفته و حاوی میزان زیادی قند، چربی، نمک و کربوهیدارت هستند. تنقلات دارای ارزش غذایی پایینی بوده و به خاطر داشتن مواد گفته شده باعث اضافه وزن و چاقی می‌شوند. توصیه ما پرهیز کامل از تنقلات نیست چرا که آن‌ها بخشی از تغذیه نوروز هستند اما نباید در مصرف آن‌ها افراط کنید.

افراد مبتلا به دیابت، چربی خون، فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی بسیار باید مراقب مصرف چنین تنقلاتی باشند چرا که سبب شدید شدن بیماری و ایجاد مشکلات جدی در آن‌ها شده و حتی ممکن است نیاز به مراجعه به بیمارستان داشته باشند.

شیرینی و شکلات به دلیل داشتن حجم قند بالا و ورود ناگهانی مقدار زیادی کالری به بدن سبب ایجاد حس سیری کاذب می‌شوند. این موضوع سبب  ایجاد اختلال در وعده‌های اصلی غذایی شده و با بهم ریختن برنامه غذایی روزمره یکی از علل اصلی افزایش وزن خواهد بود. بهتر است مصرف چنین تنقلاتی را به ۲ تا ۳ ساعت پس از وعده اصلی موکول کنید.

در هنگام خرید شیرینی و شکلات سعی کنید اندازه‌های کوچک را انتخاب کنید تا با مصرف در هر وعده مقدار کمتری از قند، چربی و کالری وارد بدن شود.

آجیل و تخمه: مغز و آجیل نیز جز میان وعده‌ها هستند که به دلیل شنیدن بسیار زیاد درباره خواص، ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن‌ها در مصرفشان افراط می‌کنیم. آجیل و مغزها سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، پروتئین و ویتامین کا هستند که هر یک از این مواد مغذی برای سلامتی بسیار حیاتی می‌باشند. اما باید بدانید زمانی می‌توانید از خواص آجیل بهره‌مند شوید که به اندازه از آن‌ها استفاده کنید.

مغزها دارای درصد بالایی از چربی بوده و به همین دلیل کالری بالایی دارند. افرادی که به بیماری‌های دیابت، چربی خون، فشار خون و  بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند باید در مصرف آجیل و تخمه احتیاط کنند. همچنین اگر می‌خواهید از اضافه وزن در ایام نوروز دور باشید باید میزان مصرف آجیل خود را کنترل کنید.

آجیل و تخمه جز میان وعده‌هایی با قابلیت شاخص سیری بالا هستند و اگر قبل از وعده‌های اصلی مصرف شوند سبب ایجاد حس سیری و به بهم ریختگی در برنامه غذایی روتین خواهند شد.

هنگام تهیه آجیل سعی کنید از انواع خام آن‌ها خریداری کنید. آجیل‌ها و تخمه‌های بو داده دارای مقدار زیادی نمک هستند که برای سلامتی به شدت مضر است.

آجیل و مغزهای مانده و نم کشیده مستعد رشد کپک، قارچ و باکتری بوده و برای سلامتی مضر هستند. حتما هنگام خرید به تازه بودن آن‌ها توجه کنید.

تغذیه نوروز در سفر

ایام نوروز زمان سفر و گشت و گذار است. اگر می‌خواهید از مسافرت خود لذت برده، به بیماری دچار نشده و پس از برگشت از میزان اضافه وزن خود تعجب نکنید باید نکات مربوط به تغذیه نوروز را عینا در سفر نیز رعایت کنید. علاوه بر نکات بالا موارد دیگری نیز هستند که مخصوص مسافرت بوده که در ادامه درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

• مراقب رستوران‌های سر راهی باشید: تعدادی از رستوران‌های سر راهی از سطح بهداشت پایینی برخوردار هستند. هر چند که در سال‌های اخیر و با تشدید نظارت‌ها تعداد این رستوران‌ها به حداقل رسیده اما همچنان باید مراقب باشید تا در طول سفر به بیماری‌های انگلی و دستگاه گوارش مبتلا نشوید.

• لبنیات سنتی: در برخی مناطق روستایی از شیر تاره حیوانات لبنیات به روش سنتی تهیه می‌شود که به خاطر طعم متفاوت طرفداران بسیاری دارد. در هنگام تهیه چنین محصولاتی حتما مراقب باشید که شیری که از آن‌ها ماست، دوغ، خامه و پنیر تهیه می‌شود قبل از مصرف حتما جوشانده شده باشد. در غیر این صورت ممکن است باکتری‌های موجود در شیر باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی شود.

• سعی کنید برای طول مسیر از روز قبل غذای آماده داشته باشید و از مصرف غذاهای فرآوری شده‌ای مانند سوسیس و کالباس در طول سفر بپرهیزید. چنین مواد غذایی مستعد ایجاد بیماری‌های دستگاه گوارش هستند و در طول سفر به دلیل عدم امکان رعایت برخی از مسائل بهداشتی و گرمای هوا ممکن است دچار مسمومیت شوید. همچنین به خاطر داشته باشید مواد غذایی را که همراه خود می‌برید در دمای مناسب نگهداری کنید تا دچار فساد نشوند.

سخن پایانی

در پایان ذکر این نکته ضروری است که از دلایل اصلی چاقی و اضافه وزن در دوران نوروز عدم فعالیت مانند دیگر ایام سال است. در طول این ۱۴ روز بیشتر اوقات روز را در خانه سپری می‌کنیم و همین موضوع سبب می‌شود در کنار رعایت نکات مربوط به تغذیه نوروز باز هم با افزایش وزن مواجه شویم. برای پرهیز از چنین عارضه‌ای حتما در این ایام روزی ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. لازم نیست حتما ورزش‌های سنگین انجام دهید بلکه می‌توانید در هوای بهاری و خنک نوروز هر روز ۳۰ دقیقه پیاده‌روی داشته باشید.