گیاه ریحان از خانواده نعناییان است که استفاده‌های زیادی در آشپزی دارد. از خواص ریحان می‌توان به خاصیت ضد التهابی، خواص ضد پیری و ضد باکتریایی آن اشاره کرد. در این مقاله به فواید بالقوه مصرف ریحان اشاره می‌شود و ارزش غذایی ریحان را ارائه می‌دهد.

فهرست مطالب

• خواص ریحان سبز چیست 

• خواص ریحان برای مبارزه با سرطان

• کاهش اثرات استرس اکسیداتیو

• خواص ضد پیری ریحان

• خواص ریحان برای کاهش التهاب و تورم

• ریحان سبزی سرشار از آنتی‌اکسیدان

• خواص ریحان برای جوانسازی پوست

• خواص ضد باکتریایی

• چند پیشنهاد برای افزودن ریحان به غذا

خواص ریحان سبز چیست 

انواع مختلفی از ریحان وجود دارد که از نظر طعم و بو متفاوت هستند. ریحان شیرین (که بیشترین مورد مصرف تجاری را داشته و در غذاهای ایتالیایی استفاده می‌شود) به دلیل غلظت بالای ماده شیمیایی اوژنول، دارای رایحه میخکی بسیار قوی و ریحان لیمویی به دلیل غلظت بالای ماده لیمونن، دارای رایحه مرکبات است. ریحان همچنین سرشار از ویتامین‌ آ، ویتامین ث، ویتامین کا، منیزیم، آهن، پتاسیم و کلسیم است. گیاه ریحان؛

•  دارای خواص ضد التهابی است.
•  یک ضد باکتری قوی است.
•  دارای مواد مغذی زیاد و کالری کم است و هر صد گرم ریحان ۲۲ کالری دارد.
•  حاوی ترکیبات ضد پیری است.

مطالعات نشان داده‌اند که ریحان حاوی طیف گسترده‌ای از اسانس‌های روغنی سرشار از ترکیبات فنولی و سایر ترکیبات طبیعی از جمله پلی فنول‌ها مانند فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌هاست. طبق تحقیقات انجام شده در «انستیتوی فناوری فدرال سوییس»، ریحان حاوی ای- بتاکاریوفیلن است که می‌تواند در معالجه آرتریت و بیماری‌های التهابی روده مفید باشد. افرادی که به دنبال سبک زندگی سالم هستند، بدون شک از ریحان در مواد غذایی خود بهره‌ مند می‌شوند. 

خواص ریحان برای مبارزه با سرطان

پژوهشی در سال ۲۰۱۳ اثرات ریحان را در جلوگیری از سرطان بررسی کرد. براساس این مطالعه، مشخص شد وجود ترکیبات فیتوکمیکال موجود در ریحان، از جمله اوژنول، رزمارینیک اسید، آپیژنین، میرتنال، لوتئولین، بتاسیتوسترول و اسید کارنوتیک می‌تواند در جلوگیری از انواع خاصی از سرطان‌های پوست، کبد، دهان و ریه کمک موثر باشد.

به نظر می‌رسد ریحان با افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی، تغییر بیان ژن  (فرایندی که در آن اطلاعات درون ژن استفاده می‌شود تا یک محصول کاربردی به دست آید)، تحریک مرگ سلولی و کندشدن تقسیم سلولی از سرطان جلوگیری می‌کند.

اگرچه باید تحقیقات بیشتری انجام شود، اما این پتانسیل در عصاره ریحان وجود دارد که در کنار درمان‌های فعلی سرطان مورد استفاده قرار گیرد.

کاهش اثرات استرس اکسیداتیو

آداپتوژن، یک داروی گیاهی است که به بدن کمک می‌کند تا با استرس سازگار شود. جینسنگ، شاید شناخته‌ شده‌ترین گونه از این گیاهان باشد و ریحان نیز می‌تواند در این دسته قرار بگیرد.

در یک مطالعه‌، خرگوش‌هایی که در معرض استرس اکسیداتیو (افزایش رادیکال‌های آزاد مضر) قرار گرفته بودند، به مدت سی روز، دو گرم برگ ریحان تازه مصرف کردند. در طی مدت زمان انجام این پژوهش، محققان با زیرنظر گرفتن سازگاری قلبی-عروقی و تنفسی خرگوش‌ها، کاهش چشمگیری در سطح قند خون و افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی را مشاهده کردند. به نظر می‌رسد ریحان به خرگوش‌ها کمک کرد تا با استرس اکسیداتیو سازگاری بهتری پیدا کنند.

خواص ضد پیری ریحان

طبق تحقیقات ارائه شده در کنفرانس دارویی بریتانیا (BPC) در منچستر، ریحان همچنین دارای خواصی است که ممکن است به جلوگیری از برخی اثرات مضر پیری کمک کند. عصاره ریحان برای از بین بردن مولکول‌های مضر و جلوگیری از آسیب ناشی از برخی رادیکال‌های آزاد در کبد، مغز و قلب موثر است.

گروهی از محققان به سرپرستی دکتر «وایباوو شیند» این گیاه را برای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد ‌پیری مورد مطالعه قرار دادند. دکتر شیند گفت: «این مطالعه، استفاده سنتی از گیاه ریحان را به عنوان یک ماده تحریک‌کننده جوان‌سازی، در طب سنتی آیورودا تایید و به توصیف نحوه عملکرد گیاه در سطح سلولی کمک می‌کند».

خواص ریحان برای کاهش التهاب و تورم

نتیجه مطالعه‌ای که در رویداد سالانه انجمن داروسازی «رویال» ارائه شد، نشان داد:

۲۴ ساعت پس از درمان با عصاره ریحان، تورم و التهاب تا ۷۳ درصد کاهش پیدا می‌کند. تاثیر این عصاره بر تورم، مشابه تاثیر داروی ضد‌التهابی دیکلوفناک است که در معالجه آرتریت بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. نویسندگان این مقاله این طور نتیجه گرفتند: «نتایج تحقیقات ما تاثیر استفاده از این گیاه را در طب سنتی برای درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت تایید می‌کند». 

محققان با بررسی‌هایی که بر موش‌های مبتلا به آرتریت انجام دادند، بیان کردند: «نتایج مطالعه حاضر، حاکی از آن است که بتاکاریوفیلن موجود در ریحان، دارای فعالیت ضدآرتریتی بارزی است که ممکن است مربوط به خصوصیات ضدالتهابی آن باشد». 

ریحان سبزی سرشار از آنتی‌اکسیدان

نتایج یک مطالعه نشان داد عصاره اتانول موجود در ریحان، فعالیت آنتی ‌اکسیدانی بیشتری نسبت به آنتی‌اکسیدان‌های استاندارد دارد.

خواص ریحان برای جوانسازی پوست

طبق نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، ریحان دارای خواصی است که می‌تواند از پوست در برابر برخی آثار پیری محافظت کند.

پژوهشگران در این مطالعه، عصاره ریحان را بر نمونه‌های آزمایشگاهی پوست امتحان کردند و دریافتند که کرم‌های  موضعی حاوی عصاره ریحان می‌تواند رطوبت پوست را افزایش داده و خشکی و چین‌ و چروک آن را کاهش دهد.

البته باید به خاطر داشته باشید اگرچه عصاره ریحان در دوز معین چنین اثری دارد، اما مصرف خوراکی این سبزی تاثیر چندانی بر پوست نخواهد داشت.

به هر حال آنتی‌‌اکسیدان موجود در ریحان و دیگر منابع غذایی گیاهی به شرطی که طبق یک رژیم غذایی متنوع مصرف شوند، می‌توانند اثرات محافظتی برای فرد داشته باشند.

خواص ضد باکتریایی

مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که ریحان خاصیت ضد ‌باکتریایی دارد. این ویژگی ممکن است به دلیل روغن‌های فرار موجود در آن باشد که شامل استراژول، لینالول، سینئول، اوژنول، سابینن، میرسن و لیمونن است.

 ریحان رشد باکتری‌های بی‌شماری از جمله لیستریا مونوسیتوژن (عامل مننژیت)، استافیلوکوکوس اورئوس (عامل مسمومیت غذایی)، اشریشیا کلی (عامل عفونت ادراری)، یرسینیا انتروکلیتیکا (عامل التهاب روده) و سودوموناس آئروژینوزا را محدود می‌کند.

 این بدان معنی است که افزودن ریحان تازه به سالاد نه تنها باعث افزایش طعم می‌شود، بلکه به کاهش تعداد باکتری‌های مضر در بشقاب نیز کمک می‌کند.

به طور کلی، ریحان خواص فراوانی برای سلامتی دارد، علاوه بر این، تخم ریحان نیز دارای خواص فراوانی است که در وبسایت سبک زندگی می‌توانید به طور مفصل درباره آن بخوانید.

چند پیشنهاد برای افزودن ریحان به غذا

• ریحان تازه خردشده رو روی پیتزا بریزید.
• یک مشتی ریحان تازه روی بشقابی از گوجه خردشده و پنیر موزارلا ریخته و به همرا یک قاشق روغن زیتون میل کنید.
• در روزهای گرم ریحان خرد شده را به ‌دوغ‌ اضافه کرده و از آن لذت ببرید.
• از ریحان برای طعم دادن به سوپ‌ها و سس گوجه استفاده کنید.
• با ریحان ساطوری‌شده، سیر له‌شده و روغن زیتون سسی برای مزه‌دار کردن مرغ و گوشت درست کنید.
• برگ کامل یا خردشده ریحان را به ترکیبات سالادها اضافه کنید.

سخن پایانی 

گیاه ریحان فواید بی شماری دارد که در این مطلب به خواص ریحان پرداختیم. از ریحان در تهیه انواع مواد غذایی وترکیبات سالاد استفاده کنید. همچنین می‌توانید آن را به نوشیدنی‌های خود بیفزایید. از خواص این گیاه شگفت‌انگیز غافل نشوید و در رژیم غذایی سالم خود آن را جای دهید.