عوارض مصرف ایبوپروفن چیست و چه زمانی مصرف کنیم؟

ایبوپروفن با نام‌های تجاری بروفن، کالپروفن، جنپریل، ایبو، میدول، نوپرین، کاپروفن، نوروفن، ادویل، مورتین و نام‌های دیگر در بازار وجود دارد. وقتی از داروخانه این دارو را تهیه می‌کنید، بر روی بسته‌بندی آن مشخص شده که این محصول حاوی ایبوپروفن هست یا خیر. اگر جزو کسانی هستید که این دارو را به شکل مرتب استفاده می‌کنید، بهتر است در موارد مصرف آن اطلاعات کافی داشته باشید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

نکاتی در مورد ایبوپروفن

ایبوپروفن چیست؟

عوارض جانبی ایبوپروفن 

عوارض ناخواسته ایبوپروفن 

واکنش‌های آلرژیک ایبوپروفن 

آیا ایبوپروفن اعتیادآور است

تداخلات دارویی

موارد مصرف ایبوپروفن

مقدار مصرف

مقدار مصرف ایبوپروفن در کودکان

 

نکاتی در مورد ایبوپروفن 

در اینجا به نکاتی کلیدی در مورد این دارو اشاره می‌کنیم و در ادامه به جزییات بیشتر می‌پردازیم.

•  ایبوپروفن یک داروی ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAID) است.
•  برای تسکین علائم درد، تب و التهاب بسیار کاربرد دارد.
•  مبتلایان به مشکلات قلبی، سکته مغزی یا زخم معده باید با احتیاط از آن استفاده کنند.
•  در سه ماه آخر بارداری نباید از آن استفاده شود.
•  این دارو یک جایگزین غیر اعتیادآور برای مسکن‌های مخدر محسوب می‌شود.

ایبوپروفن چیست؟  

ایبوپروفن یک NSAID است؛ نوعی داروی ضد درد، کاهش دهنده تب و در دوزهای بالاتر اثرات ضدالتهابی دارد.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) ایبوپروفن را در لیست حداقل نیازهای پزشکی لازم برای برخوردار بودن از پایه‌ای‌ترین مراقبت‌های بهداشتی قرار داده است. این لیست با عنوان «لیست داروهای ضروری» شناخته می‌شود.

 استروئیدها اغلب اثرات مشابهی دارند اما استفاده طولانی مدت آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند اما ایبوپروفن غیراستروئیدی است. بیشتر NSAID ها مخدر نیستند؛ بنابراین باعث بی‌حسی و نشئگی نمی‌شوند.

ایبوپروفن، آسپیرین و ناپروکسن همه NSAID هایی شناخته شده هستند. معمولا هم به این دلیل است که این داروها در داروخانه‌ها بدون نسخه به فروش می‌رسند.

عملکرد ایبوپروفن بر پایه مسدودکردن تولید پروستاگلاندین‌ها است. پروستاگلاندین‌ها موادی هستند که بدن در پاسخ به بیماری و جراحات آزاد می‌کند و باعث ایجاد درد و تورم یا التهاب می‌شوند. این مواد در مغز آزاد شده و می‌توانند موجب بروز تب شوند.

اثرات ضد درد ایبوپروفن بلافاصله پس از دریافت اولین دوز خود را نشان می‌دهد، اما برای دیدن اثرات ضدالتهابی به زمان بیشتری نیاز است و گاهی اوقات هفته‌ها طول بکشد.

عوارض جانبی ایبوپروفن 

ایبوپروفن برای افراد زیر مناسب نیست:

•  افرادی که به آسپرین یا هر NSAID دیگر حساس هستند.
•  افرادی که پیش از این زخم گوارشی داشته‌اند یا هنوز دارند.
•  افرادی که نارسایی شدید قلبی دارند.

در سال ۲۰۱۵، سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) هشدارهای خود را درباره افزایش خطر حمله قلبی یا سكته مغزی هنگام مصرف دوزهای بالاتر ایبوپروفن بیشتر کرد.

FDA با آگاه‌سازی مردم به آن‌ها در مورد علائم درد در قفسه سینه، مشکلات تنفسی، ضعف ناگهانی در یک قسمت یا یک طرف بدن یا اختلال ناگهانی در گفتار هشدار داد و از آن‌ها خواست تا در صورت بروز هر کدام از این موارد فورا به پزشک مراجعه کنند.

چنانچه فردی دچار مشکلات زیر بوده و یا سابقه ابتلا به این بیماری‌ها را دارد، باید در استفاده از ایبوبروفن احتیاط کند:

•  آسم
•  مشکلات کبدی
•  مشکلات کلیوی
•  نارسایی خفیف قلب
•  فشار خون بالا یا هایپرتنشن
•  آنژین قلبی، حملات قلبی (بیماری ایسکمیک قلب)
•  باریک شدن شریان‌ها شناخته‌شده با عنوان بیماری سرخرگ محیطی
•  جراحی بای‌پس عروق کرونر (سرخرگ‌های تاجی) (CABG)
•  هرگونه تجربه خونریزی معده
•  سکته مغزی

اگر هر یک از این مشکلات را داشته و یا در مصرف این دارو تردید دارید با پزشک خود یا داروساز مشورت کنید.

عوارض ناخواسته ایبوپروفن 

رایج‌ترین عوارض احتمالی ایبوپروفن عبارتند از:

•  اسهال
•  حالت تهوع
•  استفراغ
•  مشکلات هضم و اختلال گوارشی، شامل درد قسمت فوقانی شکم، نفخ و سوهاضمه
•  درد معده یا روده‌ها

همچنین مواردی که ممکن است پیش بیاید، اما کمتر متداول است:

•  سرگیجه
•  اِدِم یا احتباس مایعات (ادم یا ورم: تجمع غیرطبیعی آب و مایعات در بافت‌های بدن) 
• - نفخ
•  فشار خون بالا یا هایپرتنشن
•  التهاب معده
•  زخم در دستگاه گوارش
•  بدتر شدن علائم آسم

افرادی که بعد از مصرف ایبوپروفن احساس سرگیجه می‌کنند نباید با ماشین‌آلات کار و یا رانندگی کنند. خون‌ریزی معده نیز به‌ندرت اتفاق می‌افتد و با این نشانه‌ها همراه است: 

•  مدفوع سیاه
•  استفراغ خونی

مصرف طولانی مدت ایبوپروفن می‌تواند منجر به کاهش باروری در بعضی از زنان شود، اما این مشکل بلافاصله پس از پایان درمان برطرف شود.

واکنش‌های آلرژیک ایبوپروفن 

مصرف ایبوپروفن برای مبتلایان به آسم توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است واکنش آلرژیک یا حملات آسم را تحریک کند.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده هشدار می‌دهد که بعضی از افراد ممکن است به مواد تشکیل‌دهنده ایبوپروفن حساسیت داشته باشند.

علائم آلرژیک عبارتند از:

• کهیر، پوست قرمز، تاول یا بثورات پوستی (راش)
•  تورم صورت
•  آسم و خس‌خس سینه 

با مشاهده این علائم باید بی‌درنگ مصرف دارو را متوقف کرد.

در موارد حاد، ممکن است شوک آنافیلاکتیکی ایجاد شود. در این حالت فرد دچار تنگی تنفس خواهد شد که بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

ایبوپروفن نباید در سه ماه آخر بارداری استفاده شود، مگر اینکه به طور مستقیم توسط پزشک تجویز شده باشد. زیرا، ممکن است روی جنین تاثیر منفی بگذارد یا مشکلاتی در زمان زایمان به‌وجود بیاید.

قبل از مصرف هرگونه دارویی در دوران بارداری یا شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

آیا ایبوپروفن اعتیادآور است

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که استفاده مداوم بسیاری از داروهای مسکن مانند ادویل برای سردردهای میگرنی ممکن است موجب شود تا پس از از بین رفتن تاثیر مسکن، سردرد باز گردد. اگرچه این اعتیاد محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند چرخه‌ای آزاردهنده را به‌وجود آورد که شکستن آن بسیار دشوار باشد. کسانی که مرتب از ایبوپروفن استفاده می‌کنند باید به این امر توجه داشته باشند.

تداخلات دارویی

گاهی اوقات مصرف یک دارو می‌تواند اثربخشی داروی دیگری را تحت تاثیر قرار دهد که به این حالت تداخل دارویی می‌گویند. داروهایی که ممکن است با ایبوپروفن تداخل دارویی داشته باشند شامل:

داروهای ضدفشار خون

داروهایی که برای فشار خون بالا یا هایپرتنشن مصرف می‌شود. گاهی اوقات مصرف ایبوپروفن همراه با داروهای ضدفشار خون می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.

مسکن های ضدالتهاب

ایبوپروفن را نباید با دیکلوفناک (ولتارول)، ایندومتاسین یا ناپروکسن مصرف کرد، زیرا خطر خون‌ریزی معده را افزایش می‌دهد. مصرف ایبوپروفن با این داروها اصولا لزومی ندارد، زیرا تمام این داروها مسکن هستند.

آسپرین

مصرف هم زمان ایبوپروفن و آسپیرین به‌طور قابل توجهی خطر خونری‌ریزی معده را بالا می‌برد. به بیمارانی که برای رقیق شدن خون آسپیرین با دوز کم مصرف می‌کنند، خوردن ایبوپروفن توصیه نمی‌شود، زیرا اثر رقیق‌کنندگی خون را کاهش می‌دهد.

 

اگر می‌خواهید در مورد آسپرین اطلاعات بیشتری کسب کنید روی مطلب زیر کلیک کنید:

استفاده هر روزه از آسپرین آری یا خیر؟

 

دیگوکسین

 اغلب برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی استفاده می‌شود. مصرف ایبوپروفن و دیگوکسین با هم می‌تواند موجب افزایش فشار خون شود.

لیتیم

 این دارو برای برخی از اختلالات روانی استفاده می‌شود. مصرف ایبوپروفن باعث می‌شود حذف لیتیم از بدن دشوار شود و در نتیجه سطح لیتیم در بدن به میزان خطرناکی افزایش یابد.

متوترکسات

از این ماده برای معالجه سرطان و برخی بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. ایبوپروفن حذف متوترکسات را برای بدن دشوارتر می‌کند و میزان متوترکسات در بدن ممکن است به طرز خطرناکی بالا رود.

 تاکرولیموس

این دارو معمولا پس از پیوند عضو استفاده می‌شود و برای آن است که  سیستم ایمنی بدن عضو جدید را پس نزند. مصرف ایبوپروفن با تاکرولیموس می‌تواند به کلیه آسیب برساند.

 بازدارنده‌های بازجذب سروتونین (SSRI)

این نوع داروهای ضدافسردگی مانند سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین و سرترالین، زمانی‌که با ایبوپروفن مصرف شوند ممکن است خطر خون‌ریزی را افزایش دهند.

وارفارین

 یک داروی ضدانعقادی یا رقیق‌کننده خون است که مانع از لخته‌شدن خون می‌شود. مصرف هم زمان ایبوپروفن و وارفارین می‌تواند اثرات ضدانعقادی دارو را کاهش دهد.

چنانچه از این داروها و یا داروهای دیگر استفاده می‌کنید، حتما از پزشک خود یا پزشک داروساز در مورد استفاده هم زمان ایبوپروفن با آن دارو سوال کنید تا مصرف آن‌ها برایتان خطری به همراه نداشته باشد.تا زمانی که مصرف‌کنندگان ایبوپروفن به دستورالعمل‌ها پایبند باشند، استفاده از این دارو بی‌خطر بوده و اعتیاد‌آور نیست. عوارض جانبی حاد، تنها با استفاده طولانی مدت دارو رخ می‌دهد.

در حالی‌که امروزه مصرف بیش از حد مصرف مواد مخدر فراگیر شده است، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، پزشکان و بیماران را ترغیب می‌کند تا پیش از روی‌آوردن به مسکن‌های مخدر از داروهای غیر مخدر مانند ایبوپروفن برای تسکین درد استفاده کنند.

موارد مصرف ایبوپروفن

ایبوپروفن به صورت ژل، اسپری، قرص یا کرم در دسترس است و از آن برای تسکین موارد مختلفی استفاده می‌شود. این موارد شامل:

•  تب
•  التهاب
•  سردرد
•  دندان‌درد
•  کمردرد
•  آرتروز از جمله آرتروز نوجوانان
•  قاعدگی
•  صدمات جزیی

ایبوپروفن برای سردرد به صورت کوتاه‌مدت استفاده می‌شود. برای استفاده از اثرات ضدالتهابی  این دارو در بیماری‌های مزمن مانند آرتریت، استفاده طولانی‌مدت آن ضروری است.

در ترکیب بعضي از داروها مانند داروهای ضداحتقان، ايبوپروفن به کار رفته است تا بتواند برخی بیماری‌ها همچون سرماخوردگي يا آنفولانزا را درمان کند.

مقدار مصرف

ایبوپروفن به صورت قرص، شربت و داروی داخل وریدی (IV) در دسترس است. مصرف دوز صحیح برای جلوگیری از کاهش عوارض جانبی مهم است. مقدار دوز مصرفی به دلیل مصرف ایبوپروفن و سن بیمار بستگی دارد.

برای بزرگسالانی که از آن برای درمان روماتوئید یا استئوآرتریت استفاده می‌کنند، مقدار دوز مصرفی روزانه ۱۲۰۰ میلی‌گرم تا ۳۲۰۰ میلی‌گرم و به صورت خوراکی و چند بار در روز است.

از نظر عوارض جانبی باید بیمار تحت نظر قرار گیرد و مقدار دوز مصرف ایبوپروفن به صورتی تنظیم شود که بیمار کم‌ترین مقدار ممکن از دارو را برای رسیدن به اهداف درمانی خود مصرف کند.

دوز معمول مصرف ایبوپروفن در بزرگسالان به عنوان مسکن از ۲۰۰ میلی‌گرم تا ۴۰۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی، هر ۴چهار تا شش ساعت یا ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌گرم هر شش ساعت به صورت تزریق وریدی است. حداکثر دوز در یک روز ۳۲۰۰ میلی‌گرم است.

مقدار مصرف ایبوپروفن در کودکان

پزشکان از این دارو برای کاهش درد، التهاب، کنترل تب و همچنین برای آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان استفاده می‌کنند.

دوزهای مصرفی کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است و به وزن و سن کودک، شدت تب یا علائم دیگر بستگی دارد. کودک باید بالای شش ماه سن و حداقل پنج کیلوگرم وزن داشته باشد.

والدین باید قبل از دادن ایبوپروفن یا داروهای دیگر به کودکان خود، به دستورالعمل‌های موجود در بسته‌بندی داروها توجه و یا با پزشک و داروساز مشورت کنند.