بی اشتهایی کودکان یکی از مهمترین دغدغه‌های والدین است. برخی از کودکان به دلایل مختلفی کم خذا می‌خورند و همین امر بر رشد کودک و سلامت او تاثیر می‌گذارد. اما دلیل لاغری و بی اشتهایی کودکان چیست وچرا برخی کودکان غذا کم می‌خورند؟ در این مطلب در این باره خواهیم نوشت. 

فهرست مطالب 

علت بی‌اشتهایی کودکان

عوارض پزشکی بی‌اشتهایی در کودکان

درمان بی ‌اشتهایی کودکان

علت بی‌اشتهایی کودکان

بی‌اشتهایی کودکان ممکن است دارای طیف وسیعی از دلایل و عوامل باشد که در  هر کودک نسبت به کودک دیگر متفاوت است. برخی از علت‌های بی‌ اشتهایی روانی و برخی دیگر مربوط به جسم هستند که در ادامه به توضیح درباره هر یک خواهیم پرداخت.

• ترس از چاق به نظر رسیدن: کودکان در سنین پایین و زمانی که به مدرسه می‌روند برای اولین بار حضور در یک اجتماع خارج از خانواده را تجربه می‌کنند. در این سن چون شخصیت کودک هنوز به طور کامل شکل نگرفته ممکن است دچار عدم اعتماد به نفس کافی شده و نظرات دیگران بر وی تاثیر گذار باشد. در این بازه سنی معمولا مرسوم است که کودکان چاق توسط هم سن و سالانشان مورد تمسخر واقع شده و یا به دلیل برخی ناتوانی‌های فیزیکی نتوانند در فعالیت‌های مثل بازی و ورزش شرکت کنند. فرزند شما ممکن است با دیدن چنین صحنه‌هایی نسبت به غذا اشتهای خود را از دست بدهد چرا که تصور می‌کند خوردن غذا به هر میزان باعث چاقی او خواهد شد. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی در مورد راه های تقویت اعتماد به نفس در کودک بخوانید. 
• اضطراب و استرس: برخلاف تصورات ما که فکر می‌کنیم اضطراب و استرس به دلیل شرایط زندگی و مالی تنها برای بزرگسالان که مسئولیت زندگی را برعهده داشته و در محیط‌های پر تنش قرار دارند، رخ می‌دهد باید بدانید که کودکان نیز دچار چنین حالاتی می‌شوند. کودکان به دلیل برخورداری از قدرت پایین در درک محیط و حل مشکلات بسیار بیشتر از بزرگسالان در معرض اضطراب و استرس قرار دارند. همین موضوع استرس در کودکان می‌تواند بر میزان اشتهایی آن‌ها تاثیرات منفی بگذارد.
• کم اشتهایی ناشی از بیماری: برخی از بیماری‌ها مانند یبوست، تهوع و استفراغ باعث ایجاد حس ناخوشایندی در کودک خواهد شد. کودکان ممکن است تصور کنند که علت این بیماری‌ها از غذا بوده و با نخوردن آن دیگر به چنین حالاتی مبتلا نخواهند شد. همچنین ممکن است فرزند شما دچار بیماری‌های گوارشی مانند یبوست شده باشد اما به دلیل عدم توانایی در توضیح صحیح آن و یا حتی ندانستن اینکه این یک مشکل است به مرور زمان دست از غذا خوردن بردارد.
• تنفر از بافت، بو و مزه غذاها: این موضوع برای بزرگسالان هم صادق است اما از آنجایی که افراد بالغ می‌دانند در عین عدم علاقه به برخی از مواد غذایی، آن‌ها چه محاسنی برای سلامتی دارند با مصرف چنین غذاهایی مشکل خاصی ندارند. میوه‌ها، سبزیجات، ماهی و برخی از دیگر مواد غذایی موجود در وعده‌های غذایی ممکن است مورد علاقه کودک نباشد و همین سبب شود به مرور زمان اشتهای خود را از دست بدهد.
• بی نظمی در وعده‌های غذایی: بی‌خوابی شبانه که باعث می‌شود کودک تا ظهر بخوابد، عدم مصرف صبحانه، خوردن دیگر هنگام نهار به طوری که در ساعات عصر باشد و دلایل دیگر که همه باعث برهم خوردن تعادل در زمان مصرف وعده‌های غذایی می‌شود از دیگر عوامل بی ‌اشتهایی کودکان است. والدین باید زمان مصرف وعده‌هایی غذایی را طوری مدیریت نمایند که هر ۳ وعده در زمان مربوط به خود میل شود.
• وسواس لاغری: یکی از دیگر علل روانی بی ‌اشتهایی کودکان و نوجوانان به دلیل داشتن تصویر بد از بدن است.  چنین افرادی دچار وسواس فکری هستند و حتی اگر در وزن و سایز مناسب سن خود نیز باشند باز هم تمایل به لاغری بیشتر دارند.

عوارض پزشکی بی‌اشتهایی در کودکان

عدم دریافت به اندازه مواد غذایی و مغذی باعث ایجاد مشکلات جدی سلامتی خواهد شد. آسیب به اندام‌های اصلی به ویژه مغز، قلب و کلیه‌ها، ضربان قلب نامنظم، مشکلات در فشار خون، نبض، دمای بدن و تنفس، نازک و شکننده شدن بافت استخوانی، از دست رفتن بافت عضلانی و عدم تعادل در الکترولیت‌ از جمله شایع‌ترین مشکلات ناشی از عدم دیافت مواد غذایی کافی هستند. این مشکلات در کودکان نسبت به بزرگسالان دارای نمود بیشتری است چرا که آن‌ها دارای بدن ضعیف‌تری بوده و در سن رشد قرار دارند.

در موارد حاد بی ‌اشتهایی که موجب از دست رفتن مقدار زیادی آب و مواد مغذی از بدن می‌شود ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و تحت مراقب قرار گرفتن نیز رخ دهد. در این موارد با استفاده از سرم و دارو سعی می‌شود تا مشکلات به وجود آمده در عملکرهای حیاتی بدن برطرف شود.

درمان بی‌اشتهایی کودکان

همانطور که در بخش علت بی ‌اشتهایی کودکان متوجه شدیم این مشکل ترکیبی از عوامل جسمی و روانی است. برای درمان بی ‌اشتهایی بسته به علت، نیاز به درمان‌های روانشناسی و روانپزشکی، تغییر در رژیم غذایی، عادات رفتاری و مصرف دارو است. در بخش درمان علاوه بر موارد ذکر شده نقش والدین نیز حیاتی است.

• برای حل بی ‌اشتهایی مربوط به وسواس لاغری، ترس از چاق به نظر رسیدن، اضطراب و استرس باید کودک خود را به جلسات مشاوره ببرید. مشاوران روانکاوی و روان درمانی می‌توانند با فرزند شما صحبت کرده و علت دقیق بی ‌اشتهایی او را کشف کند. همچنین با به کار بردن تکنیک‌های روانشناسی به کودک کمک می‌کنند تا با افزایش اعتماد به نفس تا حد زیادی نسبت به نظر دیگران بی تفاوت عمل کند. شما نیز به عنوان والدین باید با روانشناس کودک در ارتباط باشید تا بتوانید در این مسیر بیشتر و بیشتر به فرزند خود کمک نمایید.

به خاطر داشته باشید که رفتار پرخاشگرانه با کودک به هیچ وجه در مسیر بهبودی او کمکی نمی‌کند. برای حل مشکلات روانی فرزند خود با او به آرامی صحبت کرده و اجازه دهید درباره نگرانی‌هایش با شما حرف بزند.

• در مواردی که کم اشتهایی کودک ناشی از بیماری‌هایی همچون یبوست، تهوع و استفراغ است با مراجعه به پزشک و مصرف داروهایی که مشکلات گوارشی را برطرف می‌کنند به کودک خود کمک کنید تا دوباره غذا خوردن را شروع کند. بعضی از کودکان ممکن است نتوانند مشکلی مانند یبوست را به درستی برای والدین خود شرح دهند. اگر علائم عدم علاقه به غذا خوردن را در فرزند خود مشاهده نمودید حتما در این باره با وی صحبت کنید.
• بخش عمده از بی ‌اشتهایی کودکان مربوط به تنفر از بافت، بو و مزه غذا به علاوه نداشتن یک برنامه درست غذایی است. برای حل مشکلات مربوط به این بخش نقش والدین بسیار پر رنگ است. هر چند که متخصص تغذیه می‌تواند با تنظیم رژیم‌های خاص به شما کمک کند اما در نهایت آن فردی که باید این برنامه را در خانه اجرا کند شما هستید.

سعی داشته باشید در فرایند تهیه غذا در عین توجه به سلامتی به رنگ و طعم آن نیز توجه کنید. کودکان غذاهایی با رنگ‌های جذاب را دوست دارند. تا حد امکان می‌توانید سبزیجاتی که مورد علاقه کودکان نیستند اما برای رشد آن‌ها مفید هستند را زیر این رنگ و طعم مخفی کنید.

غذا خوردن را به یک فعالیت جذاب تبدیل نمایید. سعی داشته باشید تمام افراد خانواده را در یک ساعت مشخص کنار هم جمع کرده و با میل کردن غذا درباره مسائل مختلف صحبت کنید. حتی برای تشویق کودک خود می‌توانید بعد از غذا خوردن کاری را که از آن لذت می‌برد، انجام دهید.

برنامه غذایی خانواده را با نظر و مشورت کودک خود تنظیم کنید. به او اجازه دهید که جزئی از فرآیند انتخاب و طبخ غذا باشد. کودکان از انجام فعالیت‌هایی که خود بخشی از آن باشند لذت می‌برند.

سخن پایانی

در حال حاضر به جز برخی از داروهای اشتها آورهیچگونه داروی خاصی برای درمان بی ‌اشتهایی کودکان وجود ندارد و تنها با استفاده از روش‌های گفته شده می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. در صورت تشخیص به موقع بی ‌اشتهایی در کودکان و تحت درمان قرار گرفتن، عوارض ناشی از این مشکل رو به بهبود گذاشته و فرزند شما به وضعیت عادی زندگی خود بر خواهد گشت. فراموش نکنید که تنها کسی که می‌تواند در این مسیر به کودک کمک کنید خود شما هستید.