با شروع فصل گرما، بسیاری از افراد تمایل دارند تا از این آفتاب بهره ببرند. اگر درباره فواید آفتاب برای مو شنیده‌اید، بهتر است کمی صبر کنید! زیرا، تاثیر تابش نور خورشید بر موی سر بدون آسیب نیست. از این رو، برای بهره‌گیری بیشتر از فواید نور خورشید برای مو و کاهش آسیب‌های ناشی از تابش آفتاب، لازم است نکاتی را رعایت کنید. اگر می‌خواهید از خواص نور خورشید برای مو بیشتر بدانید یا اگر به دنبال راه‌کارهایی هستید تا آسیب‌های ناشی از نور آفتاب بر موها را به حداقل برسانید، تا انتهای این مطلب با ما باشید.

آنچه در مطلب می‌خوانید: 

آیا نور خورشید باعث ریزش مو می‌شود

آیا نور خورشید برای مو مفید است

بهترین روش‌ها برای‌ کاهش تاثیر نور خورشید بر موی سر

تشدید تاثیر نور خورشید بر موی سر

نور خورشید فواید بسیاری دارد که مهم‌ترین آن افزایش جذب ویتامین دی است. در همین حال نور خورشید ممکن است با آسیب رساندن به سلامت پوست و مو، باعث پیری پوست و مو شود. در واقع، تابش فرابنفش خورشید (هر دو پرتو UVA و UVB) اثرات مختلفی بر پوست سر و مو می‌گذارند که بارزترین آن تاثیر نور خورشید بر موی سر و ساقه مو است.

آیا نور خورشید باعث ریزش مو می‌شود 

رنگدانه‌های ملانین (به ویژه در افراد دارای موهای تیره) در برابر آسیب‌های ناشی از تابش فرابنفش خورشید، نوعی محافظت آنتی‌اکسیدانی ایجاد مي‌کند و و مانع از تغییر رنگ موها می‌شود. اما با افزایش سن، این رنگدانه‌ها از بین می‌روند. در نتیجه موها سفید یا خاکستری می‌شوند و خاصیت‌های محافظتی ملانینی خود را  از دست می‌دهند. تابش پرتوهای فرابنفش بر ساقه مو، رنگدانه‌های مو را تغییر می‌دهد و آن‌ها را روشن و شکننده می‌کند. در نتیجه موها به مرور زمان نازک شده و می‌شکنند. 

حتما بخوانید: ماسک‌ها و درمان های خانگی برای جلوگیری از سفید شدن مو

«کلودین پیرارد فرانچیمونت» از گروه پوست و موی بیمارستان دانشگاهی «لیژ» درباره تاثیر نور خورشید بر موی سر می‌گوید: «قرار گرفتن در معرض آفتاب ممکن است باعث شود هورمون‌ها در دهانه فولکیول‌های مو در نزدیکی پوست سر آزاد شوند و نوعی اختلال پوستی را به همراه بیاورد. علاوه بر این، تابش فرابنفش می‌تواند منجر به اگزوژن زودرس (یعنی فاز ریزش در چرخه مو) شود و در چرخه رشد مو تاخیر ایجاد کند. این اتقافات در نهایت، تلوژن افلوویوم (نوعی اختلال پوست سر که مشخصه بارز آن نازک شدن و ریختن موهاست) ناشی از تابش را ایجاد خواهد کرد». 

فرانچیمونت می‌گوید ظاهرا، آلوپسی آندروژنیک در معرض تابش فرابنفش شدت بیشتری پیدا می‌کند. به معنای دیگر، شروع تشکیل سلول‌های سرطانی ناشی از تابش (جهش سلولی) در پوست سر، باعث افزایش قسمت‌های سخت پوست (اکتینیک کراتوزیس) خواهد شد. این بخش‌ها در اثر آسیب ناشی از سال‌ها قرارگیری در معرض آفتاب و کارسینوم سلول-سنگفرشی پوست سر به وجود می‌آیند که دومین نوع شایع سرطان پوست است.

معنای اصلی همه این گفته‌ها این است که تابش فرا بنفش به زیر سطح پوست نفوذ کرده، بر DNA سلول اثرات جهش‌زایی می‌گذارد و عوامل التهابی را در سلول‌ها القا می‌کند. آسیب اکسیداتیو ناشی از تابش فرابنفش، آمینواسیدها (به ویژه تریپتوفان، سیستئین، تیروزین و هیستیدین) را در پروتئین‌های ساقه مو تغییر می‌دهد، لیپیدهای مرطوب کننده را تخریب می‌کند و موجب تجزیه رنگدانه‌های ملانین می‌شود. همچنین، ریزش موی فصلی از نوع افلوویوم تلوژن می‌تواند مربوط به قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش باشد و این ارتباط احتمالا ناشی از ایجاد تغییر در چرخه رشد مو است.

حتما بخوانید: اگر نگران ریزش موهای سرتان هستید، مطلب کنترل ریزش مو را پیشنهاد می‌کنیم.

آیا نور خورشید برای مو مفید است

بسیاری از ما می‌دانیم که ویتامین دی یکی از مواد مغذی مورد نیاز بدن است و خورشید منبع این ویتامین ضروری به شمار می‌آید. بدن ما برای حفظ چرخه کامل رشد مو به ویتامین دی احتیاج دارد، زیرا این ویتامین رشد فولیکول‌های مو را تحریک می‌کند. ریزش مو یکی از علائم کمبود ویتامین دی است، بنابراین برای رفع این کمبود می‌توانید زمان بیشتری را در آفتاب بگذرانید. با وجود اینکه، ویتامین دی دریافتی از نور خورشید برای موهای شما مفید است، قرار گرفتن در معرض تابش فرا بنفش خورشید می‌تواند به بدن و موهای‌تان آسیب برساند و ممکن است باعث خشکی مو شود. بنابراین اگر می‌خواهید فواید نور خورشید برای مو های خود را به حداکثر برسایند، باید نکات ایمنی و مراقبتی را رعایت کنید. همچنین مصرف مکمل‌های ویتامین دی می‌تواند بخش زیادی از نیاز روزانه شما به این ویتامین را برطرف کند.  

بهترین روش‌ها برای‌ کاهش تاثیر نور خورشید بر موی سر

از قرار گرفتن در معرض تابش شدید نور خورشید پرهیز کنید: برای اینکه بخواهید از فواید نور خورشید برای مو بهره ببرید، بهتر است ساعت‌هایی از خانه خارج شوید که تابش نور خورشید شدید نیست. به طور مثال، ساعات آغازین یا انتهایی روز می‌تواند بهترین زمان برای خروج از منزل باشد. سعی کنید در روزهای گرم و آفتابی تابستان، بین ساعت ده صبح تا چهار بعد از ظهر در منزل بمانید و در معرض تابش شدید نور خورشید قرار نگیرید. اگر مجبورید از خانه خارج شوید، برای محافظت از موهای‌تان کلاه یا روسری بپوشید.

با پوشیدن کلاه یا روسری تاثیر نور خورشید بر موی سر را به حداقل برسانید: بهترین کاری که می‌توانید برای محافظت از موهای خود در برابر تابش فرابنفش انجام دهید استفاده از کلاه‌های لبه‌دار پهن زیبایی است که به محافظت از پوست صورت‌تان نیز کمک می‌کند. در غیر این صورت می‌توانید روسری و سایر لوازم محافظ مو را انتخاب کنید. لازم به گفتن نیست که انتخاب مانع فیزیکی مانند کلاه یا روسری برای بدن بسیار بهتر است، زیرا علاوه بر هزینه کم، مجبور به مصرف مواد شیمیایی نخواهید بود و به طبیعت و محیط زیست کمک خواهید کرد. 

کرم‌های ضدآفتاب و آسیب‌های محیط زیستی 

 بعضی ترکیبات کرم‌های ضد آفتاب‌ مانند اکتیل متوکسی سینامات به صخره‌های مرجانی آسیب می‌رسانند؛ اگرچه آسیب مستقیمی در اثر دی اکسید تیتانیوم و اکسید روی گزارش نشده است، ولی نانوذرات این ترکیبات در نهایت به خاک بازمی‌گردند و بر زیست دریایی نیز تاثیر منفی می‌گذارند. بنابراین، اگر محافظ سرسخت محیط زیست هستید برای محافظت از موهای خود در برابر آسیب تابش فرابنفش، کلاه‌های آفتاب‌گیر لبه پهن یا روسری را انتخاب کنید. 

ضد آفتاب بزنید: برای محافظت از مو وکاهش تاثیر نور خورشید بر موی سر، بهتر است از ضد آفتاب استفاده کنید. کرم‌های ضد فرابنفش، مانعی در برابر پرتوهای UVA و UVB ایجاد می‌کنند. رایج‌ترین ترکیبات موجود در کرم‌های ضد آفتاب، تیتانیوم دی‌اکسید و روی اکسید است، ولی برخی مواد محافظ دیگر مانعی ایجاد می‌کنند که باعث جذب، بازتاب یا پراکندگی پرتوهای مضر فرابنفش می‌شود و از مو در برابر تابش نور خورشید محافظت مي‌کند. از آنجایی که ضد آفتاب‌ها معمولا از روغن حامل سنگین‌تری برای انتشار مولکول‌های جذب کننده تابش فرابنفش در پوست یا مو استفاده می‌کنند، شست‌وشوی آنها را از روی پوست سر دشوار است اما در آب مقاومت خود را از دست نمی‌دهند. از این رو برای شنا در دریا و یا استخرهای سرباز می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. بنابراین، اگر نمی‌خواهید به موهای‌تان آسیب برسانید باید همواره به این نکته توجه داشته باشید.

حتما بخوانید: اگر می‌خواهد در باره تاثیر داروهای گیاهی در رشد مو بیشتر بدانید، به مطلب ۱۹ داروی گیاهی برای رشد مو سر بزنید.

احتمالا می‌دانید که پرتوهای فرابنفش ممکن است باعث اگزما و پسوریازیس شود. اما شدیدترین تاثیر نور خورشید بر موی سر زمانی اتفاق می‌افتد که فرد مدت زمان زیادی در معرض تابش‌های شدید نور خورشید باشد. در چنین شرایطی خطر ابتلا سرطان پوست و تخریب سلول‌های پوست سر بالا می‌رود. بنابراین، بدون استفاده از ضد آفتاب با SPF مناسب یا پوشیدن کلاه و روسری از خانه خارج نشوید. 

حتما بخوانید: همه چیز درباره کرم‌های ضد آفتاب + راهنمای خرید

تشدید تاثیر نور خورشید بر موی سر

• اتوی مو، آب کلردار استخرها یا دکلره (روشن کردن) موها می‌تواند موها را در برابر تابش‌های تابستانی ناشی از گرما و آفتاب آسیب‌پذیرتر کند و به کراتین موهای شما آسیب برساند. پروتئین آسیب‌دیده اجازه می‌دهد آفتاب و گرما راحت‌تر به موها نفوذ کنند و یک رشته موی شکننده به وجود ‌آورد. در نتیجه فواید نور خورشید برای مو را به حداقل می‌رسانید و تاثیر نور خورشید بر موی سر نیز شدت می باید. «ویلما برگفلد»، متخصص پوست می‌گوید: «اگر موهای خود را دکلره یا هایلایت کنید خودتان به آنها آسیب رسانده‌اید و در صورتی که با شنا کردن در استخر کلردار و یا نشستن در آفتاب این آسیب را مضاعف کنید موهای‌تان دچار شکستگی شدید خواهد شد». اگر در استخری شنا می‌کنید که آب آن کلر دارد، حتما موهای خود با آب تمیز بشویید و آب حاوی نمك و كلر استخر را از موهای خود پاک کنید.
• در انتخاب نرم‌کننده دقت کنید. از نرم‌کننده مویی استفاده کنید که با رنگ و نوع موی شما و همچنین آب و هوای محل زندگی‌تان متناسب باشد. دکتر برگفلد توصیه می‌کند که اگر موهای خوبی دارید به دنبال نوع حجم‌دهنده این محصولات باشید.