علت اصلی ابتلا به سرطان دهانه رحم، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بوده که یه نوع عفونت مقاربتی شایع است. اغلب افرادی که به عفونت HPV مبتلا هستند هرگز علائمی را بروز نداده و در بسیاری از موارد نیز بدون نیاز به درمان خاصی از بین می‌رود. با این حال ممکن است ویروس سلول‌های ناحیه دهانه رحم را آلوده کرده و موجب ایجاد سرطان و یا زگیل تناسلی شود. با دانستن علائم به راحتی می‌توان به پیشگیری از سرطان رحم یا سرطان سرویکس اقدام کرد. 

فهرست مطالب

• علائم سرطان رحم 

• رابطه HPV و سرطان رحم

• چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند؟

• برای کاهش خطر سرطان رحم چه کاری باید انجام داد؟

• پیشگیری از سرطان رحم و HPV

• پرسش‌های رایج پیرامون پیشگیری از سرطان رحم

  • چگونه به طور طبیعی از HPV جلوگیری کنیم؟

  • چه ویتامین‌هایی با HPV مبارزه می‌کنند؟

  • واکسن گارداسیل کجا تزریق می‌شود‌؟

علائم سرطان رحم

معمولا افراد مبتلا به ندرت در مراحل اولیه علائم این نوع سرطان را از خود بروز می‌دهند. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم آزمایشات غربالگری را به طور منظم انجام دهید تا امکان شناسایی و اقدامات درمانی در زمان مناسب فراهم شود.

علائم سرطان رحم زمانی ظاهر می‌شود که سلول‌‌های سرطانی از طریق لایه بالایی بافت دهانه رحم وارد بافت زیرین آن شوند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سرطان به موقع تشخیص داده نشده و وارد مرحله بدخیم شود.

• خونریزی نامنظم: خونریزی نامنظم واژن رایج‌ترین علامت سرطان بدخیم دهانه رحم است. خونریزی ممکن است در میان دوره‌های قاعدگی و یا بعد از رابطه جنسی رخ دهد. گاهی اوقات نیز ممکن است رگه‌های خونی در ترشحات واژن وجود داشته باشد. خونریزی واژینال همچنین می‌تواند در زنان یائسه‌ای که دیگر دوره قاعدگی ندارند رخ دهد که هرگز طبیعی نبوده و می‌تواند از علائم سرطان دهانه رحم یا مشکل جدی دیگری باشد و باید به پزشک مراجعه شود.
• ترشحات واژن: در کنار خونریزی برخی افراد ممکن است ترشحات غیر معمول واژن را نیز تجربه کنند. این ترشحات ممکن است سفید، روشن، آبکی، قهوه‌ای رنگ، دارای بوی بد و یا آغشته به خون باشد.
• علائم پیشرفته: در حالی که خونریزی و ترشحات از نشانه‌های اولیه سرطان رحم ‌است، فرد ممکن است علائم شدیدتری مثل درد کمر یا لگن، مشکل در ادرار و مدفوع، تورم پاها، خستگی و کاهش وزن را در مراحل بعدی از خود بروز دهند.

رابطه HPV و سرطان رحم

HPV از طریق تماس جنسی متقل می‌شود. انتقال زمانی اتفاق می‌افتد که پوست یا غشای مخاطی فرد آلوده با پوست یا غشای مخاطی فرد دیگر در تماس باشد.

در بیشتر موارد عفونت مربوط به این ویروس علامتی ایجاد نمی‌کند پس انتقال فرد به فرد آن آسان است. بیش از ۴۰ نوع ویروس HPV مختلف وجود دارد که از راه جنسی منتقل می‌شوند اما فقط تعداد اندکی از آن‌ها علائم قابل بروز دارند و منجر به ایجاد زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم می‌شوند.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند؟

دانستن عواملی که موجب افزایش احتمال ابتلا می‌شود به پیشگیری از سرطان رحم و زگیل تناسلی کمک می‌کند. عواملی که موجب افزایش خطر ابتلا به این دو بیماری می‌شود عبارت است از:

• داشتن عفونت HPV  پرخطر
• استفاده طولانی مدت از قرص‌های جلوگیری از بارداری در افرادی که مبتلا به ویروس HPV هستند.
• سیستم ایمنی ضعیف
• استفاده مادر در دوران بارداری از دی اتیل استیل بسترول 
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• داشتن هر گونه رابطه جنسی بدون محافظت

برای کاهش خطر سرطان رحم چه کاری باید انجام داد؟

مهمترین کاری که برای پیشگیری از سرطان رحم می‌توانید انجام دهید داشتن آزمایشات منظم غربالگری از سن ۲۱ سالگی است. ۲ تست غربالگری برای پیشگیری از سرطان رحم وجود دارد که باید توسط پزشک انجام پذیرد و عبارتند از:

• تست پاپ اسمیر که به دنبال پیش تعیین کننده‌ها و تغییرات سلولی در دهانه رحم است که در صورت عدم درمان مناسب به سرطان دهانه رحم ختم می‌شوند.
• آزمایش HPV که به دنبال شناسایی ویروس پاپیلومای انسانی است که می‌تواند تغییرات سلولی ذکر شده را ایجاد نماید.

پیشگیری از سرطان رحم و HPV

مجموعه از اقدامات پزشکی و تغییر سبک زندگی می‌تواند در پیشگیری از سرطان رحم و مبتلا شدن به  HPV به شما کند که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.

1. واکسیناسیون: برای بانوان در سنین ۹ تا ۲۶ سال واکسیناسیون علیه HPV توصیه می‌شود. نکته‌ مهم این است که این واکسن زمانی موثر است که قبل از ابتلا به ویروس تزریق شود. به همین دلیل توصیه می‌شود قبل از شروع فعالیت جنسی این واکسن دریافت شود. گارداسیل یکی از این واکسن‌ها است و از فرد در برابر دو نوع از پر خطرترین انواع HPV محافظت می‌کند. ویروس‌هایی که گارداسیل از بدن در برابر آن‌ها دفاع می‌کند مسئول حدود ۷۰ درصد موادر ابتلا به سرطان رحم و ۹۰ درصد موارد ابتلا به زگیل تناسلی هستند.
2. وسایل محافظتی: خب همانطور که گفتیم HPV عامل ایجاد سرطان دهانه رحم و زگیل تناسلی است. این ویروس یک عفونت مقاربتی است یعنی از طریق اندام تناسلی و ترشحات آن انتقال می‌یابد. برای جلوگیری از انتقال این ویروس در هنگام رابطه جنسی از وسایل محافظتی مثل کاندوم استفاده کنید. البته باید بدانید امکان انتقال HPV از طریق نواحی که با کاندوم پوشیده نشده وجود دارد. با توجه به این نکته باید در کنار وسایل پیشگیری از واکسیناسیون نیز استفاده کنید.
3. پرهیز از رابطه جنسی پرخطر: از آنجایی که اغلب افرادی که به این ویروس مبتلا هستند از آن بی‌خبر بوده و علامت خاصی ندارد باید در انتخاب شریک جنسی خود دقت کنند. روابط متعدد جنسی با افرادی که از سلامت آن‌ها آگاهی نداردی رفتار پرخطر محسوب می‌شود. برای پیشگیری از سرطان رحم و زگیل تناسلی از رفتار جنسی پرخطر اجتناب کنید. 
4. سیگار: مطالعات نشان می‌دهد سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان رحم را دو برابر می‌کند. تنباکو و محصولات جانبی آن به DNA سلول‌های دهانه رحم آسیب رسانده و می‌توانند به توسعه سرطان در این ناحیه کمک کنند. یکی از راهکارهای موثر پیشگیری از سرطان رحم ترک سیگار است. اگر به دنبال ترک سیگار هستید، می‌توانید بهترین راه ترک سیگار را در وبسایت سبک زندگی بخوانید.
5. تقویت سیستم ایمنی: سیستم ایمنی ضعیف شما را در برابر عفونت‌های ویروسی و آسیب دیدن از آن‌ها قرار می‌دهد. با تغذیه درست و دریافت مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن به تقویت سیستم ایمنی کمک کنید. همچنین اگر دچار بیماری خاصی هستید که سیستم ایمنی بدن شما را تهدید می‌کند باید زیر نظر پزشک دارو مصرف کنید.
6. تغذیه مناسب: همانطور که گفتیم برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقاوم نمودن خود در برابر بیماری‌ها باید تغذیه سالم داشته باشید. یک رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی و به دور غذاهای چرب و مضر می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان رحم و زگیل تناسلی ایفا نماید.
7. قرص‌های ضد بارداری: براساس مطالعات انجام شده در موسسه ملی سرطان ایالات متحده آمریکا (به اختصار NCI) و انجمن سرطان آمریکا (معروف به ACS) طبق تحقیقات صورت گرفته استفاده طولانی مدت قرص‌های پیشگیری از بارداری در افراد مبتلا به ویروس HPV باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان رحم می‌شود. قرص‌های پیشگیری از بارداری با ایجاد تغییرات هورمونی در ناحیه رحم و واژن به جلوگیری از بارداری کمک می‌کنند. اما باید توجه داشت که این تغییرات در طولانی مدت در افراد مبتلا به HPV اثر مخربی بر سلول‌های این ناحیه گذاشته و ممکن است درصد خطر ابتلا به سرطان در این دسته از زنان را افزایش دهد. نکته مهم اینجاست که با قطع مصرف اینگونه قرص‌ها این افزایش خطر از بین رفته و شرایط به حالت عادی باز می‌گردد. افراد مبتلا به HPV بهتر است از روش‌های دیگر بارداری مانند IUD استفاده کنند. 

پرسش‌های رایج پیرامون پیشگیری از سرطان رحم

چگونه به طور طبیعی از HPV جلوگیری کنیم؟

  از آنجایی که سیستم ایمنی بدن اولین خط دفاعی در برابر ویروس HPV است می‌توان با از بین بردن نقاط ضعف و تقویت آن به طور طبیعی از این عفونت جلوگیری نمود. ویتامین‌های گروه ب و ویتامین ث در این زمینه بسیار موثر خواهند بود.

چه ویتامین‌هایی با HPV مبارزه می‌کنند؟

۴ ماده غذایی مغذی می‌توانند در مبارزه با این عفونت به بدن کمک کنند. ویتامین‌های گروه ب، ویتامین دی، ویتامین ث، ویتامین آ روی

واکسن گارداسیل کجا تزریق می‌شود‌؟

واکسن‌های HPV باید به صورت عضلانی و در ناحیه دلتوئید بازو و یا در ناحیه بالای ران تزریق می‌شوند که البته پزشکان توصیه به تزریق در بازو می‌کنند. این واکسن را به صورت وریدی، داخل پوستی و یا زیر جلدی تزریق نکنید.

سخن پایانی

همانطور که مشاهده کردید پیشگیری از سرطان رحم بسیار آسان بوده و با اصلاح سبک زندگی و واکسیناسیون به راحتی قابل کنترل است. این موضوع باعث شده این نوع سرطان یکی از قابل پیشگیری‌ترین و قابل کنترل‌ترین انواع سرطان باشد. درباره زگیل تناسلی نیز این موضوع صادق بوده و با رعایت نکات گفته شده در برابر ویروس HPV به راحتی می‌توانید از مبتلا شدن به این عارضه جلوگیری کنید.