ویتامین ب به گروهی از مواد مغذی می‌گویند که نقش بسیار مهمی را بدن انسان ایفا می‌کنند. انسان‌ها ویتامین ب مورد نیاز بدن خود را از طریق تغذیه تامین می‌کنند. به این دلیل که ویتامین‌های گروه ب در مواد غذایی بسیار زیادی وجود دارند. عوامل بسیار زیادی هستند که نیاز انسان به ویتامین B را دوچندان می‌کنند. برای مثال می‌توان به کهولت سن، تغذیه، ژنتیک، بارداری و موارد مشابه اشاره کرد. در چنین اوضاعی به احتمال بسیار زیاد، پزشکان به شما پیشنهاد می‌کنند که از مکمل‌های ویتامین ب استفاده کنید. در این مطلب تصمیم داریم در مورد فواید استفاده از ویتامین‌ ب‌ برای بدن صحبت کنیم.

فهرست مطالب

• ویتامین ب چیست

• نقش ویتامین ب در عملکرد صحیح بدن انسان

• فواید استفاده از قرص ویتامین ب کمپلکس

• کمبود ویتامین ب در بدن انسان

• پرسش‌های رایج

ویتامین ب چیست

ویتامین‌های گروه ب می‌توانند تاثیرات بسیار مفید زیادی برای بدن انسان داشته باشند. شما می‌توانید با مصرف اصولی ویتامین B تولید انرژی در بدن خود را تحریک کرده و فرآیندهای حیاتی بدن را تنظیم کنید.

مصرف ویتامین ب به طور اصولی می‌تواند عملکرد آنزیم‌ها را هم بهبود ببخشد و سیستم عملکرد عصبی انسان را هم به نوعی تنظیم کند. استفاده از مکمل‌های ویتامین ب کمپلکس مفید است و هر یک از مکمل‌های آن به سهم خود دارای خواص بسیار زیادی هستند.

• ویتامین B1 یا تیامین

با توجه به اینکه ویتامین ب۱ قادر است مواد مغذی را به انرژی بدل کند، تاثیر بسیار مهمی در متبولیسم بدن انسان خواهد داشت. جوانه گندم و تخمه آفتاب‌گردان جزو منابع غذایی هستند که حاوی مقادیر بسیار زیادی از ماده تیامین هستند.

• ویتامین B2 ریبوفلاوین

ویتامین ب۲ دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است و تاثیر بسیار زیادی در تبدیل شدن غذا به انرژی دارد. از جمله منابع غذایی که مقادیر زیادی ریبوفلاوین دارند، می‌توان به قارچ، گوشت قرمز و گوشت‌های ارگانیک اشاره کرد.

• ویتامین B3 نیاسین

ویتامین ب۳ یکی از موثرترین ویتامین‌هایی است که در سیگنال‌دهی‌های سلولی، بازسازی و ساخت DNA، متابولیسم و سایر موارد مشابه نقشی مهم دارد. منابع غذایی که از نیاسین برخوردار هستند شامل عدس، تن ماهی و گوشت قرمز می‌شوند.

• ویتامین B5 پانتوتنیک اسید

ویتامین ب۵ نیز درست مثل دیگر ویتامین‌های گروه ب باعث می‌شود انرژی مورد نیاز آدم با استفاده از غذا تامین شود. در ضمن این ویتامین می‌تواند تولید هورمون و کلسترول را تنظیم کنند. جگر، ماست، ماهی و آووکادو در بین مواد مغذی هستند که ویتامین ب‌ ۵ دارند.

• ویتامین B6 پیریدوکسین

این نوع ویتامین در متابولیسم اسیدهای آمینه، به وجود آوردن منتقل‌کننده‌های طبیعی، تولید کردن گلبول‌ قرمز و سایر موارد از این دست نقش بسیار مهمی دارد. از نخود، سیب‌زمینی و ماهی سالمون  می‌توان به عنوان منابع غذایی حاوی ویتامین پیریدوکسین یاد کرد.

• ویتامین B7 بیوتین

ویتامین ب۷ برای چربی‌ها و همچنین متابولیسم کربوهیدرات بسیار ضروری بوده و استفاده از این ویتامین می‌تواند بیان ژن را به وی تنظیم کند. منابع غذایی که از ویتامین ب۷ و بیوتین برخوردار هستند شامل پنیر، جگر، مخمر، ماهی سالمون و تخم مرغ اشاره کرد.

• ویتامین B9 فولات

ویتامین ب۹ جهت افزایش رشد سلول، تشکیل گلبول‌های قرمز و سفید خون، متابولیسم اسیدهای آمینه و تقسیم سلولی اصولی مورد نیاز بدن است. از بهترین مواد غذایی که دارای ویتامین ب۹ هستند می‌توان به لوبیا، جگر، سبزیجات دارای برگ سبز و سایر موارد مشابه اشاره کرد.

• ویتامین B12 کوبالامین

ویتامین گروه ب۱۲ به طور تقریبی یکی از مشهورترین ویتامین‌های ب بوده که در کارکردهای عصبی، در افزایش رشد گلبول‌های قرمز و همچنین ساختن DNA تاثیر بسیار زیادی دارد. ماده کوبالامین تقریبا در منابع حیوانی مثل تخم مرغ، لبنیات، گوشت و غذاهای دریایی بسیار یافت می‌شود.

نقش ویتامین ب در عملکرد صحیح بدن انسان

ویتامین گروه بی در تبدیل کردن غذا به گلوکز که در واقع باعث تقویت انرژی بدن انسان می‌شود، تاثیر مستقیم دارد. ویتامین‌های گروه ب همچنین در زمینه سوخت و ساز پروتئین‌ها و چربی‌هایی که باعث عملکرد بهتر سیستم عصبی می‌شوند، کمک می‌کنند.

تیامین باعث می‌شود که بدن انسان در شرایط پراسترس، مقاومت بالایی داشته باشد. پیریودوکسین، به عنوان قسمت کوچکی از ویتامین بی کمپلکس باعث می‌شود که هورمون‌های خاص بدن انسان روز به روز افزایش پیدا کنند. این ماده می‌تواند سیستم دفاعی بدن را هم قوت ببخشد.

• جلوگیری از ابتلا به کم ‌خونی 

فولات به عنوان یکی از چندین ویتامین B ‌کمپلکس در تقویت رشد جنین تاثیر بسیار زیادی دارد و باعث می‌شود که بدن انسان سلول‌های جدید تولید کند. فولات برای تولید RNA و DNA که در تشکیل سلول‌ها نقش مستقیم دارند، بسیار مفید است.

این ویتامین می‌تواند وضیعت تولید گلبول‌های قرمز انسان را بالا ببرد و همچنین به سبب کاهش و یا پیشگیری از کم‌خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مزایای بسیار جالب فولات، برای بانوان است. زنانی که باردار هستند حتما باید میزان مصرف ویتامین ب خود را بالا ببرند، در غیر این صورت ممکن است با عارضه‌های مختلف دوران باداری مواجه شوند.

• تقویت انرژی انسان

یکی از خصوصیات منحصر به فرد ویتامین بی این است که کلیه کربوهیدرات‌هایی که مصرف می‌کنیم را به گلوکز تبدیل می‌کند. بعد از این کار گلوکز به کمک ویتامین‌های گروه ب به انرژی تبدیل خواهند شد. باید مطمئن شویم که بدن جهت به انجام رساندن کارهای روزمره، به بهترین شکل خون‌رسانی می‌شود.

• کمک به عملکرد بهتر سیستم گوارش

یکی از مسائل بسیار مهم در خصوص غذا خوردن این است که مطئن شویم غذا هضم شده بوده یا خیر. ویتامین B، سیدهیدروکلوریک به وجود می‌آورد تا کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و همچنین پروتئین‌ها را به بهترین شکل تجزیه کند.

اگر چنین مواد مغذی در بدن باشند، می‌توانند باعث نقص عملکرد کبد و کلیه شوند. برای اینکه بتوان از بروز عارضه‌های کلیوی و کبدی جلوگیری کرد، باید ویتامین ب مصرف کرد.

• دفع مواد سمی و تقویت رشد سلول

نیاسین به عنوان یکی از ویتامین‌های گروه ب جهت نابود کردن سموم موجود در بدن انسان و همچنین بیرون کردن مواد شیمیایی نامناسب از بدن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به غیر از این موضوع برای ایجاد هورمون‌های جنسی به وسیله غده آدرنال و همچنین ترمیم هر نوع نشانه‌ای از آسیب DNA از نیاسین استفاده می‌شود.

فولیک اسید و بیوتین به ساخت سلول‌های تازه و همچنین بهبود روند رشد سلولی کمک می‌کنند. این ماده‌ می‌تواند میزان اسیدها‌ی چرب انسان را کاهش داده و سطح قند خون را حفظ کنند. برخی از ویتامین‌های گروه ب به سلول‌ها کمک می‌کنند که چربی‌ها را بسوزانند و آن‌ها جهت تولید کردن انرژی گلوکز مورد استفاده کنند.

فواید استفاده از قرص ویتامین ب کمپلکس

در بخشی از مطلب عنوان شد که بعضی از مردم به دلیل اینکه قوای جسمی مناسبی ندارند، به اجبار از ویتامین ب کمپلکس استفاده می‌کنند. افرادی که بدن آن‌ها در افزایش تولید ویتامین ب موفق نباشد، می‌توانند از قرص‌های ویتامین استفاده کنند. مصرف این ویتامین باعث افزایش بنیه یا قوای جسمانی شما خواهد شد.

• کاهش علائم استرس و افسردگی

ویتامین ب کمپلکس برای درمان مشکلات ذهنی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، اما جالب است بدانید که می‌تواند وضعیت استرس و افسردگی را کاهش دهد. با توجه به تحقیقی که بر روی ۶۰ انسان بزرگسال صورت گرفته است، افرادی که تحت درمان ۶۰ روزه با ویتامین ب کمپلکس بودند، در قیاس با افرادی که از دارونما استفاده کرده بودند، علائم استرس و افسردگی کمتری داشته‌اند. ممکن است میزان مصرف ویتامین‌های گروه ب به همراه داروهای ضدافسردگی باعث ‌شود که شما سریع‌تر درمان شوید.

• فواید ویتامین بی برای زنان باردار

در زمان بارداری نیاز بدن به انواع ویتامین بی بخصوص ب ۱۲ و فولات، بسیار زیاد است. زنان در این دوره با استفاده از ویتامین B رشد جنین خود را افزایش می‌دهند. در زنان شیرده و یا باردار، به ویژه بانوانی که گیاهخوار هستند، مصرف ویتامین ب کمپلکس ضروری است. کمبود ویتامین ب و فولات در بانوان می‌تواند خلق و خوی بانوان را بهم بریزد و نقایص زیادی را در بدو تولد برای جنین ایجاد کند.

• خواص ویتامین ب برای افراد سالخورده

توانایی بدن انسان برای جذب ویتامین ب۲ با گذشت زمان و کهلوت سن، کاهش پیدا می‌کند. با توجه به این مساله برخی از مردم توانایی این را ندارند که کلیه ویتامین‌های گروه ب را از راه تغذیه تامین کنند. میزان توانایی بدن انسان جهت آزادسازی ویتامین ب به غذاهایی که در طول روز می‌خوریم، وابسته است. اما با توجه به بررسی‌ها، پیش‌بینی شده که ۱۰ تا ۳۰ درصد افرادی که بالای ۵۰ سال سن دارند، توانایی این را ندارند که به اندازه لازم برای جذب ویتامین B اسید معده تولید نمایند.

• موارد استفاده برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص

افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مثل بیماری‌های سرطان، بیماری کرون، سلیاک، اعتیاد شدید به الکل، کم کاری تیروئید، بی‌اشتهایی شدید و سایر موارد مشابه، می‌توانند با استفاده از ویتامین ب، برای درمان خود اقدام کنند.

• قرص ب کمپلکس برای چاقی صورت

یکی از تاثیرات مهمی که قرص ب کمپلکس دارد چاقی صورت است. در واقع مصرف ویتامین‌های ب باعث افزایش اشتها شده و از این رو باعث چاقی می‌شود. اگرچه در میان انواع ویتامین گروه ب، ویتامین ب۶ نقش مهمی در چاقی صورت دارد، اما فراموش نکنید که بهتر است تمامی ویتامین‌های ب را با هم مصرف کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. به طور مثال ویتامین ب ۱۲ و فولات باعث هضم بهتر پروتئین می‌شوند، اما برای اینکه عملکرد بهتری داشته باشند به ویتامین ب۶ نیاز دارند. 

کمبود ویتامین ب در بدن انسان

یکی از نکات بسیار مهم در مورد ابتلای افراد مختلف به مریضی‌های گوناگون، کمبود ویتامین ب در بدن انسان‌هاست. اگر بدن انسان کمبود ویتامین ب داشته باشد، ممکن است افراد با بیماری‌های مختلف گوارشی، ضعف بدن، کاهش وزن، بی‌اشتهایی، کم‌ خونی، کاهش شدید تمرکز، کوتاهی نفس، خونریزی‌های غیرطبیعی، ضعف سیستم دفاعی بدن، تحریک‌پذیری، گیجی، فراموشی، پرخاشگری شدید، توهم، سوزش و خارش اعضای بدن، بی‌قراری، افسردگی، بی‌حسی، بی‌تعالی بدن و سایر موارد از این دست مواجه شوند. 

ویتامین ب در بین مواد مغذی قرار دارد که می‌توانند تاثیر بسیار زیادی در خلق و خوی انسان بگذارند. افراد بسیار زیادی هستند که بر اثر نبود ویتامین گروه ب انرژی و نشاط گذشته خود را از دست داده‌اند. ویتامین ب نقشی اساسی در متابولیسم انرژی ایفا می‌کند، اما به هیچ عنوان چاق‌کننده نیست و تنها باعث افزایش اشتهای انسان می‌شود.

کمبود و یا نبود ویتامین B در بدن انسان باعث می‌شود که انسان همواره احساس سستی و خستگی داشته باشد.

پرسش‌های رایج

• آیا ویتامین ب خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد؟

چنانچه ویتامین‌های گروه ب به صورت غذا و یا به شکل دارو مورد استفاده قرار بگیرند، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را به شدت کاهش خواهند داد. 

• آیا درست است که ویتامین بی برای افزایش قدرت ذهن نیز مفید است؟

شاید برای شما جالب باشد، اما درست است. ویتامین ب ماده مغذی بسیار مهم برای کلیه معضلات ذهنی همانند مشکلات حافظه، کاهش روحیه، میگرن، استرس و دیگر موارد مشابه است. ویتامین B به از بین رفتن استرس، رفع افسردگی و بالا بردن میزان انرژی کمک می‌کند. از طرفی دیگر کمبود ویتامین گروه ب ممکن است انسان را با اختلالات مختلفی مانند حواس پرتی رو به رو کند.

• آیا استفاده از ویتامین ب عوارض جانبی دارد یا خیر؟

اگر از مکمل‌های با دوز بالا استفاده کنید، ویتامین گروه ب می‌تواند عوارض‌هایی را برای شما به وجود بیاورد. دز بالای مکمل‌های ویتامین بی ممکن است باعث سر درد شدید، استفراغ، آسیب‌های کلیوی و کبدی، بالا رفتن میزان قند خون و پیری پوست ‌شود. دوز بالای ویتامین ب ممکن است شما را با آسیب‌های اعصاب، ضایعات دردناک پوستی و حتی حساسیت به نور مواجه کند.

سخن پایانی

در این مطلب در رابطه با ویتامین ب و خواص این ویتامین برای بدن انسان با شما صحبت کردیم. با استفاده صحیح از این ویتامین مفید می‌توانید انرژی و قوت بدن خود را چند برابر کنید. البته استفاده بیش از اندازه از ویتامین‌های گروه ب ممکن است خطراتی را برای شما به همراه داشته باشد. پس بهتر است به طور اصولی و طبق تجویز پزشک از ویتامین ب استفاده کرده و از فواید آن برخوردار شوید. همچنین، می‌توانید مواد غذایی طبیعی که حاوی این ویتامین هستند را مصرف کنید.