زگیل پوستی - شناخت و درمان انواع زگیل های پوستی
زمان خواندن ۱۱ دقیقه شنبه ۱۹ تیر ۱۴۰۰ ۲۲:۴۷
زگیل پوستی، زائده کوچک و زبریست که در انواع نقاط بدن یافت میشود. اما علت پدید آمدن آن چیست؟ انواع زگیل های پوستی کدامند؟ آیا به راستی زگیلهای پوستی عارضهای مسری است؟ آیا میتوان از بروز زگیل پوستی جلوگیری کرد؟ چه راههایی (شیمیایی و خانگی) برای درمان انواع زگیل پوستی وجود دارد؟ در ادامه به پاسخ این سوالات و اطلاعات بیشتری درباره زگیل پوستی روی پوست بدن میپردازیم.
فهرست مطالب
زگیل پوستی چیست
همانگونه که گفته شد، زگیل زائده پوستی زبریست که عموما ظاهری شبیه تاول و یا یک گل کلم بسیار کوچک دارد و میتواند روی هر نقطهای از پوست بدن ظاهر شود.
برخلاف خالها، زگیلها عموما به رنگ پوست بدن فرد هستند. شکل زگیل پوستی به محلی در بدن که در آن ظاهر میشود و ضخامت پوست آن ناحیه بستگی دارد. بروز زگیلهای پوستی به سیستم ایمنی بدن مرتبط است و هرچقدر ایمنی قویتر باشد احتمال بروز این عوارض پوستی کاهش مییابد. به همین خاطر است که از هر ۳ کودک و نوجوان یک نفر، یعنی بیش از ۳۰ درصد کودکان و نوجوان مبتلا به زگیل پوستی هستند، در صورتی که این عدد در بزگسالان (به علت سیستم ایمنی قویترشان) به ۳ تا ۵ درصد کاهش مییابد.
در حالت عادی زگیلهای پوستی چرکی نیستند و تنها زمانی که عفونی میشوند چرکی میشوند. ممکن است برای درمان زگیل پوستی عفونی، آنتی بیوتیک تجویز شود.
علل به وجود آمدن زگیلهای پوستی
زگیلهای پوستی عارضهای ویروسی هستند و توسط ویروسهای خانواده ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) ایجاد میشوند که در بروز سرطانه دهانه رحم نقش دارند. ویروسهای پاپیلوم انسانی باعث رشد بیرویه کراتین میشوند، پروتئنی سختی که در بالاترین لایه پوست موجود است.
این ویروس بیش از ۱۵۰ نوع متفاوت دارد، اما تمامی انواع آن منجر به بروز زگیل پوستی نمیشوند و تنها انواع محدودی از این ویروس باعث این عارضه خواهند شد. انواع متفاوت ویروس پاپیلوم انسانی منجر به وقوع انواع متفاوتی از زگیل پوستی میشوند.
آن دسته از انواع این ویروس که در ایجاد زگیل پوستی نقش دارند، با تماس پوستی و یا استفاده از وسایلی همچون حوله و کفش منتقل میشوند. به صورت دقیقتر، این ویروس میتواند با خاراندن یا گاز گرفتن زگیل پوستی، مکیدن انگشتان، جویدن ناخنها (درصورتی که اطراف ناخن زگیلهای پوستی باشد)، اصلاح پاها و صورت و غیره به دیگر قسمتهای بدن منتقل شوند.
آیا زگیل پوستی واگیردار و خطرناک است
زگیل پوستی عارضهای ویروسی است، در نتیجه امکان انتقال آن از قسمتی از بدن به قسمت دیگر و از فردی به فرد دیگر وجود دارد. همانگونه که گفته شد، ویروس مسبب بروز زگیل روی پوست بدن توسط تماس پوستی منتقل میشود؛ اما خوشبختانه احتمال گرفتن این ویروس از فردی دیگر خیلی بالا نیست (برای مثال، در اکثر واقع تنها یک عضو خانواده مبتلا به زگیل پوستی است) و تنها گروه خاصی از افراد احتمال ابتلای بالایی به ویروس زگیل پوستی را دارند.
احتمال عفونی شدن پوست خیس یا آسیب دیده در برخورد با این ویروس و درنتیجه بروز زگیل پوستی بیشتر است. برای مثال در یک استخر عمومی، احتمال ابتلای فردی که کف پای زخمی و آسیب دیده دارد به این ویروس بیشتر از فردی است که پوست کف پایش سالم و بدون جراحت است.
از آنجایی که بروز زگیل پوستی به ایمنی بدن ارتباط دارد، افرادی که ایمنی ضعیفی دارند (همانند افراد مبتلا به ایدز (AIDS) یا کسانی که پس از پیوند عضو از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده میکنند) خطر ابتلای بیشتری دارند.
افرادی که به صورت مستمر با گوشت سروکار دارند نیز بیشتر در خطر ابتلا به زگیل پوستی قرار میگیرند. طبق تحقیقات انجام شده توسط آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، ۳۳ درصد کارگران کشتارگاهها و ۳۴ درصد قصابان دچار زگیل پوستی بروی پوست دست خود میشوند.
در نظر داشته باشید که زگیلهای تناسلی تا حدود متفاوت با زگیل معمولی هستند. بعضی از انواع ویروس پاپیلوم انسانی باعث بروز زگیل پوستی در نواحی تناسلی میشوند. این زگیلها با برقراری رابطه جنسی و تماس پوستی منتقل میشوند و در صورت درمان نشدن، میتوانند منجر به سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد و سرطان واژن در زنان و سرطان مقعد و سرطان آلت مردی در مردان شود. زگیلهای تناسلی واگیردارتر و خطرناکتر از زگیل معمولی هستند و برای درمان آنها باید به پزشک مراجعه شود.
انواع زگیل پوستی
از شایعترین انواع زگیل پوستی میتوان موارد زیر را برشمرد؛
- زگیل معمولی: زگیل معمولی سطحی برآمده، سخت، زبر و مانند گل کلم دارد. این نوع زگیل پوستی میتواند در هر نقطهای از بدن ظاهر شود اما بیشتر روی بند انگشتان، انگشتان، آرنجها، زانوان و هر قسمت پوست که دچار جراحت شده باشد یافت میشود. گاهی اوقات روی سطح زگیل معمولی نقطهای کوچک و تیره رنگ دیده میشود. این نقاط عروق خونی هستند که در صورت تحریک زگیل میتواند منجر به خونریزی شوند.
- زگیل کف پا: گاهی اوقات زگیلهای دردناکی بروی پاشنه، انگشتان و یا گودی پا ایجاد میشود که زگیل کف پا نام دارد. این نوع زگیل پوستی عموما به علت فشار آوردن وزن فرد به کف پا ایجاد میشود. این زگیلها گاهی اوقات دردناک شده و هنگام راه رفتن باعث ناراحتی و در مواردی درد بسیار شدید و تیر کشنده میشوند، انگاری که با پای برهنه روی سنگریزه راه میروید. معمولا در وسط این زگیلها یک نقطه سیاه رنگ وجود دارد که با بافت سفت و سفیدرنگی احاطه شده است. از بین بردن زگیل کف پا کار آسانی نیست.
- زگیل مسطح: زگیلهای مسطح دایرهای، هم سطح بدن و نرم هستند. این زگیلها گاهی به رنگ پوست ظاهر میشوند و گاهی متمایل به زرد یا قهوهای هستند. این نوع از زگیل پوستی عموما در مناطقی از بدن که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارد رشد میکنند. زگیل مسطح معمولا با تراکم بالا روی پوست بدن ظاهر میشود (۲۰ تا ۱۰۰ عدد در کنار یکدیگر) و همچنین از میان انواع زگیل پوستی، این زگیل بیشترین احتمال خود به خود خوب شدن را دارد.
- زگیل نخی یا رشتهای: این نوع زگیل بلند، ضخیم، خشن و به رنگ پوست است و به صورت نخی بروی پوست ظاهر میشود. این نوع زگیل پوستی بیشتر دور گردن، در زیر بغلها، بروی پلکها، اطراف دهان و ناحیه رشد ریش رشد میکند.
- زگیل موزاییکی: زمانی که زگیلهای کف پا با حجم و تعداد زیاد در کنار یکدیگر ظاهر میشوند اصطلاحا زگیل موزاییکی نامیده میشوند.
- زگیل زیر ناخن: این زگیلها زیر یا اطراف ناخنها رشد کرده و اثری منفی بر رشد طبیعی ناخن دارند. سطح این زگیلها زبر و دارای مرزی نامشخص و نامتقارن هستند.
در چه صورت برای درمان زگیل پوستی به پزشک مراجعه کنیم
توصیه میشود در صورتی که زگیل پوستی علائم زیر را دارد، برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
- دردناک شده است
- به راحتی خونریزی میکند
- ظاهرش تغییر کرده است
- به سادگی به دیگر قسمتهای بدن سرایت پیدا میکند
- با اینکه زگیل را برداشتهاید اما دوباره بازگشته است
- در ناحیهای ظاهر شده است که همواره تحریک شده و خونریزی میکند و مزاحم فعالیتهای ورزشی یا روزانه میشود
- در سنین بزرگسالی به صورت ناگهانی زگیلهای پوستی فراوانی در بدنتان ظاهر شده است (که میتواند نشانه اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن باشد)
درمان و از بین بردن زگیل پوستی
بسیاری از زگیلهای پوستی خود به خود و با گذر زمان خوب میشوند. این زمان ممکن است با توجه به مکان و تعداد زگیلها از چند هفته تا چند سال متغیر باشد. زگیل پوستی معمولا در کودکان زودتر درمان میشود.
یک سوم کودکان مبتلا به زگیل پوستی میشوند، اما حدود ۵۰ درصد آنها کمتر از یک سال بعد و ۷۰ درصد آنها پس از گذشت دو سال بهبود مییابند. با این حال، اگر زگیل پوستی رفع نشود و موجب نگرانی را فراهم کند، درمانهایی برای آن وجود دارد.
تمامی درمانهای موجود برای انواع زگیل پوستی به گونهای تنطیم شدهاند که با تحریک پوست، بدن را وادار کنند تا با سلولهای مبارزه کننده با عفونت با زگیل مقابله کند.
- یکی از روشهای درمان زگیل پوستی، استفاده از اسید سالیسیلیک است. هنگام استفاده از اسید سالیسیلیک مراقب باشید که پوست اطراف زگیل پوستی را به خوبی پوشانده باشید چرا که میتواند به پوست سالم آسیب برساند. به هیچ عنوان از اسید سالیسیلیک برای رفع زگیل پوست صورت استفاده نکنید. برای افزایش تاثیر این روش، بهتر است با تمیز کردن هفتگی پوستهای مرده از روی سطح زگیل توسط سوهان ناخن یا سنگ پا، سطح زگیل را نرم و لطیف نگه دارید. توجه داشته باشید که سوهان یا سنگ پای مصرفی توسط فرد دیگری و یا برای قسمت دیگری از بدن استفاده نشود. همچنین خیس کردن زگیل پوستی در آب برای پنج دقیقه قبل از استفاده از اسید سالیسیلیک نیز میتواند تاثیر آن را بالا ببرد. این درمان حدودا به مدت ۳ ماه ادامه پیدا میکند. اگر سطح پوستتان تحریکپذیر و حساس شد، درمان را متوقف کنید.
- کایروتراپی یا سرمادرمانی از دیگر درمانهای موجود برای انواع زگیل پوستی است. در کایروتراپی یک مایع منجمد (عموما نیتروژن) روی زگیل افشانده میشود تا سلولها را از بین ببرد. در نتیجه اینکار تاولی بروی زگیل ایجاد شده که پس از مدتی میخوابد و زگیل پس از یک یا دو هفته میافتد. این درمان باید توسط یک متخصص انجام شود و در صورت بزرگ بودن زگیل پوستی، شاید به بی حسی موضعی و بیش از یک جلسه درمان نیاز باشد.
- جراحی سرپایی یکی دیگر از روشهای درمان زگیل پوستی است، اما خیلی شایع نیست. چراکه جراحی زخم به جا میگذارد، در حالی که زگیلهایی که به خودی خود رفع میشوند، بدن اثر هستند و جای زخم روی پوست نمیماند. پس از جراحی ممکن است پزشکتان کرمی موضعی تجویز کند تا از بهبودی کامل زگیل مطمئن شود. برای از بین بردن زگیل پوستی از لیزر هم میتوان بهره برد.
- برخی پزشکان نیز از کانتاریدین برای رفع زگیل پوستی استفاده میکنند. پزشک متخصص پس از آغشته کردن زگیل به ترکیبی از این ماده و دیگر مواد شیمیایی، آن را بانداژ میکند. این روش بدون درد است، اما باعث بروز تاول میشود که میتواند اذیت کننده باشد. این تاول زگیل را از سطح پوست بدن بلند میکند. سپس پزشک متخصص با جدا کردن بخش مرده زگیل، آن را برمیدارد.
درمانهای دیگری نیز برای انواع زگیل پوستی وجود دارد. برای مثال، ممکن است یک متخصص پوست به شما گزینه های دیگری همچون ایمنی درمانی (که باعث میشود سیستم ایمنی زگیلها را از بین ببرد)، تزریق بلئومایسین یا بلنوکسان (که ویروس مسبب زگیل پوستی را از بین میبرند)، استفاده از رتینوئیدها (که از خانواده ویتامین آ هستند و باعث کاهش رشد سلولهای پوست زگیل پوستی میشوند) و یا مصرف آنتی بیوتیک را پیشنهاد کند. اما در نظر داشته باشید که اگر زگیل از بین برود اما ویروس آن همچنان در بدن زنده باشد، احتمال بروز مجدد زگیل پوستی وجود دارد.
راههای خانگی از بین بردن زگیل پوستی
در کنار جراحیها و درمانهای بالینی که برای رفع انواع زگیل پوستی وجود دارد، درمانهای خانگی متعددی هم موجود است که میتواند در درمان زگیل پوستی موثر واقع شود. در ادامه مطلب به چند درمان خانگی زگیل پوستی اشاره میکنیم:
- نوار چسب رنگی: در یک تحقیق، یک تکه نوار چسب رنگی به اندازه زگیل پوستی بریده شده و به مدت ۶ روز روی زگیل گذاشته شد. پس از برداستن نوار چسب، زگیل پوستی را با آب خیس کرده و بعد آنرا با سوهان ناخن یا سنگ پا مالیدند. زگیل را یک روز باز گذاشته و سپس این چرخه را برای دو ماه تکرار کردند. با این روش زگیل پوستی ۸۵ درصد شرکت کنندگان در این تحقیق از بین رفت، در صورتی که تنها زگیل پوستی ۶۵ درصد شرکت کنندگان تحقیق دیگر که از کایروتراپی یا سرمادرمانی استفاده کرده بودند درمان شده بود.
- سیر: ترکیبات ضد ویروس موجود در سیر از رشد سلولهای ویروسی جلوگیری میکنند. گفته میشود استفاده از عصاره سیر کلروفرم در ۳ تا ۴ ماه زگیلهای پوستی را از بین میبرد، اما اینکه آیا مالیدن خود سیر خام روی زگیل پوستی نیز باعث درمان آن میشود هنوز ثابت نشده است.
- آناناس: بروملین موجود در آناناس باعث هضم پروتئین میشود که میتواند باعث از بین بردن زگیل پوستی شود. دادهای برای حمایت از این ادعا وجود ندارد اما شواهد گزارش شده از اثربخشی این روش خبر دادهاند. برای اینکار میتوان از آب آناناس یا آناناس تازه استفاده کرد.
- آلوئهورا: آلوئهورا به بهبودی مشکلات پوستی همچون سوختگی و پسوریازیس معروف است. همچنین گفته میشود ژل آلوئهورا در بهبود زگیل پوستی خارش آور یا دردناک موثر واقع میشود. روزانه یک بار ژل آلوئهورا را روی زگیل بمالید.
چگونه از زگیلهای پوستی جلوگیری کنیم
راههای زیادی برای کاهش احتمال ابتلا و یا انتقال زگیلهای پوستی وجود دارد. برای جلوگیری از ابتلا به زگیل پوستی توصیه میشود از دست زدن به زگیل دیگر افراد، استفاده از حوله، لیف، یا وسایل شخصی افراد مبتلا و یا استفاده از جوراب یا کفش افراد مبتلا خودداری کنید.
همچنین در مکانهایی همچون استخر و حمام عمومی پاهای خود و در دیگر مکانهای عمومی همچون باشگاهها دستهای خود را با کفش و دستکش مناسب بپوشانید. همانگونه که به آن پرداخته شد، پوست خیس یا آسیب دیده بیشتر در معرض ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی است، از همین رو پوشیدن دمپایی حمام هنگام استفاده از حمامها و استخرهای عمومی میتواند از بروز زگیلهای پوستی در کف پا جلوگیری کند.
برای جلوگیری از سرایت زگیل پوستی به دیگر نقاط بدن از خاراندن زگیلها و جویدن ناخنهایی که در اطرافشان زگیل پوستی وجود دارد، خودداری کنید. همچنین هنگام شانه کردن، اصطلاح کردن ویا بستن موها مواظب باشید تا زگیلهای پوستی تحریک نشوند. هنگام گرفتن ناخنها، برای گرفتن ناخنی که در اظرافش زگیلهای پوستی وجود دارد از ناخنگیر متفاوتی استفاده کنید.
توصیه میشود برای جلوگیری از سرایت ویروس به دیگر افراد، هنگام شنا در استخرهای عمومی محل زگیل را با چسب زخم ضد آب بپوشانید.
سخن پایانی
زگیل پوستی عارضهای پوستی است که به انواع و اشکال مختلف در تمام نواحی بدن پدیدار میشود. زگیلها به علت ویروس ایجاد شده و با تماس پوستی منتقل میشوند. بسیاری به علت ظاهر ناخوشایند زگیل موجود بر روی پوست بدن خود و یا به علت دردی که برایشان ایجاد میکند به دنبال درمان آن هستند. برای اینکار هم درمانهای خانگی و هم درمانهای بالینی موجود است. زگیلها معمولا بیخطرند و به خودی خود رفع میشوند. اما در کل توصیه میشود از تماس مستقیم با آن خودداری شود و در صورت پدیدار شدن تعداد زیادی زگیل پوستی، با پزشک متخصص مشورت شود.
شاید از این موارد هم خوشتان بیاید
نظرات کاربران