بسیاری از گیاهان در زمینه درمان بیماری‌ها و بهبود عملکرد اندام‌های انسان مفید و موثر هستند. بسیاری از انسان‌ها در زمان‌های گذشته و قبل از پیشرفت علم و دانش داروسازی و پزشکی (آن هم به این گستردگی)، در صدد و تلاش بسیار بودند تا با کشف مواد طبیعی (از گیاهان، جانوران و ...) راهی برای بهبود و کاهش مشکلات و بیماری‌های جسمی و ذهنی بشر بیابند. با پیشرفت علم و تکنولوژی، دانشمندان و محققان زیادی توانستند، با کشف مواد دارویی از عناصر شیمیایی، تا حدود زیادی به بهبود حیات بشر کمک کرده و از بروز مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها تا بکاهند. ولی با این وجود هنوز هم تحقیقات درباره مواد دارویی گیاهی و روش‌های طب سنتی دراولویت برخی محققان و کشورها قرار دارند. دارچین جزو مهمترین و پرفایده‌ترین مواد گیاهی دارویی به شمار می‌رود. ازفواید و خواص دارچین این ماده اعجاب‌انگیز، می‌توان سخنان بسیاری گفت. در ادامه این متن شما را با فواید دارچین آشنا خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب 

• دارچین چیست
  • مواد تشکیل دهنده دارچین
  • ارزش غذایی دارچین
• خواص دارچین 
  • خواص چوب دارچین
• انواع دارچین
  • دارچین سیلان
• خواص دارویی دارچین
  • خواص دارچین در طب سنتی
  • فواید دارچین در بارداری
  • فواید دارچین در قاعدگی
• عوارض مصرف بیش از حد دارچین

دارچین چیست

 درخت دارچین با نام علمی Cinnamomum verum در راسته برگ بوسانان، تیره برگبویان و سرده درخت کافور قرار دارد. دارچین یا cinnamon، از درختان بومی سریلانکا است، که همیشه سبز بوده و بیشتر در چین و هند می‌روید.

این گیاه که بسیار خوش طعم و خوش رایحه است، برگ‌هایی با رنگ سبز تیره و گل‌هایی به رنگ سفید مایل به زرد دارد. ارتفاع این درختان معمولا از ۱۰ متر بیشتر نمی‌شود.

از پوست قهوه‌ای رنگ درخت به عنوان دارچین ادویه‌ای استفاده می‌شود. بهترین نوع دارچین، دارچین سیلانی است.

طریقه استفاده از درخت دارچین به این گونه است، که با گذشت حدود ۲ سال از کاشت درخت، آن را از مکانی در نزدیکی زمین قطع می‌کنند، سپس در سال آینده شاخه‌هایی را که در نزدیکی تنه اصلی رشد کرده‌اند، می‌برند. بعد از آن پوسته شاخه‌ها را خارج کرده و خشک می‌کنند. دارچین خواص دارویی بسیاری دارد که در ادامه متن بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.

مواد تشکیل دهنده دارچین

از آنجایی که دارچین برای انسان گیاهی بسیار مفید و پراهمیت به حساب می‌آید، پس می‌توان به این نتیجه رسید که شناخت مواد مغذی و تشکیل دهنده آن بسیار مهم و با ارزش بوده و به دانشمندان در زمینه یافتن کارآیی‌های این گیاه دارویی، کمک بزرگی خواهد کرد. در ادامه این متن طی جدولی شما را با میزان مواد تشکیل دهنده دارچین، این گیاه اسرارآمیز بیشتر آشنا می‌کنیم.

دارچین در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر خاصیت دارویی، از این ماده گیاهی به عنوان یکی از معطرترین ادویجات دنیا نیز یاد می‌شود و در زمینه طعم‌دهندگی بهره‌های زیادی از آن در سراسر کره زمین بویژه کشورهای آسیایی برده می‌شود.

ترکیبات تشکیل دهنده دارچین باعث بروز خواص و فواید زیادی می‌شوند. از مهمترین فواید دارچین می‌توان به کاهش قند و فشار خون اشاره کرد. دارچین از ترکیباتی نظیر روغن سینامالدهید، اوژنول، متیل اوژنول، بنزآلدهید، لینالول، کومارین، متیل هیدروکسی چالکون، cinazelanin  و cinazelanoi تشکیل شده است.

 ارزش غذایی دارچین

هر ۱۰۰ گرم دارچین از حدود ۱۰ گرم آب، ۴ گرم پروتئین، ۱.۲ گرم چربی و ۲.۲ گرم قند تشکیل شده است. به طور کلی به دلیل خاصیت‌های دارویی دارچین، نباید به صورت خودسرانه و به مقدار فراوان از آن استفاده کرد. به طور مثال این گیاه می‌تواند، قند خون افراد را به میزان زیادی کاهش دهد، اگر کسی که دچار کمبود میزان گلوکز در خون خود باشد، بدون اطلاع، مدار زیادی از این گیاه دارویی استفاده کند، مطمعنا دچار عوارض و مشکلاتی از قبیل افت شدید قند خون خواهد شد. در نتیجه مصرف گیاهان دارویی نیز مانند داروهای شیمیایی باید زیر نظر پزشک و تحت تجویز او صورت بگیرد.

خواص دارچین 

دارچین علاوه بر استفاده در صنعت عصاره‌گیری و آشپزی (به عنوان طعم‌دهندگی)، فواید درمانی بسیاری نیز دارد. این گیاه با چندین فایده دارویی، یکی از مهمترین داروها در زمینه طب سنتی به حساب می‌آید.

دارچین دارای منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها بوده و رتبه اول را در جلوگیری از روند اکسیداسیون سلول‌های بدن برعهده دارد. دارچین بوسیله ماده‌ پلیمری خود به نام متیل هیدروکسی چالکون در روند متابولیسمی گلوکز نقش اساسی ایفا می‌کند. همین امر باعث افزایش سوختن گلوکز در بدن شده و قند خون افراد دیابتی را به خوبی کاهش می‌دهد.

سینامالدهید موجود در دارچین با خاصیت گشاد کنندگی عروق موجب کاهش فشار خون در رگ‌ها می‌شود. آنتی اکسیدان‌های موجود در دارچین باعث افزایش ایمنی بدن در برابر انواع سرطان خواهند شد. این آنتی‌اکسیدان‌ها همچنین از ابتلا به حملات قلبی، انواع حساسیت، التهاب و استرس تا حدود زیادی جلوگیری می‌کنند.

دارچین همچنین در کاهش کلسترول بد خون (LDL) و تری‌گلیسیرید بسیار مفید و پرخاصیت است. همین موارد کمک می‌کنند، تا رگ‌های بدن انسان کمتر دچار انسداد شده و بروز حملات قلبی و مغزی کاهش بیابد.

این گیاه همچنین در جلوگیری از بیماری‌های مغزی مانند پارکینسون و آلزایمر نقش مهمی ایفا می‌کند. افزایش سطح فعالیت مغزی و یادگیری، جلوگیری از ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های قارچی، خوش‌بو شدن دهان و حفظ سلامت دندان‌ها، جلوگیری از ابتلا به آلرژی، حفظ سلامت پوست از فواید دیگر دارچین است.

خواص چوب دارچین

گیاه و یا در حقیقت درخت دارچین با وجود خواص فراوانی که دارد، یکی از پراهمیت‌ترین درختان دنیا به حساب می‌آید. افراد برداشت کننده این گیاه، چوب درخت آن را که به رنگ قهوای می‌باشد برش می‌زنند و پس از خشک کردن، دارچین را به صورت پودر شده و یا تکه‌های کوچک (چوب مانند) درمی‌آورند.

بسته به نوع استفاده، سلیقه فردی، سنت‌های منطقه، نوع نیاز و طریقه مصرف جهت استفاده دارویی، این گیاه دارویی را می‌توان به روش‌های مختلفی استفاده کرد. بیشترین استفاده از دارچین چه به عنوان طعم‌دهندگی و چه به عنوان دارویی، از چوب گیاه دارچین صورت می‌گیرد. فواید گفته شده برای گیاه دارچین به چوب دارچین تعلق دارد.

انواع دارچین

دارچین‌ها را می‌توان در چند گروه تقسیم‌بندی کرد، که مهمترین آنها دارچین سیلان و دارچین کاسیا هستند. این دو دارچین در ترکیبات روغن ضروری خود تفاوت‌هایی دارند، ولی در تحقیقات به عمل آمده تا به کنون، دانشمندان نتوانستند تفاوت چشمگیری در فواید این دو نوع دارچین بیابند.

•  Cinnamomum verum  یا دارچین سیلانی که پوست داخلی لطیف آن قابل مصرف است.
• Cinnamomum cassia  یا دارچین چینی که پوست سخت و نازک همراه با عطر و طعم بسیار تند دارد.
• Cinnamomum burmannii  یا دارچین اندونزی.
• Cinnamomum loureiroi یا دارچین ویتنامی.

دارچین سیلان

دارچین سیلان یکی از مهمترین نوع از دارچین‌ها در جهان است که رنگ قهوه‌ای روشن و یا قهوه‌ای مایل به زرد دارد. دارچین سیلان که به نام دارچین واقعی نیز شهرت دارد، دارای بافتی نرم و کاغذ مانند است.

این نوع از دارچین برخلاف حریف خود یعنی دارچین کاسیا، دارای طعم و مزه به نسبت ملایم‌تر و شیرین‌تری بوده و به عنوان ادویه و طعم دهنده شیرینی و انواع زیادی از دسرها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تفاوتی در فواید این دو نوع دارچین به چشم نمی‌خورد. 

خواص دارویی دارچین

همانطور که در بخش قبل گفتیم فواید دارویی دارچین بسیار زیاد است. در این بخش سعی می‌کنیم چند نمونه از مهمترین فواید دارچین را برای شما بازگو کنیم.

1. کاهش قند خون و کنترل دیابت در افراد دارای دیابت نوع دو
2. کاهش فشار خون در رگ‌ها به وسیله گشاد کردن عروق
3. کاهش کلسترول بد و تری‌گلیسیرید
4. جلوگیری از ابتلا به برخی از عفونت‌ها
5. جلوگیری از ابتلا به سرطان‌ها
6. درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
7. کاهش خطر بروز پارکینسون و آلزایمر در افراد
8. جلوگیری از پوکی استخوان
9. حفظ تناسب اندام
10. حفظ سلامت قلب
11. جلوگیری از ابتلا به آلرژی
12. حفظ سلامت پوست
13. خوشبو کننده دهان و حفظ سلامتی دهان و دندان
14. کاهش خطر ابتلا به مشکلات پوستی و قارچی
15. افزایش عملکرد مغز

در این مطلب از وبسایت سبک زندگی می‌توانید درباره خواص درمانی دارچین به طور مفصل بخوانید. 

خواص دارچین در طب سنتی

بیشترین استفاده از گیاه دارچین، جدا از تهیه اسانس و خاصیت طعم‌دهندگی آن، فواید درمانی دارچین در طب سنتی است. دارچین با نام عربی "دارصین"  دارای طبع گرم و خشک بوده و موجب برطرف ساختن ترشحات سینوزیتی، نفخ شکمی و عفونت در بدن می‌شود. افراد دارای طبع سرد می‌توانند، تا حدود زیادی با مصرف دارچین به سردی مزاج و طبع خود غلبه کنند.

از فواید دارچین می‌توان به تقویت بینایی، کبد، معده، قلب و مغز اشاره کرد. همچنین مدر و قاعده آور بودن دارچین می تواند از فواید آن باشد. خاصیت‌های ضد دردی، آنتی‌هیستامینی، ضد لوسمی، ضد اسهال و ضد ویروس از دیگر فواید دارچین در طب سنتی به حساب می‌آیند. از این داروی گیاهی در درمان تنگی نفس و سرفه‌های خلط‌ دار نیز استفاده می‌شود.

فواید دارچین در بارداری

به رغم فواید فراوان دارچین، مصرف زیاد آن در دوران بارداری ممنوع است. این گیاه می‌تواند موجب افزایش احتمال سقط جنین شود. به خصوص افرادی که سابقه بارداری پرخطر داشتند، باید در دوران بارداری از مصرف بیش از اندازه دارچین جدا خودداری کنند.

این گیاه دارویی با اختلال در سوخت و ساز گلوکز، افزایش خونریزی و تداخلات دارویی می‌تواند بارداری را به خطر بیاندازد. ولی مصرف اندک آن زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان مشکل‌ساز نخواهد بود.

فواید دارچین در قاعدگی

به طور کلی دارچین با افزایش جریان خون در بدن قدرت قاعده‌آوری دارد. این گیاه همچنین در کنترل دردهای دوران قائدگی و اسپاسم‌های عضلانی ناشی از آن بسیار مفید است.

با مصرف دارچین به صورت دمنوش، می‌توانید از فواید دارچین بهره‌مند شوید. دمنوش‌های حاصل از آن می‌توانند با افزایش قدرت بدنی به گذراندن هرچه بهتر این دوران کمک کنند. ولی باید در نظر داشت که دارچین قدرت کاهندگی قند خون و فشار خون دارد و مصرف بیش از اندازه آن در دوران قاعدگی می‌تواند موجب بروز افت گلوکز در بدن شود.

عوارض مصرف بیش از حد دارچین

مصرف تمام گیاهان دارویی مانند داروهای شیمیایی باید زیر نظر پزشک صورت بگیرد. مصرف بیش از اندازه دارچین نیز مانند سایر گیاهان دارای خواص درمانی، می‌تواند عوارض و خطراتی به دنبال داشته باشد.

• کومارین موجود در دارچین (به خصوص دارچین سیلان) ماده سمی تلقی شده و رشد تومورهای سرطانی در ریه، کبد و کلیه‌ها را افزایش می‌دهد.
• سینامالدهید موجود در دارچین می‌تواند، یکی از دلایل بروز زخم در دهان باشد.
• کاهش قند خون ناشی از مصرف بیش از اندازه دارچین، ممکن است منجر به غش و یا گیجی در افراد شود.
• تداخلات دارویی با دارچین می‌تواند رخ دهد. به طور مثال مصرف همزمان داروهای کاهنده قندخون و دارچین می‌تواند،منجر به بروز افت شدید گلوکز در بدن شده و مشکلاتی از قبیل گیجی و لرزش در دست و پا به وجود آورد.
• افراد باردار باید در مصرف آن جددا احتیاط کنند.
• کومارین موجود در دارچین، همچنین می‌تواند باعث بروز اختلال در عملکرد کبدها شود.

سخن پایانی

گیاه دارچین گیاهی است با فواید و خواص بسیار زیاد و شگفت‌انگیز، از دارچین علاوه بر آشپزی و عصاره‌گیری در طب سنتی نیز استفاده‌های بسیاری می‌شود. این گیاه می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات انسان را به خوبی کنترل کند. در مصرف دارچین احتیاط کنید و با مصرف به اندازه آن از فواید دارچین بهره مند شوید.