۱۰ دلیل استپ وزن در رژیم کتوژنیک + راهحلها
زمان خواندن ۱۴ دقیقه شنبه ۰۴ مرداد ۱۳۹۹ ۱۴:۳۰
رژیم غذایی کتوژنیک رژیمی است که بر مبنای مصرف کم کربوهیدرات و در عوض مصرف بیشتر چربی و پروتئین استوار است. در حال حاضر کتوژنیک از محبوبترین رژیمهای غذایی در جهان محسوب میشود. در روند عمل به این رژیم پدیدهای به نام استپ وزن در رژیم کتوژنیک رخ میدهد که در این حالت تغییری در وزن فرد رخ نداده و یک چرخه ثابت ایجاد میشود. سابقه رژیم غذایی، نوع متابولیسم، مقدار وزنی که باید از دست بدهید، حفظ توده عضلانی و استخوانی، درصد چربی بدن، میزان مقاومت به انسولین و مشکلات هورمونی از عوامل موثر در استپ وزن در رژیم کتوژنیک هستند که در ادامه درباره هر یک مفصل صحبت خواهیم کرد.
فهرست مطالب
عوامل استپ وزن در رژیم کتوژنیک
یکی از انواع رژیمهای غذایی برای لاغری، رژیم کتوژنیک است که بر مصرف بر غذاهایی با چربیهای سالم بالا، مقدار کافی پروتئین و کربوهیدراتهای بسیار اندک تمرکز دارد. در مطلب دیگری از وبسایت سبک زندگی، در مورد چیستی رژیم کتوژنیک به طور مفصل نوشتهایم. در ادامه قصد داریم درباره علل استپ وزنی در رژیک کتوژنیک برایتان بگوییم.
-
نرسیدن به وضعیت کتوزیس: فرد در رژیم کتوژنیک باید تلاش کند تنها ۵ تا ۱۰ درصد از کالری روزانهاش از کربوهیدراتها تامین شود، این مقدار معادل ۲۰ تا ۵۰ گرم کربوهیدرات در روز است. اگر بدن وارد فاز کتوزیس نشود، کاهش وزن نیز رخ نخواهد داد.
-
کربوهیدرات زیادی مصرف میکنید: رژیم کتوژنیک بر مبنای مفهومی به نام کتوزیس بنا شده است. کتوزیس یک حالت متابولیکی است که در آن بدن شما به جای گلوکز از چربی برای تولید انرژی استفاده میکند. برای رسیدن به این حالت باید میزان مصرف کربوهیدرات به شدت کاهش یابد. در واقع فقط ۵ درصد از کالری بدن شما باید از کربوهیدرات تامین شود، در صورتی که در اغلب رژیمهای غذایی ۴۵ تا ۶۵ درصد انرژی بدن از کربوهیدرات تامین میشود.
-
غذای مغذی نمیخورید: مهم نیست نوع رژیم غذایی شما چیست، کلید کاهش وزن به صورت طبیعی و درست مصرف غذاهای کامل و مغذی است. مصرف غذاهای فرآوری شده و فاقد مواد مغذی هر چند که به لحاظ داشتن کربوهیدرات اصول رژیم را نیز رعایت کنند موجب استپ وزن در رژیم کتوژنیک خواهد شد. اینگونه غذاها حجم زیادی کالری را به طور ناگهانی وارد بدن شما میکنند.
-
مصرف بیش از حد کالری: هنگام کاهش وزن مهم است که مصرف کالری خود را کنترل کرده و کاهش دهید. در هنگام پیروی از رژیم کتوژنیک اگر کالری خود را کنترل نکنید بعید است که وزن شما شروع به کاهش کند. خوردن وعدههای بزرگ غذایی و میان وعدههای پر کالری هر چند که کم کربوهیدرات باشند مشکل آفرین خواهند بود.
-
مشکلات پزشکی: اگر تمام اصول را رعایت میکنید اما همچنان دچار استپ وزن در رژیم کتوژنیک هستید ممکن است دچار بیماری یا مانع پزشکی هستید که جلوی کاهش وزن شما را میگیرد. کم کاری تیروئید، تخمدان پلی کیستیک، سندرم کوشینگ، افسردگی و سطح بالای انسولین از موارد پزشکی هستند که باعث افزایش وزن در شرایط عادی شده و جلوی کاهش وزن هنگام رژیم را میگیرند. مشکلات یاد شده با معاینه پزشک و از طریق آزمایش قابل تشخیص است. اگر دچار هر یک بیماریهای یاد شده هستید ناامید نشوید چرا که با مدیریت و مصرف داروهای درست میتوانید روند رژیم و کاهش وزن خود را ادامه دهید.
- انتظارات غیر واقعی: این موضوع که هنگام عمل به یک رژیم غذایی به دنبال تغییرات و نتایج سریع باشید، طبیعی است، اما باید بدانید که تغییر وزن در افراد با یکدیگر متفاوت است. درست است که اگر به اصول رژیم کتوژنیک عمل کنید وزنتان کاهش مییابد، اما سرعت از دست دادن وزن ممکن است آنطور که انتظار دارید نباشد. اغلب متخصص بر این باورند که از دست دادن یک تا یک و نیم کیلوگرم در هفته آرمانیترین حالت ممکن است.
- میان وعده: خوردن میانوعدههای سالم روشی موثر برای جلوگیری از گرسنگی بین وعدههای غذایی است. با این حال مصرف بیش از حد میان وعدههای کم کربوهیدرات و پر کالری مثل آجیل، کره مغزها مثل بادامزمینی و پنیرهای پر چرب میتواند موجب استپ وزن در رژیم کتوژنیک شود. اگرچه مصرف این میان وعدهها در حد متوسط خوب و مفید است، اما اگر بیش از یکبار در روز میان وعده مصرف میکنید، بهتر است به سراغ گزینههای کم کالریتر بروید.
-
دریافت میزان زیاد پروتئین: خیلی از رژیمهای کمکربوهیدرات امکان مصرف پروتئین را بالا میبرند، اما این میتواند یکی از دلایل استپ وزن در رژیم کتوژنیک باشد. بعضی افراد به اشتباه گمان میکنند رژیم با کربوهیدرات کم و پروتئین بالا، همان رژیم کتوژنیک است. در حالی که، با این اتفاق بدن کمتر وارد وضعیت کتوزیس میشود، چرا که بدن میتواند پروتئینهای اضافی را به آمینواسید تجزیه و آنها را به انواع قند تبدیل کند. در رژیم کتوژنیک عمده کالری فرد از چربی دریافت میشود، که این مقدار باید حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد از کالری دریافتیاش باشد. جذب چربی فضای کمی برای پروتئین باقی میگذارد. اگر پروتئین بیش از ۳۵ درصد رژیم غذایی را تشکیل دهد، احتمال این که فرد وارد وضعیت کتوزیس شود، کم است.
- استرس و بیخوابی: تحقیقات نشان میدهد استرس مزمن و کمخوابی موجب استپ وزن در رژیم کتوژنیک میشود. افزایش سطح هورمون کورتیزول که به عنوان هورمون استرس شناخته میشود جلوی کاهش وزن و از بین رفتن چربی را میگیرد. کمبود خواب بر روی هورمونهای تنظیم کننده گرسنگی مانند لپتین و گرلین تاثیر منفی میگذارد و باعث افزایش اشتها میشود.
- نداشتن فعالیت بدنی کافی: گنجاندن فعالیت بدنی بیشتر در هنگام تلاش برای کاهش وزن در رژیم کتوژنیک امری حیاتی است. ورزش موجب سوزاندن کالری بیشتر شده و جلوی از بین رفتن توده عضلانی ناشی از رژیم را میگیرد. همچنین ورزش یک روش موثر برای از بین بردن استرس و اضطراب و تنظیم خواب است.
توصیههایی برای خروج از چرخه استپ وزن در رژیم کتوژنیک
آیا از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات یا کتوژنیک پیروی میکنید، اما نتایج مورد انتظاری نمیبینید؟ آیا در وزن مشخص استپ کردهاید؟ آیا معتقد هستید هنوز وزن برای از دست دادن دارید اما این اتفاق نمیافتد؟
قطعا اینکه مشاهده میکنید اطرافیان شما با پیروی از یک رژیم مشابه در حال کاهش وزن هستند، اما شما نه، اتفاقی ناامید کننده است. ممکن است تعجب کنید و دائما از خود بپرسید که آیا جایی از مسیر را اشتباه رفتهاید؟ آیا برنامه غذایی شما اشتباه است و هزاران سوال دیگر.
ما در این مقاله سعی میکنیم به سوالات شما پاسخ داده و راهنمایی از اینکه استپ وزنی واقعی چیست، کاهش وزن چگونه صورت میگیرد و اشکال واقعی رژیم شما در چیست را ارائه دهیم.
- آیا واقعا دچار استپ وزنی شدهاید؟
قبل از اینکه به توضیح این موضوع بپردازیم باید چند سوال از خود بپرسید. چه مدت است که کاهش وزن شما با توقف رو به رو شده است؟ آیا در این مدت واقعا به رژیم غذایی خود پایبند بودهاید؟
دلیل اینکه دربارهی زمان صحبت کردیم این است که اگر هر روز روی ترازو میروید و تغییرات وزنی خود را نگاه کرده و احساس پیشرفت نمیکنید باید بدانید که در اشتباه هستید. معمولا در رژیمهای غذایی بازه تغییرات سه ماهه در نظر گرفته میشود. پس تغییر نکردن وزن امروز نسبت به دیروز معیار درستی برای استپ وزن در رژیم کتوژنیک نیست. وزن بدن مطابق با یک الگو مشخص بالا یا پایین نمیرود و باید میانگین زمانی برای آن در نظر گرفته شود.
برای سنجش وزن خود یک شرایط روتین تعیین کنید. در ساعت خاصی از روز و پس از وعده مشخصی که همیشه مقدار ثابت دارد، با پوشیدن مقدار لباس همیشگی و در شرایط عمومی خود را وزن کنید. سعی کنید هفتهای یکبار خود را وزن کنید، نه کمتر و نه بیشتر. با ثبت تغییرات وزن در بلند مدت میتوانید تغییرات آن را اندازه گرفته و به این موضوع پی ببرید که آیا واقعا دچار استپ وزن در رژیم کتوژنیک شدهاید یا خیر.
- کیفیت به جای کمیت
درست است که اضافه وزن و چاقی بر سلامت شما تاثیر گذار است، اما این عدد به هیچ وجه نشان دهنده سلامت شما نیست. به جای تمرکز بر یک عدد تغییرات در نشانگرهای سلامتی را دنبال کنید. به عنوان مثال ببینید که آیا سایز لباسهایتان تغییری کرده، کمتر گرسنه میشوید و یا پارامترهای آزمایش خون مثل قند، چربی و فشار خون در حالت طبیعی قرار دارد یا خیر.
اینها نشانههایی هستند که یک رژیم کتوژنیک درست باید باعث تحقق آنها شود، اما معمولا از طرف افراد جدی گرفته نشده و فقط بر روی عدد وزن خود تمرکز میکند.
برخی از بهبودهای یاد شده توسط یک آزمایش خاص قابل اندازهگیری نیستند، اما از رژیم کم کربوهیدرات یا کتوژنیکی که به درستی اجرا شود انتظار میرود اثرات زیر را بر جای بگذارد:
- تغییرات پوستی مثل از بین رفتن جوش و آکنه
- انرژی و استقامت بیشتر در طول روز
- کاهش میزان گرسنگی
- بهبود سلامت روان
- بهبود سندروم روده تحریک پذیر
- کاهش دردهای مزمن بخصوص درد مفاصل
فارغ از تغییرات عددی چشمگیر در وزن، با مشاهده بهبود در موارد یاد شده میتوانید به این موضوع پی ببرید که رژیم غذایی که به آن عمل میکنید برای شما مناسب است یا خیر.
- بدن چگونه وزن کم میکند؟
زمانی که رژیم میگیرید، میخواهید چربیهای اضافه بدن و نه عضلات و استخوانها از بین بروند. باید بدانید در بسیاری از رژیمهای غذایی که عمدا میزان کالری ورودی به بدن را محدود میکنند، به همراه کاهش وزن و چربی، بخشی از عضلات و تراکم استخوانی را نیز کاهش میدهند.
در حقیقت هرچه میزان کالری وارد شده به بدن را محدود کنید عضلات و توده استخوانی بیشتری از دست خواهید داد. این نوع کاهش وزن همزمان با افزایش سن میتواند سلامتی را تهدید کند. تحقیقات نشان داده رژیمهای غذایی که محدودیت شدید کالری دارند در دراز مدت بر میزان کاهش وزن تاثیر گذاشته و باعث کاهش میزان آن خواهند شد. در این حالت بدن با ثابت نگه داشتن وزن و توده چربی سعی در دفاع از وضعیت خود دارد. نتیجه این فرآیند این است که شما برای حفظ روند کاهش وزن خود به کالری بسیار کمتری نسبت به شخصی در همان وزن که چاق نبوده، احتیاج خواهید داشت.
بنابراین چگونه میتوان چربی بدن را سوزاند بدون آنکه توده عضلانی و تراکم استخوانی از بین رود؟ پاسخ این سوال در دو مورد زیر است:
- انسولین کم: انسولین کلیدی است که درب مخازن چربی را قفل کرده و استفاده از چربی به عنوان منبع سوخت را متوقف میکند. سطح انسولین خون باید کم باشد تا بتوان به این ذخایر چربی دسترسی پیدا کرد.
- کمبود انرژی: زمانی بدن به استفاده از ذخایر چربی روی میآورد که میزان کالری مصرفی شما بیشتر از دریافتی باشد.
درست است که گفتیم نباید بر اعداد حساس بود و دائما کالری مصرفی را شمارش کرد، اما به این معنی نیست که کالری اضافی را حساب نکنیم. اگر تمام انرژی مورد نیاز خود را از غذا دریافت میکنید، بعید است که بدن اقدام به سوزاندن چربی برای تولید انرژی کند. شاید اینطور به نظر برسد که باز هم درباره همان رژیمهای غذایی کم کالری صحبت میکنیم؛ خیر. اینگونه رژیمها بر این امر تاکید دارند که کالری دریافتی از تمام غذاها مشابه است، در صورتی که رژیم کتوژنیک معتقد است غذاهای مختلف حتی با میزان مشابهای کالری اثرات متفاوتی با هم دارند.
غذاهای حاوی کربوهیدرات باعث افزایش قند خون و انسولین خواهند شد که چربی را در بدن ذخیره میکنند. در مقابل غذاهای کم کربوهیدرات و غنی از مواد مغذی به شما کمک میکنند ساعتها احساس سیری کنید و همچنین انسولین را پایین نگه دارید. با راعاین این نوع رژیم، مواد مغذی بدن را تامین کرده و بدون احساس گرسنگی میزان غذا مصرفی را کاهش دهید و از ذخایر چربی استفاده کنید.
در رژیم کتوژنیک کمتر احساس گرسنگی میکنید و میل شما به غذاهای دارای کربوهیدرات کاهش مییابد. این موضوع باعث میشود با قطع میان وعدهها و وعدههای اصلی کوچکتر دچار کمبود انرژی شده و سطح انسولین نیز پایین نگه داشته شود.
حال که نحوه کاهش وزن بدن را دانستید، ذکر این نکته مهم است که بدانید اثر رژیم کتوژنیک در بدن همه به این صورت نیست و ممکن است عدهای با پدیده استپ وزن در رژیم کتوژنیک مواجه شوند. در این حالت شما با تحقیق و مشاوره برای خروج از این حالت نیاز به استراتژیهای دیگری خواهید داشت.
- زمانی که دیگر رژیم کتوژنیک به تنهایی کافی نیست
برخی شرایط باعث میشود رژیم کتوژنیک برای کاهش وزن در کوتاه مدت موثر نباشد. در این حالت باید دست به اقدامات دیگری بزنید که به شما خواهیم گفت:
- مشکلات گرسنگی: بسیاری از افراد کاهش میزان گرسنگی، ولع غذا و همچنین احساس سیری که بقیه افراد در رژیم کتوژنیک به آن میرسند را تجربه نمیکنند. یکی از دلایل اصلی این حالت این است که بدن شما هنوز عادت نکرده تا چربی را به جای کربوهیدرات برای تولید انرژی مصرف کند. دلیل دیگر این است که به خوبی بدن خود و رفتار آن را نمیشناسید. یعنی برایتان مشکل است که دقیقا بدانید چه وقت باید غذا بخورید و چه وقت باید از آن دست بکشید.
- غذا خوردن احساسی: برخی افراد به دلایلی غیر از گرسنگی مثل افسردگی، استرس و یا حتی سر رفتن حوصله به غذا خوردن روی میآورند. باید به مرور زمان سیگنالهای بدن خود را بشناسید تا بتوانید زمانی که واقعا گرسنه نیستید جلوی خود را بگیرید.
- مشکلات انسولین: برخی از افراد به دلایلی که هنوز مشخص نیست کاهش سطح انسولین خود را احساس نمیکنند. این اتفاق ممکن است به دلیل ترشح بیش از حد انسولین، مقاومت بدن به آن و یا مسائل دیگری باشد. اگر جز این دسته از افراد هستید باید به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز دارو مصرف کنید.
- مشکلات متابولیسم آهسته: متابولیسم افرادی که سالیان زیادی را در رژیمهای غذایی سپری کردهاند شروع به آهسته شدن میکند. اگر دچار این حالت شوید بدن شما با سطح انرژی بسیار کم سازگار شده است. گاهی اوقات از دست دادن توده عضلانی ناشی از سالها رژیم بدون دریافت پروتئین کافی است. نتیجه اتفاقات بیان شده این است که نیاز بدن به کالری اینقدر کم شده که ایجاد حالت کمبود انرژی حتی با رژیم کتوژنیک نیز به چالش کشیده خواهد شد. یکی از راهحل های موثر در حل این مشکل ورزش و عضله سازی است که به تقویت متابولیسم کمک میکند.
- هورمونها: مشکلات هورمونی قادر هستند تا بر سوخت و ساز بدن و توانایی مصرف انرژی تاثیر گذار باشند. به عنوان مثال تغییرات هورمونی در دوران یائسگی به ویژه کاهش سطح استروژن سوخت و ساز بدن را کاهش داده، توده عضلانی را از بین برده و به افزایش چربی و ذخیره آن در ناحیه شکم منجر میشود. در خانمها سندروم تخمدان پلی کیستیک با ایجاد اختلالات هورمونی منجر به بروز مقاومت به انسولین میشود.
- داروها: از عوارض جانبی برخی از داروها که برای بیماریها تجویز میشود افزایش وزن است. داروهای دیابت مانند انسولین و سولفونیل اوره، داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون بالا مانند مسدود کنندههای بتا، قرصهای پیشگیری از بارداری، داروهای صرع و سرطان از این نوع هستند. از پزشک خود بپرسید آیا روش و یا داروی جایگزینی وجود دارد که موجب چاقی شما نشود.
موارد گفته شده این معنا را ندارد که رژیم کتوژنیک برای شما مناسب نیست، بلکه اگر دچار استپ وزن در رژیم کتوژنیک شدهاید ممکن است به یکی از دلایل بالا باشد و در این حالت شما باید راههای مکمل را امتحان کنید.
خروج از مرحله ثبات وزنی در رژیم کتوژنیک
در این بخش یک مرور سریع بر روشهای خروج از استپ وزن در رژیم کتوژنیک خواهیم داشت.
- مراقب کربوهیدرات باشید: کربوهیدراتهای پنهان در غذاهایی مانند سوسیس، غذاهای آماده، سسها و دسرها وجود دارند و باید مراقب مصرف آنها باشید. قبل از خرید این محصولات به برچسب روی آنها دقت کنید. همچنین برخی از میوهها و سبزیجات هم ممکن است دارای کربوهیدرات باشند پس مراقب حجم مصرف آنها باشید. اگر به خوردن نان علاقه دارید، اما نمیتوانید نانهای موجود در بازار و نانواییها را مصرف کنید، با خواندن طرز تهیه نان کتوژنیک در وبسایت سبک زندگی، خودتان نان بپزید.
- لبنیات و آجیل: اگرچه لبنیات پرچرب و آجیلها در رژیم کتوژنیک مجاز هستند، اما مصرف مقدار زیاد آنها موجب استپ وزن در رژیم کتوژنیک و کاهش پیشرفت میشود.
- میان وعده را مدیریت کنید: میل دائمی به خوردن در بین وعدههای اصلی نشان دهنده این است که پروتئین یا انرژی کافی در وعدههای اصلی تامین نشده است. وعدههای غذایی کم کربوهیدرات باید به گونهای باشد تا بتوانید ۴ الی ۵ ساعت را بدون حس گرسنگی سر کنید. اگر به حالت گفته شده دست نیافتید بر میزان پروتئین و چربی وعدههای غذایی خود بیافزایید. همچنین میتوانید از میان وعدههای کم کربوهیدرات نیز استفاده نمایید.
- پروتئین: مصرف پروتئین اگر به میزان کافی باشد احساس گرسنگی و میل به مصرف میان وعده از بین خواهد رفت. همچنین پروتئین به حفظ توده عضلانی در طول رژیم کمک میکند.
- چربی: مصرف چربی نیز باید به اندازه کافی و به شیوه درست باشد. یکی از دلایلی که باعث میشود در رژیم کتوژنیک سیر بمانید این است که در آن مصرف به اندازه چربی لحاظ شده است. اگر دچار استپ وزن در رژیم کتوژنیک شدهاید، ممکن است بیش از حد نیاز چربی مصرف میکنید. پس مراقب این مورد باشید. مصرف کره حیوانی، خامه، روغن تری گلیسرید، و پنیر پر چرب را کاهش دهید. اگر در میان وعدههای غذایی احساس گرسنگی کردید در وعده بعدی ترکیبی از چربی و پروتئین را به غذای خود اضافه کنید. با خواندن این مطلب، بهترین و بدترین انواع چربی در رژیم کتوژنیک را بشناسید.
- شیرینیجات: هر چیزی که شیرین باشد جدا از اینکه دارای کربوهیدرات است یا نه میتواند اشتها را باز کند. دسرها، کیک، کلوچه و نانهای شیرین اغلب دارای مواد مغذی کمی هستند که با داشتن شاخص گلیسمی بالا، شما را به سمت پرخوری سوق میدهند.
- ورزش کردن: ورزش کردن حتی اگر یک پیادهروی ساده باشد، میتواند سلامت شما را بهبود بخشیده و باعث شود بدن کالری بیشتری بسوزاند. تمرینات هوازی راهی آسان برای تناسب اندام هستند. تمرینات مقاومتی مثل وزنه زدن برای عضله سازی مفید هستند. زمان ورزش خود را قبل از اولین وعده غذایی روز و یا قبل از شام تنظیم کنید چرا که انسولین در حد پایینی است و بدن از ذخایر چربی استفاده خواهد کرد.
- به استرس و خواب توجه کنید: غذا تنها چیزی نیست که در استپ وزن در رژیم کتوژنیک موثر است. استرس مزمن و خواب کم با افزایش سطح کورتیزل میل به مصرف کربوهیدرات را افزایش داده، گرسنگی را تشدید کرده و باعث چاقی شکمی میشود. عوامل استرسزا را از بین برده و در جهت یک برنامه منظم برای خواب خود گام بردارید. از مصرف محرکهایی همچون کافئین پرهیز کنید. چرا که هم ساعت خواب را به هم ریخته و هم ایجاد استرس و اضطراب میکنید.
سخن پایانی
استپ وزن در رژیم کتوژنیک بخشی از فرآیند عمل به این رژیم است. زمانی که وارد این چرخه میشوید بدون ناامید شدن و رها کردن رژیم، سعی در برداشتن موانع و عوامل کاهش وزن خود داشته باشید. پیروی از نکات گفته شده حتی اگر دچار مشکلات هورمونی و متابولیسمی باشید، میتواند به خروج از استپ وزن در رژیم کتوژنیک و شروع دوباره کاهش وزن کمک نماید.
نظرات کاربران