بخش اعظمی از انرژی مورد نیاز بدن برای انجام فعالیت‌های روزانه از صبحانه تهیه می‌شود. به همین علت، بسیاری از افراد نوشیدنی‌های حاوی کافئینی همچون چای یا قهوه را به صبحانه خود می‌افزایند تا صبح خود را با شادابی و سرحالی آغاز کنند. اما سالیان سال است که این سوال مطرح است که برای داشتن صبحانه‌ای مقوی و پر انرژی قهوه بهتر است یا چای؟ با ما در ادامه این مطلب از وبسایت سبک زندگی همراه باشید تا پاسخ این سوال را بررسی کنیم!

فهرست مطالب 

• چای برای سلامتی بهتر است یا قهوه

  • چای بنوشیم یا قهوه: طعم

  • چای بنوشیم یا قهوه: کافئین

  • چای بنوشیم یا قهوه: افزایش انرژی

  • چای یا قهوه: کیفیت خواب

• چه کسانی نباید قهوه یا چای بخورند

چای برای سلامتی بهتر است یا قهوه

برای مدت‌ها، پاسخ این پرسش قهوه بود. واما تازگی ورق برگشته و تحقیقات معاصر به برتری چای اشاره دارند. مدتی است که وبلاگ‌های سلامت و مجله‌های تغذیه، قهوه‌ای را که تا همین چند سال پیش پرستش می‌کردند، کنار گذاشته و به جای آن، چای را، نه تنها به عنوان نوشیدنی برتر از میان این دو، بلکه به عنوان یکی از سالمترین نوشیدنی‌ها معرفی می‌کنند! به راستی چای یا قهوه چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟ مصرف کدامیک فواید بیشتری برای سلامتی ما به همراه خواهد داشت؟ برای داشتن صبحی پرانرژی و پرنشاط نوشیدن قهوه بهتر است یا چای؟

در این مقاله با مقایسه کردن این دو نوشیدنی، به شما کمک کنیم تا خود به جواب این پرسش‌ها برسید. در ادامه مطلب، چای و قهوه را از لحاظ طعم، میزان کافئین، میزان افزایش انرژی، کیفیت خواب پس از مصرف آنها، فواید آنها برای سلامت بدن و روان مقایسه کرده و در نهایت به جواب این سوال کهن می‌رسیم: چای یا قهوه؟

از لحاظ فوایدی که برای سلامت بدن به همراه خواهند داشت، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ تحقیقات بسیاری به فواید این دو نوشیدنی پرطرفدار برای سلامتی پرداخته‌اند که اشاره به تمامی آنها از توان این مقاله خارج است. در ازای آن، در ادامه به بررسی مهم‌ترین خواص نوشیدن چای یا قهوه برای سلامتی می‌پردازیم.

قهوه

• مواد مغذی: بسیاری به اشتباه گمان می‌کنند قهوه مساوی است با کافئین! در صورتی که قهوه حاوی مواد مغذی بسیاری همچون پتاسیم، منگنز، منیزیم و نیاسین نیز می‌شود.
• کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو: با اینکه دانشمندان هنوز به علت این اتفاق دست نیافته‌اند، اما به هیچ ‌عنوان نمی‌توان تاثیر نوشیدن قهوه در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ یا دیابت شیرین را انکار کرد! پژوهش‌های انجام شده ثابت کرده‌اند که نوشیدن قهوه ریسک ابتلا به دیابت را ۷ درصد کاهش می‌دهد.
• حفاظت از سلامت کبد: مصرف بیش از حد الکل یا ابتلا به بیماری‌های همچون هپاتیت باعث آسیب دیدن کبد و ابتلا به بیماری‌های همچون سیروز یا تشمع کبدی می‌شود. مصرف مرتب قهوه سلامت کبد را تقویت کرده و از بروز چنین اختلالاتی جلوگیری می‌کند.
• جلوگیری از ایجاد شدن سلول‌های سرطانی: تحقیقات متعددی ادعا داشته‌اند که آنتی اکسیدان‌های موجود در قهوه با مبارزه با سلول‌های سرطانی در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها، به خصوص سرطان کبد و سرطان روده بزرگ موثر واقع می‌شوند.

چای

• بهبود التهاب: پلی‌فنل‌های موجود در برگ چای به کمک دیگر ترکیبات موجود در چای به بهبود التهاب کمک می‌کنند.
• تقویت مقاومت به انسولین: چای، به خصوص چای سبز، مقاومت بدن به انسولین را تقویت کرده و قند خون را کاهش می‌دهد که به نوبه خود باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و دیگر بیماری‌های متابولیکی می‌شود.
• تقویت سلامت دهان و دندان: کاتچین‌های موجود در چای سبز با از بین بردن باکتری‌های موجود در دهان، احتمال خوردگی و پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهند.
• تقویت سلامت قلب: برخی تحقیقات ادعا دارند که مصرف چای با کاهش کلسترول بد خون و تری‌گلیسیرید از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند.
• کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها: مشابه قهوه، انواع چای بخصوص چای سبز سرشار از انواع آنتی اکسیدان‌هاست. آنتی اکسیدان‌های موجود در چای از بروز انواع سرطان‌ها، خصوصا سرطان سینه، سرطان روده بزرگ و سرطان پروستات جلوگیری می‌کنند.

چای بنوشیم یا قهوه: سلامت روان

از لحاظ فوایدی که برای سلامت روان به همراه خواهند داشت، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ دانستیم که مصرف چای یا قهوه بر سلامت بدنمان تاثیرات مفیدی خواهد داشت. اما آیا سلامت روانمان را نیز تقویت می‌کند؟ پاسخ بله است! در ادامه به مهم‌ترین خواص مصرف چای یا قهوه برای سلامت روان می‌پردازیم.

قهوه

• کاهش ریسک ابتلا به آلزایمر و پارکینسون: با اینکه هنوز درمانی برای بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر پیدا نشده است، اما تحقیقات ثابت کرده‌اند که مصرف قهوه خطر ابتلا به این بیماری‌ها را میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• کمک به بهبود افسردگی: تحقیقات بسیاری به ارتباط مصرف مرتب قهوه و کاهش خطر ابتلا به افسردگی اشاره کرده‌اند. مصرف قهوه حتی می‌تواند جانتان را نجات دهد! پژوهشی که روی ۲۰۰۰۰۰ نفر انجام شده بود نشان داد احتمال خودکشی کسانی که روزانه ۴ فنجان قهوه می‌نوشند ۵۵ درصد کمتر از کسانی است که قهوه مصرف نمی‌کنند.

چای

• کاهش ریسک ابتلا به آلزایمر و پارکینسون: در این مورد باید تحقیقات بیشتری انجام شود، اما گفته می‌شود کاتچین‌های موجود در چای می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های همچون آلزایمر و پارکینسون بشود.

چای بنوشیم یا قهوه: طعم

از لحاظ طعم، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ هنگام مقایسه چای و قهوه، طعم آنها اولین چیزی است که به ذهن انسان خطور می‌کند. با وجود اینکه انواع متفاوتی از قهوه در مکان‌های متفاوتی از سراسر جهان تولید می‌شود، اما طعم آن غالبا تلخ است. درمورد طعم انواع چای اما نمی‌توان با چنین قطعیتی حرف زد، چرا که طعم نهایی انواع چای با یکدیگر متفاوت است.

توجه داشته باشید که بر خلاف تصور عموم، چای‏‌های گیاهی در واقع چای نیستند. نوشیدنی‏‌هایی چای نامیده می‏‌شوند که از دم کردن برگ‌های گیاه کاملیا سیننسیس به دست می‌‏آیند؛ از جمله چای سیاه، چای سبز، چای سفید و چای اولانگ یا اولونگ.

نوشیدنی‏‌هایی همچون چای رازیانه، چای آویشن و چای بابونه دمنوش هستند، نه چای؛ چرا که از دم کردن تکه‏‌های خشک‏ میوه یا گل‌ها، ادویه‏‌جات و گیاهان دارویی به دست می‌‏آیند، نه از دم کردن برگ گیاه کاملیا سیننسیس.

تا زمانی که برای شیرین کردن نوشیدنی خود از انواع شکرهای مصنوعی استفاده نکنید، مهم نیست برای صبحانه خود چای می‌نوشید یا قهوه. نوشیدنی‌ای را انتخاب کنید که طعمش با ذائقه‌تان سازگار است و برای تحمل کردن آن نیاز به افزودن هزارویک مواد شیرین‌کننده و مضر ندارید؛ حال می‌تواند چای باشد یا قهوه! اگر می‌توانید، حتی‌الامکان قهوه را تلخ بنوشید یا با افزودنی‌های سالم‌تری همچون شیر یا دارچین به آن طعم بدهید. چای تلخ بهترین گزینه است، اما اگر تحمل طعم تلخ و گس آن را ندارید، سعی کنید تا به جای مواد شیرین‌کننده، آن را با مواد مفیدی همچون هل، دارچین و گل محمدی طعم‌دار کنید. خودتان را گول نزنید؛ قندهای مصنوعی که همراه چای یا قهوه‌تان میل می‌کنید برای سلامتی‌ توصیه نمی‌شود. اگر باو ندارید، در وبسایت سبک زندگی با انواع قند مصنوعی و مضرات آن آشنا شوید. 

چای بنوشیم یا قهوه: کافئین

از لحاظ میزان کافئین موجود در آنها، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ کافئین موجود در چای و قهوه، با مانع شدن از فعالیت آدنوزین (نوعی ناقل عصبی که به مغز اطلاع می‌دهد چه زمانی نیاز به استراحت داریم) باعث افزایش سطح انرژی شما می‌شود. این افزایش انرژی و کاهش کسلی یکی از مهم‌ترین علتی است که بسیاری از افراد به نوشیدن چای یا قهوه روی می‌آورند.

به طور کل میزان کافئین موجود در قهوه بسیار بیشتر از چای است. یک فنجان قهوه معمولی حدود ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد. با اینکه کافئین موجود در یک فنجان چای، بسته به نوع آن از ۱۵ تا ۷۰ میلی‌گرم متغیر است، ولی به پای قهوه نمی‌رسد. به طور کل میزان کافئین موجود در چای سیاه از چای سبز و دیگر انواع چای بیشتر است.
مصرف کافئین اگر به میزان متعادلی باشد دردسرساز نخواهد بود. اما اگر در مصرف زیاده‌روی شود، منجربه بروز اختلالاتی همچون بی‌خوابی شبانه خواهد شد. هنگام مصرف روزانه قهوه یا چایاحتیاط کنید تا میزان کافئین مصرفی‌ روزانه‌تان از ۴۰۰ میلی‌گرم تجاوز نکند.

چای بنوشیم یا قهوه: افزایش انرژی

از لحاظ میزان افزایش انرژی و احساس سرزندگی، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ سرعت اثرگذاری قهوه و جذب شدن کافئین آن به قدری بالاست که بسیاری از افراد، تاثیر آن در رفع کسلی و بی‌حالیشان را بلافاصله پس از نوشیدن فنجانی قهوه حس می‌کنند. در مقایسه، تاثیرگذاری چای در افزایش انرژی بیشتر «آهسته و پیوسته» است. علت سرعت بیشتر قهوه در افزایش سطح انرژی تنها داشتن میزان بیشتری کافئین نیست، بلکه به ترکیبات موجود در چای نیز ارتباط دارد.

در چای، نوعی آمینواسید با نام تیانین (یا ال-تیانین) وجود دارد. آین آمینواسید سرعت جذب کافئین را کاهش می‌دهد؛ به همین علت چای (که نسبت به قهوه کافئین کمتری نیز دارد) با سرعت کمتری سطح انرژی را بالا می‌برد، اما برای مدت بیشتری اثرگذاری دارد. تیانین با این که مانع جذب سریع کافئین می‌شود، اما فواید بسیاری برای بدن به همراه دارد. این آمینواسید با تحریک کردن نوعی ناقل عصبی خاص، اضطراب را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که هشیار، اما آرام باشید. همچنین گفته می‌شود مصرف همزمان کافئین و تیانین به تقویت عملکرد مغز کمک می‌کند.

برای تصمیم‌گیری اینکه چای بنوشید یا قهوه، به موقعیتتان دقت کنید. آیا تازه از خواب بلند شده‌اید و نیاز دارید تا برای جلسه کاری‌تان هشیار و سرحال باشید؟ روی قهوه حساب باز کنید. آیا امتحانی دارید و نیاز دارید تا چندین ساعت از شب را بیدار مانده و هشیار اما به دور از استرس و اضطراب باشید؟ از فنجانی چای کمک بگیرید.

چای یا قهوه: کیفیت خواب

از لحاظ کیفیت خواب پس از مصرف آنها، مصرف چای بهتر است یا قهوه؟ تا زمانی که رعایت کنید جذب کافئین تا زمان خوابتان به پایان رسیده باشد، تفاوتی ندارد که چای بنوشید یا قهوه. فرایند جذب کافئین ممکن است از آن چیزی که فکر می‌کنید بیشتر به طول بینجامد؛ شاید شما دیگر اثر کافئین موجود در قهوه یا چای را حس نکنید، اما بدنتان همچنان مشغول جذب آن باشد. به طور معمول بدن برای جذب کامل کافئین به ۳ تا ۷ ساعت زمان نیاز دارد.

مصرف فنجانی چای یا قهوه هنگام غروب برای بسیاری از افراد وسوسه‌انگیز است. تحقیقات انجام شده حاکی از آنند که کسانی که عصر چای می‌نوشند خواب راحت‌تری دارند، اما به طور کل تا زمانی که به بدنتان زمان کافی برای جذب کافئین بدهید، مشکل خاصی در کیفیت خواب خود مشاهده نخواهید کرد.

چه کسانی نباید قهوه یا چای بخورند

نوشیدن چند فنجان چای یا قهوه در طول روز می‌توان باعث سرحالی و شادابی شده و سلامت را تقویت کند. اما به بعضی از افراد توصیه می‌شود تا از نوشیدن قهوه یا چای خودداری کنند.

گاهی اوقات کم‌خوابی، داشتن تغذیه بد یا استرس باعث خستگی غده‌های آدرنال یا غدد فوق کلیوی می‌شود. در چنین شرایطی بهتر است مدتی مصرف چای یا قهوه را کنار بگذارید. گاهی اوقات ممکن است التیام یافتن مجدد غدد فوق کلیوی یک یا دو سال طول بکشد؛ اما چون کافئین نوعی محرک است، توصیه می‌شود از مصرف آن تا زمانی که غدد آدرنال به حالت عادی خود برگردند خودداری کنید.

نکته مهم توجه به مضرات کافئین است. افرادی که نمی‌توانند کافئین مصرف کنند بهتر است چای و قهوه ننوشند. بسیاری از افراد برای بهبود اضطراب خود از کافئین موجود در چای یا قهوه کمک می‌گیرند؛ در صورتی که اگر مصرف کافئین از حد بگذرد خود باعث افزایش اضطراب می‌شود. در چنین شرایطی فرد برای درمان اضطراب رو به افزایش خود به کافئین بیشتر پناه برده و در چرخه‌ای بی‌پایان گیر می‌افتد. اگر آنقدری کافئین مصرف کرده‌اید که خود باعث افزایش استرس‌تان شده است، بهتر است تا چای یا قهوه را کنار گذاشته و روش دیگری برای بهبود اضطراب خود پیدا کنید.

بعضی افراد به کافئین حساسیت بالایی دارند و هرچقدر هم که مصرف کمی داشته باشند، مشکلات خواب پیدا می‌کنند. اگر شما هم از کسانی هستید که پس از نوشیدن یک فنجان قهوه یا چای صبحگاهی نمی‌توانید بخوابید، بهتر است که مصرف کافئین را کنار بگذارید.

سخن پایانی

حال که به پایان مقاله رسیده‌اید باید جواب سوال اصلیمان را پیدا کرده باشید: برای صبحانه نوشیدن قهوه بهتر است یا چای؟ بگذارید در پیدا کردن جواب این سوال به شما کمک کنیم؛ این سوال پاسخی ندارد! از میان چای و قهوه، نمی‎‌توان با قطعیت یکی را از دیگری برتر دانست؛ چرا که هر کدام از این نوشیدنی‌ها خواص و فواید بسیاری داشته، اما در موقعیت‌های خاصی کاربرد دارند. با اینکه هردو برای سلامت بدن و روان فواید بسیاری را به همراه دارند، قهوه کافئین بیشتری دارد و با سرعت بالاتری سطح انرژی را افزایش می‌دهد. در مقابل، چای کافئین کمتری داشته و با سرعت کمتری انرژی را افزایش می‌دهد، اما اثر آن مدت طولانی‌تری باقی می‌ماند. چای و قهوه نوشیدنی‌هایی مقوی و پرانرژی بوده و برای صبحانه، گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. هیچ‌کدام آن دو بر دیگری برتری قطعی ندارند؛ بلکه این سلیقه، ذائقه، شخصیت و شرایط افراد متفاوت است که تعیین می‌کند نیاز به نوشیدن چای دارند یا قهوه!