متخصصان قلب، جراحان ارتوپدی، ریه و بسیاری از گروه‌های پزشک دیگر می‌دانند که اضافه وزن، فشار زیادی بر قلب، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و ریه‌ها را وارد می‌کند. همچنین شما را در معرض افزایش خطر ابتلا به دیابت‌، ناباروری، آرتروز و افسردگی قرار می‌دهد. با این حال یک نگرانی بهداشتی دیگر نیز وجود دارد که بسیاری از آن هنگام بروز اضافه وزن آگاه نیستند؛ بیماری وایس. بیماری وریدی علاوه بر ایجاد لخته‌های خون تهدید کننده زندگی، باعث ایجاد رگ‌های عنکبوتی دردناک و ناخوشایند، واریس و زخم‌های وریدی می‌شود. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید و رگ‌های واریسی دارید، سابقه خانوادگی واریس و یا لخته شدن خون در یک گروه پرخطر قرار دارید. برای درک ارتباط بین بیماری واریس و چاقی  اثرات کاهش وزن و وریدهای واریسی، و چگونگی زندگی سالم‌تر و جلوگیری از بیماری‌های وریدی به خواندن ادامه دهید.

فهرست مطالب

• ارتباط بیماری واریس و چاقی

• آیا چاقی و اضافه وزن می‌تواند منجر به شیوع واریس شود

• آیا چاقی فقط یک عامل خطر واریس برای زنان است

• رگهای واریسی پنهان به دلیل چاقی

• آیا کاهش وزن می‌تواند به واریس کمک کند

• نحوه جلوگیری از بدتر شدن رگ‌های واریسی

ارتباط بیماری واریس و چاقی

عوامل موثر در بیماری واریس و چاقی عامل اصلی ایجاد رگ‌های واریسی است. وزن اضافی به رگ‌های شما فشار وارد می‌کند. با گذشت زمان‌، رگ‌های بزرگتر پا شروع به برجسته شدن می‌کنند زیرا خون در رگ‌های پا جمع می‌شود. این تجمع به دلیل نارسایی دریچه است که باعث افزایش وزن و فشار وریدی می‌شود که مانع از جریان خون به سمت بالا و به سمت قلب می‌شود. در عوض‌، خون در رگ‌های پا به دام می‌افتد. برآمدگی وریدهای واریسی با سنگینی‌، درد‌، تورم، درد و خارش همراه است. برخی از بیماران گرفتگی عضلات پا و پای بیقرار نیز دارند.

در حالی که اضافه وزن قابل توجهی برای ایجاد واریس کافی است‌، عوامل موثر دیگری نیز در بروز واریس وجود دارد. بارداری‌، ژنتیک، سن بالا، سابقه لخته شدن خون، داروهای هورمونی و …

اضافه وزن هر اندامی بدن را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهد، از جمله رگ‌های پا. این افزایش فشار به تدریج دریچه‌های داخل وریدهای را ضعیف می‌کند‌، که به زودی در پمپاژ صحیح خون موفق نمی‌شوند. رگ‌های آسیب دیده مجبور می‌شوند حتی بیشتر کار کنند تا خون را در برابر وزن اضافی پمپ کنند و فرصت‌های بیشتری برای جریان خون به عقب و تجمع در رگ‌ها ایجاد می‌کند.

علاوه بر قرار دادن رگ‌ها تحت فشار بیشتر، چاقی همچنین می‌تواند علائم واریس را پنهان کرده و از تشخیص و درمان بیماری توسط بیماران جلوگیری کند. در حالی که رگ‌های واریسی معمولا کاملا برجسته هستند، اما در صورت احاطه شدن آن‌ها با چربی کمتر نمایان می‌شوند، که تا حد زیادی هر گونه تورم یا اتساع را پنهان می‌کند. در نتیجه، بیماران دارای اضافه وزن مبتلا به واریس حتی ممکن است متوجه آن‌ها نشوند.

علاوه بر این، بسیاری از علائم واریس را می‌توان با عواقب چاقی اشتباه گرفت. به عنوان مثال، از آنجا که افراد دارای اضافه وزن معمولا راحت‌تر خسته می‌شوند، هرگونه خستگی در پاهای آن‌ها را می‌توان به خستگی عمومی نسبت داد، نه تورم پاها در رگ‌ها. به طور مشابه آنچه ممکن است سنگینی غیرمعمول در پاهای آسیب دیده به نظر برسد، ممکن است برای یک فرد دارای اضافه وزن معمولی به نظر برسد. از آنجا که آن‌ها قبلا این ناراحتی را تجربه کرده‌اند، افراد دارای اضافه وزن ممکن است در تشخیص وضعیت خود و درخواست درمان مناسب نتوانند موفق باشند و تا حد زیادی خطر عوارض شدید را افزایش دهند.

آیا چاقی و اضافه وزن می‌تواند منجر به شیوع واریس شود

رگ‌های واریسی رگ‌های خونی هستند که توانایی انتقال خون به قلب را از دست داده‌اند. اصطلاح پزشکی این بیماری بیماری مزمن وریدی است. رگ‌های واریسی ممکن است یک نگرانی ساده از نظر زیبایی باشند، اما اگر دیگر عملکرد اصلی خود را انجام ندهند، ممکن است مشکلات سلامتی جدی ایجاد کنند.

علل بیماری مزمن وریدی و شکل گیری و پیشرفت وریدهای واریسی چند عامل است. با این حال، چندین علت به طور مکرر به عنوان عوامل خطر مهم برای این بیماری شناخته شده است. این عوامل خطر شامل جنسیت، سن، تعداد بارداری‌ها، سابقه خانوادگی و همچنین اضافه وزن و چاقی است. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری واریس بیشتر در افراد چاق یا دارای اضافه وزن  ظارهر می‌شود تا افراد با وزن پایین‌تر.

اضافه وزن به طور کلی باعث فشار بیشتر در شکم می‌شود. این فشار متعاقبا ممکن است فشار بر رگ‌های پا را افزایش دهد. سپس افزایش فشار وریدی باعث ایجاد و پیشرفت بیماری مزمن وریدی می‌شود. یکی دیگر از تأثیرات افزایش وزن بر سلامت وریدها، تبادل جریان خون بین وریدهای عمقی و سیستم وریدی سطحی در پاهاست. گفته شده است که چربی و بافت فیبروز اطراف رگ ممکن است گردش خون وریدی و سرعت جریان خون آهسته در رگ که پس از آن منجر به واریس می‌شود.

آیا چاقی فقط یک عامل خطر واریس برای زنان است

شواهدی وجود دارد که ارتباط قوی بین چاقی و بیماری وریدی در زنان را در مقایسه با مردان نشان می‌دهد. یک مطالعه نشان داد که افزایش در BMI (شاخص توده بدن) به طور قابل توجهی با خطر بالاتر برای وریدهای واریسی در دوران پس از یائسگی زن در ارتباط بوده است.

رگهای واریسی پنهان به دلیل چاقی

مشکل دیگری که در ارتباط با واریس و چاقی وجود دارد، مشکل درتشخیص رگ‌های واریسی در مراحل اولیه است. در حالی که وریدهای پیچ خورده و متورم در بیماران با وزن معمولی به راحتی قابل مشاهده است، بیماران چاق اغلب علائم قابل مشاهده رگ‌های واریسی را نشان نمی‌دهند. این می‌تواند منجر به مراجعه بیمار به پزشک بسیار دیرتر از بیماران با وزن متوسط شود و بیماران چاق را در معرض خطر بیشتر عوارض و زخم پا قرار دهد.

علاوه بر این، اضافه وزن نیز باعث ایجاد مشکل در ارزیابی و درمان دقیق واریس می‌شود. تشخیص معمولا با سونوگرافی دوطرفه انجام می‌شود که به پزشک اجازه می‌دهد رگ‌های زیر پوست را به صورت غیرتهاجمی ببیند. در بیماران چاق دید را مختل، و احتمال تشخیص دقیق کمتر می‌شود که ممکن است همچنین پیچیده باشد.

آیا کاهش وزن می‌تواند به واریس کمک کند

ارتباط بین واریس و چاقی مستقیم است و کاهش وزن می‌تواند از بدتر شدن ظاهر واریس‌های موجود جلوگیری کند، اما نمی‌تواند وجود آنها را معکوس کند. در حقیقت با کاهش وزن، رگ‌های واریسی زمینه‌ای، قابل رویت می‌شوند. با وجود این، کاهش وزن برای سالم ماندن و جلوگیری از شدت بیماری وریدی و سایر مشکلات تهدید کننده زندگی ناشی از چاقی بسیار مهم است.

نحوه جلوگیری از بدتر شدن رگ‌های واریسی

رژیم متعادل و ورزش منظم  بخش مهمی برای حفظ وزن سالم محسوب می‌شوند. انواع دستگاه‌های هوازی مانند دوچرخه‌های ثابت عالی هستند اما اگر نگران آسیب مفصلی هستید ایروبیک در آب بهتر است.

اگر شغل شما نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی مدت دارد، برای جلوگیری از واریس، پاهای خود را چندین بار در طول روز بالا ببرید تا گردش خون خوبی در پاها ایجاد شود و روی ماهیچه‌های ساق پا را از طریق کشش روزانه کار کنید.

خوشبختانه چند مرحله ساده وجود دارد که می‌توانید برای افزایش جریان خون در پاها انجام دهید. در نتیجه می‌توانید از بدتر شدن رگ‌های واریسی جلوگیری کنید. این موارد را امتحان کنید.

1.  به طور منظم ورزش کنید. عضلات پای شما بزرگترین ثروت شما هستند. چرا؟ آن‌ها به رگ‌های شما کمک می‌کنند خون را به قلب برسانند. این بسیار مفید است زیرا ماهیچه‌های شما در برابر گرانش فعالیت می‌کنند. هرگونه تمرین پا نیز از بروز رگ‌های واریسی جدید جلوگیری می‌کند.

2. اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید. به ارتباط مستقیم واریس و چاقی دقت کنید. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید‌، فشار بیشتری به پاهای خود وارد می‌کنید. کاهش وزن همچنین می‌تواند از ایجاد رگ‌های واریسی جدید جلوگیری کند. کاهش وزن همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.

3. از ایستادن یا نشستن طولانی مدت خودداری کنید. کارکنان دفتر امروز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به واریس یا بدتر شدن آن‌ها هستند. به یاد داشته باشید که حداقل هر نیم ساعت استراحت کنید و برای مدت کوتاهی بلند شوید و راه بروید‌. این امر ماهیچه‌های پا را مجبور می‌کند خون را بیشتر از زمانی که در حالت نشسته هستید به سمت قلب شما حرکت دهد. اگر شغل شما مستلزم ایستادن طولانی مدت است‌، سعی کنید برای مدتی بنشینید.

4. لباس‌های تنگ نپوشید. این می‌تواند فشار بیشتری به پاهای شما وارد کند که  واریس را بدتر کند.

5. حتما پاهای خود را بالا بگذارید. در صورت امکان، پاها را روی صندلی قرار دهید تا خون بتواند به سمت قلب شما برگردد. این امر به ویژه در صورت داشتن شغلی که مستلزم ایستادن یا نشستن طولانی مدت است بسیار مهم است.

6. جوراب واریس بپوشید. این نیز یک اقدام پیشگیرانه خوب است که به جلوگیری از تشکیل رگ‌های واریسی کمک می‌کند. این‌ها به اندازه جوراب‌های فشاری فشار نمی‌آورند، اما برای بسیاری، این تنها چیزی است که آن‌ها نیاز دارند.

7. روی شیلنگ فشرده سازی سرمایه گذاری کنید. می‌توانید این داروها را بدون نسخه خریداری کنید یا می‌توانید از پزشک خود بخواهید شیلنگ فشرده سازی با نسخه تجویز کند. فشار بر مچ پا و ساق پا به حرکت مجدد خون به سمت قلب شما کمک می‌کند.

سخن پایانی 

خوشبختانه بیماران دارای واریس و چاقی راه حل ساده‌ای برای مشکل خود دارند. این بیماران با کاهش وزن می‌توانند درد و تورم در رگ‌های آسیب دیده خود را کاهش داده، از التهاب بیشتر جلوگیری کرده و پیشرفت سایر رگ‌های واریسی را کند کنند. در حالی که آن‌ها را از بین نمی‌برد، اما آن‌ها را بسیار قابل کنترل‌تر می‌کند.