با پخش اخبار تلویزیونی در مورد یک بیماری جدیدی به نام کووید ۱۹ یا همان کرونا، زندگی ما به شکلی که می‌شناختیم به کلی تغییر کرد. معاشرت‌ها در مسیر کار، وقت گذراندن در بازار و فروشگاه‌ها، کافه و کافی‌شاپ رفتن، تولد گرفتن با دوستان، تعطیلات، باشگاه ورزشی، بازدیدهای خانوادگی، دست دادن و بغل کردن، همگی از اولویت‌های روزانه ما خارج شده‌اند. رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی موضوعی است که در این مطلب مورد برررسی قرار می‌گیرد.

با شیوع ویروس کرونا مقررات قرنطینه و محدودسازی افراد در بسیاری از نقاط جهان اجرا شد. بسیاری از افراد شاغل که به صورت تمام وقت کار می‌کردند مجبور به کار کردن از خانه و دورکاری شدند. پس از گذشت مدتی مقررات قرنطینه در نقاط مختلف جهان تعدیل شد. با این حال رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی همچنان برقرار است. در این مطلب ضمن بررسی نسبت کرونا و تغییر سبک زندگی، سعی می‌کنیم راهکارهای مربوطه برای بهبود شرایط و چالش‌های موجود را معرفی کنیم.

فهرست مطالب

• کرونا و تغییر سبک زندگی

• زندگی شغلی پس از کرونا

• گردش و مسافرت بعد از کرونا 

• شرایط مراکز خرید و فروشگاه‌ها بعد از کرونا

• روابط اجتماعی بعد از کرونا

• راهکارهایی برای بهبود سبک زندگی در دوران کرونا

• پاسخ به سوالات متداول

کرونا و تغییر سبک زندگی

شیوع بیماری همه گیر کرونا تاثیر گسترده‌ای بر سبک زندگی مردم در سراسر جهان گذاشته است. مطابق پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گیری اجتماعی، برای جلوگیری از گسترش کرونا حفظ فاصله دو متری با دیگران ضروری است. همچنین افراد بایستی هنگام حضور در مکان‌های عمومی از  ماسک و دستکش استفاده کنند. اما این تمام تاثیر کرونا بر سبک زندگی مردم نیست. ترس عمومی از آلودگی به کرونا، منجر به بروز مشکلات روانی (از وسواس تا استرس و افسردگی) در بسیاری از افراد شده است. 

رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی به مواردی مثل زندگی کاری، مسافرت کردن، فضاهای عمومی، و روابط اجتماعی گسترش پیدا کرده است. در ادامه با بررسی تاثیر کرونا بر سبک زندگی مردم سعی می‌کنیم تصویری از زندگی در دوران کرونا ارائه دهیم. 

زندگی شغلی پس از کرونا

یکی از اصلی‌ترین ترین حوزه‌هایی که با شیوع کرونا دستخوش تغییرات جدی شد، زندگی شغلی افراد بود. کارمندان تمام وقتی که تا پیش از این هیچ وقت به دورکاری فکر نمی‌کردند، با برنامه‌های جدید کار از خانه آشنا شدند. به این ترتیب معاشرت‌های کاری و حتی برنامه ساعت‌های خواب آنها تا حد زیادی تغییر کرد. اما رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی به این دسته از کارمندان محدود نیست. کارگران بخش‌های کلیدی در این دوران فشار بسیار زیادی را روی خود احساس می‌کنند و حتی بسیاری از مشاغل با گسترش کرونا حذف شده‌اند. 

برای آنها که از خانه مشغول کار شده‌اند، برگشتن به یک دفتر شلوغ، دعوای مودبانه سر نوبت استفاده از مایکروفر یا امکانات مشترک دیگر در دفتر و معاشرت با همکاران مواردی دور از تصور به نظر می‌رسد. برای مثال دکتر«تارا رایش» از دپارتمان مدیریت رفتار سازمانی و منابع انسانی در کالج کینگ مدعی است که ادامه این وضعیت برای شرکت‌هایی که کار جمعی در آنها انجام می‌شود کار بسیار سختی است. او معتقد است به احتمال زیاد کسب و کارها از ساعت‌های ورود و خروج متفاوتی برای حضور کارمندان استفاده کنند. تا به این ترتیب از حضور همه کارمندان در دفتر جلوگیری کنند.

• کرونا و تغییر روابط کاری

در نتیجه این اتفاقات عادت ما به زندگی کاری دستخوش تغییرات جدی شده است. شیوع کرونا نشان داد که یک عامل بیرونی می‌تواند در یک شب زندگی کاری ما را به شکل بی‌سابقه‌ای تغییر بدهد. این نکته‌ای است که افراد موقع فکر کردن به شغل آینده خود آن را در نظر می‌گیرند. دکتر رایش در این رابطه می‌گوید: «با توجه به نامشخص بودن بازار کار بعد از کرونا، احساس می‌کنم آنهایی که کار خود را حفظ کرده‌اند، درست مثل آنها که دورکاری می‌کنند، سعی می‌کنند کارفرمای خود را از دست ندهند».

«بعضی از آنها ممکن است احساس کنند که گزینه دیگری ندارند. بعضی هم احساس می‌کنند که کارفرمایشان در دوره کرونا خوب عمل کرده و نگران حال کارمندان بوده است و دوست دارند با او به کار ادامه دهند؛ چرا که احساس می‌کنند در آنجا خوشحال‌تر و خلاق‌تر باشند.»

• اهمیت کار در زندگی افراد

برای بسیاری از افراد محل کار چیزی بیشتر از محلی برای پول درآوردن است، و به آنها احساس تعلق و هدف‌مندی می‌دهد. متخصصین درباره روابط کاری پس از کرونا می‌گوید: «از نظر روابط در محل کار، به نظرم جالب است ببینیم چه اتفاقی می‌افتد. تمهیدات قدرت در ارتباط کاری رو در رو واقعا مهم هستند: برای مثال اغلب رئیس دفتری بزرگ‌تر از دیگران دارد، در بالای یک میز بلند می‌نشیند، و لباس خاصی به تن می‌کند. تمام این موارد با آنلاین شدن کارها از بین رفته‌اند. چیزی که جایگزین آن شده نگاه‌های زیر چشمی به خانه و زندگی شخصی همکاران در تمام سطوح یک شرکت شده است».

به هر ترتیب ایجاد روابط با کیفیت وقتی که مجبور به ارتباط آنلاین هستیم کاری دشوار است. چرا که روابط مجازی به اینکه رسمی‌تر باشند گرایش دارند. فرقی نمی‌کند چقدر سرعت وای-فای بالا باشد، به هر حال نمی‌توانیم از طریق ارتباط آنلاین ارتباط چشمی با طرف مقابل بگیریم یا احساس خود را به تمامی بیان کنیم. از این رو، هر دو اینها برای افزایش اعتماد نقشی کلیدی دارند.

گردش و مسافرت بعد از کرونا 

یکی از اتفاقات غیر قابل پیشبینی توصیه حکومت‌ها به عدم انجام سفرهای غیرضروری بود. در جهانی که هر روز بیشتر درگیر جهانی‌سازی می‌شود، مسافرت‌های خارجی یکی از مواردی هستند که بیشترین تغییرات را داشته‌اند.

هر سال مسافران زیادی از کشورهای پیشرفته به نقاط مختلف جهان سفر می‌کنند. اما این دیگر تا مدتی موضوعیت نخواهد داشت. بعضی از کشورها در پی ایجاد «کریدور سفر» یا «حباب سفر» هستند. این یعنی مسافرت فقط بین کشورهای منتخب مجاز است.

کشورهای دیگر نیز قواعد خودشان را برقرار می‌کنند. برای مثال منطقه توریستی ساحلی محبوب اندونزی، یعنی بالی از توریست‌ها می‌خواهد که برای مسافرت به آنجا نتیجه منفی تست کرونا همراه داشته باشند. 

اضطراب مالی عامل دیگری است که در رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی نقش مهمی دارد. بسیاری از افراد در نقاط مختلف جهان به خاطر اضطراب مالی در دوران کرونا ترجیح می‌دهند به مسافرت‌های محلی بروند.

کارشناسان مدعی هستند که بعد از رفع محدودیت‌ها، افراد اولویت زمانی خود را به عزیزان و روابط محلی خود تغییر می‌دهند. بیشتر افراد به جای هواپیما و مسافرت‌های خارجی، روی اتومبیل تمرکز می‌کنند که انعطاف و ناشناسی بیشتری دارد و می‌تواند محیطی قابل کنترل باشد.  

بسیاری از کارشناسان معتقدند که چیزهایی که افراد در دوران محدودیت یاد گرفته‌اند، مواردی هستند که به دوران پس از آن و نوع تعطیلات انتخابی آنها هم منتقل می‌شود. از جمله مواردی که می‌تواند رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی را نشان بدهد گرایش پیدا کردن بیشتر مردم به طبیعت و محیط زیست، با گردش در پارک‌ها و انجام تفریحات جدیدی مثل دویدن و دوچرخه‌سواری است.

به این ترتیب بسیاری از کارشناسان ادعا می‌کنند که پس از کرونا، مصرف‌کنندگان میل جدیدی به تعطیلات در فضای باز و فعال به دور از مردم دارند. آنها لذت از تاثیرات درمانی قرارگیری در معرض طبیعت را به اضطراب قرارگیری در جمع افراد دیگر ترجیح می‌دهند. 

شرایط مراکز خرید و فروشگاه‌ها بعد از کرونا

نکته دیگری که تاثیر کرونا بر سبک زندگی مردم را مشخص می‌کند تاثیر آن در فروشگاه‌ها‌، سینما، رستوران، و محل‌های عمومی است. در دوران قرنطینه و محدودیت، این کسب و کارها به عنوان کسب و کارهای غیر ضروری تعطیل شدند. اما بعد از رفع محدودیت‌ها هم همچنان استقبال از آنها بسیار پایین است.

مطابق ادعای برخی از کارشناسان، پس از رفع محدودیت‌ها گرایش مردم به جمع شدن با دوستان نزدیک در خانه بیشتر می‌شود. افراد حالا بیشتر به جمع‌های دوستان صمیمی و عزیزان خود اولویت می‌دهند تا مهمانی‌های بزرگ و شلوغ. رستوران‌ها در بیشتر نقاط جهان مشغول دیجیتالی کردن خدمات خود تا حد امکان و ارائه خدمات دلیوری و تحویل بسته‌های غذایی هستند. 

از جمله فروشگاه‌های غیرضروری که در دوران کرونا تعطیل شدند می‌توان به فروشگاه‌های محصولات زیبایی هم اشاره کرد. با رفع محدودیت‌ها این فروشگاه‌ها نیز کم کم می‌توانند فعالیت خود را از سر بگیرد. اما دیگر در آنها خبری از تستر و نمونه‌های محصولات نخواهد بود. این موضوع نیز به نوعی رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی را به خوبی نمایان می‌کند. 

روابط اجتماعی بعد از کرونا

حتی برای افرادی که بیشتر از همه حامی و مشوق محدودیت‌های کرونا بودند، جدا شدن از دوستان و خانواده یکی از سخت‌ترین کارها بود. حتی حالا که اجازه دیدن خانواده و دوستان نزدیک را داریم، نه می‌توانیم دست بدهیم، نه بغل یا روبوسی کنیم، یا حتی از دو متر به عزیزان خود نزدیک‌تر شویم. آیا همه چیز به حالت قبل بر می‌گردد؟

یکی از کارشناسان در این رابطه می‌گوید: «ما موجوداتی اجتماعی هستیم. یادگیری، رشد و کارایی ما نتیجه مستقیم ارتباطی است که با دیگران برقرار می‌کنیم. همه ما برای پیشرفت و خوب بودن حال‌مان به ارتباط اجتماعی رو در رو احتیاج داریم. هر اتفاقی هم که بیافتد این تغییری نخواهد کرد. به هر حال ممکن است تمرکز خود را روی دورهمی‌های کوچک‌تر و گذراندن وقت با کسانی بگذاریم که اهمیت بیشتری به آنها می‌دهیم».

اصلی‌ترین عامل تاثیرگذار در رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی را می‌توان ترس دانست. در صورتی که این تهدید به کلی حذف شود (برای مثال با معرفی واکسن کرونا) ممکن است مردم دوباره به دست دادن و روبوسی رو بیاورند. در طول این زمان شاهد تغییر در هنجارهای همیشگی اجتماعی بوده‌ایم. برای مثال دست دادن و روبوسی کردن تبدیل به کارهایی غیرمعقول و خطرناک شدند. 

البته نباید این نکته را فراموش کرد که همه‌گیری کرونا باعث ایجاد همدلی جمعی بین مردم نیز شده است. در طول این زمان شاهد افزایش احترام به خدمه درمان در نقاط مختلف جهان بوده‌ایم. همچنین میل مردم به مشارکت در فعالیت‌های خیریه مرتبط با این بیماری نیز افزایش داشته است.

یکی از کارشناسان در این رابطه می‌گوید: «تجربه مشترک یک موقعیت اضطراری جمعی اغلب باعث می‌شود افراد درک عمیق‌تری از هویت مشترک و نگرانی برای مسائل مرتبط با دیگران به دست بیاورند».

راهکارهایی برای بهبود سبک زندگی در دوران کرونا

از گوشه و کنار این حرف به گوش می‌رسد که کرونا ممکن است برای همیشه باقی بماند. این اتفاقی است که در مورد انواع دیگر این ویروس افتاده است. به هر ترتیب رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی تا حد زیادی مشخص شده است.

از آنجایی که کرونا همچنان ویروسی ناشناس محسوب می‌شود، آینده‌ای که با آن پیوند خورده نیز همچنان مبهم و نامشخص است. با این حال تمرکز بر برخی راهکارها در دوران کرونا می‌تواند باعث بهبود سبک زندگی و دستکم کاهش اضطراب و ترس‌ها شود. 

• تمرکز بر نکات مثبت

به موازات اضطراب و ترس همه‌گیری کرونا، می‌توان بر جنبه‌های مثبت متمرکز شد. از جمله این موارد می‌توان به ارتقا سطح بهداشتی فردی و خانوادگی اشاره کرد. محدودیت‌های ایجاد شده به واسطه کرونا با تاکید بر حفظ نکات بهداشتی همراه بوده است. این اتفاق به نوعی می‌تواند فرصتی برای توجه به نکات بهداشتی باشد. با تمرکز بر این نکته افراد می‌توانند نقشی فعال در این دوره برای خود در نظر بگیرند. این نقش در حقیقت چیزی نیست جز حفظ سلامت و بهداشت فردی و خانوادگی، اما با همین روش امکان قطع زنجیره شیوع کرونا وجود دارد. به این ترتیب با تمرکز بر نکات مثبت مسائل بهداشتی، می‌توانیم تا حد زیادی از اضطراب و مشکلات مرتبط با کرونا دور بمانیم. برای شناخت راه‌های تقویت بدن به این مطلب توجه کنید. 

• انجام حرکت‌های یوگا و تکنیک‌های تنفسی

بدون شک، تمرینات یوگا می‌تواند گامی موثر برای کنترل ذهن شما باشد. متخصصان سلامت و روان در مطالعه‌ای به این نتیجه رسیدند که انجام تمرینات یوگا استرس را کاهش می‌دهد و حتی به کنترل آن کمک می‌کند. از این رو، می‌توانید در این روزها یوگا انجام دهید. این ورزش آرامش بخش نه نیازی به تجهیزات ویچیده دارد و نه مجبورید برای انجام آن حتما به باشگاه بروید. برای آشنایی با انواع تمرینات یوگا، به این صفحه توجه کنید. 

همچنین، تکنیک‌های تنفسی را فراموش نکنید. تکنیک‌های تنفسی می‌توانند در بهبود عملکرد ریه‌ها، کاهش استرس و کسب آرامش موثر باشند. برای اطلاع بیشتر از انواع تکنیک‌های تنفسی این مطلب را مطالعه کنید.

• بهره‌وری از دوران خانه‌نشینی و ماندن در کنار خانواده

از جمله مواردی که در دوران کرونا رشد داشتند می‌توان به دوره‌های آموزشی آنلاین اشاره کرد. با استفاده از این دوره‌ها بسیاری از افراد زمان بدون استفاده خود را بهره‌وری می‌کنند. از آموزش‌های هنری گرفته تا انواع ورک‌شاپ‌های تخصصی، به صورت رایگان یا با قیمت بسیار ارزان در دسترس بیشتر افراد هستند. بسیاری از افراد با استفاده از این دوره‌های آنلاین سعی می‌کنند ضمن حفظ ارتباطات اجتماعی خود، از زمان خود بهترین استفاده را ببرند. برای انجام این کار کافی است بر روی علائق خود تمرکز کنید و ببینید چه دوره آموزشی می‌تواند به ارتقای سطح شخصی شما کمک کند؟

پاسخ به سوالات متداول

• کرونا چه تغییراتی در سبک زندگی افراد ایجاد کرده است؟

رابطه کرونا و تغییر سبک زندگی به یک مورد محدود نمی‌شود. کرونا زندگی کاری بیشتر افراد را تغییر داده است. این موضوع منجر به تغییراتی در سبک زندگی، مثل بیرون رفتن از خانه و زمان خواب آنها شده است. گذشته از این به خاطر محدودیت‌های بین‌المللی، کرونا باعث شده امکان سفرهای خارجی نیز از بین برود. این موضوع سبک زندگی بسیاری از افراد را تغییر داده است. از جمله تاثیرات دیگر کرونا بر سبک زندگی مردم می‌توان به محدودیت فروشگاه‌ها و رستوران‌ها اشاره کرد. این محدودیت‌ها باعث شده عادات غذایی و آداب اجتماعی مرتبط با آن در بسیاری از افراد تغییر کند. 

• تاثیر ویروس کرونا بر سبک زندگی خانواده‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

هنوز درمانی برای بیماری کووید-۱۹ یا کرونا پیدا نشده است. بسیاری از متخصصان احتمال می‌دهند کرونا نیز مانند بسیاری از ویروس‌های بیماری‌زای دیگر، به عنوان یک عامل بیماری‌زای دائمی در کنار انسان باقی بماند. به هر ترتیب تا زمانی که نگرانی و ترس در رابطه با این بیماری وجود داشته باشد، تغییرات آن در سبک زندگی افراد نیز ادامه خواهد یافت.

• چه راهکارهایی برای بهبود سبک زندگی در دوران کرونا وجود دارد؟

با توجه به محدود شدن روابط اجتماعی، بیشتر افراد در دوران کرونا وقت آزاد زیادی دارند. بهتر است به جای اضطراب و ترس از قرارگیری در این وضعیت، به دنبال راهکارهای تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح بهداشت فردی و خانوادگی باشیم یا از زمان آزاد خود برای یادگیری و آموزش استفاده کنیم. به این ترتیب نه تنها نتیجه کرونا بر سبک زندگی ما منفی نخواهد بود، بلکه باعث ارتقای شخصیتی نیز می‌شود.

سخن پایانی

 رابطه مشخصی بین کرونا و تغییر سبک زندگی وجود دارد. این رابطه با توجه به محدودیت‌های تجاری، فاصله‌گذاری اجتماعی و به هم ریختن نظم اجتماعی سابق ایجاد شده است. بسیاری از مشاغل به واسطه شیوع کرونا حذف شده و سبک زندگی بسیاری از افراد به این ترتیب تغییر کرده است. بسیاری از کارهای تمام وقت تبدیل به کارهای دورکاری شده‌اند و امکان مسافرت تا حد زیادی به مسافرت‌های محلی محدود شده است. همچنین، عادت‌های مربوط به خرید و مصرف مردم در موارد زیادی تغییر کرده است. کارشناسان معتقدند عامل اصلی که باعث این تغییرات شده، ترس و اضطراب آلودگی به کروناست. از آنجایی که راه درمان ویروس کرونا همچنان ناشناخته باقی مانده است، ترس و اضطراب آن نیز به همان شکل وجود دارد.