قرنیه سطح شفاف جلوی کره چشم است. نور وارد شده به چشم را بر روی عدسی منعکس شده و سپس آن را بر روی شبکیه متمرکز می‌کند. قوز قرنیه یکی از بیماری‌های شایع در قرنیه است که در ادامه به علائم نحوه تشخیص و درمان قرنیه مخروطی می‌پردازیم.

فهرست مطالب 

• قوز قرنیه یا کراتوکونوس چیست

• آیا قوز قرنیه باعث کوری می‌شود

• علت قوز قرنیه چیست

• آیا قوز قرنیه می‌تواند به بینایی آسیب برساند

• از کجا بفهمیم قوز قرنیه داریم

• قوز قرنیه چگونه تشخیص داده می‌شود

• پیوند عرضی قرنیه

• چه کسانی نباید روش ایمپلنت قرنیه را انجام دهند

قوز قرنیه یا کراتوکونوس چیست

به طور معمول، قرنیه چشم، لنز بیرونی شفاف یا «جلوپنجره» چشم، شکل گنبدی دارد، مانند یک توپ. گاهی اوقات ساختار قرنیه آنقدر قوی نیست که شکل گرد خود را حفظ کند و مانند یک مخروط به سمت بیرون برجسته می‌شود. به این وضعیتی اصطلاحا قرنیه مخروطی شکل یا قوز قرنیه می‌گویند و در نتیجه بینایی مختل می‌شود.

فیبرهای کوچک پروتئینی در چشم به نام کلاژن به ثابت نگه داشتن قرنیه کمک می‌کند. وقتی این الیاف ضعیف می‌شوند، نمی‌توانند شکل خود را حفظ کنند. در نتیجه برآمدگی مخروطی شکل چشم رخ می‌دهد و قرنیه شبیه مخروط می‌شود.

قوز قرنیه (keratoconus) یک بیماری پیش‌رونده چشمی است که معمولا هر دو چشم را درگیر می‌کند. درجه پیشرفت در هر چشم غالبا نابرابر است و این غیر عادی نیست که این بیماری در یک چشم به طور قابل توجهی پیشرفت کند.

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که آنتی اکسیدان‌ محافظتی کافی، در قرنیه خود ندارید. سلول‌های قرنیه گازهای جانبی مضر تولید می‌کنند، همانطور که اگزوز دود خودرو را خارج می‌کند. به طور معمول، آنتی اکسیدان‌ها آن گازها را از بین می‌برند و از فیبرهای کلاژن محافظت می‌کنند. اما در صورت پایین بودن آنتی اکسیدان‌ها، سطح کلاژن ضعیف می‌شود و قرنیه برآمدگی رخ می‌دهد.

آیا قوز قرنیه باعث کوری می‌شود

قوز قرنیه باعث کوری کامل نمی‌شود، اما بدون درمان می‌تواند منجر به اختلال بینایی قابل توجهی شود. اکثر بیماران مبتلا به قوز قرنیه با درمان‌های کنونی که در حال حاضر موجود است می‌توانند سبک زندگی عادی خود را داشته باشند.

علت قوز قرنیه چیست

ما دقیقا نمی‌دانیم علت به وجود آمدن قوز قرنیه چیست، اما محققان تصور می‌کنند که برخی افراد از بدو تولد به این بیماری مبتلا می‌شوند.

چندین موردی که ممکن است ارتباطی با قرنیه مخروطی داشته باشند:

• سابقه خانوادگی: اگر فردی در خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد، شما شانس بیشتری برای ابتلا به آن دارید. اگر کراتوکونوس دارید، چشم های کودکان خود را از نظر علائم از حدود ۱۰ سالگی بررسی کنید.
• سن: معمولا از نوجوانی شروع می‌شود. اما ممکن است زودتر در دوران کودکی و یا در ۳۰ سالگی ظاهر شود. همچنین می‌تواند افراد ۴۰ سال به بالا را تحت تاثیر قرار دهد، البته این معمولا رایج نیست.
• برخی اختلالات: مطالعات ارتباطی بین قوز قرنیه و بیماری‌های سیستمیک مانند سندرم داون، سندرم Ehlers-Danlos ، osteogenesis imperfect و رتینیت پیگمنتوزا نشان داده است. 
• التهاب: التهاب ناشی از مواردی مانند آلرژی، آسم یا بیماری آتوپیک چشم می‌تواند بافت قرنیه را تجزیه و منجر به التهاب قرنیه شود. 
• مالش چشم: مالش شدید چشم‌ها در طول زمان می‌تواند قرنیه را خراب کند. حتی اگر از قبل قوز قرنیه دارید، می‌تواند باعث پیشرفت سریع‌تر بیماری شود.
• نژاد: یک مطالعه روی بیش از ۱۶ هزار نفر مبتلا به کراتوکونوس نشان داد افرادی که سیاه پوست یا لاتین هستند تقریبا ۵۰ درصد بیشتر از سفیدپوستان به این بیماری مبتلا می‌شوند.

آیا قوز قرنیه می‌تواند به بینایی آسیب برساند

تغییرات در قرنیه می‌تواند تمرکز چشم را بدون عینک یا لنزهای تماسی غیرممکن کند. در واقع در صورت بدتر شدن وضعیت شما به احتمال زیاد برای بازگرداندن بینایی خود نیاز به پیوند قرنیه دارید.

جراحی اصلاح تصویری لیزری  - لیزیک - در صورت داشتن کراتوکونوس خطرناک است. این می‌تواند قرنیه شما را بیشتر تضعیف کرده و بینایی شما را بدتر کند. حتی اگر فقط یک درجه کوچک قوز قرنیه (قرنیه مخروطی) دارید، از جراحی لیزیک استفاده نکنید.

از کجا بفهمیم قوز قرنیه داریم

قوز قرنیه بینایی شما را به دو طریق تغییر می‌دهد:

با تغییر شکل قرنیه از توپ به مخروط، سطح صاف موج دار می‌شود. به این آستیگماتیسم نامنظم می‌گویند.

با بزرگ شدن قسمت جلو، بینایی شما نزدیک بین‌تر می‌شود. این بدان معناست که شما می‌توانید اجسام را به وضوح فقط در زمانی که نزدیک هستند مشاهده کنید. هر چیزی که خیلی دور باشد کاملا تار به نظر می‌رسد.

ممکن است علائم در طول یک معاینه چشم مشخص نشود و همچنین باید علائمی مانند موارد زیر را ذکر کنید:

• دوبینی هنگامی که فقط با یک چشم نگاه می‌کنید
• اجسام نزدیک و دور که تار به نظر می‌رسند
• چراغ‌های روشن که به نظر می‌رسد در اطراف آنها هاله وجود دارد
• رگه‌های روشن
• تصاویر شبح سه گانه
• تاری دید که رانندگی را سخت می‌کند

قوز قرنیه چگونه تشخیص داده می‌شود

پزشک باید شکل قرنیه شما را اندازه‌گیری کند. روش‌های مختلفی وجود دارد‌، اما رایج‌ترین آنها توپوگرافی قرنیه نامیده می‌شود. پزشک از قرنیه شما عکس می‌گیرد و آن را از نزدیک بررسی می‌کند. فرزندان والدین مبتلا به قوز قرنیه باید هر ساله از سن ۱۰ سالگی این بیماری را داشته باشند.

قوز قرنیه (قرنیه مخروطی) چگونه درمان می‌شود

شما احتمالا درمان را با عینک‌‌های جدید شروع می‌کنید، اگر قوز قرنیه (keratoconus) بسیار خفیف دارید، عینک جدید باید همه چیز را برایتان روشن و واضح کند. در غیر این صورت، پزشک لنزهای تماسی را به شما پیشنهاد می‌کند. با گذشت زمان ممکن است برای تقویت قرنیه و بهبود بینایی به درمان‌های دیگری نیاز داشته باشید.

درمانی که کلاژن قرنیه نامیده می‌شود ممکن است از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کند. یا پزشک شما می‌تواند حلقه‌ای به نام Intacs (ایمپلنت قرنیه) را در زیر سطح قرنیه کاشته تا شکل مخروط را صاف کرده و بینایی را بهبود بخشد.

Intacs نام تجاری یک دستگاه پزشکی است که در درمان اختلال چشم معروف به کراتوکونوس استفاده می‌شود.

هنگامی که سایر درمان‌ها دید خوبی به شما نمی‌دهند، آخرین راه حل، پیوند قرنیه است. این یک عمل بسیار ایمن بوده و در بیش از ۹۰ درصد موارد موفقیت‌آمیز است. پزشک مرکز قرنیه شما را برداشته، آن را با اهداکننده، جایگزین می‌کند و نمونه جدید را در جای خود می‌چسباند. البته، ممکن است بعدا به لنزهای تماسی نیاز داشته باشید.

پیوند عرضی قرنیه

پیوند عرضی قرنیه یک روش قدرتمند است که می‌تواند الیاف کلاژن ضعیف قرنیه (که عامل قوز قرنیه است) را تقویت کرده و از بدتر شدن آن جلوگیری کند. این یک عمل ۳۰ دقیقه‌ای است که در مطب پزشکان انجام می‌شود. پیوند متقابل را می‌توان به صورت غیر تهاجمی (epi-on) یا تهاجمی (epi-off) انجام داد. پیوند عرضی Epi-off خطرات بیشتری نسبت به پیوند متقاطع epi-on دارد. به احتمال زیاد قوز قرنیه را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند به طور قابل توجهی از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

• رینگ‌های داخل چشمی (ایمپلنت قرنیه یا اینسرت قرنیه) یا Intacs چگونه استفاده می‌شود؟

اینتاک‌ها، قوس‌های پلاستیکی بسیار کوچک و شفافی هستند که برای قرار گرفتن در ماده قرنیه در افرادی که قوز قرنیه دارند و دیگر نمی‌توانند با عینک یا لنزهای تماسی به درستی ببینند، طراحی شده‌اند. قرنیه ایمپلنت توسط FDA برای درمان به عنوان جایگزینی برای پیوند قرنیه تأیید شده است که قبل از ایمپلنت قرنیه و اتصال عرضی، درمانی استاندارد برای قوز قرنیه بود.

هنگامی که در اینسرت قرنیه، رینگ‌های داخل چشمی در چشم قرار می‌گیرند، ایمپلنت، قرنیه را با صاف شدن به شکل گنبد اصلی خود تغییر شکل می‌دهد. اگرچه این روش معمولا بینایی اصلاح نشده را بهبود می‌بخشد، اما بیمار اغلب پس از قرار دادن ایمپلنت قرنیه به عینک یا لنزهای تماسی نیاز دارد. پس از تغییر شکل قرنیه بیمارانی که قبلا قادر به تحمل لنزهای تماسی نبودند، می‌توانند به لنزهای تماسی برگردند و حتی بهتر از لنزهای قبل از عمل ببینند.

• روش Intacs _ رینگ‌های داخل چشمی (ایمپلنت قرنیه) چگونه انجام می‌شود؟

روش قرار دادن Intacs معمولا در اتاق عمل در کلینیک یا بیمارستان توسط پزشک متخصص انجام می‌شود و عمل به شکل زیر انجام می‌شود:

پزشک با بی‌حسی موضعی چشم بیمار را بی حس می‌کند.

برای باز نگه داشتن چشم، پزشک یک اسپکولوم را در چشم قرار می‌دهد. این امر همچنین باعث می‌شود بیمار پلک نزند و احتمالا در عمل مداخله نکند.

پزشک یک برش کوچک در قرنیه ایجاد می‌کند و راهنمای مرکز را روی چشم قرار می‌دهد تا ثابت بماند, که این همچنین به پزشک کمک می‌کند تا مطمئن شود که ایمپلنت قرنیه به درستی قرار می‌گیرد.

پس از جداسازی لایه‌های قرنیه، پزشک Intacs را وارد می‌کند و سپس برش را با یک بخیه یا چسب بافتی می‌بندد.

بسته به تجربه جراح، انجام این عمل بین ۷ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. پیگیری شامل مراجعه منظم به چشم پزشک برای اطمینان از بهبود صحیح چشم و تعیین بهبود بینایی است.

• خطرات احتمالی روش  Intacs (ایمپلنت قرنیه) چیست؟

عوارض جانبی احتمالی که ممکن است بعد از یک روش Intacs رخ دهد شامل موارد زیر است:

• عفونت چشم
• مشکلات دید در شب
• دیدن هاله در اطراف چراغ‌ها یا خیره شدن
• تاری دید یا نوسان دید

چه کسانی نباید روش ایمپلنت قرنیه را انجام دهند

برای درمان قوز قرنیه، این افراد نباید روش ایمپلنت قرنیه را انتخاب کنند؛

• زنان باردار
• افرادی که مشکلات چشمی دیگری دارند و ممکن است باعث مشکلات بعدی شود. به طور مشخص، افرادی که آب مروارید دارند، بهتر است برای جراحی با پزشک مشورت کنند. 
• افرادی که از داروهای خاصی استفاده می‌کنند که ممکن است التیام چشم را مختل کند

سخن پایانی 

قوز قرنیه یا قرنیه مخروطی (KC) یک اختلال در چشم است که منجر به نازک شدن تدریجی قرنیه می‌شود. ابتلا به قوز قرنیه، ممکن است منجر به تاری دید، دوبینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم نامنظم و حساسیت به نور شود.در این بیماری معمولا هر دو چشم مبتلا می‌شوند.