نبایدهای رژیم غذایی دوران بارداری
زمان خواندن ۱۰ دقیقه چهارشنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۰ ۲۳:۴۰
نبایدهای تغذیه دوران بارداری همان قدر که در سلامت مادر و کودک نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، در صورت بی‌توجهی ممکن است منجر به سقط، زایمان زودرس و حتی ابتلای نوزاد به بیماری‌های آلرژیک شود. بنابراین، یک مادر باردار باید حتما درباره رژیم غذایی دوران بارداری خود مطالعه کند، چرا که مصرف برخی مواد غذایی به دلیل ایجاد بیماری و مضر بودن برای جنین، در دوران بارداری ممنوع است. بانوان باردار باید پیش از مصرف هر غذا و یا ماده غذایی از بی‌خطر بودن آن مطمئن شوند.
فهرست مطالب
چه غذاهای در دوران بارداری نباید خورد
احتمالا زیاد شنیده اید که در رعایت رژیم غذایی دوران بارداری تا چه اندازه اهمیت دارد. در برخی از موارد، عدم توجه به تغذیه مادر ممکن است خطر بروز مسمومیت بارداری را افزایش دهد. مصرف غذاهای حاوی کافئین، مواد خام و همچنین الکل در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اما این تنها موارد نبایدها در رژیم غذایی دوران بارداری نیست. در ادامه مطلب این مواد غذایی را بررسی می‌کنیم.
خوردن قهوه در بارداری
علاوه بر مضرات مصرف کافئین، در این دوران آنهم به مقدار زیاد توصیه نمی‌شود. کافئین از طرف جفت وارد مایع آمنیوتیک و در نتیجه وارد جریان خون جنین می شود. بدن بزرگسال به راحتی می‌تواند کافئین مصرفی را هضم کند، اما جنین رشد نیافته توانایی هضم کافئین مصرفی را ندارد و به همین دلیل ممکن است برای جنین مضر باشد. همچنین این خطر وجود دارد که نوزادانی به دنیا بیایند که نسبت به سن جنینی‌شان کوچک‌تر باشند.
علاوه بر این، کافئین ضربان قلب را بالا می‌برد و بدن مادر را با کم آبی مواجه می کند. همچنین بی‌خوابی ناشی از مصرف کافئین برای جنین و مادر مضر است و سلامت هر دو را تهدید می‌کند.
میزان تقریبی کافئین در غذاها و نوشیندنی‌ها به این ترتیب است:
- یک لیوان قهوه فوری: صد میلی‌گرم
- یک لیوان قهوه فیلتردار: ۱۴۰ میلی‌گرم
- یک لیوان چای: ۷۵ میلی‌گرم
- یک قوطی کوکا : ۴۰ میلی‌گرم
- یک قوطی ۲۵۰ میلی‌لیتری نوشابه انرژی‌زا: ۸۰ میلی‌گرم
- یک قطعه پنجاه گرمی شکلات تلخ: کمتر از ۲۵ میلی‌گرم
- یک قطعه پنجاه گرمی شکلات شیری: کمتر از ۱۰ میلی‌گرم
بنابراین به عنوان مثال اگر شما یک قوطی نوشابه و یک لیوان قهوه فیلترشده نوشیده باشید، دویست میلی‌گرم کافئین دریافت کردید. اگر گاهی بیش از این مقدار مصرف کردید نگران نباشید. برای کاهش کافئین در تغذیه دوران بارداری بهتر است از چای و قهوه بدون کافئین، آب‌میوه و آب استفاده کنید.
اگر به فکر جایگزینی چای گیاهی به جای قهوه هستید، در مصرف آن در رژیم غذایی بارداری احتیاط کنید. اطلاعات کمی درباره خوردن انواع چای گیاهی در طول دوران بارداری وجود دارد. بنابراین بهتر است که در مصرف آنها حد اعتدال را رعایت کنید. توصیه می‌شود بیش از چهار فنجان چای گیاهی در روز در دوران بارداری ننوشید. برای اطلاع از اینکه کدام چای گیاهی برای شما مناسب و بی‌خطر است با پزشک مشورت کنید.
باکتری لیستریا در بارداری
عفونت لیستریا، یکی از خطراتی که است که مادر را در دوران بارداری تهدید می‌کند. این عفونت از طریق خوردن غذاهایی آلوده به باکتری لیستریا منوسیتوژنز وارد بدن مادر می‌شود. این عفونت در غذاهای خام از جمله غذاهای دریایی، گوشت قرمز و گوشت مرغ وهمچنین تخم مرغ و حتی برخی از پنیرها وجود دارد. برای جلوگیری از مسمومیت با لیستریا، باید این نکات را رعایت کنید؛
- قبل از تهیه غذا دست‌های‌تان را به طور کامل و به خوبی بشویید.
- سطوح آشپزخانه را تمیز نگه دارید.
- سبزیجات و میوه‌ها را در کنار گوشت و مرغ خام قرار ندهید. آنها را نیز به طور کامل بشویید و ضد عفونی کنید.
- گوشت و مرغ را به خوبی بپزید. هنگام تهیه غذا با گوشت قرمز شستشوی ظروفی که با آن غذا را آماده کردید فراموش نکنید. دست‌ها را نیز پس از تماس با گوشت خام به خوبی بشویید و خشک کنید.
- بهتر است هنگام تهیه غذا، دستکش بپوشید.
- تخم مرغ را حتما با طور کامل بپزید و غذاهای حاوی تخم مرغ را در دمای اتاق نگه داری نکنید.
- در این دوران سوشی را با احتیاط مصرف کنید
در ادامه مطلب مواد غذایی حاوی باکتری لیستریا یا عفونت توکسوپلاسموز را مرور خواهیم کرد.
خوردن تخم‌مرغ در دوران بارداری
در صورت بارداری از خوردن تخم‌مرغ‌های خام یا نیم‌پز خودداری کنید. برخی تخم‌مرغ‌ها با روش‌های استانداری تولید شده و روی آنها مهر استاندارد و تاریخ ساخت و شرکت سازنده مشخص است. در این تخم‌مرغ‌ها احتمال وجود باکتری سالمونلا- یکی از عوامل شایع در بروز مسمومست‌های غذایی- در کمترین حد است و مصرف این تخم مرغ ها یا غذاهایی که تخم‌مرغ دارند مانند موس‌ها، سوفله‌ها و مایونز تازه در رژیم غذایی دوران بارداری مشکلی ندارد.
اگر تخم‌مرغ‌های شرکتی در دسترس نداشتید، مطمئن شوید تخم‌مرغی که می‌خواهید مصرف کنید به خوبی پخته شده باشد تا خطر رشد هرگونه سالمونلا در سفیده و زرده به صفر برسد. مسمومیت غذایی با سالمونلا می‌تواند موجب اسهال و استفراغ شدید شود. تخم اردک، شترمرغ و بلدرچین نیز باید کاملا پخته مصرف شوند.
پنیرهایی که در دوران بارداری نباید خورد
مصرف پنیر سفید نرم (پخته‌نشده) در دوران بارداری مضر است و جایی در رژیم غذایی دوران بارداری ندارد. پنیرهای تهیه شده از شیر گاو، فقط زمانی در دوران بارداری قابل مصرف هستند که پخته شده باشند. پنیر دانمارکی، گورگونزولا و راکفورت نیز از جمله پنیرهای نرمی هستند که خوردن آنها برای فرد باردار خطرناک است.
از آنجایی که پنیرهای نرم رطوبت زیادی داشته و نسبت به پنیرهای سفید، اسید کمتری دارند محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها از جمله باکتری لیستریا هستند. هرچند عفونت‌هایی که با لیستریا ایجاد می‌شوند نادرند، اما در دوران بارداری بهتر است در این زمینه احتیاط کامل به عمل آید، زیرا هرگونه بیماری در دوران بارداری می‌تواند به سقط، زایمان زودرس و یا بیماری شدید نوزاد منجر شود.
- چه نوع پنیری می‌توان مصرف کرد؟
مصرف پنیرهای سفت در بارداری کاملا بلامانع است. در زمان بارداری می‌توانید پنیرهایی سفت مانند چدار، پارمزان و پنیر استیلتون- نوعی پنیر رگه آبی- را مصرف کنید حتی اگر با شیر غیرپاستوریزه درست شده باشند. پنیرهای سفت به اندازه پنیرهای نرم آب ندارند، بنابراین احتمال رشد باکتری در آن کمتر است. البته احتمال وجود باکتری لیستریا در پنیر سفت هم وجود دارد، اما بسیار ناچیز است. پنیر موتزارلا، فتا و پنیر خامه‌ای نیز از دیگر پنیرهایی هستند که خوردن آنها ضرری ندارد.
به جز پنیرهای نرم قالبی، انواع دیگر پنیرهای نرم، در صورتی که با شیر پاستوریزه تهیه شده باشند یا پنیر طی مراحل پخت تهیه شده باشد، در دوران بارداری مضر نیستند.
در طول بارداری از مصرف شیر پاستوریزه و جوشیده غافل نشوید. اگر فقط شیر خام در دسترس بود، ابتدا آن را بجوشانید و هرگز شیر غیر پاستوریزه بز و گوسفند را مصرف نکنید. همه انواع ماست نیز قابل خوردن است. ماست خانگی نیز فقط در صورت تولید با شیر پاستوریزه مصرف شود.
خوردن گوشت در دوران بارداری
خوردن گوشت خام یا نیم‌پز از جمله استیک آب‌دار در رژیم غذایی دوران بارداری ممنوع است٬ زیرا با خطر احتمالی عفونت توکسوپلاسموز (نوعی بیماری انگلی) همراه است. همیشه در دوران بارداری گوشت و مرغ مصرفی را کاملا بپزید تا با دمای ایجاد شده هیچ ردی از خون قرمز یا صورتی روی آنها نماند؛ به ویژه در گوشت مرغ، سوسیس‌ها و گوشت‌های چرخ کرده مانند برگرها.
توکسوپلاسموز عفونتی انگلی است که در گوشت خام، شیر بز غیرپاستوریزه، خاک، مدفوع گربه و آب تصفیه‌نشده وجود دارد. اگر شما باردار هستید این عفونت می‌تواند به جنین آسیب برساند، اما مهم است بدانید که احتمال ابتلا به این انگل در دوران بارداری بسیار کم است. توکسوپلاسموز اغلب هیچ علائمی ندارد، اما اگر احساس می‌کنید که در خطر قرار دارید با پزشک متخصص و یا مامای خود مشورت کنید.
- از خوردن گوشت‌های نمک‌سود یا تخمیر شده اجتناب کنید
بسیاری از گوشت‌های سرد مانند سالامی و پپرونی پخته‌شده نیستند و به روش نمک‌سود و تخمیر نگه‌داری می‌شوند. این یعنی خطر وجود توکسوپلاسموز که منجر به انگل می‌شود در آنها وجود دارد. شما می‌توانید با فریزکردن این نوع گوشت تا چهار روز قبل از مصرف، خطر وجود انگل را کم کنید. البته اگر برای تهیه پیتزا از پپرونی و یا سالامی استفاده می‌کنید، نیازی به فریز کردن ندارید چون به هر حال در فر پخته می‌شوند و انگل از بین می‌رود.
- گوشت‌های بسته‌بندی شده
خوردن گوشت‌های بسته‌بندی شده مانند ژامبون و گوساله در رژیم غذایی دوران بارداری مانعی ندارد. شاید برخی سایت‌ها در کشورهای دیگر مصرف گوشت‌های بسته‌بندی شده را در تغذیه دوران بارداری منع کنند، اما در تمامی کشورها چنین محدودیتی وجود ندارد.
- خوردن جگر در دوران بارداری
از خوردن جگر و یا غذاهایی که با جگر درست شده‌اند امتناع کنید، چرا که حاوی ویتامین- آ فراوانی است و مقدار زیاد این ویتامین می‌تواند به جنین آسیب برساند.
- خوردن گوشت شکار در دوران بارداری
بهتر است در دوران بارداری از خوردن گوشتی که با گلوله سربی شکار شده است خودداری کنید، چرا که ممکن است حاوی مقدار زیادی سرب باشند. گوشت گوزن و آهو و سایر گوشت‌های شکار که در سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسند معمولا پرورشی هستند و مقدار سرب کمی دارند، اما اگر درباره آنها مطمئن نیستید از فروشنده درباره محصول بپرسید.
مصرف سوشی و ماهی در باردای
شما می‌توانید بیشتر انواع ماهی را به رژیم غذایی دوران بارداری اضافه کنید. خوردن این نوع گوشت سفید برای شما و سلامتی‌تان مفید بوده و باعث رشد جنین می‌شود. البته درباره برخی از ماهی‌ها باید احتیاط کنید.
وقتی باردار هستید و یا قصد باردار شدن دارید باید از مصرف گوشت کوسه، اره‌ماهی و یا مارلین پرهیز کنید. میزان مصرف ماهی تن را نیز به دلیل وجود جیوه بیشتر از سایر ماهی‌ها کاهش دهید. مقدار جیوه‌ای که ما از غذاها می‌گیریم برای سلامتی مضر نیست، اما در صورت افزایش می‌تواند روی رشد سیستم عصبی جینن اثر بگذارد. همچنین مصرف دو وعده ماهی روغنی در رژیم غذایی دوران بارداری ممنوع است. ماهی‌هایی مانند سالمون، ماهی قزل‌آلا و قزل‌آلای خالدار حاوی آلاینده‌هایی مانند دیوکسین و بی‌فنیل‌های پلی‌کلر هستند.
مصرف گوشت خرچنگ و میگو نیز در بارداری بلامانع است، اما مصرف صدف خام توصیه نمی‌شود. خوردن ماهی دودی که شامل سالمون دودی و قزل‌آلای دودی می‌شود نیز بدون اشکال است.
از خوردن مولتی ویتامین‌ها، روغن ماهی، و سایر منابع ویتامینی که حاوی ویتامین-آ هستند خودداری کنید. در این دوران ویتامین های توصیه شده توسط پزشک را مصرف کنید. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی درباره ویتامین‌ها در دوران بارداری بیشتر بخوانید.
در بارداری مصرف و خوردن ماهی خام و یا نیم‌پز در غذاهایی مانند سوشی اشکال ندارد، چرا که هر ماهی وحشی خام مورد استفاده در این خوراک در ابتدا منجمد می‌شود. ماهی‌های وحشی انگل‌های کرمی کوچکی دارند که می‌تواند شما را بیمار کند. اما با منجمد کردن این ماهی، انگل از بین می‌رود و به این ترتیب خوردن ماهی خام بی‌خطر می‌شود. پختن نیز این انگل را از بین می‌برد.
ماهی‌های پرورشی مانند سالمون که برای مصرف خام در غذایی‌هایی مانند سوشی تولید می‌شوند به منجمد شدن احتیاجی ندارند، زیرا احتمال وجود کرم در ماهی‌های پرورشی به سبب روش پرورش آنها بسیار کم است. بسیاری از سوشیهایی که در فروشگاه به فروش می‌رسند برای خوردن مناسب هستند و ماهی استفاده شده در آنها به اندازه کافی در دمای انجماد قرار داشته‌اند.
اگر به خوردن سوشی علاقه دارید، ولی نگران بیماری هستید از مصرف سوشیهایی که با ماهی خام همچون ماهی تن آماده شده‌اند خودداری کنید. همچنین، مطمئن‌ترین راه مصرف انواع سوشی کاملا پخته و سبزیجات است که شامل غذاهای دریایی پخته- به عنوان مثال مارماهی کاملا پخته- یا میگو، سبزیجات مانند خیار و کاپا ماکی (نوعی سوشی گیاهی که با خیار درست می‌شود) و یا آووکادو مانند کالیفرنیا رول و تخم‌مرغ کاملا پخته می‌شود.
اگر سوشی در فروشگاه یا رستوران تهیه شود باید حتما از قبل به دمای انجماد رسیده باشد. اگر سوشی را خودتان در خانه درست می‌کنید، باید حداقل چهار روز ماهی را منجمد کرده باشید.
سخن پایانی
رعایت رژیم غذایی در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد و نقش مهمی در سلامت جنین ایفا می‌کند. رژیم غذایی در این دوران شامل نبایدهای غذایی نیز می‌شود که بیان می‌کند مصرف برخی از مواد غذایی ممنوع و مصرف سایر مواد فغذایی با احتیاط زیادی همراه است. در این مطلب مروری داشتیم بر نبایدهای غذایی دوران بارداری که امیدواریم برای‌تان مفید بوده باشند. شما نیز اگر تجربه‌ای دارید یا سوالی برای‌تان پیش آمده است در قسمت نظرات برای ما بنویسید.
شاید از این موارد هم خوشتان بیاید
نظرات کاربران