دندان عقل، یک دندان بزرگ است که در انتهای فک و دهان می‌روید. دندان عقل اغلب افراد در فاصله سنین 17 تا 25 سالگی رشد می‌کند. با این حال، ممکن است برای برخی افراد این اتفاق هرگز روی ندهد. برای همین شما مجبورید دندن عقل خود را بکشید یا به اصطلاح جراحی کنید. جراحی دندان عقل شاید چندان زمان نبرد، اما لازم است دوران نقاهت را کامل طی کنید. اگر قصد دارید دندان عقل خود را بکشید یا آن را جراحی کرده‌اید و منتظر پایان دوران نقاهت هستید، این مقاله به کارتان می‌‌آید.

آنچه می‌خوانید:

زمان مورد نیاز برای دستیابی به بهبودی کامل

روش سرعت بخشیدن به روند بهبودی جراحی

مراقبت‌های پس از جراحی دندان 

 نکاتی چند درباره مراقبت‌های خانگی پس از کشیدن دندان عقل

بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم

 دندان‌های عقل از چه جهت مشکل‌آفرین هستند

نکات قابل توجه پس از جراحی دندان عقل

 

گاهی اوقات، فضای فک به اندازه کافی بزرگ نیست و جای کافی برای رویش دندان عقل و قرارگیری آن در موقعیت مناسب وجود ندارد. در این هنگام، به احتمال زیاد تنها بخشی از این دندان از درون لثه پدیدار شده و قسمت کوچکی از آن بیرون می‌آید. در این صورت، آن را دندان تحت فشار یا عقب‌رفته می‌نامند. دندان‌های تحت فشار می‌توانند مشکلاتی از قبیل، درد یا عفونت را به همراه داشته باشند. طول مدت جراحی به عوامل مختلفی از جمله وضعیت خود دندان و دشوار بودن روند جراحی بستگی دارد.

 

زمان مورد نیاز برای دستیابی به بهبودی کامل پس از جراحی دندان عقل

پس از انجام عملیات جراحی، شماری از افراد ممکن است به بخیه نیاز داشته باشند. در این صورت، پس از گذشت یک هفته لازم است دوباره به پزشک معالج مراجعه کرده و اجازه دهند که بخیه‌ها برداشته شوند. در صورت بروز علائمی مانند کبودی، درد و تورم ممکن است دوره بهبود طولانی‌تر شود. روند بهبود به طور معمول به مراحل زیر تقسیم بندی می‌شود:

• ۲۴ ساعت نخست: ایجاد لخته
• دو تا سه روز نخست: بهبود ورم دهان و گونه
• پس از یک هفته: مراجعه به دندان‌پزشک و کشیدن بخیه‌ها
• پس از یک هفته تا ده روز: از بین رفتن درد و سختی ناحیه فک
• پس از دو هفته: بهبود کلیه عوارض از جمله کبودی احتمالی صورت

لازم است توجه داشته باشید که مدت زمان لازم برای حصول سلامت کامل در افراد گوناگون متفاوت است. در صورت خارج شدن لخته‌ها از زخم یا بروز آلودگی و ایجاد عفونت روند بهبود طولانی‌تر خواهد بود.

روش سرعت بخشیدن به روند بهبودی جراحی دندان عقل

محل جراحی همواره از لخته‌های خون پوشیده می‌شود. ایجاد لخته بخش مهمی از فرآیند بهبود است. دلیل این امر آن است که:

• ایجاد لخته مانع از خون‌ریزی بیش از اندازه می‌شود.
• لخته‌ها محافظ خوبی در برابر عفونت هستند.
• ایجاد لخته به رشد بافت جدید کمک می‌کند.
• لخته‌ها از بخش ‌های باز استخوانی محافظت می‌کنند.

با توجه به آن چه گفته شد، مراقبت از محل جراحی و جلوگیری از خارج شدن لخته‌های خون به ویژه در ۲۴ ساعت نخست پس از جراحی بسیار حایز اهمیت است. در این مدت باید از انجام موارد زیر اجتناب کنید:

• مسواک زدن
• شست‌وشوی دهان
• استفاده از نوشیدنی‌های گرم
• خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن دارند.

به علاوه، لازم است حداقل در ۲۴ ساعت اولیه پس از جراحی دندان از نوشیدن مایعات به وسیله نی، سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل خودداری کنید. پس از گذشت ۲۴ ساعت، بهتر است دهان خود را با کمک مایع مخصوص ضدعفونی دهان به آرامی شست‌وشو دهید.

مراقبت‌های پس از جراحی دندان 

برای آشنایی با روش‌های مراقبت و رسیدگی‌های لازم پس از جراحی دندان، ابتدا لازم است با پزشک معالج خود مشورت کنید. پزشک شما اطلاعات کامل در زمینه داروهای مجاز و طریقه مصرف آن‌ها را در اختیار شما خواهد گذاشت. ممکن است توصیه شود که یک قطعه گاز استریل را در محل جراحی قرار داده و به مدت سی دقیقه به‌آرامی گاز بگیرید.

به علاوه، دندانپزشک معالج یا جراح شما به احتمال زیاد پیشنهاد خواهد کرد که در ساعات ابتدایی پس از جراحی، از کمپرس سرد و بسته‌های یخ استفاده کنید. امروزه، بسته‌های یخ یا همان آیس پک (Ice Pack) در کلیه داروخانه‌ها موجود بوده و در دسترس مراجعان قرار دارند.

برای دریافت بهترین نتیجه ممکن، لازم است آیس پک را به تناوب، برای مدت ۱۵ دقیقه بر روی صورت، یعنی در ناحیه خارجی محل جراحی قرار داده و سپس ۱۵ دقیقه استراحت دهید. این عمل را چندین بار تکرار کنید. انجام این کار به کاهش درد و تورم ناشی از کشیدن دندان عقل کمک خواهد کرد.

در صورتی‌که جراحی دندان را تحت بیهوشی کامل و در بیمارستان انجام داده باشید، لازم است برای مدت دو روز از رانندگی خودداری کنید. در صورت امکان، بهتر است این مدت را از محل تحصیل یا کار خود نیز مرخصی بگیرید.

استفاده از داروهای مسکن از قبیل، ایبوپروفن هم در کاهش درد موثر خواهد بود. داروهای مسکن در کلیه داروخانه‌ها به سادگی در دسترس مراجعان قرار دارند.

 نکاتی چند درباره مراقبت‌های خانگی پس از کشیدن دندان عقل

در حین بهبودی، لازم است محل زخم پیوسته پاکیزه نگه داشته شود. نیاز طبیعی بشر به خوردن و نوشیدن موجب می‌شود که همواره مواد خوراکی به محفظه دهان داخل شوند. به این ترتیب، محل جراحی به طور مداوم در معرض آلودگی به وسیله این مواد قرار دارد. از طرف دیگر، احتمال دارد که قطعات خوراکی در محل زخم گیر کرده و موجب عفونت شوند. برای جلوگیری از این امر، بهتر است:

• پس از سپری شدن ۲۴ ساعت نخست، دهان خود را با مواد ضدعفونی کننده مخصوص یا با استفاده از آب ولرم و اندکی نمک به خوبی شست‌وشو دهید. انجام این کار به تسکین و التیام لثه‌ها کمک خواهد کرد.
• هنگام خواب، بهتر است با قرار دادن یک یا دو بالش اضافی، سر خود را بالا نگه دارید.
• انجام عمل جراحی و بیرون کشیدن دندان عقل در برخی افراد علاوه بر درد با احساس خستگی همراه خواهد بود. به همین دلیل، بهتر است تا چند روز از انجام حرکات ورزشی خودداری کنید.

بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم

خوردن غذاهای نرم یا مایعات از آسیب‌دیدگی بیشتر محل زخم جلوگیری خواهد کرد. چند نمونه از خوراکی‌های مناسب عبارتند از:

• سوپ
• ژله
• نودل نرم
• تخم مرغ
• پوره موز

توجه داشته باشید که در فاصله چند روز پس از انجام جراحی دندان، لازم است از خوردن غذاهای جویدنی یا استفاده از آبنبات و آدامس اجتناب کنید. این قبیل خوراکی‌ها ممکن است در زخم‌ها و نواحی آسیب دیده گیر کرده و علاوه بر ایجاد درد، روند ترمیم را با کُندی مواجه کنند. خوردن انواع غذاها یا هر گونه اغذیه سخت و تُرد دیگری از قبیل، چیپس، بیسکویت، چوب شور، آجیل و خشکبار و همچنین، غذاهای گرم و تند به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

در صورتی‌که تنها یک دندان عقل را خارج کرده و فقط یک طرف فک شما جراحت دارد، پس از گذشت ۲۴ ساعت می‌توانید با سمت دیگر دهان خود کار جویدن را از سر بگیرید.

 دندان‌های عقل از چه جهت مشکل‌آفرین هستند

همان‌طور که اطلاع دارید، دندان‌های عقل در بزرگسالی می‌رویند. این زمانی است که کلیه دندان‌ها رشد کرده و در محل خود مستقر شده‌اند. یعنی، در این زمان به طور معمول، دیگر جایی برای روییدن چهار دندان بزرگ اضافی وجود ندارد.

بیرون آمدن بخشی از دندان عقل فضای مناسبی برای تجمع قطعات غذا در شکاف ایجاد شده میان لثه را فراهم می‌کند. به علاوه، محل قرارگیری دندان عقل، رسیدگی، مراقبت و تمیز کردن آن را با دشواری‌هایی همراه می‌کند. مجموع این عوامل شرایط لازم برای بروز عفونت یا پوسیدگی دندان را مهیا می‌سازند.

از طرف دیگر، رشد تمام و کمال دندان عقل هم می‌تواند مشکلاتی را در پی داشته باشد. به عنوان مثال، رشد زاویه‌دار دندان عقل ممکن است باعث بروز صدمات و جراحاتی در بخش داخلی دهان و لثه شود. به علاوه، رویش دندان عقل می‌تواند به سایر دندان‌ها فشار آورده و ایجاد درد و ناراحتی را در پی داشته باشد.

مراجعه مرتب به مطب دندانپزشک به شما کمک خواهد کرد تا از مراحل رشد و نمو دندان‌های عقل و وضعیت سلامت سایر دندان‌ها اطمینان یابید.

نکات قابل توجه پس از جراحی دندان عقل

انجام مراقبت‌های لازم و رسیدگی مناسب پس از جراحی دندان موجب خواهد شد تا روند بهبودی حدود دو هفته به طول انجامد. گاهی اوقات، ممکن است محل جراحی دچار عفونت شده و فرد به استفاده از آنتی‌بیوتیک نیاز پیدا کند. مواردی از قبیل، درد، تورم، سفید یا زرد شدن نواحی اطراف زخم و تب از جمله علائمی هستند که از بروز عفونت خبر می‌دهند.

بروز عارضه‌ای به نام حفره خشک، اگر چه به ندرت اتفاق می‌افتد، از دیگر خطراتی است که پس از انجام جراحی دندان سلامت افراد را تهدید می‌کند. این امر به واسطه ایجاد نشدن لخته یا جدا شدن آن از محل زخم روی می‌دهد. عارضه حفره خشک با درد بسیار شدیدی همراه است. در این صورت، لازم است بی‌درنگ به پزشک مراجعه کنید تا محل زخم را پانسمان کند. در صورت مشاهده نشانه‌هایی همچون، درد شدید، خون‌ریزی مداوم، تب و موارد غیر منتظره این چنینی، لازم است به پزشک معالج مراجعه کرده و با او مشورت کنید.