شیر از دو پروتئین کازئین و وی تشکیل شده است. مکمل پروتئین وی یا پودر پروتئین وی را می‌توان از کازئین موجود در شیر جدا کرده و برای تهیه پنیر از آن استفاده کرد. به همین خاطر به آن، پروتئین آب پنیر نیز گفته می‌شود. این ماده غذایی، پروتئین باکیفیتی محسوب می‌شود؛ زیرا حاوی همه ۹ گونه اسید آمینه ضروری بوده و لاکتوز آن بسیار کم است. با وجود اینکه تاکنون فواید زیادی برای مصرف این ماده کشف و اثبات شده است، محققان هنوز هم در حال تحقیق برای یافتن خواص درمانی جدید برای آن هستند. در ادامه درباره خواص پروتئین وی توضیحات بیشتری ارائه خواهیم داد.

فهرست مطالب

• خواص مکمل پروتئین وی
• انواع پروتئین وی کدامند
• پروتئین وی برای بانوان
• عوارض پروتئین وی چیست
• نحوه مصرف مکمل پروتئین وی
• بهترین زمان برای مصرف مکمل پروتئین وی
• شرایط نگهداری و تاریخ انقضای مکمل پروتئین وی
• پرسش‌های متداول

خواص مکمل پروتئین وی

مکمل پروتئین علاوه بر اینکه در عضله‌سازی ورزشکاران نقش دارد، خواص متعددی دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. مصرف پودر وی به دلیل خواص زیاد آن بسیار توصیه می‌شود. از مهمترین خواص و فواید آن برای سلامت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عضله‌سازی و جلوگیری از تحلیل عضلات

مکمل پروتئین وی باعث رشد عضلات و جلوگیری از تحلیل آنها می‌شود. از آنجایی حجم توده عضلانی به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می‌یابد این امر منجر به افزایش توده چربی به جای آن شده و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن را افزایش می‌دهد. سرعت این تغییر نامطلوب در بدن را می‌توان با ترکیبی از تمرینات قدرتی و رژیم غذایی درست کاهش داد.

مطالعات نشان داده است که تمرینات قدرتی همراه با مصرف غذاهای پر از پروتئین یا مکمل‌های پروتئینی یک استراتژی عالی برای حفظ و تقویت عضلات است. به ویژه منابع پروتئینی باکیفیت بالا، مانند مکمل وی در این راستا بسیار کارآمد هستند.

در یک کلام مصرف این مکمل، برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات مربوط به بالا رفتن سن و همچنین برای بهبود قدرت بدن و زیباتر شدن عضلات مفید است.

• کاهش فشار خون

مکمل پروتئین وی فشار خون را کاهش می‌دهد. فشار خون بالا یا غیر طبیعی یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری‌های قلبی است. مطالعات متعدد نشان داده که مصرف فرآورده‌های لبنی با کاهش فشار خون ارتباط مستقیم دارد.

این اثربخشی به خانواده‌ای از پپتیدها در لبنیات نسبت داده شده است. در یک مطالعه بر روی افراد دارای اضافه وزن نیز مشخص شد که مصرف ۵۴ گرم از این مکمل در روز به مدت ۱۲ هفته، فشار خون را به طور موثر کاهش می‌دهد.

• کمک به درمان دیابت نوع دو

مکمل پروتئین وی به درمان دیابت نوع ۲ نیز کمک می‌کند. دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که با قند خون بالا و اختلال در عملکرد انسولین مرتبط است. انسولین هورمونی است که باعث تحریک جذب قند خون در سلول‌ها می‌شود و قند بدن را در حد متعادل نگه می‌دارد.

مشخص شده که آب پنیر در تعدیل قند خون اثر دارد و سطح انسولین در بدن را افزایش می‌دهد. همچنین ثابت شده که مصرف این مکمل قبل یا همراه  وعده غذایی حاوی کربوهیدرات بالا، قند خون را چه در افراد سالم و چه بیماران دیابتی نوع ۲ تعدیل می‌کند. در این مطلب از وبسیات سبک زندگی می‌توانید درباره بیماری دیابت به طور مفصل بخوانید. 

• بهبود آسم

یکی از مهمترین خواص مکمل پروتئین وی که تاکنون کشف شده، این است که می‌تواند علائم آسم را در کودکان کاهش دهد. نتایج یک مطالعه با حضور ۱۱ کودک، که در مجله بین المللی علوم غذایی و تغذیه منتشر شد، نشان داد که کودکان مبتلا به آسمی که ۱۰ گرم این مکمل را به مدت ۱ ماه روزانه دریافت می‌کردند کم کم شاهد کاهش علائم این بیماری بودند.

• کاهش التهاب

التهاب بخشی از پاسخ بدن به آسیب است. التهاب در کوتاه مدت خطری برای بدن ندارد اما تحت شرایط خاص ممکن است مزمن شود. التهاب مزمن می‌تواند برای بدن مضر بوده و خود یک عامل برای تشدید بسیاری از بیماری‌ها باشد. مکمل پروتئین وی به کاهش التهاب هم کمک می‌کند.

• کمک به درمان بیماری‌های گوارشی

بیماری التهابی روده، بیماری است که با التهاب مزمن در مخاط دستگاه گوارش خود را نشان می‌دهد. مکمل پروتئین وی، اثرات مفیدی بر بیماری التهابی روده دارد، زیرا باعث افزایش قدرت آنتی اکسیدانی بدن می‌شود و این امر خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مختلف از جمله التهاب روده را کاهش می‌دهند.

• کاهش چربی خون

همانطور که می‌داند، کلسترول بالا، به ویژه کلسترول بد خون (LDL)، یک از عواملی است که باعث ابتلای افراد بیماری‌های قلبی می‌شود. این مشکل در جوامع امروزی بسیار شابع است و همه به دنبال راه‌های پیشگیری از آن هستند.

مصرف مکمل پروتئین وی در طولانی مدت و با دوز مناسب، سطح کلسترول مضر خون را کاهش می‌دهد. البته تحقیقات برای این امر هنوز ادامه دارد.

• کمک به لاغری و ایجاد حس سیری

بسیاری از افرادی که به دنبال رژیم غذایی سالم برای لاغری و تناسب اندام هستند، از مکمل پروتئین وی نیز استفاده می‌کنند. مکمل پروتئین وی بسیار سیرکننده است و می‌تواند به کاهش اشتها و کاهش میل به ریزه‌خواری کمک کند. این نکته به ویژه برای کسانی که نیاز به مصرف کالری کم و کاهش وزن دارند، مفید است. 
 در واقع با مصرف پروتئین بیشتر، شاهد کاهش چربی بدن، سرکوب اشتها، کاهش نیاز به کالری دریافتی و تقویت متابولیسم هستیم. همه این موارد در رسیدن به وزن ایده‌آل اثرات شگفتی را به همراه دارند.

انواع پروتئین وی کدامند

همانگونه که اشاره شد، آب پنیر یک منبع عالی برای تامین پروتئین بدن به شمار می‌رود. پروتئین موجود در آن در هنگام تولید پنیر از شیر جدا می‌شود. این یک پروتئین انواع مختلفی دارد که همگی حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری برای بدن بوده و به همبن خاطر بسیار کامل و باکیفیت هستند.

علاوه بر این، بسیار سریع هضم شده و در مقایسه با انواع دیگر پروتئین‌ها به سرعت از طریق روده جذب بدن می‌شوند. این ویژگی‌ها آنها را به یکی از بهترین منابع پروتئین موجود در رژیم غذایی تبدیل می‌کند.

سه نوع اصلی از مکمل پروتئین وی وجود دارد که عبارتند از: کنسانتره (WPC) ، ایزوله (WPI) و هیدرولیزه (WPH)

• کنسانتره متداول‌ترین و ارزان‌ترین نوع این پودر مکمل است که حاوی ۸۰ درصد پروتئین و ۲۰ درصد چربی و کربوهیدرات است.
• ایزوله به دلیل نوع فرآوری و آماده‌سازی، حاوی ۹۰ درصد پروتئین بوده و فاقد چربی است به همین دلیل قیمت بیشتری دارد.
• هیدرولیزه از شیر دلمه بسته یا کشک تهیه می‌شود و به دلیل آنکه حاوی مقادیر زیادی آمینواسید است؛ ورزشکاران برای عضله‌سازی از این نوع بیشتر استفاده می‌کنند.

پروتئین وی برای بانوان

زنان به دلایل مختلفی از جمله رشد عضلات، تسریع در بهبودی گرفتگی عضلات پس از تمرین و کاهش وزن از مکمل پروتئین وی استفاده می‌کنند. این مکمل‌ها، دسترسی بانوان به پروتئین باکیفیت را در یک پودر همه کاره و با کاربرد آسان فراهم می‌کند.

از آنجایی که میزان کالری و پروتئین دریافتی در هر فردی متفاوت است و در خانم‌ها هم باید کمتر از آقایان باشد، میزان مکمل مصرفی هم باید کمتر باشد.

همچنین اگر خانمی معده حساس دارد، می‌تواند از این مکمل در نوشیدنی‌هایی چون اسموتی استفاده کند. از آنجایی هم که اغلب خانم‌ها به دلیل شرایط جسمی دچار پوکی استخوان می‌شوند، می‌توان این پودر را با شیر مخلوط کرده و مصرف کرد تا کمبود کلسیم برطرف شود.

عوارض پروتئین وی چیست

۲۵-۵۰ گرم در روز (۱-۲ پیمانه) دوز مناسبی از این مکمل است که مصرف آن در یک روز توصیه می‌شود. به خاطر داشته باشید که مصرف بیش از حد آن بی‌فایده است زیرا بدن فقط در یک زمان مشخص می‌تواند از مقدار محدودی پروتئین استفاده کند. مصرف بیش از حد این مکمل ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، درد، نفخ، گرفتگی عضلات، نفخ شکم و اسهال شود.

در صورت عدم تحمل لاکتوز توسط معده، نوع هیدرولیزه یا ایزوله این مکمل مناسب‌تر از کنسانتره است. همچنین اگر تاکنون مشکلی در کبد یا کلیه داشته‌اید، قبل از مصرف مکمل وی با پزشک مشورت کنید.

نحوه مصرف مکمل پروتئین وی

اگر می‌خواهید عضله سازی کنید، چربی بسوزانید یا به بهبود وضعیت بدن خود کمک کنید، نوشیدن مکمل دارای پروتئین پنیر ایده بسیار خوبی است. در واقع خوردن مقدار زیادی پروتئین یک روش بسیار موثر برای کاهش وزن است و برخی مطالعات نشان می‌دهد که مکمل پروتئین وی ممکن است اثرات بیشتری نسبت به انواع دیگر پروتئین در لاغری داشته باشد.

نحوه استفاده از از پودر وی بسیار آسان است؛ میزان مشخصی از آن به آب اضافه شده و مصرف می‌شود. می‌توان به جای آب آن را به اسموتی‌ها، انواع ماست و شیر نیز اضافه کرد.

بهترین زمان برای مصرف مکمل پروتئین وی

بهترین زمان برای مصرف مکمل پروتئین وی نیز به شرح زیر است:

• صبح‌ها بعد از آنکه از خواب بیدار می‌شوید. این کار باعث اثربخشی بیشتر آن در کاهش وزن می‌شود.
• نیم ساعت قبل از تمرینات قدرتی که به عضله‌سازی بهتر کمک می‌کند.
• بلافاصله بعد از تمرینات ورزشی که به کاهش التهاب و گرفتگی عضلات کمک می‌کند.
• قبل از خواب زیرا در این شرایط میزان پروتئین در بدن به شدت کاهش پیدا می‌کند و تمایل به مصرف غذا بالا می‌رود که این امر باعث چاقی می‌شود.

همچنین نکته دیگر که در مورد مصرف مکمل وی باید به آن توجه کرد، این است که این پودر به خودی خود طعم خیلی خوبی ندارد، بنابراین می‌توانید از مکمل‌های طعم‌داری که در بازار موجود است، استفاده کنید. حتما دستور العمل‌های روی محصول را هم بخوانید تا به درستی از آن استفاده کنید.

شرایط نگهداری و تاریخ انقضای مکمل پروتئین وی

با توجه به اینکه برندهای مختلفی از مکمل وی را به بازار عرضه می‌کنند، ممکن است بسته به نوع محصول تاریخ انقضای آنها نیز متفاوت باشد. قبل از خرید حتما باید این مورد را چک کنید. در مورد شرایط نگهداری از این مکمل نیز باید موارد زیر رعایت شود تا شاهد افت کیفیت و خراب شدن آن نباشید.

• از قرار دادن مکمل‌ها داخل یخچال خودداری کنید
• مکمل پروتئین وی باید در جای خشک و خنک نگهداری شود
• از قراردادن مکمل نزدیک اجاق گاز یا جاییکه دارای تابش مستقیم نور خورشید است، خودداری کنید
• در کنار سینک ظرفشویی نیز قرار نگیرد

پرسش‌های متداول

• آیا می‌توان مکمل کراتین را با پروتئین وی مخلوط کرد؟

بله برای کسانی که به صورت حرفه‌ای ورزش می‌کنند این امکان وجود دارد، البته بهتر است زیر نظر مربی بدنسازی این امر انجام شود و مقدار آن مشخص شود.

• مقدار استاندارد مصرف مکمل پروتئین وی چقدر است؟

به ازای هر کیلوگرم از وزن مصرف ۰.۸ گرم از این مکمل مجاز است؛ یعنی فردی با ۸۰ کیلو در روز می‌تواند ۶۴ گرم از آن را مصرف کند.

• آیا می‌توان مکمل وی را با قهوه خورد؟

بله، برای کسانی که تمایل به کاهش وزن داشته و عادت دارند از این مکمل صبح‌ها استفاده کنند، مخلوط کردن آن با قهوه ایرادی ندارد.

• آیا می‌توان پروتئین وی را در روزهای غیر تمرین هم مصرف کرد؟

برای ورزشکاران حرفه‌ای مصرف آن در روزهای غیر تمرین ایرادی ندارد اما توصیه می‌شود در دوران ریکاوری آن را مصرف نکنید.

• مصرف مکمل وی به کلیه آسیب نمی‌رساند؟

خیر، در صورتی که سابقه بیماری کلیوی نداشته باشید این مکمل ضرری برای سلامت کلیه‌ها ندارد.

• جذب پروتئین وی با آب بهتر انجام می‌شود یا شیر؟

جذب این مکمل با آب سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شود اما می‌توان برای تعدیل طعم آن از شیر استفاده کرد.

سخن پایانی

از آنجایی که امروزه افزایش وزن و چاقی یکی از مشکلات مهم جامعه است افراد زیادی به دنبال راه‌های سریع لاغر شدن هستند. مصرف مکمل‌های مختلف نیز به همین دلیل رواج پیدا کرده است. مکمل پروتئین وی با توجه به توضیحاتی که ارائه شد یکی از بهترین انتخاب‌ها برای این هدف است؛ زیرا دارای میزان زیادی پروتئین برای کاهش اشتها و سوخت و ساز بهتر بدن است. البته نباید فراموش کرد که در کنار هر مکملی با هر هدفی که مصرف می‌شود، نیاز به اصلاح تغذیه و ورزش وجود دارد و مصرف مکمل به تنهایی برای رسیدن به آنچه در ذهن دارید، کافی نیست. همچنین گرفتن مشاوره از متخصصان تغذیه و مربیان ورزشی به مصرف بهتر و اثربخشی بیشتر این نوع مکمل‌ کمک می‌کند. بعد از خرید نیز باید در شرایط استاندارد نگهداری شود تا شرایط محیطی بر کیفیت آن اثر نگذارد و بتوانید به بهترین شکل از آن استفاده کنید.