طبق مشاهدات، بیماری عفونی کووید ۱۹ (کرونا) در درجه اول به ریه‌ها حمله می‌کند. استعمال دخانیات باعث اختلال در عملکرد ریه‌ها شده و به این ترتیب مقابله با سایر بیماری‌ها از جمله کووید ۱۹ را برای بدن دشوار می‌سازد. همچنین، مصرف دخانیات عامل اصلی بیماری‌های غیر واگیر است. در نتیجه فردی که دخانیات مصرف می‌کند علاوه بر ریه‌های ناسالم، در معرض ابتلا به بیماری‌هایی همچون بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، بیماری تنفسی و دیابت قرار دارد. از طرف دیگر، پیشرفت و آسیب‌های کرونا در افرادی که به یکی از این بیماری‌ها مبتلا هستند، سریع‌تر است. بنابراین درباره ارتباط میان سیگار و کرونا می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که مصرف سیگار (و دیگر دخانیات)، سیستم ایمنی بدن، به خصوص ریه‌ها و قلب را ضعیف کرده و شرایط را برای ابتلا به کرونا و پیشروی این بیماری آسان‌تر می‌کند. 

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

استعمال دخانیات سرعت پیشرفت کرونا را دو برابر می‌کند

آیا کرونا در افراد سیگاری نشانه‌های شدیدتری دارد

 خطر ابتلا به کرونا در افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند چقدر است

برای کاهش خطر ابتلا به کرونا، چه مدت نباید سیگار کشید

تفاوت علائم ترک سیگار و کرونا

کرونا و سایر دخانیات

آیا در شرایط فعلی استفاده از جایگزین‌های نیکوتینی خطر ندارد

دکتر «استنتون گلنتز» استاد پزشکی و مدیر «مرکز تحقیقات و آموزش کنترل دخانیات دانشگاه سانفرانسیسکو» می‌گوید: «استعمال دخانیات با خطر قابل توجه پیشرفت کووید ۱۹ همراه است». در واقع مصرف دخانیات و سیگارهای الکترونیکی با آسیب رساندن به مجرای تنفسی و ایجاد اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، خطر و شدت عفونت‌های ریوی را افزایش می‌دهد. پژوهش‌ها پیرامون تاثیرات مصرف سیگار بر ابتلا به ویروس سارس کو-۲ (SARS-CoV-2)، عامل ایجاد کرونا، هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است. اما مطالعات پیشین نشان داده‌اند مصرف‌کنندگان دخانیات بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به عفونت و مرگ ناشی از بیماری سندروم تنفسی خاورمیانه یا مِرس‌کووی (MERS-CoV) قرار دارند. 

سازمان بهداشت جهانی دائما تحقیقات جدیدی برای بررسی ارتباط بین مصرف سیگار و کرونا انجام می‌دهد و از محققان، دانشمندان و رسانه‌ها می‌خواهد درباره انتشار اخبار نادرست و تایید نشده، مبنی بر کاهش احتمال ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در افراد سیگاری، محتاط بوده و برای اثبات و انتشار حقیقت تلاش کنند.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، افراد سیگاری احتمالا بیشتر در معرض عفونت قرار می‌گیرند. همچنین احتمال ابتلای این افراد به بیماری ریوی یا کاهش ظرفیت ریه بیشتر است که این امر خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و خطرناک را افزایش می‌دهد. در شرایطی که نیاز بدن به اکسیژن افزایش یافته یا توانایی بدن در استفاده از آن کم ‌شود، بیمار ممکن است با ریسک جدی ابتلا به مشکلات ریوی -مانند ذات‌الریه- مواجه شود.

استعمال دخانیات سرعت پیشرفت کرونا را دو برابر می‌کند

اگرچه برخی بر این باورند که افراد سیگاری کمتر از سایرین به کرونا مبتلا می‌شوند، اما در کمال تعجب نتایج یک مطالعه ابعاد تازه‌ای از مسئله را آشکار می‌کند. برای فهم بهتر این موضوع توجه شما را به نتایج این مطالعه فراتحلیلی جلب می‌کنیم.

در این پژوهش، ۱۱۵۹۰ بیمار مبتلا به کرونا در سه کشور چین، کره جنوبی و آمریکا تحت مطالعه قرار گرفتند. این بررسی بر دو متغیر اصلی استوار بود؛ شدت بیماری کرونا و مصرف سیگار که شامل افرادی که دخانیات را ترک کرده بودند نیز می‌شد. 

در این مطالعه ۱۱۵۹۰ نفر بیمار مبتلا به کووید ۱۹ مورد بررسی قرار گرفتند که ۷۱۳ نفر آنها سابقه‌ی مصرف دخانیات داشتند. از تعداد کل بیماران، ۲۱۳۳ نفر علائم شدید کرونا را تجربه کردند. یک بررسی ساده نشان داد که از میان افراد دارای سابقه‌ی مصرف دخانیات ۲۱۸ نفر (۲۹.۸ درصد) وارد فاز وخیم شدند. این رقم برای افراد غیر سیگاری ۱۹۱۴ نفر (۱۷.۶ درصد) بود. این تفاوت نشان می‌دهد که احتمال وخامت بیماری در افراد سیگاری مبتلا به کرونا، حدودا دو برابر سایر افراد است. 

دکتر «روئینگرودی پاتاناوانیچ» دانشمند مهمان «دانشگاه سانفرانسیسکوی کالیفرنیا» از گروه پزشکی عمومی «بیمارستان راماتیبودی دانشگاه ماهیدول» تایلند می‌گوید: «این که استعمال دخانیات در بین بیماران مبتلا به کرونا کمتر از جمعیت عمومی رواج دارد، به عنوان دلیلی برای تاثیر محافظتی استعمال دخانیات فرض می‌شود، اما نمی‌توان این نتیجه را تایید کرد». ارتباط ضعیف بین مصرف سیگار و کرونا شاید به این دلیل باشد که با توجه به شرایط دشوار کنونی و افزایش شمار مبتلایان به کرونا (در کنار سایر بیماری‌ها)، سیستم‌های بهداشتی با انبوه مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی و افزایش تقاضا برای مراقبت‌های درمانی رو‌به‌رو هستند. چنین شرایطی باعث شده است تا تاثیر سیگار بر کرونا همچنان تحت بررسی باقی بماند. پاتاناوانیچ اشاره می‌کند که محدودیت‌های مطالعاتی باعث شده است تا نتایج متعصبانه‌ای از عدم ارتباط میان مصرف سیگار و ابتلا به کووید ۱۹ داشته باشیم و تاثیر عامل مصرف دخانیات را در ابتلا به کرونا دست کم بگیریم. 

این پژوهشگاه در رابطه با ارتباط مصرف سیگار و کرونا، ۱۹ مطالعه انجام داده است. تمامی این مطالعات روی بیمارانی صورت گرفته که از قبل نشانه‌های پیشرفت کرونا را گزارش داده بودند. در واقع مشخص نیست که ابتلای این افراد به کرونا ناشی از مصرف دخانیات بوده است یا عدم رعایت بهداشت فردی و عمومی یا ارتباط با فرد آلوده. محققان این پژوهشگاه اشاره می‌کنند که، تنها غربالگری عمومی و معاینه تمامی افراد جامعه می‌تواند اطلاعات کافی درباره تاثیرات مصرف مواد مخدر و خطر ابتلا به کرونا را در اختیار آنها بگذارد. درنتیجه پژوهشگران می‌توانند با توجه به نتایج به دست آمده، تاثیر سیگار بر افزایش خطر ابتلا به کرونا و شدت یافتن آن را اثبات کرده و به این ترتیب از فرضیه تاثیر ترک دخانیات و سیگار‌های الکترونیکی در کاهش شیوع کرونا دفاع کنند.

احتمال وخامت بیماری در افراد سیگاری مبتلا به کرونا، حدودا دو برابر سایر افراد است

آیا کرونا در افراد سیگاری نشانه‌های شدیدتری دارد

افزایش مطالعات درباره ارتباط سیگار و کرونا نشان می‌دهد احتمالا افراد سیگاری به شدت تحت تاثیر کووید ۱۹ قرار می‌گیرند، زیرا سیگار کشیدن به ریه‌ها آسیب زده و موجب عدم کارکرد درست آن‌ها می‌شود. به عنوان مثال ریه‌ها به طور طبیعی مخاط تولید می‌کنند، اما افراد سیگاری دارای مخاط بیشتر و ضخیم‌تری هستند که تمیز کردن آن‌ها از ریه‌ها دشوار است. این مخاط باعث بسته شدن ریه‌ها شده و ریه را مستعد آلوده شدن (عفونی شدن) می‌کند. در همین حال، استعمال دخانیات بر سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی گذاشته و مبارزه با عفونت را دشوارتر می‌سازد. این در حالی است که، میان استعمال دخانیات (به خصوص سیگار) و سایر بیماری‌های غیرواگیردار مانند بیماری‌های قلبی و دیابتی ارتباط مستقیمی وجود دارد. مجموعه این نتایج حاکی از آن است که ویروس کرونا می‌تواند از ضعف بدنی فرد سیگاری استفاده کرده و بیمار را در شدیدترین وضعیت قرار دهد.

 خطر ابتلا به کرونا در افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند چقدر است

درحال حاضر مشخص نیست احتمال ابتلا به کرونا در افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند نسبت به افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، بیشتر است یا نه. به طور کلی، افراد سیگاری بیش از سایرین در خطر ابتلا به عفونت‌های ریوی هستند، اما از آنجایی که با ترک دخانیات، ریه‌ها به سرعت بهبود می‌یابند، مشخص نیست این افراد نیز در خطر بالای ابتلا به کووید ۱۹ قرار داشته باشند. همچنین، پژوهشگران دقیقا نمی‌دانند که چه مدت طول می‌کشد تا خطر ابتلا به بیماری در این افراد، مانند کسانی ‌که هرگز سیگار نکشیده‌اند، کاهش یابد. با وجود این، می‌توان با اطمینان بیشتری گفت خطر تشدید عوارض ابتلا به کووید ۱۹ در افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند کمتر از افرادی است که هنوز سیگار استعمال می‌کنند. 

برای کاهش خطر ابتلا به کرونا، چه مدت نباید سیگار کشید

درحال حاضر، این مدت به طور خاص برای کووید ۱۹ شناخته شده نیست، اما به طور کلی، ترک سیگار باعث می‌شود که ریه‌ها در مدت چندین ماه به سرعت خود را ترمیم کنند و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت‌های ریه مانند برونشیت و ذات‌الریه کاهش یابد. اگر به تازگی سیگار کشیدن یا مصرف سایر دخانیات را ترک کرده‌اید، مانند سایرین برای مقابله با کرونا، بهداشت فردی و عمومی را رعایت کنید. همچنین، مراقب باشید که در معرض دود سیگار یا قلیان اطرافیان قرار نگیرید. 

تفاوت علائم ترک سیگار و کرونا

افرادی که اخیرا سیگار کشیدن را ترک کرده‌اند، ممکن است علائم ترک نیکوتین شامل میل به سیگار کشیدن، تحریک‌پذیری و مشکل در تمرکز را تجربه کنند. این نشانه‌ها معمولا موقتی هستند و پس از حدود دو تا چهار هفته از بین می‌روند. سرفه و گلودرد از سایر نشانه‌های ترک نیکوتین محسوب می‌شوند، اما کمتر رایج بوده و در صورت بروز پس از مدت زمان کوتاهی از بین می‌روند، اما ممکن است با علائم کرونا اشتباه گرفته شوند.

به خاطر بسپارید که تب از نشانه‌های ترک نیکوتین نیست. اگر سایر نشانه‌های ابتلا به کرونا را دارید، یا نگران ابتلا به این بیماری هستید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.

کرونا و سایر دخانیات

خطر ابتلا به بیماری کرونا یا شدت علائم آن محدود به مصرف سیگار نیست. سایر دخانیات علاوه بر تضعیف سیستم تنفسی، بدن را در برابر ویروس آسیب‌پذیر کرده و احتمال شدت بیماری را افزایش می‌دهند. در همین حال سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که انتقال ویروس بین افراد از طریق مصرف اشتراکی دخانیات (مانند قلیان یا کشیدن اشتراکی یک نخ سیگار) و همچنین لمس لب و دهان در هنگام استعمال، احتمال ابتلا به کرونا را بالا می‌برد.

آیا در شرایط فعلی استفاده از جایگزین‌های نیکوتینی خطر ندارد

در افراد سیگاری، داروهای ترک سیگار مانند درمان جایگزینی نیکوتین (NRT) می‌تواند به کاهش میل به سیگار و مدیریت علائم ترک کمک کند. این داروها هنگامی که با مشاوره و حمایت‌های روانی همراه شوند، شانس ترک موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهند.
گفتنی است، هیچ مدرکی مبنی بر تاثیر کووید ۱۹ بر ایمنی و اثربخشی این داروها وجود ندارد. اگر قبلا از این داروها استفاده کرده‌اید، ادامه مصرف طبق دستور پزشک بی‌خطر است. اگر به فکر شروع مصرف این داروها هستید، بهتر است ابتدا با مشاور ترک دخانیات یا پزشک خود صحبت کنید.
همان‌طور که مصرف هر دارویی به معنای لمس لب و دهان است، به یاد داشته باشید که قبل از استفاده از هر نوع داروی ترک سیگار، دقیقا مانند غذا خوردن، دست‌های خود را بشویید.