در این مقاله قرار است به سوالات پر تکرار شما درباره‌ PMS پاسخ دهیم. سوال‌هایی درباره‌ی چیستی سندروم پیش از قاعدگی، راه درمان آن و علائم شایع پی ام اس در زنان. پس اگر برای دانستن بیش‌تر درباره‌ سندروم پیش از قاعدگی مشتاق هستید، با ما همراه باشید.

فهرست مطالب 

•  PMS چیست

• سندروم پیش از قاعدگی از چه زمانی شروع می‌شود

• سندروم پیش از قاعدگی چه علائمی دارد

• پی‌ام‌دی‌دی چیست

• تشخیص پی‌ ام‌ اس

• درمان پی‌ ام‌ اس

  • قرص پی‌ام‌اس چیست

  • درمان افسردگی پیش از پریودی با تغییر سبک زندگی

 PMS چیست

افسردگی دوران قاعدگی، تنها محدود به ۷ روزه دوره پریودی نیست و برخی از زنان قبل از آغاز خونریزی، افسردگی پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند. پی ام اس یا سندروم پیش از قاعدگی مجموعه‌ای از علائم عاطفی و فیزیکی است که چند روز قبل از پریود آغاز می‌شوند و تا اواسط قاعدگی ادامه دارند. پی ام اس در افراد مختلف متفاوت است و این تفاوت می‌تواند به ژنتیک، محیط یا مسائل اجتماعی مربوط باشد. برخی زنان علائم خفیف را تجربه می‌کنند، در صورتی که ممکن است عده‌ دیگری علائم شدید داشته باشند و این علائم مانع آن‌ها برای انجام کارهای روزمره‌شان شود.

در بسیاری از مواقع پی‌ام‌اس و علائم آن با مصرف دارو و تغییر سبک زندگی بهبود می‌یابد یا خفیف‌تر می‌شود.

سندروم پیش از قاعدگی از چه زمانی شروع می‌شود

علائم PMS معمولا ۵ تا ۱۰ روز مانده به دوران قاعدگی آغاز می‌شوند و معمولا با شروع پریود یا چند روز پس از آن از بین می‌روند.

دلیل سندروم پیش از قاعدگی چیست؟

هنوز پزشکان و محققان به طور علمی و دقیق دلیل بروز علائم پی ام اس را کشف نکرده‌اند ولی احتمال می‌دهند ترکیبی از مسائل زیر باشد؛

• نوسانات هورمونی - در نیمه‌ چرخه‌ی قاعدگی یا فاز لوتئال، دو تا از هورمون‌های زنانگی به نام استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابند. این هورمون‌ها در صورت باردار نبودن فرد، تا قبل از شروع دوران قاعدگی به کم‌ترین میزان خود می‌رسند. کاهش هورمون‌های جنسی، بر شیمی مغز تاثیر می‌گذارد و انتقال دهنده‌های عصبی از جمله سروتونین و دوپامین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سروتونین نقش بسیار مهمی در تنظیم خلقیات، خواب و اشتها دارد و اگر سطح آن از میزان استاندارد کمتر شود، علائمی مثل بی خوابی، افسردگی، افزایش اشتها و تحریک پذیری بالا، ظاهر خواهد شد.

• عوامل ژنتیکی - عوامل ژنتیکی مثل سابقه‌ افسردگی، بیماری دوقطبی یا پی ام اس در خانواده، احتمال ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی را افزایش می‌دهند.

• عوامل روانی-اجتماعی - یکی از این عوامل که تاثیر بسیاری دارد، استرس و اضطراب بالاست. تحقیقات نشان داده‌اند که زنانی که دو هفته قبل از شروع پریود دچار استرس و اضطراب شدیدی هستند، احتمال بیش‌تری برای ابتلا به پی‌ام‌اس دارند. همچنین علائم PMS مثل افسردگی، ناراحتی، گریه کردن‌های شدید و علائم فیزیکی مثل نفخ کردن، درد، گرفتگی و سردرد نیز در افرادی که استرس بیش‌تری داشته‌اند، شدیدتر بوده است. بنابراین کاهش سطح استرس یکی از راه‌های موثر برای درمان علائم سندروم پیش از قاعدگی یا بهبود آن‌ است.

سندروم پیش از قاعدگی چه علائمی دارد

علائم پی‌ ام‌ اس ممکن است در هر زنی متفاوت ظاهر شود. برخی ممکن است فقط علائم فیزیکی را تجربه کنند و بعضی فقط علائم عاطفی. عده‌ای نیز ممکن است هر دو علائم را داشته باشند. در طول زمان ممکن است علائم افراد تغییر کند.

علائم فیزیکی PMS

• حساس شدن پستان‌ها و ورم کردگی یا سنگین‌تر شدن آن‌ها
• اسهال یا یبوست
• نفخ یا احساس بادکردگی
• گرفتگی عضلات یا نواحی بدن
• کمر درد یا پشت درد
• سردرد
• حساسیت به صدا یا نور
• دستپاچگی
• افزایش وزن
• درد مفاصل
• دست یا پای ورم کرده
• آکنه یا جوش

علائم عاطفی PMS

• تحریک پذیری یا رفتار خصمانه
• احساس خستگی
• اختلال در خواب (کم خوابی یا خواب زیاد). در این مطلب می‌توانید درباره بی خوابی قبل از پریود بخوانید. 
• تغییر اشتها یا افزایش و کاهش هوس نسبت به غذا
• مشکل داشتن در تمرکز
• اختلال در حافظه
• احساس اضطراب یا استرس
• افسردگی، غمگین بودن و گریه‌ کردن زیاد
• تغییر خلق‌و‌خو
• بی‌میلی به رابطه‌ جنسی
• احساس عصبانیت
• علاقه نداشتن به شرکت در اجتماعات یا بودن با مردم
• احساس نداشتن کنترل روی احساسات و غرق شدن بیش از حد در آن‌ها

پی‌ام‌دی‌دی چیست

PMDD یا اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی، حالت شدیدتر و بحرانی‌تر از پی‌ ام‌ اس است. این اختلال به عنوان یکی از بیماری‌های جدی روحی در نظر گرفته می‌شود و برای درمان آن حتما باید به روانپزشک و روانشناس مراجعه کرد.

پی‌ام‌دی‌دی با افسردگی شدید همراه است و افکار خودکشی در این بیماران بسیار بیش‌تر از سندروم پی‌ ام‌ اس است. علائم پی‌ام‌دی‌دی شدیدتر از پی‌ ام‌ اس است و ممکن است زندگی روزانه‌ فرد را مختل کند یا روابط اجتماعی او را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم PMDD نیز مانند PMS چندین روز پیش از پریود ظاهر و بعد از پریود ناپدید می‌شوند.

افرادی که به پی‌ام‌دی‌دی مبتلا هستند بیش‌تر در معرض ابتلا به دیگر اختلالات روحی مثل افسردگی حاد، بیماری دو قطبی، اختلال اضطاب فراگیر، افسردگی فصلی و روان‌گسیختگی قرار می‌گیرند. بنابراین بهتر است هر چه سریع‌تر این بیماری درمان شود.

علائم شایع پی‌ام‌دی‌دی:

• افسردگی
• داشتن افکار خودکشی
• پنیک اتک یا حملات عصبی
• اضطراب شدید
• عصبانیت یا نوسانات شدید خلقی
• گریه‌های شدید
• عدم علاقه به فعالیت‌های روزانه
• بی‌خوابی
• مشکل در تفکر یا تمرکز
• پرخوری
• گرفتگی دردناک
• نفخ

تشدید بیماری‌ها قبل از قاعدگی

ممکن است برخی بیماری‌ها در طول پی‌ ام‌ اس تشدید یا بحرانی شوند. بیماری‌هایی مثل افسردگی، اختلال دو قطبی، اختلال اضطراب فراگیر، سندروم خستگی مزمن و افسردگی فصلی ممکن است در برخی زنان با شروع علائم پی‌ ام‌ اس تشدید می‌شوند. بیماری‌هایی مثل سندروم روده‌ی تحریک پذیر و سندروم مثانه‌ دردناک نیز ممکن است در این دوران وخیم‌تر شوند.

تشخیص پی‌ ام‌ اس

برای تشخیص صحیح سندروم پیش از قاعدگی، بهتر است علائم فیزیکی و عاطفی خود در طی چندین چرخه‌ی قاعدگی یادداشت و پیگیری کنید. در این مطلب با چند تقویم پریودی آشنا شوید. 

در صورتی به پزشک مراجعه کنید که علائم شدید شده باشند و مانع ادامه‌ فعالیت‌های روزانه‌ی شما شوند.

پزشک ممکن است از شما درباره‌ تاریخچه‌ اختلالات روحی مثل افسردگی بپرسد تا بتواند تشخیص صحیح‌تری دهد.

علائم پی ام اس مشابه بیماری سندروم روده‌ی تحریک پذیر، کم‌کاری تیروئید و بارداری است. برای همین برای تشخیص صحیح شما باید آزمایش خون و تست بارداری دهید و پیش دکتر متخصص زنان معاینه شوید.

درمان پی‌ ام‌ اس

برای درمان پی‌ ام‌ اس یا بهبود علائم در حالت خفیف، می‌توان از تغییر سبک زندگی آغاز کرد. البته ممکن است علائم شما شدید بوده و زندگی شما را مختل کرده باشند. در این صورت مراجعه به پزشک و مصرف دارو ضروری است.

قرص پی‌ام‌اس چیست

• مصرف داروهای بدون نسخه

داروهای مسکن بدون نسخه می‌توانند در آرام کردن درد و گرفتگی‌هایی مثل سردرد، کمر درد و حساسیت در پستان‌ها موثر باشند. این داروها عبارتند از:

• ژلوفن
• ایبوبروفن
• آسپرین

برخی زنان قبل از شروع علائم شروع به مصرف داروهای مسکن می‌کنند که می‌تواند درد و خونریزی در طول پریود را کنترل کند.

• مصرف دارو با تجویز پزشک

در بسیاری از مواقع نمی‌توان از قرص‌های مسکن برای کنترل علائم و کاهش آن‌ها استفاده کرد. در این مواقع و با نظر پزشک داروهای زیر می‌توانند موثر واقع شوند:

• داروهای ضد بارداری هورمونی: ممکن است داروهای ضد بارداری به بهبود علائم فیزیکی کمک کنند، اما ممکن است علائم عاطفی را تشدید کنند. پس بهتر است چندین داروی ضد بارداری را امتحان کنید تا متوجه شوید کدام موثرتر است.
• داروهای ضد افسردگی: در مواقعی که روش‌های درمانی دیگر جواب نمی‌دهند، استفاده از داروهای ضد افسردگی می‌تواند موثر باشد. دارویی که بیش‌تر در این مواقع تجویز می‌شود، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین یا SSRIs هستند. این داروها با جلوگیری از جذب سروتونین، می‌توانند سطح سروتونین را ثابت نگه دارند و علائم را بهبود دهند.
• ادرارآورها: این داروها با افزایش ادرار می‌توانند علائمی مثل نفخ و ورم پستان‌ها را کاهش دهند.
• قرص‌های ضد استرس: این قرص‌ها به کاهش استرس و اضطراب که تشدیدکننده‌ی علائم پی ام اس هستند، کمک می‌کنند.

• مصرف مکمل و ویتامین 

مصرف ممکل و ویتامین می‌تواند در بهبود علائم و کنترل آن‌ها کمک کنند. البته باید دقت کنید که مصرف همزمان مکمل‌های غذایی، دارویی و ویتامین‌ها با داروهای شیمیایی ممکن است سبب بروز اختلال دارویی شود. در نتیجه قبل از مصرف هر گونه مکمل و ویتامین با پزشک خود مشورت کنید. ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که در کنترل پی‌ ام‌ اس موثرند عبارتند از:

• کلسیم: مطالعات نشان می‌دهند که کلسیم می‌تواند به کاهش برخی علائم PMS مانند خستگی، تغییرات در اشتها و افسردگی کمک کند. کلسیم در غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست یافت می‌شود. برخی از غذاها مانند آب پرتقال، غلات و نان با کلسیم غنی شده‌اند. همچنین می‌توانید به جای جذب کلسیم از مواد غذایی، از مکمل کلسیم استفاده کنید.
• ویتامین ب۶: ویتامین ب۶ ممکن است به علائم پی‌ ام‌ اس از جمله بدخلقی، تحریک پذیری، فراموشی، نفخ و اضطراب کمک کند. ویتامین ب۶ را می‌توان در غذاهایی مانند ماهی، مرغ، سیب زمینی، میوه و غلات غنی‌شده یافت. همچنین می‌توانید آن را به عنوان مکمل غذایی مصرف کنید.

ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که ممکن است در بهبود علائم موثر باشند:

• منیزیم: منیزیم ممکن است به تسکین برخی علائم پی ام اس از جمله میگرن کمک کند. در صورت ابتلا به میگرن دوران قاعدگی، در مورد نیاز به منیزیم بیش‌تر با پزشک خود مشورت کنید. منیزیم در سبزیجات سبز رنگ و برگ‌دار مانند اسفناج و همچنین در آجیل، غلات کامل و غلات غنی‌شده وجود دارد. همچنین می‌توانید مکمل آن را مصرف کنید.

• اسیدهای چرب اشباع نشده (امگا ۳ و امگا ۶): مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل با ۱ الی ۲ گرم اسیدهای چرب اشباع نشده ممکن است به کاهش گرفتگی و سایر علائم PMS کمک کند. منابع خوب اسیدهای چرب غیر اشباع شامل دانه کتان، آجیل، ماهی و سبزیجات برگ سبز است.

درمان افسردگی پیش از پریودی با تغییر سبک زندگی

با ایجاد برخی تغییرات کوچک در سبک زندگی خود، می‌توانید علائم پی ام اس را کاهش دهید. این تغییرات شامل:

• ورزش و فعالیت بدنی

انجام حرکات سبک ورزشی یا فعالیت‌های بدنی مثل پیاده‌روی می‌تواند به بهبود علائمی مثل افسردگی، خستگی مفرط و نداشتن تمرکز کافی کمک کند. فعالیت‌های هوازی که ضربان قلب را بالا می‌برند، بیش‌تر از دیگر فعالیت‌های ورزشی توصیه می‌شوند.

تنها با ۳۰ دقیقه ورزش در طول روز و تکرار آن در ۳ الی ۴ روز در هفته می‌توانید از شدت علائم پی ام اس بکاهید.

• تغذیه‌ سالم

رعایت نکاتی که در این قسمت به آن‌ها اشاره می‌شود، می‌تواند به تسکین علائم سندروم پیش از قاعدگی کمک کند:

• کاهش مصرف نمک و شکر دو هفته قبل از شروع پریود
• کاهش مصرف کافئین قبل از پریود و در حین آن
• ترک سیگار و الکل
• نوشیدن آب به مقدار کافی در روز
• مصرف میوه و سبزیجات تازه
• مصرف غلات کامل
• مصرف لبنیات کم چرب
• مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی یا مکمل آن
• مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده
• مصرف غذاهای حاوی آهن مثل گوشت قرمز

• کاهش استرس

همانطور که قبلا اشاره کردیم، استرس یکی از عوامل به وجود آمدن و تشدید پی ام اس است. بنابراین باید از راه‌های موثر برای کاهش استرس استفاده کنیم. راهکارهای زیر ممکن است به کاهش استرس کمک کنند:

• انجام ورزش یوگا
• مدیتیشن
• انجام تمرینات ذهن آگاهی
• تنفس عمیق و انجام تمرینات مرتبط به آن
• حمام آب گرم در روزهای سرد و دوش آب سرد در روزهای گرم
• نوشتن افکار آزاردهنده
• داشتن مکالمه‌ سازنده و همدلانه با خود
• صحبت کردن با دوستان و اطرافیان و کمک گرفتن از آن‌ها
• مراجعه به روانشناس یا مشاور برای حل مشکلات و کاهش استرس
• مصرف دارو

• خواب کافی

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند روی پی‌ ام‌ اس تاثیر مستقیم داشته باشد، میزان خواب شبانه است. ۸ ساعت خواب شبانه‌ خوب، مخصوصا دو هفته قبل از شروع پریود، می‌تواند بر روی شدت علائم تاثیر بگذارد و آن‌ها را کاهش دهد. نداشتن خواب کافی، باعث افسردگی، نوسانات خلقی، خستگی مفرط و استرس می‌شود.

سخن پایانی

پی‌ ام‌ اس یا سندروم پیش از قاعدگی برای ۳ نفر از ۴ نفر اتفاق می‌افتد و می‌شود گفت بین زنان در سنین باروری بسیار طبیعی است که به پی‌ام‌اس دچار شوند. حدود ۵ درصد از زنان نیز ممکن است به علائم شدیدتری دچار شوند که به آن پی‌ام‌دی‌دی گفته می‌شود. بنابراین در ابتدا لازم است از ماهیت PMS آگاه شد و درباره‌ی آن مطالعه کرد، سپس با راهکارهای خانگی گفته شده اقدام به بهبود علائم آن نمود. اگر در شرایطی این علائم به قدری شدید شدند که مانع ادامه‌ی فعالیت روزمره گشتند، باید به پزشک زنان مراجعه کرد. با تشخیص درست و به موقع و درمان مناسب، می‌توان تا حدودی علائم پی‌ ام‌ اس را کنترل کرده تا فرد به زندگی عادی خود بازگردد. اگر شما هم قبل از دوران قاعدگی دچار علائم پی‌ام‌اس می‌شوید، برای ما در قسمت نظرات، از راهکارهای درمان خانگی برای تسکین این علائم بنویسید تا بقیه هم از این راهکارها استفاده کنند.