احتمالا درباره چای کوهی شنیده‌اید؛ دمنوش گیاهی‌ای که برای زنان و مردان بسیار مفید است. خواص چای کوهی برای عفونت رحم و کیست تخمدان باعث شده تا بسیاری از پزشکان به زنان توصیه کنند از این چای دمنوشی تهیه کرده و مصرف کنند. مردان نیز می‌توانند از فواید چای کوهی بهره‌مند شوند، هرچند خواص چای کوهی برای زنان شهره بیشتری دارد. با ما همراه شوید تا درباره خواص درمانی چای کوهی بیشتر بدانید. 

فهرست مطالب 

• چای کوهی چیست

• چای کوهی چه خاصیتی دارد

• خواص چای کوهی برای زنان

  • کیست تخمدان و چای کوهی

  • عفونت رحم و چای کوهی

  • چای کوهی برای پریود شدن

• مضرات چای کوهی

چای کوهی چیست

چای کوهی یا چای چوپان با نام علمی Stachys lavandulifolia در دسته گیاهان گلدار، رده دولپه‌ای‌های نو، راسته نعناسانان، تیره نعناییان و سرده سنبله‌ای قرار دارد. این گیاه در کشورهای مختلفی از جمله ایران در مناطقی مانند، کوه‌های البرز، استان مازندران و استان کرج به فراوانی یافت می‌شوند.

گل‌های این گیاه به صورت سنبله‌های پنبه مانند به رنگ صورتی یا ارغوانی و به ندرت به رنگ روشن (سفید متمایل به زرد) دیده می‌شوند، و بوی خاص و متفاوتی از خود تراوش می‌کنند. ساقه گیاه چای کوهی به صورت کرک‌دار و رونده و به رنگ سبز متمایل به خاکستری بوده و میوه‌ای به شکل کپسول دارد.

چای کوهی دارای مواد شیمیایی مانند، هایپرین، هایپرسین، تانن و نیکوتین است. این گیاه طبیعتی گرم و خشک دارد و طبع گرم چای کوهی باعث شده است، تا مصرف چای کوهی برای افراد سرد مزاج بسیار مفید باشد.

این گیاه در ارتفاعات ۱۹۰۰ تا ۳۳۰۰ متری از سطح دریا به صورت متراکم، در فصل بهار رشد می‌کند. افراد دارای طبع گرم باید در مصرف چای کوهی دقت لازم را داشته و از زیاده‌روی در نوشیدن آن پرهیز کنند.

چای کوهی چه خاصیتی دارد

چای کوهی جزو گیاهان بسیار پر خاصیت بوده، که از زمان‌های گذشته از آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات بهره‌های فراوانی می‌بردند. تحقیقاتی که در سال‌های اخیر در جهت کشف فواید این گیاه خارق العاده انجام شده، از جنبه‌های بیشتری از خواص آن در مقابل بیماری‌های بشر پرده برداشته است. بسیاری از کشورها مانند انگلستان از چای کوهی برای درمان زخم‌ استفاده می‌شود. همانطور که پیش‌تر گفته شد، این چای به دلیل داشتن طبع گرم، برای درمان اکثر بیماری‌های ناشی از طبع سرد مفید است. در ادامه بیشتر به خواص چای کوهی می‌پردازیم.

• برطرف کننده زخم و سوختگی: از قدیم الایام از چای کوهی در زمینه از بین بردن زخم استفاده‌های زیادی می‌شد. ماده هایپریسین موجود در برگ چای کوهی در بهبود سوختگی مفید است.
• ویژگی آنتی اکسیدانی: خاصیت آنتی اکسیدان این گیاه به دلیل وجود ترکیبات پامیفرین ‌ایی و متوکسی ساکورانتین تایید شده است. چای کوهی در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی به ویژه در سرطان سینه، سرطان دهانه رحم و سرطان روده بزرگ تاثیر گذار است.

• افزایش حافظه و بهبود فرآیند یادگیری: چای کوهی با افزایش عملکرد سیستم عصبی و کاهش مقدار پلاک آمیلوئید در مغز، به بهبود حافظه و یادگیری کمک می‌کند.

• بهبود علائم افسردگی و رفع بی‌خوابی: چای کوهی با مکانیزم مهار آنزیم به درمان افسردگی و بی‌خوابی کمک می‌کند.

• کاهش اضطراب: مواد شیمیایی موجود در این گیاه مانند میرتنول (Myrtenol) و وربنول (Verbenol) با گیرنده‌های گاما آمینو بوتیریک مغز در تعامل قرار گرفته و به کاهش میزان اضطراب در افراد مضطرب یاری می‌رساند. این گیاه حاوی فلاونوئیدها است، که با جلوگیری از تخریب مونو آمین‌ها باعث درمان اضطراب و افسردگی می‌شود.

• درمان بیماری‌های ویروسی: چای کوهی با افزایش سیستم دفاعی بدن در بیماران دچار HIV و همچنین از بین بردن ویروس در بیماری AIDS تاثیرات مثبتی در زمینه درمان ویروسی دارد.

• از بین بردن نیش حشرات: مواد شیمیایی تشکیل دهنده پودر این چای، هم در کاهش درد ناشی از گزش حشرات و هم در از بین بردن جای نیش تاثیرگذار است.

• اشتها آور بودن چای کوهی: بسیاری از افرادی که دچار کم اشتهایی هستند، نظیر کودکان، افراد دارای ضعف بدنی و افراد مسن می‌توانند، با مصرف چای کوهی بر این مشکل خود غلبه کنند.
• از بین برنده لاغری با افزایش وزن: همانطور که در بخش قبل گفتیم، چای کوهی باعث افزایش اشتها می‌شود، به همین دلیل باعث پرخوری در افراد شده، و به کاهش لاغری در افراد دچار کمبود وزن کمک می‌کند.

• بهبود سرماخوردگی: این چای به دلیل خاصت خلط آور بودن خود، می‌تواند به افراد سرما خورده در باز شدن راه تنفسی و مجاری گلو و سینه کمک کند.

• کاهش مشکلات گوارشی: این چای با تقویت عمل گوارش، مدر بودن، درمان اسهال، تحریکات عصبی روده، کمک به هضم بهتر غذا، تقویت کبد و درمان بیماری‌های معده باعث کاهش مشکلات دستگاه گوارش می‌شود.
• ضد عفونی مجاری ادراری: چای کوهی دارای خاصیت مدر بودن است. علاوه بر آن این چای با ضدعفونی و پاکسازی لوله‌ها و مجاری ادراری باعث کاهش بیماری‌های سیستم دفع ادرار می‌شود.

• خاصیت ضد دردی و ضد التهابی: این چای برای دردهای مفصلی، سر درد، دردهای عضلانی و رماتیسمی مانند مسکن عمل می‌کند.

می‌توان خواص دیگری از جمله، تقویت قوای جنسی، درمان سیاه سرفه، رفع کم خونی، درمان میگرن، درمان آرتریت، تقویت سیستم ایمنی، درمان مننژیت، رفع درد گردن، درمان اسهال خونی، از بین برنده کرم دستگاه گوارشی، کاهش درد استخوان و درمان کزاز را برای چای کوهی نام برد.

• چای کوهی و فشار خون

چای کوهی با خواص ضد استرس و اضطرابی خود می‌تواند، تا حد زیادی به جلوگیری از بروز فشارهای عصبی و افزایش فشار خون یاری دهد. کاهش فشارهای روحی و عصبی در مساعد نگه داشتن فشار خون تاثیر شگرفی دارد. این چای همچنین با بهبود شرایط عروق و قلب به کاهش فشار خون در افراد دارای فشار خون عصبی کمک بزرگی می‌کند.

خواص چای کوهی برای زنان

خواص چای کوهی برای بانوان بسیار شگرف و قابل تحسین است. این چای با طبع گرم خود می‌تواند، به درمان مشکلات و بیماری‌های زیادی در زنان کمک کند. از جمله خواص این چای برای بانوان عبارتند از، کاهش درد در زمان قاعدگی، پیشگیری از بروز و همچنین درمان سرطان‌های سینه و دهانه رحم، جلوگیری از ایجاد کیست تخمدان و عفونت رحم، خاصیت قاعده آور.

کیست تخمدان و چای کوهی

سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic Ovarian Syndrome PCOS) به عنوان شایع‌ترین اختلال غدد درون‌ریز در زنان محسوب می‌شود. چای کوهی را می‌توان در از بین بردن کیست‌های تخمدانی بسیار موثر و مفید دانست.

عفونت رحم و چای کوهی

از خواص مهم چای کوهی می‌توان به تنظیم و تقویت دستگاه تولید مثلی زنان اشاره کرد. این چای با تقویت رحم، مانع از ایجاد انواع عفونت در این اندام شده و به پاکسازی این دستگاه از باکتری‌ها و عفونت‌ها کمک بزرگی می‌کند.

چای کوهی برای پریود شدن

چای کوهی یک دمنوش قاعده‌آور است و می‌تواند برای افرادی که پریودی نامنظم دارند مفید باشد. مصرف چای کوهی قبل از دوران پریودی به افزایش خون قاعدگی و بازشدن قاعدگی در دوران پریودی کمک می‌کند. این گیاه با طبیعت گرم و خشک یک قاعده آور طبیعی بوده، که در کاهش درد دوران قاعدگی با مسکن‌های شیمیایی برابری می‌کند. چای کوهی همچنین می‌تواند، به تنظیم چرخه پریودی و افزایش میزان خونریزی در این دوران کمک کند. البته اگر به خونریزی شدید قاعدگی دچار هستید بهتر است از مصرف چای کوهی اجتناب کنید. 

مضرات چای کوهی

توصیه می شود افراد با طبع گرم و خشک در مصرف این چای زیاده‌روی نکنند. همچنین مصرف چای کوهی به زنان باردار توصیه نمی شود، زیرا خطر مرگ، جنین آنها را تهدید می‌کند.

تداخل دارویی برخی داروها با چای کوهی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. (مانند داروهای ضد سرماخوردگی و آنتی‌هیستامین‌ها) این چای تاثیر قرص‌های ضد بارداری را نیز به شدت کاهش می‌دهد. افرادی که داروهای ضد آسم مصرف می‌کنند، باید از نوشیدن چای کوهی پرهیز کنند.

سخن پایانی 

چای کوهی خواص بسیار زیاد و فراوانی داشته، و به عنوان یک دارو گیاهی بسیار کارآمد و پراهمیت است. مصرف این چای می‌تواند به کاهش بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات از قبیل فشار خون بالا، افسردگی و میگرن کمک کند. خواص چای کوهی برای زنان در بهبود سلامت رحم بسیار زیاد بوده و خواص چای کوهی در پیشگیری از سرطان‌های سینه و دهانه رحم تاثیرگذار است. مصرف بیش از حد این گیاه مانند سایر گیاهان دارویی می‌تواند، عوارض زیادی با خود به همراه بیاورد. افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای خاص، زنان باردار و بانوانی که خونریزی شدید قاعدگی دارند، باید قبل از مصرف چای کوهی با پزشک خود مشورت کنند.