افسردگی دوران قاعدگی بیماری نیست
زمان خواندن ۱۱ دقیقه چهارشنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ ۲۰:۱۳
بسیاری از زنان قبل از شروع دوران قاعدگی ممکن است احساس افسردگی و اضطراب کنند. افسردگی دوران قاعدگی طبیعی است و یکی از علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) یا اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) است. افسردگی در دوران پریودی، ممکن است با علائم دیگری مثل سردرد، اضطراب، کم‌خوابی، افزایش اشتها و احساس عصبانیت همراه باشد. عده‌ای از پزشکان و متخصصان معتقدند عدم تعادل هورمون‌ها در این دوران می‌تواند باعث بروز این تغییرات در خانم‌ها شود.
فهرست مطالب
افسردگی دوران قاعدگی چیست و چرا رخ می‌دهد
افسردگی در دوران قاعدگی یکی از علائم مهم سندروم پیش از قاعدگی یا پی‌ام‌اس است که اگر شدید شود، می‌تواند از علائم اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی یا پی‌ام‌ی‌دی باشد.
دقیقا مشخص نیست که چرا PMS یا PMDD رخ می‌دهد اما دلایل آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات هورمونی در نیمه چرخه‌ی قاعدگی
- حساسیت سیستم عصبی مرکزی به هورمون‌های تولید مثل
- عوامل ژنتیکی
- عوامل روانی اجتماعی مانند استرس
تغییرات هورمونی در نیمه چرخه قاعدگی که فاز لوتئال نامیده می‌شود، می‌تواند باعث خلقوخوی پایین و تحریک‌پذیری شود. پس از عملیات تخمک‌گذاری در نیمه چرخه قاعدگی، سطح هورمون‌های زنانه (پروژسترون و استروژن) کاهش می‌یابد.
افزایش و کاهش سطح این هورمون‌ها بر مواد شیمیایی مغز که به نام انتقال‌دهنده‌های عصبی شناخته می‌شوند، تاثیر می‌گذارد. دو تا از معروف‌ترین انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین و سروتونین هستند.
سروتونین به تنظیم اشتها، چرخه خواب و خلق‌وخو کمک میکند. سطوح پایین سروتونین ممکن است باعث احساس تحریک پذیری، افسردگی، ناراحتی، هوس غذایی غیرمعمول و مشکل در خواب شود.
این علائم نشان‌دهنده سندروم پیش از قاعدگی یا پی‌ام‌اس است که مهم‌ترین دلیل بروز آن همین نوسانات هورمون‌هاست.
علائم روحی قبل پریود چیست
همان طور که گفتیم علاوه بر افسردگی در دوران قاعدگی ممکن است علائم زیر ظاهر شوند که نشان‌دهنده سندروم پی‌ام‌اس یا پی‌ام‌دی‌دی است.
- تحریک‌پذیری و حساسیت
- عصبی بودن
- افزایش حس خشم
- داشتن اضطراب و استرس
- کم‌خوابی و بی‌خوابی یا زیاد خوابیدن (در این مطلب از وبسایت سبک زندگی درباره اختلال خواب پیش از پریود بیشتر بخوانید.)
- داشتن خلقوخوی پایین
- تغییر حالات روحی از خوشحالی به ناراحتی
- کاهش میل جنسی
- کم اشتها شدن یا افزایش اشتها
- افزایش دفعات گریه کردن
- خستگی مفرط
- فراموشی
- عدم توجه و بی‌توجهی
اختلالات روحی مرتبط با افسردگی دوران قاعدگی
پی‌ام‌اس (PMS) و پی‌ام‌دی‌دی (PMDD) دوتا اختلال مهم مرتبط با افسردگی دوران پریودی هستند. البته در این دوران ممکن است حالات روحی و اختلالات تشدید شوند که به آن تشدید قبل از قاعدگی گفته می‌شود. در این قسمت کمی بیشتر با این سه اختلال روحی آشنا خواهیم شد.
سندروم پیش از قاعدگی یا PMS
پی ام‌اس هم می‌تواند باعث بروز مشکلات روحی و هم جسمی شود. علائم آن معمولا از پایان تخمک گذاری تا شروع قاعدگی ادامه دارد. با شروع پریود، هورمون‌های استروژن و پروژسترون به سطح طبیعی خود بازمی‌گردند و سرتونین به مقدار کافی ترشح می‌شود. در این زمان علائم پی ام‌اس ناپدید می‌گردند.
اختلال پی‌ام‌اس در بین زنان شیوع زیادی دارد و حدود ۷۵ درصد زنان در دوران باروری خود به این سندروم دچار می‌شوند. علائم پی‌ام‌اس در بین افراد از خفیف تا شدید وجود دارد و به ویژگی‌های ژنتیکی هر فرد بستگی دارد. علائم شایع پی‌ام‌اس عبارتند از؛
- درد
- آکنه
- اضطراب
- نفخ
- گریه کردن زیاد
- حساسیت و درد در پستان‌ها
- تغییر در اشتها
- یبوست یا اسهال
- حالت افسردگی
- خستگی
- سردرد
- تحریک پذیری و عصبانیت
- عدم تمرکز
- مشکلات خواب
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی یا PMDD
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی یا پی‌ام دی‌دی حالت شدیدتری از پی ام‌اس است. این اختلال جدی روحی باعث افسردگی شدید در دوران قاعدگی و پیش از قاعدگی می‌شود. پی‌ام‌دی‌دی ارتباط فرد با محیط پیرامون را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در انجام وظایف روزانه و کارهای روتین فرد اختلال ایجاد میکند.
حدود ۳ تا ۸ درصد زنان دچار این اختلال می‌شوند و افکار خودکشی در افراد مبتلا به این اختلال بیشتر از سندروم پیش از قاعدگی است. این اختلال همچون یک اختلال روانی مهم درنظر گرفته می‌شود و باید زیر نظر روانپزشک و روانشناس درمان شود. علائم شایع پی ام‌دی‌دی عبارتند از؛
- افسردگی شدید، اضطراب و تحریک پذیری
- موارد وحشت‌زدگی
- نوسانات شدید خلقی
- گریه مکرر و طولانی
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها و افراد
- سایر علائم پی ام‌دی‌دی مشابه پی‌ام‌اس است
تشدید قبل از قاعدگی
تغییرات و نوسانات هورمونی نه تنها می‌توانند باعث بروز افسردگی در دوران پریودی شوند، بلکه اگر فرد از قبل دچار اختلالات روحی دیگری بوده است، در دوران قاعدگی این اختلالات تشدید می‌شوند. اختلالات شایعی که ممکن است همزمان با قاعدگی رخ دهند:
- اختلال دوقطبی
- افسردگی
- اختلال افسردگی مداوم (اختلال دیستایمیک)
- اختلال اضطراب فراگیر
- اختلال هراس
تحقیقات نشان می‌دهد افسردگی دوران قاعدگی در افرادی که مبتلا به پی‌ام‌اس هستند، ممکن است به یک اختلال دائمی تبدیل شود و این افراد بیشتر در معرض افسردگی شدید قرار دارند.
افسردگی قبل از پریود چگونه است
افسردگی قبل از پریود تنها تفاوتی که با اختلال افسردگی دارد این است که معمولا هفته قبل از پریود علائم شروع می‌شوند و تا چند روز پس از آن ادامه دارد و سپس ناپدید می‌شود. برای اینکه بدانید در کدام دوره از چرخه قاعدگی دچار نوسانات خلقی می‌شوید، بهتر است با استفاده از تقویم پریود، نوسانات را ثبت کنید.
علائم زیر برخی ویژگی‌های افسردگی در دوران قاعدگی است که ممکن است با اختلال افسردگی در مواردی شباهت داشته باشند؛
- تنش یا اضطراب
- احساسات خارج از کنترل یا غرق شدن بیش از حد در احساسات
- بدخلقی شدید
- عصبانیت یا تحریک پذیری
- نوسانات خلقی
- کناره‌گیری اجتماعی
- گریه ناگهانی یا از روی ناراحتی
- ناامیدی و داشتن افکار بسیار منفی
- مشکل در تمرکز
- مشکلات خوابیدن
- اشتها و هوس زیاد نسبت به غذا یا پرخوری
- خستگی
- عدم علاقه به روابط و فعالیت‌های روزمره
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
برای کنترل افسردگی دوران پریود چه کنیم
شما ممکن است با تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای ضد افسردگی بتوانید افسردگی دوران قاعدگی را کنترل و مدیریت کنید. برخی از داروهای افسردگی ممکن است به شما در بهبود خلق و خو کمک کنند، اما بایستی با مشورت پزشک و در شرایط ابتلا به بیماری حاد افسردگی مصرف کنید. یکی از عوارض مصرف داروهای افسردگی، چاق شدن است، اگر نگران این موضوع هستید، اینجا می‌توانید درباره داروهای اعصاب چاق کننده بیشتر بخوانید.
اما، به طور کلی، پیشنهاد ما در شرایط خفیف ابتلا به بیماری افسردگی دوران قاعدگی موارد زیر است. راهکارهای پیشنهادی در این قسمت ممکن است در کنترل افسردگی دوران قاعدگی به شما کمک کنند.
یادداشت تغییرات در اپلیکیشن‌های قاعدگی
در ابتدا برای اینکه درباره افسردگی دوران قاعدگی بتوان نظر داد و آن را به درستی تشخیص داد، نیاز است تا علائم چندین چرخه قاعدگی قبلی‌تان را یادداشت کنید و به پزشک اعلام کنید. پیگیری و یادداشت علائم در طی چرخه‌ی قاعدگی به روانشناس یا روانپزشک کمک میکند تا راحت‌تر بیماری شما را تشخیص دهد.
هنگامی که علائم خود را قبل از شروع پریود و در حین آن یادداشت می‌کنید، باید موارد زیر را در بر بگیرد:
- غمگین بودن و ناراحتی
- گریه‌های زیاد و مکرر
- اضطراب
- تحریک پذیری و حساسیت
- از دست دادن اشتها
- افزایش اشتها و هوس نسبت به غذا
- بی‌خوابی یا کمبود خواب
- مشکل در تمرکز
- عدم علاقه به فعالیت‌های روزانه
- کمبود انرژی و خستگی مفرط
قرص برای افسرگی دوران قاعدگی چیست
داروهای هورمونی ضد بارداری: روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی مثل قرص‌های ضد بارداری یا برچسب‌های ضد بارداری می‌توانند به تسکین علائم پی‌ام‌اس مثل درد و حساسیت پستان‌ها و نفخ شکم کمک کنند. همچنین ممکن است این داروها در بهبود افسردگی قبل از دوران پریودی و در طول آن موثر واقع شوند. برخی افراد ممکن است با مصرف قرص‌های ضد بارداری هورمونی، باعث تشدید افسردگی قاعدگی شوند. بنابراین، قبل از امتحان راهکارهای دیگر باید انواع مختلف قرص‌های ضد بارداری را امتحان کرد تا مطمئن شد کدام بیشتر موثر است. قرص‌های ضد بارداری بر روی پریود ماهانه تاثیر می‌گذارند، بنابراین ممکن است باعث از بین رفتن سندروم پی‌ام‌اس و علائم آن از جمله افسردگی در دوران پریودی شوند.
داروهای ضد افسردگی: استفاده از داروهای ضد افسردگی مانند سرترالین برای از بین بردن افسردگی دوران پریود، باید به عنوان آخرین راهکار تجویز شود. یعنی هنگامی که تغییر سبک زندگی و مصرف قرص‌های ضد بارداری باعث بهبود افسردگی نشد، مراجعه به روانپزشک و تجویز داروهای ضد افسردگی راه‌حل بعدی است.
مصف داروهای ضد افسردگی می‌توانند به بهبود افسردگی دوران پریودی کمک کنند. بیش‌ترین داروی ضد افسردگی که برای بیماران مبتلا به پی‌ام‌اس تجویز می‌شود، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین یا SSRIs هستند. این نوع داروها از جذب سروتونین جلوگیری می‌کنند و باعث افزایش سروتونین در مغز می‌شوند.
البته برای تشخیص و درمان صحیح باید به روانپزشک مراجعه کنید تا دوز مناسب و داروی موثر تجویز شود.
برای افسردگی دوران قاعدگی چی بخوریم
بعضی از مکمل‌های غذایی و ویتامین‌ها می‌توانند در درمان افسردگی و دیگر علائم پی‌ام‌اس موثر باشند. در تحقیقات علمی انجام شده، ثابت شد مکمل کلسیم می‌تواند به بهبود و تسکین علائم پی‌ام‌اس کمک کند. مصرف کلسیم می‌تواند در بهبود علائمی مثل خستگی، تغییرات اشتها و افسردگی تاثیر داشته باشد.
کلسیم در مواد غذایی مثل شیر، پنیر، ماست، غلات غنی شده با کلسیم، آب پرتقال و سبزیجات با برگ سبز یافت می‌شود. البته می‌توان کلسیم مورد نیاز را از مکمل‌های غذایی نیز تامین نمود.
برخی دمنوش‌های گیاهی نیز برای درمان علائم پریود و تسکین دردهای قاعدگی مفیدند از جمله چای کوهی و دمنوش بابونه.
پیروی از سبک زندگی سالم
شما می‌توانید با رعایت موارد کوچک و تغییر سبک زندگی به سمت زندگی سالم‌تر از بروز افسردگی دوران قاعدگی جلوگیری کنید.
- ورزش: حداقل نیم‌ساعت و ۳ تا ۴ روز در هفته فعالیت بدنی داشته باشید و ورزش کنید. حتی پیاده‌روی در اطراف خانه می‌تواند به رفع علائمی مثل خستگی، نداشتن تمرکز و افسردگی دوران پریودی کمک کند.
- تغذیه مناسب: سعی کنید از هوس‌های قبل و در حین دوران قاعدگی پیروی نکنید و در مقابل آن‌ها مقاومت کنید. مصرف قند، نمک و چربی بیش از اندازه می‌تواند روی روحیه اثر منفی داشته باشد و افسردگی دوران قاعدگی را تشدید کند. نیازی نیست به طور کامل از مصرف قند، چربی و نمک پرهیز کنید. تنها لازم است مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید. به جای قند، چربی و نمک می‌توانید سبزیجات، میوه‌ها و غلات سبوس‌دار را جایگزین کنید.
- ترک سیگار، الکل و کاهش مصرف کافئین قبل از پریود می‌تواند به بهبود افسردگی قاعدگی کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی یعنی ۷ الی ۸ ساعت خواب شبانه. خواب کافی به خصوص دو هفته قبل از شروع پریود می‌تواند بر روی افسردگی در دوران قاعدگی تاثیر داشته باشد. معمولا خواب ناکافی و نامناسب باعث تشدید افسردگی می‌شود.
- استرس: استرس غیرقابل کنترل معمولا افسردگی دوران قاعدگی را شدیدتر میکند. از تکنینک‌های کاهش استرس مثل یوگا، مدیتیشن، ذهن آگاهی و تنفس عمیق استفاده کنید تا روح و جسم خود را آرام کنید و استرس را کاهش دهید. تا جای ممکن از مسائل استرس‌زا نیز دوری کنید.
پیشنهاد مطالعه: بهداشت زنان در دوران قاعدگی
در دوران پریودی همسر چه کنیم
دوران قاعدگی می‌تواند برای بسیاری از زنان چالشی و سخت باشد. دردهای آزاردهنده، خونریزی شدید، بی‌حوصلگی یا خستگی و نوسانات هورمونی می‌تواند روی خلقیات فرد بسیار تاثیرگذار باشند. حالا به تمام این مشکلات افسردگی دوران قاعدگی و علائم پی‌ام‌اس را هم اضافه کنید.
قطعا زنان در این دوران نیاز به همراهی و درک مردان نیاز دارند. شاید بسیاری از مردان از تغییرات جسمی و روحی که در این دوران رخ می‌دهد، بی‌خبر باشند و نتوانند رفتار مناسبی داشته باشند.
- پس قدم اول افزایش آگاهی راجع به پریود است. خواندن مقالات علمی و کسب اطلاعات درست می‌تواند به همدردی و همدلی بیشتر مردان کمک کند.
- قدم دوم اطلاع داشتن از زمان آغاز دوران قاعدگی زنان است. اغلب زنان در روزهای خاصی از ماه پریود می‌شوند و چرخه قاعدگی آن‌ها ۲۸ تا ۳۰ روز طول می‌کشد. بنابراین لازم است مردان تاریخ آن را بدانند تا در روزهای قاعدگی مراعات بیش‌تری کنند.
- محبت و نوازش کردن قدم سوم است. در دوران قاعدگی ممکن است همسرتان احساس بی‌حوصلگی، افسردگی یا عصبانیت کند. شما با محبت کردن، نوازش و در آغوش کشیدن می‌توانید به آرام‌تر شدن آن‌ها کمک کنید. خریدن وسایل بهداشتی موردنیاز زنان در این دوره، آشپزی، انجام بخشی از وظایف زنان که قادر به انجامش نیستند و دعوت کردن آن‌ها به رستوران یا به گردش رفتن می‌تواند در بهبودی حال زنان در دوران پریود موثر باشد.
- درک کردن زنان در دوران قاعدگی قدم بعدی است. اگر همسر شما حوصله بیرون رفتن یا مهمان آمدن ندارد و می‌خواهد جلوی تلویزیون دراز بکشد و با پیژامه برنامه موردعلاقه‌‌اش را نگاه کند، او را درک کنید. اگر همسر شما در این دوران بیشتر عصبانی یا دلخور شده یا دچار افسردگی شد، با او همدردی کرده و شرایط روحی و جسمی او را درک کنید. سعی کنید در این دوران از دعوا و ناراحتی بپرهیزید.
- قدم آخر نیز این است که سعی کنید در این دوران با همسرتان همراهی کنید. او را برای قدم زدن و پیاده‌روی تشویق کنید و با او فعالیت‌های سبک ورزشی انجام دهید. حواستان باشد قرص‌ها و مکمل‌های موردنیاز در این دوران مصرف شوند و از تغذیه سالم همسرتان اطمینان حاصل کنید. سعی کنید او را از استرس و اضطراب دور نگه دارید و با ملایمت با او رفتار کنید.
سخن پایانی
افسردگی دوران قاعدگی یکی از اختلالات شایع در بین زنان است که می‌تواند به دلیل سندروم پی‌ام‌اس یا پی‌ام دی‌دی باشد. توجه به علائم قبل از شروع پریود و در حین آن می‌تواند به تشخیص صحیح افسردگی در دوران پریودی کمک کند. افسردگی در دوران قاعدگی قابل درمان است و می‌توان با رعایت سبک زندگی سالم یا مصرف دارو آن را کنترل کرد. در پایان درک و همدردی افراد در این دوران می‌تواند به شخص مبتلا کمک بسیاری کند و بهبودی او را تسریع کنید.
شاید از این موارد هم خوشتان بیاید
- مواد غذایی مفید در دوران قاعدگی چیست + لیست غذاها رژیم غذایی
- خونریزی شدید قاعدگی - اگر خونریزی قاعدگی زیاد باشد چه کنیم سلامت جنسی
- قاعدگی نامنظم چیست و چرا رخ می‌دهد؟ سلامت جنسی
- بهداشت زنان در دوران قاعدگی - بررسی نکات بهداشتی در دوران قاعدگی سلامت جنسی
- زنان سحرخیز کمتر دچار افسردگی می‌شوند؟ تازههای پزشکی
نظرات کاربران