یکی از انواع روش‌های درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی دهانه رحم، فریز کردن رحم است که می‌تواند در مطب دکتر انجام شود. اما جراحی فریز دهانه رحم به سادگی نیست؛ خطر عفونت یکی از عوارض فریز کردن دهانه رحم است. برای اینکه درباره این درمان بیشتر بدانید و از نکات مراقبتی آن آگاه شوید، این مطلب را تا انتها دنبال کنید. 

فهرست مطالب

• فریز کردن رحم (کرایوتراپی)

• چگونه خود را برای فریز کردن رحم آماده کنید

• جراحی فریز کردن رحم چگونه انجام می‌شود

• پس از جراحی فریز کردن رحم چه باید کرد

  • مراقبت‌های بلند مدت پس از فریز کردن رحم

• عوارض فريز كردن زخم دهانه رحم

فریز کردن رحم (کرایوتراپی)

سرما جراحی (Cryosurgery) یا به اصطلاح فریز کردن رحم نوعی جراحی است که در آن با استفاده از سرما بافت‌های غیر طبیعی در بدن مانند تومور از بین می‌رود. در این جراحی اغلب از نیتروژن مایع، دی اکسید کربن و آرگون استفاده می‌شود.

زمانی که نیتروژن مایع در دمای ۱۹۵- تا ۲۱۰- سانتیگراد قرار داشته باشد، در تماس با هر چیزی فورا آن را منجمد می‌کند. در مورد بافت‌های زنده موجود در بدن انسان می‌تواند در اثر تماس سلول‌ها را از بین ببرد. از این خاصیت می‌توان در از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده کرد.

جراحی فریز کردن رحم، معمولا برای تومورها یا ضایعات پیش سرطانی موجود در دهانه رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. دهانه رحم، پایین‌ترین قسمت رحم است که به داخل واژن باز می‌شود. زمانی که سلول‌های دارای مشکل این ناحیه با استفاده از این روش از بین روند، بدن با تکثیر سلول‌های سالم روند جایگزینی آن‌ها را آغاز می‌کند.

از کرایوتراپی برای درمان برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند زگیل تناسلی نیز استفاده می‌شود. این جراحی در مطب پزشک و در حالتی که بیمار هوشیار است، انجام می‌گیرد و معمولا حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.

چگونه خود را برای فریز کردن رحم آماده کنید

قبل از مراجعه به پزشک برای عمل باید اقداماتی را به منظور آماده شدن انجام دهید که در ادامه درباره هر کدام توضیح خواهیم داد.

• لباس: منع خاصی برای پوشیدن لباس وجود ندارد و می‌توانید از هر لباسی که با آن راحت هستید استفاده کنید. برای انجام عمل نیاز است که از کمر به پایین لباس‌های خود را از تن خارج کنید.
• غدا و نوشیدنی: قبل از انجام عمل نیاز به ناشتا بودن نخواهید داشت، با این حال سعی کنید از یک غذای سبک استفاده کنید چرا که برای انجام جراحی نیاز به دراز کشیدن دارید و پر بودن معده ممکن است باعث حالت تهوع شود.
• داروها: حتما پزشک را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهید. معمولا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می‌کنید ممکن است پزشک از شما بخواهد تا چند روز قبل از عمل از خوردن‌ آن‌ها اجتناب کنید. همچنین استفاده از کرم‌ها یا روان کننده‌های واژن را متوقف کنید. اگر از کرم دارویی استروژن برای کنترل علائم یائسگی استفاده می‌کنید حتما با پزشک صحبت کنید تا تغییرات لازم در دستور العمل مصرف را به اطلاع شما برساند.
• رابطه بعد از فریز: ۲۴ ساعت قبل از عمل از انجام رابطه جنسی خودداری کنید. همچنین نباید هیچ جسم خارجی مانند تامپون را وارد واژن خود کنید.
• قبل از عمل از دوش گرفتن یا استفاده از محلول‌های پاک کننده واژن خودداری کنید.

جراحی فریز کردن رحم چگونه انجام می‌شود

همانطور که گفتیم این عمل بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول کشیده و نیاز به بی‌هوشی ندارد. سعی کنید زودتر به مطب یا بیمارستان مراجعه کنید، چرا که مدت زمانی برای آماده شدن قبل از عمل نیاز است.

ابتدا پزشک اطلاعاتی مانند داشتن قاعدگی نامنظم، ناراحتی لگن، خونریزی واژن و ترشحات غیر طبیعی را از شما دریافت می‌کند. سپس دما، فشار خون، نبض و تنفس شما بررسی می‌شود. اگر نیاز به استفاده از دستشویی دارید بهتر از قبل از عمل این کار را انجام دهید، چرا که هنگام جراحی چنین امکانی وجود ندارد.

سپس باید از کمر به پایین لباس‌های خود را دربیاورید و لباسی که به شما داده می‌شود را بپوشید. بعد از آن باید بر روی میز جراحی دراز کشیده و پاهای خود را درون رکاب قرار دهید.

یک اسپکولوم درون واژن شما قرار داده می‌شوند. این وسیله با باز نگه داشتن دیواره‌های واژن به پزشک اجازه می‌دهد تا به دهانه رحم دسترسی داشته باشد. سپس با استفاده از وسیله‌ای به نام کرایوپراب ماده سرد کننده وارد نواحی با سلول‌های دارای مشکل خواهد شد. سرما به مدت ۳ دقیقه به سطح داخلی رحم وارد شده و بافت دهانه رحم در تماس با پروب تا حدود ۲۰-  سرد می‌شود. این مراحل چندین بار تکرار می‌شود تا جراحی کامل شده و بافت مورد نظر خارج شود.

در حین جراحی ممکن احساس سرما، سوزش و یا گرفتگی جزئی داشته باشید که بلافاصله پس از اتمام مراحل برطرف خواهد شد.

پس از جراحی فریز کردن رحم چه باید کرد

مراقبت های بعد از سوزاندن زخم دهانه رحم شامل موارد زیر می‌شود؛

• پس از جراحی باید به حالت دراز کشیده و یا نشسته استراحت کنید. اغلب هیچگونه دردی حس نخواهید کرد، اما ممکن است در بعضی موارد گرفتگی خفیف داشته باشید.
•  پس از جراحی امکان استفاده از توالت را دارید اما به یاد داشته باشید که باید به آرامی اقدام به شست‌و‌شو کنید.
• مقدار کمی خونریزی بعد از فریز زخم دهانه رحم طبیعی است در صورتی که برخی اصلا خونریزی را تجربه نمی‌کنند. برای جلوگیری از ایجاد مشکل حتما تعدادی نوار بهداشتی همراه خود داشته باشید تا بتوانید پس از عمل از آن استفاده کنید.
• پس از عمل بدون نگرانی و بلافاصله می‌توانید رانندگی، پیاده‌روی و ورزش را از سر گرفته و تا زمانی که دچار درد و خونریزی غیر طبیعی نشوید نیاز به مراجعه به پزشک نخواهید داشت.
• توجه داشته باشید به مدت ۲ تا ۳ هفته پس از جراحی اجازه وارد کردن چیزی به درون واژن را ندارید، چرا که ممکن است در روند بهبود زخم توقف ایجاد کرده و حتی موجب عفونت شود.
• احساس گرفتگی مختصر برای چند روز و ترشحات بعد از فریز زخم دهانه رحم که به صورت آبکی یا مایعات آغشته به خون هستند، تا دو هفته طبیعی است. این امر به دلیل از بین رفتن بافت مرده گردنه رحم اتفاق می‌افتد.
• سعی کنید تا چند روز پس از عمل حتما از نوار بهداشتی استفاده کنید چرا که ممکن است لباس زیر شما کثیف شود.

علاوه بر نکات فوق، در صورت مشاهده علائم زیر پس از عمل حتما به پزشک مراجعه کنید:

• تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد
• خونریزی بیش از حد و غیر طبیعی
• حس درد غیر طبیعی در ناحیه لگن
• بوی بد و ترشحات زرد رنگ واژن
• تاول و زخم در ناحیه واژن

مراقبت‌های بلند مدت پس از فریز کردن رحم

باتوجه به این دو نکته که امکان موفقیت در این روش صد درصد نیست و حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد نیز ممکن است بروز سرطان در سایر نقاط گردن رحم اتفاق بیفتد، باعث می‌شود تا مجبور باشید همچنان نظارت و مراقبت را ادامه دهید.

معاینات معمول را مطابق برنامه پیشنهادی پزشک ادامه دهید. این برنامه معمولا شامل انجام تست پاپ اسمیر هر ۴ تا ۶ ماه یکبار است. پس از اینکه طبیعی بودن آزمایشات برای پزشک محرز شد می‌توان برنامه تست پاپ اسمیر را به حالت عادی برگرداند. در این مطلب از وبسیات سبک زندگی می‌تواید درباره تست پاپ اسمیر مفصل بخوانید. 

عوارض فريز كردن زخم دهانه رحم

شایع‌ترین عارضه جراحی فریز کردن رحم احساس گرفتگی در حین عمل است و بلافاصله پس از جراحی برخی هنگام ایستادن دچار سرگیجه خواهند شد. برخی از عوارض نادر این نوع جراحی عبارتنداز:

• خونریزی شدید واژن
• عفونت بعد از فریز رحم
• غش کردن
• سوختگی ناشی از سرما در ناحیه واژن
• تشدید عفونت‌ قبلی در ناحیه لگن و رحم

به دلیل ورود یک جسم خارجی به داخل واژن و رحم، مهمترین عارضه این عمل جراحی خونریزی و عفونت است. در صورت مشاهده علائم زیر ممکن است دچار عفونت شده باشید که لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید:

• تب شدید
• لرز
• ترشحات با رنگ غیر معمول و بوی بد
• درد شکم

در موارد بسیار کمی جراحی فریز کردن رحم ممکن است باعث ایجاد زخم در دهانه رحم شود که به آن تنگی گردن نیز گفته می‌شود. این شرایط ممکن است بارداری و زایمان طبیعی را برای شما دشوار کند. اگر دچار این عارضه شدید، باید برای اقدام به بارداری در آینده با پزشک مشورت کنید. تنگی دهانه رحم همچنین ممکن است باعث افزایش گرفتگی در هنگام خونریزی قاعدگی شود.

سخن پایانی

فریز کردن رحم یکی از روش‌های درمانی سرطان دهانه رحم است. این جراحی، پیچیده. ودشوار نیست و معمولا در مطب پزشک و بدون بیهوشی کامل انجام می‌شود. با وجود این، انجام این جراحی نیاز بع رعایت نکاتی دارد که در این مقاله برای‌تان جمع‌آوری کردیم.