از مهمترین دغدغه‌های هر فردی سلامتی و زیبایی است. اضافه وزن و چاقی هر دو وجه سلامتی و زیبایی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. پس از مصرف غذا مقدار اضافی کالری به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شود. این موضوع که چربی در کدام قسمت‌های بدن ذخیره می‌شود تابع عوامل مختلفی مانند جنس، ژنتیک، نژاد، نوع چربی مصرفی، ساختار بدن و ... است. جمع شدن چربی در ناحیه خاصی از بدن به مقدار زیاد باعث چاقی موضعی می‌شود. این عارضه به دلایل مختلفی از جمله ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان، فشار خون، دیابت نوع دو و برهم زدن زیبایی و شکل بدن مشکل آفرین است. در این مقاله قصد داریم تا شما را بیشتر با پدیده چاقی موضعی آشنا کنیم.

فهرست مطالب 

• انواع چاقی موضعی

  • انواع خاص چاقی موضعی آندروئیدی

  • انواع خاص چاقی موضعی ژنوئیدی

• سلولیت چیست

  • چه عواملی باعث بروز سلولیت می‌شوند

  • آیا رژیم غذایی در ایجاد سلولیت نقش دارد

انواع چاقی موضعی

الگو چاقی موضعی به دو نوع آندروئیدی و ژنوئیدی تقسیم می‌شود؛ 

الگوی توزیع چربی آندروئید بیشتر در مردان دیده می‌شود. نام دیگر این نوع چاقی موضعی، بدن سیبی است چرا که در این حالت دور کمر بیش‌تر از دور باسن است.

چاقی ژنوئیدی بیش‌تر در زنان شایع است. نام دیگر این حالت چاقی موضعی بدن گلابی شکل است. در این الگوی توزیع چربی، دور باسن بیش‌تر از دور کمر است. البته کمی اختلاف بین دور کمر و دور باسن طبیعی است اما بزرگی نسبت این دو مهم است.

برای محاسبه‌ الگوی توزیع چربی در بدن، دور کمر را به دور باسن تقسیم کنید. نسبت کمتر از ۰.۷۵ نشان‌دهنده‌ الگوی ژنوئید بوده، در حالی که عدد ۰.۸۵ یا بالاتر از آن نشان‌ دهنده‌ الگوی آندروئید است.

اگر این عدد برای مردان بالاتر از ۱ و برای زنان بالاتر از ۰.۸ باشد نشان‌دهنده‌ خطر بسیار زیاد ابتلا به بیماری‌هایی چون فشار خون بالا، دیابت نوع دو، بیماری قلبی، نقرس و سکته است. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی درباره چاق شدن دیابتی ها بیشتر بخوانید. 

انواع خاص چاقی موضعی آندروئیدی

برخی از انواع چاقی ‌آندروئیدی که در ادامه درباره آن‌‌ها صحبت خواهیم کرد، می‌توانند  نشان‌دهنده‌ عوارض خاص و خطرناکی باشند.

• چاقی بالاتنه: اغلب اوقات این نوع چاقی به این معنی است که فرد بیش از حد می‌خورد و فعالیت کافی بدنی ندارد. علاوه بر پرخوری و عدم تحرک، تغذیه بی‌کیفیت و عدم دفع مناسب سموم بدن نیز از عوامل چاقی بالاتنه است. در صورتی که با اصلاح رژیم غذایی و ورزش به خصوص ورزش تمرینات شکم و پهلو موفق به کاهش وزن نشده‌اید باید به پزشک مراجعه کنید.
• چاقی در مرکز شکم یا زیر شکم: این نوع چاقی معمولا ناشی از افزایش ناگهانی هورمون استرس یعنی کورتیزول که موجب پرخوری عصبی می‌شود، است. همچنین افسردگی و اضطراب نیز نقش پر رنگی در چاقی زیر شکم دارد. ورزش، کنترل اضطراب و استرس و انجام تمرینات آرامبخش مانند یوگا می‌توانند مفید باشند.

۳. چاقی پایین‌ تنه: کم تحرکی و مصرف مواد غذایی تصفیه شده مانند کربوهیدرات‌های بدون سبوس از جمله عوامل ایجاد کننده این نوع چاقی هستند. برای از بین بردن توده چربی در ناحیه پایین تنه انجام ورزش‌هایی مانند دویدن و دوچرخه سواری در کنار اصلاح عادات غذایی کمک کننده است. در این مطلب نیز می‌توانید درباره لاغر کردن ران و پایین تنه با ورزش بیشتر بخوانید. 

۴. چاقی ورم شکم: زیاده‌روی در مصرف محصولات قندی، کلسترول بالا، مصرف محصولات پر از نشاسته مانند برنج و مصرف مشروبات الکلی سبب ورم شکم می‌شود.

انواع خاص چاقی موضعی ژنوئیدی

همانطور که پیشتر توضیح دادیم چاقی موضعی ژنوئیدی بیشتر در زنان اتفاق می‌افتد و تجمع چربی باعث ایجاد فرم گلابی و انباشتگی چربی در نواحی باسن می‌شود.

• چاقی پایین‌تنه: این نوع چاقی دلایل زیادی دارد اما مسائل ژنتیکی و بارداری از عوامل موثر در آن هستند. در صورتی که علت چاقی پایین تنه بارداری باشد پس از اتمام این دوره و انجام برخی اصلاحات در رژیم غذایی به مرور زمان می‌توان آن را از میان برد. این مطلب درباره نکات تغذیه‌ای پیرامون چربی سوزی شکم و پهلو نوشته شده است که می توانید اطلاعات جامعی دراین باره به دست آورید. 

• برآمدگی شکم با چربی در انتهای کمر: پر خوری و عدم تحرک در کنار مقاومت به انسولین از مهمترین عوامل این ایجاد این نوع چاقی به شمار می‌رود. برای از بین بردن آن کافی است سطح قند خون را ثابت نگه داشته و با افزایش فعالیت‌های منظم ورزشی رژیم غذایی خود را نیز اصلاح کنید.

سلولیت چیست

سلولیت نوعی تجمع چربی و چاقی موضعی است که هم در خانم‌ها و هم در آقایان رخ می‌دهد. سلولیت زمانی اتفاق می‌افتد که پوست مناطق خاصی از بدن مانند ران، باسن، سینه، شکم و بازو توسط نوارهای بافت همبند به طرف بافت‌های عمیق‌تر عضلات پایین کشیده شود. این موضوع سبب ایجاد یک سطح ناهموار بر روی پوست خواهد شد که به آن سلولیت گفته می‌شود.

به علت توزیع متفاوت چربی در بدن زنان نسبت به مردان سلولیت بیشتر بر زنان تاثیر می‌گذارد. به یاد داشته باشید که این عارضه خطرناک نیست بلکه تنها اثرات زیبایی دارد و نباید از آن بترسید.

چه عواملی باعث بروز سلولیت می‌شوند

میزان سلولیت و گستردگی آن می‌تواند بر اساس ژن‌ها، درصد چربی بدن و سن فرد باشد. ضخامت پوست شما نیز در ظاهر سلولیت تأثیر می‌گذارد. افراد بار هر نوع بدن و وزن می‌توانند به سلولیت مبتلا شوند. با افزایش سن و نازک شدن پوست و از بین رفتن قابلیت ارتجاعی، سلولیت بیشتر دیده می‌شود.

سلولیت ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:

• هورمون‌ها
• رژیم غذایی نامناسب
•  سبک زندگی ناسالم
•  سموم انباشته شده
•  ژنتیک
•  افزایش وزن
•  بی تحرکی
•  بارداری

آیا رژیم غذایی در ایجاد سلولیت نقش دارد

درباره نقش رژیم غذایی در سلولیت همچنان مورد بحث است اما تحقیقات خوبی در این زمینه انجام شده که در ادامه درباره نتایج آن‌ها بحث خواهیم کرد.

نتایج تحقیق گروهی از دانشمندان نشان داد که رژیم غذایی حاوی مقادیر بیش از حد کربوهیدرات ممکن است باعث بدتر شدن سلولیت شود. دلیل این امر افزایش سطح هورمون انسولین و افزایش چربی کل بدن است.

علاوه بر این، متخصصان بر کاهش مصرف نمک هم تاکید دارند چرا که مصرف بیش از اندازه آن ممکن است سبب احتباس مایعات و بدتر شدن سلولیت شود. اگرچه این موارد احتیاج به تحقیقات گسترده‌تری دارد، متخصصان توصیه می‌کنند با پیروی از یک رژیم غذایی با مقدار کمی قند یا استفاده از قندهای طبیعی به جای قندهای مصنوعی و همچنین  کربوهیدرات‌های سالم در کنار ورزش مداوم و منظم می‌توان به مقدار زیادی سلولیت را از میان برداشت.

سخن پایانی

هر چه درباره‌ الگوی توزیع چربی بیش‌تر بدانید، آسان‌تر می‌توانید برنامه‌ ورزش‌ و غذایی مناسب برای کاهش وزن را بیابید. فراموش نکنید که برای برطرف کردن چاقی موضعی، حتما با متخصص تغذیه و پزشک صحبت کنید تا مطمئن شوید علت‌چاقی به هم خوردن توازن هورمونی یا عوامل ژنتیکی دیگر نباشد. در صورتی که علت چاقی مربوط به اینگونه عوامل باشد ممکن است نیاز باشد تا تحت درمان‌های دارویی قرار بگیرید.