بوی بد دهان مشکلی است که می‌تواند برای خود شخص و اطرافیان او را آزاردهنده باشد. چنین مشکلی  در موقعیت‌های اجتماعی و هنگام صحبت با دیگران باعث خجالت یا اضطراب می‌شود. بوی ناخوشایند دلایل متفاوتی دارد؛ از تغذیه گرفته تا مشکلات سلامتی می‌توانند دلیل بوی بد دهان باشند. در این مطلب از مجله سبک زندگی قصد داریم علت بوی بد دهان و راه‌های خوشبو کردن دهان را به طور کامل بررسی کنیم.

علت بوی بد دهان چیست

بوی دهان می‌تواند نتیجه مشکلات بهداشتی دهان و دندان، تغذیه و یا مشکلات گوارشی باشد. چند دلیل رایج آن را در ادامه بخوانید.

• غذا

تجزیه ذرات غذای باقی‌مانده در فضای بین دندان‌ها و لثه باعث افزایش باکتری‌های دهانی و ایجاد بوی بد در دهان می‌شود. برخی مواد غذایی مانند پیاز، سیر و ادویه‌ها نیز حاوی ترکیباتی هستند که پس از هضم وارد جریان خون شده و با ورود به ریه، تنفس را بد بو می‌کنند.

• دخانیات

استعمال سیگار و دیگر محصولات تنباکو از جمله تنباکوی جویدنی به خودی خود باعث بوی بد دهان می‌شود. از طرفی مصرف این محصولات سلامت دندان‌ها و لثه را به خطر انداخته و از آن راه نیز ممکن است دهان را بدبو کنند. 

• خشکی دهان

ترشح بزاق نقش مهمی در پاکسازی محیط دهان دارد و عوامل ایجاد کننده بو را از بین می‌برد. خشکی دهان به صورت طبیعی هنگام خواب اتفاق میفتد و به همین دلیل پس از بیدار شدن، نفس بد بو را تجربه می‌کنیم. خوابیدن با دهان باز این موضوع را تشدید می‌کند. خشکی مزمن دهان ممکن است بر اثر مشکلات غدد بزاقی یا بیماری‌های دیگر باشد.

• بهداشت ضعیف دهان

 در صورتی که بهداشت دهان به درستی رعایت نشود، لایه‌ای نازک و چسبنده از باکتری‌ها روی سطح دندان تشکیل می‌شود که به آن پلاک می‌گویند. این باکتری‌ها از عوامل بوی بد دهان هستند. زبان نیز مکان مناسبی برای تجمع باکتری‌های ایجاد کننده بوی نامطبوع است. دندان‌های مصنوعی نیز از مواردی هستند که باید به خوبی تمیز شوند وگرنه غذا و باکتری در آنها جمع می‌شود.

• عفونت

مشکلات لثه، زخم‌های دهانی که ممکن است پس از جراحی دندان‌ها ایجاد شوند و همچنین پوسیدگی دندان‌ها از موارد وجود عفونت در دهان محسوب می‌شوند و دهان را بد بو می‌کنند.

• داروها

مصرف برخی داروها باعث کاهش ترشح بزاق شده و به صورت غیر مستقیم باعث بوی بد دهان می‌شود. بعضی دیگر نیز در بدن تجزیه می‌شوند و ترکیبات حاصل از آنها روی تنفس تاثیرگذار است.

• بیماری‌ها دهان، گلو و بینی

عفونت یا التهاب مزمن در سینوس‌ها، بینی و گلو که می‌تواند به ترشحات پشت حلقی نیز منجر شود، باعث بوی بد دهان می‌شوند. همچنین اگر احساس بوی بد در ته گلو دارید، ممکن است سنگ لوزه داشته باشید.

• علل دیگر

برخی سرطان‌ها یا مشکلات متابولیک مانند رفلاکس معده نیز می‌توانند دلیل نفس بدبو باشند. بوی بد دهان در کودکان خردسال ممکن است ناشی از وجود جسم خارجی (مانند تکه‌ای غذا) در سوراخ بینی آنها باشد.

برای خوشبو کردن دهان چه باید کرد

همانطور که گفته شد اکثر دلایل نفس بد بو به دهان مربوط هستند و با رعایت بهداشت دهان و برخی نکات دیگر می‌توان از آنها پیشگیری کرد. درادامه ۱۱ راهکار برای رفع بوی بد و خوشبو کردن دهان را به شما خواهیم گفت. اما اگر بعد از رعایت این نکات همچنان بوی بد دهان شما را آزار می‌دهد بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید. دندان پزشک در صورت لزوم شما را به پزشک دیگری ارجاع می‌دهد تا دلیل اصلی بوی دهان را تشخیص دهد. 

• رژیم غذایی متعادل با کربوهیدرات کافی

غذای چرب در معده ترکیباتی به نام کتون ایجاد می‌کند که باقی ماندن و تخمیر آنها در معده بوی بدی تولید می‌کند. این بوی ناخوشایند از طریق مری به دهان برمی‌گردد. افزودن کربوهیدرات‌های سالم به رژیم غذایی به تعادل چربی‌ها کمک کرده و در رفع بوی بد دهان موثر است. هویج، کلم بروکلی و میوه‌های تازه از جمله این کربوهیدرات‌ها هستند.

• مصرف خوراکی‌های ترد و سالم

شاید شنیده باشید که خوردن سیب می‌تواند اثری شبیه به مسواک زدن در پاکسازی دهان داشته باشد.واقعیت این است که خوردن سبزیجات و میوه‌هایی با بافت ترد و کمی سفت، به خارج شدن ذرات غذا از لای دندان‌ها کمک می‌کند و به این ترتیب به خوشبو کردن دهان می‌انجامد. برای این کار می‌توانید سیب، هویج و کرفس را به عنوان میان‌وعده میل کنید.

• مصرف سبزیجات 

سبزیجات فضای دهان را قلیایی کرده و با محیط اسیدی که باعث بوی بد دهان می‌شود مبارزه می‌کنند.

• نوشیدن آب

نوشیدن آب میزان باکتری‌های دهانی را متعادل نگه می‌دارد و اثری شبیه به بزاق در خوشبو شدن دهان دارد. نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های ورزشی اغلب حاوی مقادیری اسید سیتریک هستند و بوی بد دهان را تشدید می‌کنند. بنابراین بهتر است به جای آنها آب بنوشید.

• تمیز کردن زبان

باکتری‌های دهان به جوانه‌های چشایی زبان می‌چسبند و ترکیباتی آزاد می‌کنند که از علت‌های بوی بد دهان است. با کشیدن مسواک یا پاک‌کننده‌های مخصوص زبان، آن را تمیز کنید تا علاوه بر خوشبو ماندن دهان، خطر ایجاد پلاک دندانی را هم کاهش داده باشید.

• نخ دندان و مسواک

بیشتر ما برای تمیز کردن دندان‌ها به مسواک زدن اکتفا می‌کنیم و کشیدن نخ دندان را یک مرحله اضافی می‌دانیم. این در حالی است نخ دندان به فضاهایی که از دسترس مسواک دورند، وارد شده و ذرات باقی مانده غذا را تمیز می‌کند. بنابراین برای پاکسازی دهان یک گام ضروری است و باید به صورت روزانه حداقل یکبار از آن استفاده کرد. 

• سلامت لثه

بیماری‌های لثه باعث بوی بد دهان می‌شوند. در این شرایط باکتری‌ها به صورت انبوه در قاعده دندان‌ها جمع می‌شوند و بوی بدی ایجاد می‌کنند. اگر به بیماری لثه مبتلا هستید ممکن است دندان‌پزشک به شما پیشنهاد دهد که نزد متخصص پریودنتیست (متخصص جراح لثه) بروید که در درمان بیماری‌های لثه تخصص دارد.

• دهانشویه بدون الکل

دهانشویه‌هایی که در ترکیبات خود الکل دارند، فضای دهان را خشک می‌کنند و ممکن است بر بوی بد دهان اثر منفی داشته باشند. برای خوشبو کردن دهان سراغ دهانشویه‌های بدون الکل که در ترکیب خود عنصر «روی» دارند بروید. می‌توانید با مخلوط کردن یک قاشق غذا‌خوری جوش شیرین ویک لیوان آب گرم، خودتان دهانشویه خانگی تهیه کنید.

• آدامس بدون قند

جویدن آدامس ترشح بزاق را تحریک کرده و با مرطوب نگهداشتن دهان به خوشبو شدن می‌کند. البته باید حتما انواع بدون قند آن را انتخاب کنید زیرا قند موجود در آدامس، ماده‌ای مغذی برای باکتری‌هاست و رشد آنها را افزایش می‌دهد. آدامس‌های حاوی زایلیتول بهترین انتخاب هستند، زیرا زایلیتول حاوی خواص آنتی‌باکتریال است. 

• مصرف نکردن دخانیات

کشیدن سیگار و مصرف دخانیات از چند طریق بر بوی بد دهان موثرند. علاوه بر بوی نامطبوع خود این مواد، نیکوتین موجود در سیگار رگ‌های خونی دهان را منقبض می‌کند و دود حاصل از آن فضای دهان را خشک می‌کند. این موارد در کنار هم دهان را بد بو کرده و سلامت لثه و دندان‌ها را به خطر می‌اندازند. بنابراین بهتر است از آنها دوری کنید.

• جرمیگری

پس از رعایت تمام نکات گفته شده لازم است برای داشتن دهانی خوشبو سالی دوبار به دندان‌‌پزشک مراجعه کرده و دندان‌های خود را پاکسازی کنید.

کلام آخر

بوی ناخوشایند دهان مشکلی است که هرکسی را درگیر می‌کند. این بو ممکن است در اثر مصرف بعضی مواد غذایی، عدم رعایت بهداشت دهان یا عارضه جانبی برخی بیماری‌ها باشد. برخی اقدامات ساده می‌توانند در رفع بوی بد و خوشبو شدن دهان موثر باشند و در غیر اینصورت برای پی بردن به دلیل بوی دهان باید به پزشک مراجعه کرد.