یائسگی زنان پایان دوره‌های قاعدگی زن است. این اصطلاح می‌تواند هر یک از تغییراتی را که شما قبل یا بعد از متوقف شدن قاعدگی تجربه کرده‌اید، توصیف کند و پایان سال‌های باروری شما را نشان دهد. اگر پایان قاعدگی در سنین پایین‌تری رخ دهد، یائسگی زودرس اتفاق می‌افتد. هر پرسشی که درباره یائسگی در زنان دارید، می‌توانید در این مطب پیدا کنید. 

فهرست مطالب

• میانیگن سن یائسگی چند سالگی است

• علل یائسگی در زنان چیست

• یائسگی زنان چه نشانه‌هایی دارد و مهمترین علائم یائسگی چیست

• در دوران یائسگی زنان چه اتفاقی می‌افتد

• علائم یائسگی چه مدت طول می‌کشد

• درمان یائسگی زنان 

  • درمان یائسگی زنان با تغییر سبک زندگی

  • درمان‌های جایگزین و مکمل یائسگی زنان

• مقابله با عوارض یائسگی زنان

• به تعویق انداختن یائسگی زنان

• پرسش‌های رایج درباره یائسگی زنان

  • آیا خونریزی بعد از یائسگی خطرناک است؟

  • آیا در یائسگی باردار میشویم؟

  • چطور یائسگی را عقب بیندازیم؟

  • زنان در چه سنی یائسه می‌شوند؟

میانیگن سن یائسگی چند سالگی است

یائسگی زنان اولین بار حدود ۴ سال قبل از آخرین قاعدگی علائم خود را نشان می‌دهد. تعداد کمی از زنان علائم یائسگی را تا حتی ۱۰ سال پیش از شروع یائسگی تجربه می‌کنند. متوسط سن یائسگی زنان ۵۱ سال است.

البته این موضوع به شرایط مختلفی مثل وراثت، نژاد، سبک زندگی و سلامت تخمدان‌ها بستگی دارد. یائسگی زنان ممکن است از چند ماه تا چند سال ادامه داشته باشد. درصد زیادی از زنان دوران یائسگی را با ورود به دهه ۴۰ سالگی زندگی خود تجربه می‌کنند. حدود یک درصد از زنان قبل از ۴۰ سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند که در اصطلاح گفته می‌شود یائسگی زودرس را تجربه کرده‌اند. در این مطلب می‌توانید درباره یائسگی زودرس و عوارض آن بیشتر بخوانید.

علل یائسگی در زنان چیست

یک زن با تمام تخم‌های خود که در تخمدان‌های او ذخیره هستند متولد می‌شود. تخمدان‌های او همچنین هورمون‌های استروژن و پروژسترون را که قاعدگی و ترشح تخمک‌ها (تخمک‌گذاری) را کنترل می‌کند، تولید می‌کنند.

یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که با افزایش سن تخمدان‌ها هورمون‌های کمتری ترشح شده، روند آزاد سازی تخمک پایان یافته و قاعدگی رخ نمی‌دهد. در واقع یائسگی پاسخ بدن به کاهش سطح هورمون‌های استروژن، پروژسترون، تستوسترون، هورمون محرک فولیکول (FSH)  و هورمون لوتئین ساز (LH) است.

یکی از بارزترین تغییرات در روند یائسگی از دست رفتن فولیکول‌های فعال تخمدان است. فولیکول‌های تخمدان باعث آزادسازی تخم‌ها از دیواره تخمدان شده و روند باروری و قاعدگی را کنترل می‌کند.

 یائسگی بخشی از پیر شدن است که پس از ۴۰ سالگی اتفاق می‌افتد. اما برخی از زنان زودتر از سن میانگین یائسه می‌‎شوند. اگر به هر دلیلی قبل از ۴۰ سالگی اتفاق بیفتد، یائسگی زودرس رخ می‌دهد.

یائسگی زنان چه نشانه‌هایی دارد و مهمترین علائم یائسگی چیست

تجربه یائسگی زنان معمولا در بیشتر زنان نزدیک به یائسگی، گرگرفتگی، احساس گرمای ناگهانی که در قسمت بالاتنه پخش می‌شود و اغلب همراه با قرمز شدن گونه و تعریق است، اتفاق می‌افتد. این گرگرفتگی‌ها ممکن است در بیشتر خانم‌ها از خفیف تا شدید باشد. همچنین ممکن است متوجه بروز علائم زیر شوید:

• قاعدگی نامنظم یا متوقف شده
• خشکی واژن
• سینه‌های دردناک
• نیاز به دفع ادرار بیشتر
• مشکلات خواب و بی‌خوابی
• تغییرات خلق و خو
• خشکی پوست، چشم یا دهان
• خستگی
• افسردگی
• درد عضلانی
• تپش قلب
• سردرد
• دردهای مفصلی
• افزایش وزن
• ریزش مو
• تغییرات در میل جنسی
• افزایش وزن
• اضطراب
• مشکل تمرکز و مشکلات حافظه
• کاهش توده عضلانی
• در برخی از موارد داغ شدن کف پا

در دوران یائسگی زنان چه اتفاقی می‌افتد

یائسگی طبیعی به دلیل درمان پزشکی یا جراحی ایجاد نمی‌شود. کند است و دارای سه مرحله:

1. دوران قبل از یائسگی: این مرحله معمولا چندین سال قبل از یائسگی شروع می‌شود، زمانی که تخمدان استروژن کمتری تولید می‌کند. این مرحله تا زمان یائسگی، نقطه‌ای که تخمدان شما ترشح تخمک را متوقف می‌کند، ادامه دارد. در ۱ تا ۲ سال آخر این مرحله، سطح استروژن سریع‌تر کاهش می‌یابد و در بسیاری از زنان علائم یائسگی نمایان می‌شود.
2. یائسگی: این زمانی است که یک سال از پریود شدن شما گذشته است. تخمدان شما ترشح تخمک‌ها و تولید استروژن را متوقف کرده است.
3. دوران بعد از یائسگی: این مرحله سال‌ها بعد از یائسگی است. علائم یائسگی مانند گرگرفتگی معمولا کاهش می‌یابد. اما خطرات سلامتی مربوط به از دست دادن استروژن با افزایش سن افزایش پیدا می‌کند.

علائم یائسگی چه مدت طول می‌کشد

یائسگی در هر خانمی متفاوت است. به طور کلی، علائم دوره یائسگی حدود ۴ سال طول می‌کشد. ممکن است شک کنید که دارید یائسه می‌شوید یا اینکه پزشک براساس علائمی که به او گفته‌اید، تشخیص یائسگی دهد. می‌توانید به دلیل نامنظم بودن دوره‌های قاعدگی، روند قاعدگی را پیگیری کنید. این الگو سرنخ دیگری برای تشخیص پزشک شما در مورد یائسگی است.

پزشک همچنین ممکن است خون شما را از نظر موارد زیر آزمایش کند:

• هورمون محرک فولیکول: معمولا با نزدیک شدن به یائسگی، میزان این هورمون بالا می‌رود.
• استرادیول: این آزمایش به پزشک شما می‌گوید که تخمدان شما چه مقدار استروژن تولید می‌کند.
• هورمون‌های تیروئید. این آزمایش مشکلات غده تیروئید شما را نشان می‌دهد، که می‌تواند بر قاعدگی شما تأثیر بگذارد و علائمی مانند یائسگی ایجاد کند.
• ورمون ضد مولیر: بدن شما این را در بافت‌های تولید مثل خود ایجاد می‌کند که می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا در مورد ذخیره تخمک‌ها در تخمدان‌های شما اطلاعاتی کسب کند.

درمان یائسگی زنان 

یائسگی یک روند طبیعی است که با گذشت زمان بسیاری از علائم از بین می‌روند. اما اگر آن‌ها مشکلی ایجاد کنند، درمان‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید. موارد معمول عبارتند از:

• درمان جایگزینی هورمون: به این روش هورمون درمانی یائسگی نیز می‌گویند. شما داروهایی را برای جایگزینی هورمون‌هایی که بدن شما دیگر تولید نمی‌کند مصرف می‌کنید. برخی از داروها یا ترکیبات می‌توانند در گرگرفتگی و علائم واژن و همچنین تقویت استخوان‌ها کمک کنند. اما همچنین می‌تواند شما را در معرض خطر بیشتری از مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی یا سرطان سینه قرار دهد. بنابراین باید کمترین دوز را که برای کوتاه‌ترین زمان ممکن کار می‌کند، مصرف کنید.
• هورمون درمانی موضعی: کرم یا ژل استروژن که برای کمک به خشکی در واژن خود قرار می‌دهید.
• داروهای غیر هورمونی: داروی افسردگی پاروکستین برای درمان گرگرفتگی مورد تایید FDA است. داروی عصبی گاباپنتین و داروی فشار خون کلونیدین نیز ممکن است گرگرفتگی را تسکین دهند. داروهایی به نام تعدیل کننده گیرنده‌های استروژن انتخابی به بدن شما کمک می‌کنند تا از استروژن خود برای درمان گرگرفتگی و خشکی واژن استفاده کند.
• داروهایی برای پوکی استخوان: ممکن است برای تقویت استخوان‌ها از داروها یا مکمل‌های ویتامین دی استفاده کنید.

درمان یائسگی زنان با تغییر سبک زندگی

برای اینکه بدانیم چگونه یائسگی را به تاخیر بیندازیم بهتر است سالم زیستی را به عنوان سبک زندگی‌مان انتخاب کنیم. تغییر سبک زندگی به بسیاری از خانم‌ها کمک می‌کند تا با علائم یائسگی مقابله کنند؛ پس این مراحل را امتحان کنید:

• اگر گرگرفتگی دارید، آب سرد بنوشید، کنار یک فن بنشینید یا بخوابید و لایه لایه لباس بپوشید.
• برای خشکی واژن از یک مرطوب کننده یا روان کننده واژن بدون نسخه پزشک استفاده کنید.
• برای بهتر خوابیدن و جلوگیری از بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، دیابت و پوکی استخوان به طور منظم ورزش کنید.
• از نظر اجتماعی و ذهنی فعال باشید تا از بروز مشکلات حافظه جلوگیری کنید.
• سیگار نکشید. تنباکو ممکن است باعث یائسگی زودرس شود و گرگرفتگی را افزایش دهد. در این مطلب می‌توانید درباره راه‌های ترک سیگار بیشتر بخوانید. 
• الکل را ترک کنید؛ ترک الکل ابتلا به سرطان پستان را کاهش داده و به خواب بهتر کمک کنید.
• تغذیه سالم داشته باشید. همچنین اگر به دنبال کاهش وزن هستید، از رژیم غذایی سالم برای لاغری و تناسب اندام پیروی کنید. 
• برای کمک به آرامش، مواردی مانند یوگا، تنفس عمیق یا ماساژ را تمرین کنید.

درمان‌های جایگزین و مکمل یائسگی زنان

برخی مطالعات نشان داده است که محصولات سویا، گرگرفتگی را تسکین می‌دهند، اما محققان هنوز در حال بررسی آن هستند. مطالعات زیادی در مورد اینکه آیا مکمل‌های دیگر مانند کوهوش سیاه برای علائم یائسگی کار می‌کنند وجود ندارد. قبل از شروع مکمل‌های گیاهی یا غذایی حتما با پزشک خود صحبت کنید. یوگا، تای چی و طب سوزنی روش‌های ایمن‌تری برای کنترل علائم یائسگی زنان هستند.

مقابله با عوارض یائسگی زنان

از دست دادن استروژن مرتبط به یائسگی با تعدادی از مشکلات سلامتی مرتبط است که با افزایش سن زنان بیشتر می‌شود. پس از یائسگی، احتمال دارد زناناین عوارض را تجربه کنند: 

• پوکی استخوان
• بیماری قلبی
• مشکلات مرتبط با مثانه و روده‌
• خطر ابتلا به بیماری آلزایمر
• چین و چروک بیشتر
• ضعف عضلانی
• دید ضعیف، مانند آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم) و دژنراسیون ماکولا (تجزیه نقطه ریز در مرکز شبکیه که مرکز بینایی است)

کنترل تغییرات جنسی همراه با یائسگی، مانند خشکی واژن و از بین رفتن میل جنسی، دشوار است. همچنین ممکن است دریابید که از رابطه جنسی آنقدر لذت نمی‌برید و در رسیدن به ارگاسم مشکل دارید. تا زمانی که فعالیت منظم جنسی دردناک نباشد، ممکن است با تقویت جریان خون به سلامت واژن کمک کنید.

بعد از یائسگی، تخمدان‌های شما ارسال تخمک را متوقف کرده‌اند، بنابراین نمی‌توانید باردار شوید. اما هنوز هم احتمال ابتلا به یک بیماری مقاربتی بالاست. اگر با یک نفر رابطه دارید از شیوه‌های جنسی ایمن‌تری استفاده کنید.

به تعویق انداختن یائسگی زنان

برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که یائسگی زنان با رژیم غذایی آن‌ها ارتباط نزدیکی دارد به طوری که پیروی از رژیم‌های غذایی خاص ممکن است باعث به تعویق افتادن یائسگی زنان شود.

پس از این تحقیقات دانشمندان دریافتند یکی از عوامل وقوع سریعتر یائسگی زنان رژیم‌های غذایی پر کربوهیدرات مثل ماکارونی و برنج است. در مقابل مصرف ماهی حبوبات شروع یائسگی زنان را تا ۳ سال به تاخیر می‌اندازد. مصرف ویتامین ب۶ و ماده معدنی روی نیز با تاخیر یائسگی زنان در ارتباط است.

همچنین مصرف گوشت نیز یکی از عوامل تاخیر یائسگی است. معمولا افرادی که از رژیم گیاهخواری پیروی می‌کنند، معمولا با تاخیر در یائسگی زنان رو به رو نمی‌شوند. 

نتایج برخی مشاهدات نشان می‌دهد وجود رادیکال‌های آزاد بیش از حد مجاز در بدن از عوامل ایجاد یائسگی زودرس است. همانطور که می‌دانید مصرف انواع آنتی اکسیدان در این زمینه می‌تواند نقش مهمی بازی کند. مصرف میوه و سبزیحات تازه را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا بتوانید از اجتماع رادیکال‌های آزد در بدن جلوگیری کنید.

مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده باعث ایجاد مقاومت به انسولین در بدن می‌شود. مقاومت به انسولین یکی از عوامل افزایش ترشح هورمون استروژن بوده که خود این مساله یکی از علل وقوع زودرس یائسگی در زنان است.

پرسش‌های رایج درباره یائسگی زنان

آیا خونریزی بعد از یائسگی خطرناک است؟

از نظر بالینی یائسگی در حالی رخ می‌دهد که ۱۲ ماه از آخرین پریود شما گذشته باشد. خونریزی از واژن پس از یائسگی طبیعی نبوده و باید توسط پزشک معاینه و بررسی شود.

آیا در یائسگی باردار میشویم؟

احتمال بارداری پس از یائسگی از بین می‌رود. با این حال در طی دوران یائسگی ممکن است احتمال بارداری وجود داشته باشد.

چطور یائسگی را عقب بیندازیم؟

یائسگی را از دو طریق مصرف داروهای هورمونی و رژیم‌های غذایی خاص می‌توان به تعویق انداخت. در این زمینه خود سر عمل نکنید و حتما با پزشک مشورت نمایید.

زنان در چه سنی یائسه می‌شوند؟

یائسگی در زنان معمولا در با شروع میان سالی و ورود به ۴۰ سالگی اتفاق می‌افتد. برخی از زنان زودتر از ۴۰ سالگی یائسه می‌شوند که به آن یائسگی زودرس گفته می‌شود و برخی دیگر نیز تا ۵۰ سالگی علائم یائسگی را از خود بروز نمی‌دهند.

سخن پایانی

یائسگی زنان یکی از فرآیند‌های طبیعی بدن است که مختص زنان بوده و نباید از آن بترسید. این پدیده با رعایت نکان گفته شده و مشورت با پزشک برای کنترل علائم قابل کنترل بوده و می‌توان با سلامت از آن عبور نمود.