برای کودکان امروز، بازی‌های درون خانه به بازی‌های کامپیوتری یا بازی‌های آنلاین روی تلفن همراه محدود می‌شود. اما تحقیقات انجام شده در سال‌های اخیر تماشای زیاد تلویزیون و انجام بیش از حد بازی‌های کامپیوتری را با نشانه‌های بیمارگونه متعددی مرتبط دانسته‌اند. بسیاری از والدین در مورد تاثیرات کار با تلفن همراه بر کودکان نگرانند. شایع‌ترین مشکلات بررسی شده موارد زیر هستند:

• افزایش اختلالات احساسی
• افزایش اختلالات رفتاری
• کاهش عملکرد حافظه زبانی
• مشکلات جسمی
• مشکلات توجه مثل بیش‌فعالی، اختلال کم‌توجهی (ADD) یا اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی (ADHD)
• عملکرد تحصیلی منفی
• مشکلات در روابط خانوادگی مثل روابط کم‌محبت‌تر بین والدین
• کاهش قابل توجه خواب در مرحله موج‌های آهسته (REM)
• تغییر در توجه انتخابی بینایی

انجام بازی‌های ویدئویی خشن عامل خطری قابل توجه برای رفتارهای جسمی خشونت‌آمیز در آینده است. اما چه کاری باید انجام داد؟ چگونه می‌توانیم کودکان را در خانه نگه‌ داریم بدون آن که دست به دامان بازی‌های ویدئویی و گوشی‌های هوشمند شویم؟ ما در ۷ بخش، نکات مفیدی را که باید برای سرگرم کردن کودکان در خانه بدانید به شما می‌گوییم.

آنچه در این مطلب می‌خوانید:

روی کارهایی که می‌توان انجام داد تمرکز کنید

برای سرگرم کردن کودکان در خانه برنامه روزانه‌ داشته باشید

آن‌ها را مشغول و سرگرم نگه‌دارید

به اضطراب کودکان رسیدگی کنید

مسائل را ساده مطرح کنید 

کودکان را فعال نگه دارید

برای سرگرم کردن کودکان در خانه باید به گروه سنی آنها توجه کنید

 

 روی کارهایی که می‌توان انجام داد تمرکز کنید

اتفاقات زیادی وجود دارند که کاملا خارج از کنترل ما هستند؛ مثل شیوع کرونا یا بسته‌شدن مدارس که می‌تواند موجب نگرانی زیادی در کودکان و والدین آنها شود. در زمان‌هایی که چنین عدم ‌قطعیت و بلاتکلیفی بزرگی وجود دارد، باید بر آنچه که می‌توانیم انجام دهیم تمرکز کنیم، این کار به کاستن نگرانی کمک زیادی می‌کند. با سپردن وظایفی به کودکان، در آنها حس مسئولیت و مفیدبودن ایجاد کنید. کمک در مراقبت از خواهر یا برادر، مرتب نگاه داشتن اتاقشان یا همکاری کردن در تهیه وعده‌های غذایی، این کار توجه آنها را بر کارهایی که می‌توانند انجام دهند معطوف می‌کند.

برای سرگرم کردن کودکان در خانه برنامه روزانه‌ داشته باشید

به فرزندتان کمک کنید تا برای روزهایی که خانه است، برنامه‌ای روزانه تنظیم کرده و آن را اجرا کند. این کار ممکن است بسته به سن فرزندتان نتیجه متفاوتی داشته باشد، مثلا احتمال پایبندی به برنامه درسی در کودکان بزرگتر بیشتر است. فارغ از سن، نگاه داشتن فعالیت‌های فرزندانات در چارچوب یک برنامه روزانه، برای شما قابلیت پیش‌بینی ایجاد کرده و نگرانی را کاهش می‌دهد. اطمینان حاصل کنید که برنامه روزانه او ترکیب متعادلی از فعالیت‌های اجتماعی، فیزیکی، خلاق و درسی، همراه با زمان‌های مشخص برای بیدار شدن و خوابیدن باشد.

 آن‌ها را مشغول و سرگرم نگه‌دارید

همه می‌دانیم که کودکان هنگامی که گرسنه هستند، بدخلق می‌شوند و این اوقات برای محول کردن مسئولیت‌ها و تکالیف زمان مناسبی نیستند. یکی از بهترین روش‌ها برای سرگرم کردن کودکان در خانه آشپزی است. می‌توانید در حالی که مشغول انجام کارهای آشپزخانه هستید، بخش‌هایی از کار را به آنها بسپارید. زمانی را به آشپزی یا پخت شیرینی محبوب آنها با همکاری خودشان اختصاص دهید. کوکی پرتقالی شیرینی ساده و مناسبی برای این فعالیت است.

به اضطراب کودکان رسیدگی کنید

والدین و پرستاران کودک باید حتما به کودکان گوش فرا داده و نگرانی‌های آنها را درباره این که چه اتفاقی در اطرافشان در حال وقوع است، بشنوند. این که مسائل را برای آنها با اطلاعاتی مبتنی بر واقعیت‌ها و متناسب با سنشان روشن کنید، اهمیت زیادی دارد. برای مثال، به کودکان کوچکتر پاسخ‌های ساده بدهید، "گاهی مردم زمانی که مریض می‌شن ماسک می‌زن، تا بقیه مریض نشن". از آن‌ها بپرسید در اینباره چه فکری دارند  تا بتوانید هر تصور غلطی را که ممکن است داشته باشند، اصلاح کنید.

برای اطلاع از عواقب بی‌توجهی به نگرانی فرزند خود این مطلب را بخوانید: نتایج استرس بر سلامت کودکان

ممکن است فرزندتان سوالاتی در مورد بسته شدن مدارس داشته باشد که پاسخ قطعی برای آن نداشته باشید، مثل "کی این شرایط تموم می‌شه؟" یا "کی می‌تونم دوباره برم مدرسه؟" به آنها اطمینان‌ واهی ندهید، اما نگرانی‌های فرزندتان را درباره این بلاتکلیفی تصدیق کنید. می‌توانید بگویید که به محض آگاهی از اخبار جدید، آن‌ها را با او درمیان خواهید گذاشت.

به یاد داشته باشید که کودکان درباره این که چه رفتاری در شرایط دشوار داشته باشند، از والدین پیروی می‌کنند، حفظ خونسردی به کودکان در مقابله با این شرایط کمک خواهد کرد. این که به عنوان یک والد یا پرستار کودک، مراقب خودتان باشید، از خواب خود غافل نشوید، غذاهای سالم میل کنید و زمانی را برای انجام فعالیت‌های مورد علاقه خود صرف کنید به همین میزان اهمیت دارد. به دنبال کسب مهارت‌های تمدد اعصاب باشید تا در حفظ خونسردی کمکتان کند (مهارتی که همراه با کودکانی که در خانه خسته شده‌اند، نیاز خواهید داشت).

مسائل را ساده مطرح کنید 

ممکن است با پخش یک فیلم بلند مستند برای فرزندتان، بخواهید که او برای مدت زمان طولانی‌تری نکات مفید را بیاموزد، اما این روش درستی نیست. بار شناختی ناشی از یک منبع یادگیری، در واقع تعادل بین تقاضای کار (هرچه قدر هم که سخت و زمان‌بر باشد) و منابع در دسترس است (دانش پیشین کودکان و منابعی که باید بگذرانند). مشاور تحصیلی و نویسنده، «دیوید دیداو» می‌گوید: «محتوای خوب آن است که در یک تعادل ظریف باشد، هرگز بار سنگینی را تولید نکند که دانش‌آموزان دلسرد شوند اما هرگز هم آن‌قدر ساده نباشد که آنان را به چالش نکشاند».

 کودکان را فعال نگه دارید

کودکان ما زمان زیادی را در مدرسه به تحرک و بازی می‌گذراندند، بنابراین حالا که در خانه هستند نیز باید درگیر فعالیت‌هایی باشند که برایشان لذت‌بخش است. اگر حیاط کوچکی دارید، زمانی را برای فعالیت‌های خارج از منزل مثل دوچرخه‌سواری، دو آهسته یا پیاده‌روی اختصاص دهید. همچنین بد نیست که نگاهی به بعضی از نرم‌افزارهای ورزشی در دسترس داشته باشید تا فعالیت‌هایی را به شما پیشنهاد دهند. پویا ماندن به‌عنوان خانواده تاثیرات مثبتی نه تنها برای کودکان، بلکه برای خلق و خوی همه در بر دارد. بنابراین بسیار مهم است که بزرگسالان نیز در این کار مشارکت کنند. از فرصت استفاده کنید و باهم کاری را انجام دهید، خواه بازی‌های فکری باشد یا انجام کاری در منزل یا باغچه. در حالی که به نیاز اعضای خانواده برای آرامش احترام می‌گذارید، برای تحکیم پیوندهای خانوادگی نیز سرمایه‌گذاری کنید.

اگر می‌خواهید بدانید چه فعالیت‌هایی را می‌توان در محیط خانه (یا حیاط) با فرزندان انجام داد این مطلب را بخوانید: ۱۵ ایده کاربردی برای بازی های ورزشی کودکان

برای سرگرم کردن کودکان در خانه باید به گروه سنی آنها توجه کنید

 بسیاری از فعالیت‌های داخل خانه می‌تواند برای سنین مختلف اجرا شود، گرچه نوپایان و کودکان زیر شش سال تا به حال در محیط مدرسه نبوده‌اند و احتمالا نیاز به قوانین و برنامه‌های روزانه سختگیرانه ندارند. در همین حال نمی‌توانیم نوجوانان را با کمی بازی یا مشغول کردنشان در آشپزخانه، سرگرم کنیم.

نکاتی درباره گروه سنی کودکان از «ارلن هریس» متخصص حوزه سلامت، سبک زندگی، فرزندپروری، سفر و داستان‌های علایق انسان‌ها و نویسنده «آیریش تایمز» بخوانیم. شاید این نکات در تشخیص و شناسایی فعالیت مناسب برای فرزندتان، کمک کننده باشد.

    نوپایان

نوپایان حس مفید بودن را دوست دارند. بنابراین بعضی قفسه‌ها را خالی کرده و اسباب‌بازی‌های آشپزی کودکتان، قاشق‌های چوبی و قابلمه و تابه و کاسه‌های ارزان را در آنها بچینید. حتما قفسه متناسب با جثه کودک باشد تا بتواند به راحتی به آن دسترسی داشته باشد، مقداری پاستا نیز در دسترسشان قرار دهید تا بتوانند با آن آشپزی کنند. کمی لباس، خاک‌انداز و برس برایشان بگذارید تا بتوانند شما را در تمیز کاری کمک کنند و به آن‌ها اجازه دهید لباس‌ها را درون یک تشت بشویند. این گروه سنی برای دیدن کوچکترین اشیاء چشمان تیزی دارند، بنابراین اگر در قرنطینه نیستید، گردشی به پارک، جنگل یا ساحل، آن‌ها را ساعت‌ها به واسطه جمع کردن صدف و حشرات و سایر موجودات ریز سرگرم خواهد کرد. اگر می‌خواهید به خانه نزدیک‌تر باشید، همین کارها در باغچه نیز قابل اجرا است.

یکی دیگر از علاقه‌های کنجکاوانه نوپایان مرتب کردن اشیا است، دسته‌بندی لباس‌های کثیف، گروه‌بندی پاستاهای هم‌شکل و هم‌رنگ، دسته‌بندی اسباب‌بازی‌ها یا جفت کردن کفش‌ها. بنابراین وسایل را با هم مخلوط کنید و بگذارید آن‌ها را مرتب کنند.

نکاتی برای سرگرم کردن نوپایان

• کارهایی را به آنها اختصاص دهید.
• از برنامه‌های آموزشی استفاده کنید.
•  از طریق پریدن، جست و خیز کردن یا رقصیدن آنها را به فعالیت وادارید. این کار آن‌ها را خسته می‌کند و برای شما نیز کمی ورزش محسوب می‌شود. همچنین می‌تواند "بازی برعکس" را انجام دهید. این بازی یک فعالیت آموزشی برای نوپایان است. شما می‌گویید "داخل"، آن‌ها می‌گویند "خارج"، شما می‌گویید "روشن"، آن‌ها می‌گویند "خاموش".

   سنین بین ۴ تا ۶ سال

این گروه سنی هنوز فوق‌العاده کنجکاو هستند. گذشته از کارهای آشپزی معمول، بچه‌های من در تهیه شام نیز کمک می‌کردند، با وسایل پلاستیکی مواد غذایی را خرد یا پوره می‌کردند، پوست می‌گرفتند یا هم می‌زدند. این کار نه تنها آن‌ها را مشغول می‌کرد و در حالی که من آشپزی می‌کردم، کنار من نگهشان می‌داشت، بلکه به آن‌ها نوعی حس موفقیت و انگیزه می‌داد تا آن چه را که آماده کرده بودند، بچشند. می‌خواهم همه را تشویق کنم تا در طول چند هفته آینده قوانین را کمی آسان بگیرند و به کودکان اجازه دهند تا فضای بازی خود را کمی گسترده‌تر کنند، ساختن دنیاهای متنوعی شامل دایناسورها، سربازها، عروسک‌ها، کامیون‌ها، حیوانات مزرعه و ... می‌تواند ساعت‌ها زمان ببرد و حتی اگر بازی تنها سی دقیقه طول بکشد، باور کنید باز هم آن‌ها مدام در حال تنظیم صحنه بازی خواهند بود.

ساختن یک پناهگاه در اتاق نشیمن یا اتاق خواب همیشه جالب و مفرح است و می‌تواند یک مکان جادویی برای آوردن کتاب‌ها و اشیاء لذت‌بخش باشد. نقاشی کشیدن یا پرینت گرفتن از طرح‌های آماده موجود در اینترنت برای رنگ‌آمیزی همیشه برای مشغول نگه داشتن بچه‌ها گزینه‌های خوبی هستند و زمانی که تنها یک ساعت وقت دارید، می‌توانید از برنامه‌های آموزشی کودکانه که در این دوران از شبکه‌های کودک و نوجوان پخش می‌شوند استفاده کنید.

نکاتی برای سرگرم کردن کودکان ۴ تا ۶ سال

• درست کردن پناهگاه‌ها و قلعه‌ها
• رنگ‌آمیزی اشکال/ ساختن دنیاهایی برای اسباب‌بازی‌هایشان
• کمک در تهیه وعده‌های غذایی

سنین ۷ تا ۹ سال

به نظر من بازی "راز جنگل" موفقیت بزرگی بود و لیست‌هایی از اشیاء را داشت تا در جنگل پیدا کنیم، مثل ۲ شاخه باریک و بلند، ۴ گل آفتابگردان، ۳ سنگ صاف. (کلمات را با نقاشی برای گروه سنی پایین‌تر جایگزین کنید). انجا این بازی به همراه خوردن اسنک حکم یک "پیکنیک" را داشته و برای مدتی طولانی بچه‌ها را سرگرم می‌کند. اگر فضایی بیرون از منزل مثل حیاط ندارید، از بچه‌ها بخواهید وسایل مختلف را از اطراف خانه پیدا کنند و برای بازرسی نزد شما بیاورند (لیست این وسایل حتما طولانی باشد). غنائم طبیعت می‌تواند تبدیل به یک پروژه هنری شود (اگر ممکن است بیرون از خانه، در غیر این صورت با روزنامه روی میز آشپزخانه). سنگ‌ها را می‌توان به کفش‌دوزک تبدیل کرد، شاخه‌های باریک رنگ شوند تا جلوه بیشتری پیدا کنند، گل‌ها لای کتاب خشک و از حشرات عکاسی شود(سپس آنها را  به طبیعت بازگردانید). مانند تمامی سنین، غذا همیشه یک برنده است، بنابراین هر روز خواه برای تهیه شام، خواه برای پخت و پز و تهیه یک چیز ساده مثل کیک اسفنجی زمان بگذارید.

نکاتی برای سرگرم کردن کودکان سن ۷ تا ۹ سال

• بازی راز جنگل
• با مهارت باشید.
• مطالعه را تشویق کنید.

سنین ۱۰ تا ۱۲ سال

بچه‌های این سن کمی سرسخت هستند چرا که فکر می‌کنند دیگر بچه نیستند. آن‌ها از مزایای انجام کارها لذت می‌برند، بنابراین آن‌ها را در کارهایی مثل آماده کردن عصرانه (بگذارید دستور تهیه را خودشان انتخاب و اجرا کنند)، نوشتن یک خاطره یا حتی یک کتاب و طراحی یک پوستر شریک کنید. می‌توانید آن‌ها را تشویق کنید تا از تصورشان برای اجرای یک نمایش یا برنامه استفاده کنند و آن را تمرین و در انتهای روز اجرا کنند.

یک ایده جالب دیگر برای این گروه سنی کارت بازی است، از هر نوع که باشد، این بازی ساعت‌های شادی را فراهم می‌آورد و سه فرزند من کارت‌ها را خودشان درست می‌کنند، شکل مورد علاقه‌شان را می‌کشند، به اندازه دلخواه می‌برند و بازی می‌کنند. همچنین من برای فرزندانم چالش‌هایی از قبیل پیدا کردن معنای کلمات سخت از طریق جستجو در فرهنگ لغت و پیدا کردن معادل انگلیسی در کارت‌های دست‌ساز، ایجاد کرده‌ام.

نکاتی برای سرگرم کردن کودکان ۱۰ تا ۱۲ ساله

• فعالیت‌های مهارت و هنر محور
• بیاموزید چگونه آشپزی کنید
• چالش‌های تحصیلی طراحی کنید

نوجوان‌ها

نوجوانان معمولا به بدخلقی شناخته می‌شوند، چرا که خسته یا دلواپس هستند. بنابراین حتما با فرزند نوجوانتان درباره آن چه در جریان است صحبت کنید، چون آن‌ها همه در فضای مجازی خواهند بود و بین خودشان ممکن است باور داشته باشند به آخرالزمان رسیده‌ایم. تهدید را با برنامه به یک بینش مثبت تبدیل کنید، آن‌ها می‌توانند لباس‌ها یا وسایل بازی را برای دادن به خیریه‌ یا بازیافت سامان‌دهی کنند. می‌توانید به کمک آنها اتاق خوابشان یا سایر اتاق‌های خانه را رنگ کنید، علف‌های هرز را بکنید و بخشی از باغچه را گیاه بکارید. به آن‌ها اجازه دهید آشپزی را با تهیه وعده عصرانه امتحان کنند یا یکی دو نکته درباره فضای مجازی به شما یاد دهند. کارهایی هیجان‌انگیز برایشان ایجاد کنید، برنامه‌هایی تحصیلی یا خلاقانه. بگذارید فیلمی خانگی بسازند یا آهنگی را به کمک نرم‌افزارهای متعدد آنلاین ضبط کنند.

نکاتی برای سرگرم کردن نوجوانان

• کاری را به آنها  اختصاص دهید (می‌تواند با پرداخت دستمزد باشد)
• پروژه‌هایی را پیشنهاد دهید
• برنامه بریزید، انتخاب‌های ممکن دانشکده، تعطیلات آینده

گرچه در برهه‌ای سخت و پر اضطراب هستیم و بیشتر ما به اجبار تمام زمان خود را در خانه می‌مانیم، اما باید تلاش کنیم این شرایط را نوعی موهبت ببینیم. عده‌ای از ما که فرزندان بزرگتری دارند متوجه خواهند شد زمان چقدر زود می‌گذرد بنابراین از این زمان برای شاد بودن در کنار هم استفاده کنید، کارت بازی، نقاشی کشیدن، تماشای فیلم، ساختن شهر دایناسورها یا پناهگاهی در آشپزخانه، خواندن کتاب و پیاده‌روی در جاهایی که ممکن است.

همیشه روزهایی هستند که زندگی سخت می‌شود اما سعی کنیم با یکدیگر صبور باشیم (زمان‌هایی برای مراقبه به تنهایی در اتاق، خواندن کتاب یا گوش دادن به موسیقی یک ضرورت یکسان برای والدین و فرزندان است)، مطمئن باشید از پس این شرایط برخواهیم آمد.

می‌توانید بازی‌های زمان خودتان را به بچه‌ها نشان دهید. شما نیز در زمان کودکی هنگام بازی‌ در منزل شاد بودید و با خواهر و برادرهایتان دعوایتان می‌شد، اینطور نبود؟ این ماجراها را برای فرزندان خود بازگو کنید. همچنین می‌توانید بازی‌های فکری را نیز امتحان کنید، چرا که برای رشد فرزندتان مفید خواهند بود.