آندومتریوز نوعی اختلال است که در آن بافت آندومتر که پوشش داخلی رحم به حساب می‌آید در خارج از رحم رشد ‌می‌کند. این بافت به حفره رحم، لگن، تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی می‌چسبد. تخمدان‌ها وظیفه آزادسازی تخمک را دارند و لوله‌های رحمی این تخمک‌ها را به رحم می‌رسانند. زمانی که هر یک از این اندام‌ها توسط آندومتریوز آسیب دیده، مسدود شده و یا تحریک شوند بارداری دچار مشکل خواهد شد. سن، وضعیت سلامتی، درجه بیماری و شدت آن در کاهش یا افزایش احتمال بارداری موثر خواهد بود. مطالعات در زمینه کیست آندومتریوز و بارداری نشان می‌دهد در افراد عادی ۱۵ تا ۲۰ درصد از تلاش‌ها برای بارداری در ماه موفق خواهد بود با این حال این عدد در افراد مبتلا به آندومتریوز به ۲ تا ۱۰ درصد کاهش می‌یابد.

فهرست مطالب

• ارتباط علائم کیست آندومتریوز و بارداری
• خطرات و عوارض کیست آندومتریوز و بارداری
• روش‌های کمک به ناباروری مربوط به آندومتریوز
• چگونه شانس بارداری خود با وجود ابتلا به آندومتریوز را افزایش دهیم
• پرسش‌های رایج درباره کیست آندومتریوز و بارداری
  • آیا اندومتریوز در بارداری خطرناک است
  • آیا امکان بارداری بعد از جراحی اندومتریوز وجود دارد؟
  • آیا بارداری با وجود کیست آندومتریوما برای مادر خطرناک است؟
  • آیا آندومتریوز باعث نازایی می‌شود؟
  • آیا اندومتریوز باعث سقط جنین می‌شود؟

ارتباط علائم کیست آندومتریوز و بارداری

بارداری به طور موقت علائم دردناک و خونریزی قاعدگی که مشخصه‌های اصلی آندومتریوز هستند را متوقف می‌کند. همچنین در این دوران ممکن است دیگر عوارض و علائم آندومتریوز نیز کاهش داشته باشند.

پروژسترون هورمونی است که سطح آن در طول بارداری افزایش یافته و این موضوع برای برخی از زنان سود بخش خواهد بود. این هورمون رشد آندومتر را سرکوب کرده و نه تنها جلوی بزرگتر شدن آن را می‌گیرد، بلکه ممکن است سبب کوچک شدن کیست نیز شود. پروژستین که نوعی پروژسترون است و به صورت دارو مصرف می‌شود، برای درمان زنان مبتلا به آندومتریوز مورد استفاده می‌گیرد.

از طرف دیگر ممکن است برای دسته‌ای دیگر از زنان بارداری هیچ سودی نداشته باشد و حتی حس کنند که علائم آن‌ها در این دوران بدتر هم شده است. به دلیل افزایش فعالیت رحم و قرارگیری جنین در آن ممکن است بافت آندومتر که به صورت نابه جا رشد کرده، کشیده شده و تغییر وضعیت بدهد که این موضوع سبب ایجاد درد و ناراحتی خواهد شد. همچنین افزایش ترشح استروژن باعث تغذیه آندومتر و افزایش سرعت رشد آن می‌شود.

همانطور که مشاهده کردید با دو وضعیت متفاوت در زنان باردار مبتلا به آندومتریوز روبه‌رو هستیم. ممکن است تجربه افراد در رابطه با کیست اندومتریوما و بارداری با هم بسیار متفاوت باشد. شدت و وضعیت بیماری، سطح هورمون‌ها در بدن، و نحوه رفتار بدن در دوران بارداری و چندین موضوع دیگر در این زمینه موثر خواهند بود.

تغذیه با شیر مادر نیز یکی از دیگر چیزهایی است که علائم آندومتریوز را به تاخیر خواهند انداخت. با این حال پس از بارداری و تجربه دوباره دوره قاعدگی علائم بازخواهد گشت. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره کیست آندومتریوز بیشتر بخوانید.

بارداری طبیعی با وجود کیست آندومتریوما
کسانی که کیست آندومتریوز دارند، می‌توانند به صورت طبیعی باردار شوند. اما به این معنا نیست که تمام کسانی که آندومتریوز دارند، بارداری موفق خواهند داشت و در برخی از موارد علت عدم بارداری کیست آندومتریوما خواهد بود. در چنین شرایطی پزشک جراحی لاپاراسکوپی را پیشنهاد می‌دهد تا با استفاده از یک دوربین که با استفاده از یک لوله وارد رحم می شود تا وجود بافت‌های آندومتریوم غیرطبیعی را بررسی کند. همچنین ممکن است پزشک، از روش بیوپسی برای تایید تشخیص خود استفاده کند. 

خطرات و عوارض کیست آندومتریوز و بارداری

آندومتریوز خطرات دوران بارداری و مشکلات مربوط به زایمان را افزایش می‌دهد. علت اصلی این موضوع به دلیل ایجاد التهاب، تغییرات ساختاری، آسیب به رحم و تاثیرات هورمونی است که این عارضه ایجاد می‌کند. در ادامه به بررسی خطرات و عوارض کیست آندومتریوز و بارداری می‌پردازیم:

• سقط جنین: چندین مطالعه و تحقیق نشان داده است که میزان سقط جنین در زنان مبتلا به آندومتریوز نسبت به زنانی که به این بیماری مبتلا نیستند بیشتر است. این موضوع حتی در مورد افراد مبتلا به آندومتریوز خفیف نیز صادق است. شما نمی‌توانید جلوی سقط جنین را بگیرید با این حال با مصرف برخی از داروها و رعایت مسائل خاص می‌توانید شانس به وقوع پیوستن این عارضه را کم کنید. اگر مدت زمان بارداری شما کمتر از ۱۲ هفته باشد علائم سقط جنین شبیه قاعدگی است و خون‌ریزی، گرفتگی و کمر درد را تجربه خواهید کرد.
• جفت سر راه: در دوران بارداری درون رحم شما اندامی رشد می‌کند که به آن جفت می‌گویند. جفت عضوی است که از طریق آن اکسیژن و مواد غذایی از طریق بدن مادر به جنین می‌رسد. جفت در حالت طبیعی در بالا یا کنار رحم قرار دارد. در برخی از زنان جفت در انتهای دهانه رحم و به پایین آن متصل می‌شود که به آن جفت سر راهی می‌گویند. امکان پارگی جفت سر راهی در حین زایمان بالا است که این موضوع سبب ایجاد خونریزی شدید شده و ممکن است مادر و کودک را در معرض خطر قرار دهد. زنان مبتلا به آندومتریوز بیشتر در معرض این عارضه خواهند بود. در صورت بالا بودن مقدار خونریزی و شرایط بد جفت ممکن است نیاز به دریافت خون و سزارین اضطراری داشته باشید.
• نوزاد زودرس: زنان مبتلا به آندومتریوز ۱.۵ برابر بیشتر از زنان عادی ممکن است قبل از ۳۷ هفته بارداری زایمان کنند. نوزادی که قبل از این مدت به دنیا بیاید، زودرس محسوب می‌شود. اینگونه نوزادان معمولا با وزن کم به دنیا آمده و ممکن است دارای مشکلات سلامتی باشند. علائم زایمان زودرس شامل، انقباضات منظم در ناحیه شکم، تغییر در ترشحات واژن و احساس فشار در لگن است. در صورت داشتن هر یک از علائم گفته شده سریعا به پزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است امکان جلوگیری از زایمان زودرس تحت شرایطی فراهم باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

بهترین زمان برای مراجعه به پزشک در زنان مبتلا به آندومتریوز قبل از تصمیم به بارداری است. در گام اول پزشک معمولا یک آزمایش خون برای بررسی هورمون ضد مولیر (AMH) انجام می‌دهد. این آزمایش میزان تخمک موجود در بدن شما را نشان می‌دهد. درمان‌های آندومتریوز که به صورت جراحی هستند بر ذخیره و روند تولید تخمک در بدن شما تاثیر می‌گذارد. با انجام این آزمایشات و بررسی تخمک گذاری در بدن خود می‌توانید بهترین درمان را برای ایجاد کمترین اثر بر قابلیت باروری خود انتخاب کنید.

روش‌های کمک به ناباروری مربوط به آندومتریوز

همانطور که مشاهده کردید، رابطه کیست آندومتریوز و بارداری بسیار تنگاتنگ است و زمانی که این عارضه موجب مشکل در بارداری شما شود باید به یک متخصص ناباروری مراجعه کنید. بسته به درجه مشکل و بیماری راه‌های درمانی مختلفی وجود دارد. نمونه‌هایی از درمان‌های مربوط به ناباروری آندومتریوز شامل موارد زیر است:

• انجماد تخمک: پیشرفت آندومتریوز و درمان‌های مربوط به آن بر میزان ذخایر تخمک و روند تولید آن در بدن تاثیرات منفی برجای می‌گذارد. در صورتی که به این عارضه مبتلا هستید و فعلا تصمیم به بارداری ندارید می‌تواند با استفاده از تکنیک انجماد تخمک ‌آن‌ها را حفظ کنید.
• تلقیح داخل رحمی (SO-IUI) : در این روش با تزریق دارو تخمدان‌ها برای تولید تخمک تحریک می‌شوند. این گزینه برای زنانی که لوله رحمی آن‌ها آسیب ندیده، مبتلا به آندومتریوز خفیف بوده و همسر آن‌ها اسپرم‌های با کیفیتی دارد قابل استفاده است. سپس از طریق سونوگرافی دائما روند تولید تخمک توسط پزشک کنترل می‌شود و در زمان مناسب اسپرم همسر وارد می‌شود تا روند باروری انجام پذیرد.
• آندومتریوز و ivf: در روش لقاح آزمایشگاهی (IVF)  تخمک و اسپرم از بدن زن و مرد گرفته شده و در آزمایشگاه و شرایط خاص باروری صورت می‌گیرد. پس از به وجود آمدن، نطفه به وسیله یک عمل جراحی ساده درون رحم کاشته می‌شود تا به رشد طبیعی خود درون بدن مادر ادامه دهد. میزان موفقیت لقاح آزمایشگاهی در زنانی که به آندومتریوز مبتلا نیستند ۵۰ درصد است. اما بسیاری از زنان مبتلا به این عارضه با این روش موفق به بارداری شده‌اند. این روش درمانی برای زنان مبتلا به آندومتریوز متوسط تا شدید و در صورتی که بدن آن‌ها به سایر درمان‌ها پاسخ نداده باشد توصیه می‌شود.

 

چگونه شانس بارداری خود با وجود ابتلا به آندومتریوز را افزایش دهیم

در حال حاضر هیچگونه داروی خاصی با توانایی ایجاد باروری ۱۰۰ درصد برای زنان مبتلا به آندومتریوز وجود ندارد. با این حال پزشکان با استفاده از داروهای هورمونی مثل پروژستین به جلوگیری از رشد آندومتر و افزایش شانس باروری اقدام می‌کنند. از آنجایی که آندومتریوز با ایجاد التهاب‌های مزمن به اندام تناسلی شما آسیب وارد می‌کند داشتن سبک زندگی سالم همراه با ورزش و پیاده‌روی و رعایت اصول تغذیه سالم می‌تواند به شما کمک می‌‌کند.

همچنین به یاد داشته باشید که سن یک عامل مهم در زمینه کیست آندومتریوز و بارداری است. هرچه سن شما بالاتر برود به طور طبیعی شانس باروری افت می‌کند. حال تصور کنید به یک بیماری نیز مبتلا هستید که جلوی باروری شما را می‌گیرد. اگر مایل به بچه دار شدن هستید و از این عارضه رنج می‌برید سعی کنید در سنین پایین اقدام به بارداری کنید.

پرسش‌های رایج درباره کیست آندومتریوز و بارداری

آیا اندومتریوز در بارداری خطرناک است

آندومتریوز به دلیل عوارضی که دارد دوران بارداری را برای مادر و کودک سخت می‌کند. خطرات مختلفی مثل تولد نوزاد زودرس، سقط جنین و زایمان مشکل وجود دارد. با این حال تحت نظارت دائمی پزشک بودن تا حد زیادی به جلوگیری از این مشکلات کمک می‌کند.

آیا امکان بارداری بعد از جراحی اندومتریوز وجود دارد؟

جراحی آندومتریوز یکی از اصلی‌ترین راه‌های درمان این عارضه است که بر کیفیت و میزان تولید تخمک تاثیر منفی می‌گذارد. امکان بارداری و تخمک گذاری پس از این عمل وجود دارد اما درصد آن کاهش می‌یابد.

آیا بارداری با وجود کیست آندومتریوما برای مادر خطرناک است؟

بارداری با وجود کیست آندومتریوما دشوار و مشکل است. این عارضه خطر ابتلا به عوارض جدی بارداری را افزایش می‌دهد و در صورت اقدام به بارداری پر خطر و بدون نظارت پزشک ممکن است مشکلات جدی برای مادر ایجاد می‌شود.

آیا آندومتریوز باعث نازایی می‌شود؟

این موضوع ارتباط مستقیمی با سطح بیماری شما دارد. معمولا ۷۰ درصد افرادی که به آندومتریوز خفیف مبتلا هستند بدون نیاز به کمک و بدون مشکل خاصی باردار می‌شوند. هرچه سطح بیماری شما پیشرفته‌تر باشد احتمال مشکل در بارداری و نازایی بیشتر می‌شود.

آیا اندومتریوز باعث سقط جنین می‌شود؟

زنان مبتلا به آندومتریوز به دلیل اینکه بارداری سختی را تجربه می‌کنند امکان سقط جنین بالاتری را نیز دارند. مشکلات موجود در روند زایمان در زنان مبتلا به آندومتریوز تا ۷۶ درصد خطر سقط جنین در آن‌ها را افزایش می‌دهد.

سخن پایانی

ابتلا به کیست آندومتریوز بارداری و زایمان را دشوارتر کرده و شما را در معرض عوارض جدی قرار می‌دهد. با این وجود باردار شدن و داشتن یک کودک سالم با وجود ابتلا به آندومتریوز امری رایج و ممکن است. به یاد داشته باشید که در صورت ابتلا به آندومتریوز باید در حین بارداری دائما تحت نظارت پزشک بوده و معاینات منظم بر روی شما صورت گیرد. همچنین در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک یا اتفاق غیر منتظره سریعا به پزشک مراجعه کنید تا عوارض به حداقل برسد. با خواندن این مطلب نیز درباره کیست آندومتریوز و بارداری می‌توانید اطلاعات کاملی به دست آورید.