پرکاری تیروئید در بارداری
زمان خواندن ۱۰ دقیقه یکشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۰ ۲۳:۴۰
پرکاری تیروئید در دوران بارداری بیماری رایجی نیست و در بین درصد کمی از زنان باردار اتفاق میافتد. اما علائم و نشانههای این بیماری به عوارض دوران بارداری بسیار شبیه است. علائمی مثل احساس گرگرفتگی، خستگی، حالت تهوع و حالت تهوع صبحگاهی در هردو مشترک است. اما برای شناخت تفاوت تیروئید پرکار در باردای بهتر است با سایر عوامل مرتبط با آن وهمچنین آزمایش تیروئید بیشتر بدانید. در این مطلب درباره پرکاری تیروئید در بارداری نکات مهمی را برای شما جمعآوری کردهایم.
فهرست مطالب
تیروئید پرکار قبل از بارداری
وقتی غده پروانهای شکل تیروئید، هورمون T3 و T4 را بیش از حد ترشح کند، اختلال پرکاری تیروئید روی میدهد. در پرکاری تیروئید، سطح هورمون تیروکسین بسیار پایین است. این هورمون میزان ترشح T3 و T4 را کنترل میکند و به دلیل میزان ترشح بالای این دو هورمون به مقدار کمی در خون یافت میشود.
تیروئید پرکارباعث افزایش زیاد متابولیسم بدن میشود و در نتیجه انرژی بیشتری از حالت نرمال بدن مصرف خواهد شد. این بیماری بیشتر زنان باردار بین سنین ۲۰ تا ۴۰ را تحت تاثیر قرار میدهد.
پرکاری تیروئید در دوران بارداری بیماری رایجی نیست و ممکن است مادران کمی به این اختلال هورمونی دچار شوند، اما علائمی مثل احساس گرگرفتگی، خستگی، حالت تهوع و حالت تهوع صبحگاهی در هردو مشترک است. اگرچه پرکاری تیروئید در دوران بارداری کمتر شایع است، اما عارضه کم کاری تیروئید در بارداری ممکن است برای مادران بیشتر رخ دهد.
خوشبختانه پرکاری تیروئید در بارداری قابل درمان است، اما شما باید در طول دوران بارداری تحت نظر پزشک متخصص باشید و توصیههای او را انجام دهید. تیروئید پرکار اگر در دوران بارداری درمان نشود، خطرات بسیاری برای شما و کودک شما دارد و سلامت کودک را تهدید میکند. از جمله این خطرات میتوان به فشار خون بالا برای مادر، سقط جنین، رشد ناکافی جنین و وزن کم نوزاد در بدو تولد اشاره کرد.
علل پرکاری تیروئید در بارداری چیست
یکی از علتهای شایع ابتلا به تیروئید پرکار در دوران بارداری، بیماری گریوز است که یک نوعی از بیماریها خود ایمنی است. در این بیماری بدن به اشتباه تیروئید را عاملی ناشناخته و خطرناک تشخیص میدهد و با ساختن پادتن به آن حمله میکند.
این اتفاق باعث متورم و بزرگ شدن غده تیروئید میشود و ترشح هورمونهای تیروئید را افزایش میدهد. بیشتر زنانی که مبتلا به بیماری گریوز هستند، قبل از حاملگی متوجه آن شده و سعی میکنند آن را درمان کنند. گفتنی است، در موادر نادر، پرکاری تیروئید با شکل شدیدتری از حالت تهوع صبحگاهی همراه است. در این مطلب از وبسیات سبک زندگی میتوانید درباره بزرگ شدن غده تیروئید بیشتر بخوانید.
زنان مبتلا به حالت تهوع و استفراغ شدید یا زنانی که انتظار تولد دوقلو را دارند، ممکن است دچار پرکاری تیروئید موقتی شوند. این پرکاری تیروئید با نام تیروتوکسیکوز حاملگی گذرا نیز شناخته میشود. در این حالت پرکاری تیروئید به علت سطح بسیار بالای هورمونهای ترشح شده در این دوران رخ میدهد. این بیماری معمولا هفته ۱۴ الی ۱۸ بارداری برطرف میشود و نیازی به درمان و تجویز دارو ندارد.
گاهی اوقات پرکاری تیروئید در بارداری به دلیل وجود گره (تودههای کوچک) در تیروئید شروع میشود. این تودهها بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکنند.
تیروئید ممکن است حتی پس از به دنیا آوردن نوزاد نیز فعال و پرکار شود. بیماری تیروئیدت پس از زایمان که نوعی بیماری التهاب تیروئیدی است حدود ۷ درصد از زنان تازه فارغ شده را تحت تاثیر قرار میدهد.
این بیماری ابتدا با پرکاری تیروئید آغاز شده و سپس به کم کاری تیروئید میانجامد. در بیشتر مواقع این بیماری بدون نیاز به درمان و دارو بهبود مییابد و جای نگرانی وجود ندارد.
پرکاری تیروئید و قصد بارداری
قبل از بارداری از نداشتن اختلالات تیروئیدی اطمینان حاصل کنید و اگر دچار این اختلالات هستید، قبل از حاملگی آنها را درمان کنید. به طور کلی این افراد بیش از سایرین مستعد ابتلا به پرکاری تیرويد در بارداری هستند؛
- اگر سابقه ابتلا به این بیماری را داشته یا مبتلا به گواتر و گرههای تیروئیدی بودهاید.
- قبلا به یکی از بیماریهای خود ایمنی مبتلا بودهاید یا سابقه خانوادگی ابتلا به بیماریهایی مثل گریوز داشتهاید.
- اگر به دیابت نوع یک مبتلا هستید. البته، دیابت نوع یک، نوعی دیابتی است که در دوران بارداری به وجود نمیآید.
- اگر در ناحیه سر و گردن رادیو تراپی انجام دادهاید.
علائم تیروئید پرکار در دوران بارداری چیست
نشانههای پرکاری تیروئید پرکار در بارداری به شرح زیر است.
- احساس گرما و گرگرفتگی، زمانیکه سایرین این احساس را ندارند
- ضربان قلب نامرتب
- لرزش دستان
- کاهش وزن ناخواسته
- خسته نبودن یا بروز مشکلات در خوابیدن
- تغییرات خلق و خو و احساس اضطراب
تشخیص پرکاری تیروئید در بارداری
بیشتر مواقع زنان، متوجه پرکاری تیروئید قبل از بارداری میشوند و درصدد درمان آن برمیآیند. برای تشخیص پرکاری تیروئید، پزشک متخصص انجام آزمایش خون را تجویز میکند تا میزان سطح تیروکسین و هورمون T4 در خون را بسنجد. اگر سطح تیروکسین پایین و مقدار هورمون T4 بالا باشد، فرد مبتلا به پرکاری تیروئید است.
آزمایش دیگری به نام آزمایش جذب ید رادیو اکتیو برای تشخیص این بیماری وجود دارد. البته زنان باردار و شیرده نباید این آزمایش را انجام دهند چون برای سلامتی آنها خطرناک است.
بنابراین اگر در دوران بارداری به سر میبرید یا نوزاد خود را شیر میدهید، باید با پزشک خود مشورت کنید. این آزمایش میزان جذب ید توسط غده تیروئید را اندازه میگیرد.
اگر میزان جذب ید زیاد باشد، شما دچار اختلال تیروئید پرکار هستید. ید عنصر مورد نیاز غده تیروئید برای ترشح هورمونهاست و اگر مقدار جذب آن بیش از حد باشد، بیماری پرکاری تیروئید پدید میآید. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی میتوایند درباره میزان مصرف ید در رژیم غذایی پرکاری تیروئید بیشتر بخوانید.
داروی پرکاری تیروئید در بارداری
درمانی که به زنان باردار مبتلا به بیماری گریوز – یکی از علتهای شایع بروز تیروئید پرکار – توصیه میشود، استفاده از داروهای ضد تیروئیدی است. این داروها مانع ازتولید و ترشح بیش از حد هورمونها توسط غده تیروئید خواهند شد. تیروئید موقت نیازی به درمان و دارو ندارد.
زنانی باردار مبتلا به بیماری گریوز و تودههای تیروئیدی باید در دوران بارداری استفاده از داروهای ضد تیروئیدی را آغاز کنند یا اگر از قبل این داروها را مصرف میکردند برای افزایش دوز مصرفی به پزشک متخصص مراجعه کنند.
تیروئید پرکار که بر اثر بیماری گریوز به وجود آمده است در طول دوران بارداری وخیمتر خواهد شد و شش ماه اول دوران بارداری احتمالا شدیدترین حالت خود را خواهد داشت. بنابراین ممکن است پزشک شما دوز مصرفی را در دوران بارداری و پس از آن افزایش دهد.
برای درمان تیروئید در سه ماه اول بارداری دارویی که استفاده میشود و پزشکان تجویز آن را ترجیح میدهند، پروپیل تیوراسیل است. داروی ضد تیروئیدی دیگری به نام متی مازول وجود دارد که ممکن است در صورت مصرف در اوایل بارداری، باعث نقایص مادرزادی شود. اگر زنان به دلایلی نتوانند از داروی پروپیل تیوراسیل استفاده کنند، مجبور به استفاده از متی مازول میشوند.
بعد از سه ماه اول بارداری پزشکان توصیه به تعویض داروی پروپیل تیوراسیل با متی مازول میکنند. زیرا در موارد نادر مصرف پروپیل تیوراسیل باعث صدمه به کبد میشود. درباره مزایا و مضرات استفاده از داروهای ضد تیروئیدی، حتما با پزشک خود صحبت کنید و برای انتخاب بهترین دارو نظر او را جویا شوید.
زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند، نباید به هیچ وجه تحت درمان با ید رادیو اکتیو قرار بگیرند. این داروی رادیو اکتیو معمولا غده تیروئید بیمار را از بین میبرد تا از پرکاری آن جلوگیری کند. این درمان ممکن است به نوزاد متولد شده آسیب برساند.
زنان شیرده نیز نباید برای درمان پرکاری تیروئید از داروی ید رادیو اکتیو استفاده کنند. توصیه میشود این زنان از داروهای ضد تیروئیدی و طبق نسخه پزشک مصرف کنند.
عوارض پرکاری تیروئید در بارداری برای مادر
تیروئید پرکاردر بارداری درمان نشده یا به خوبی بهبود نیافته میتواند مشکلاتی را برای مادر و فرزندش ایجاد کند. خطراتی که ممکن است مادر را تهدید کند عبارتند از:
- پره اکلامپسی: این بیماری یک بیماری فشار خون جدی است که معمولا هفته بیستم بارداری یا پس از زایمان اتفاق میافتد (که به آن پره اکلامپسی پس از زایمان هم میگویند). این بیماری باعث میشود فرد مبتلا، فشار خون بالا داشته باشد و این فشار خون به اعضای بدن او مانند کبد و کلیهها آسیب میزند. فشار خون وقتی به وجود میآید که خون به دیواره رگها فشار وارد میکند. سرخرگها که وظیفه حمل خون را درونشان دارند در اثر این فشار صدمه میبینند. همچنین فشار خون به دیوارههای قلب و رگهای منتشر شده از آن آسیب جدی میزند. در طول بارداری این آسیبها حتی شدت بیشتری پیدا میکنند و به سلامتی مادر آسیب جدی وارد میکند.
- فشار خون ریوی: این نوعی فشار خون است که به ریهها فشار وارد میکند و چون سمت راست قلب است، خطرناک خواهد بود.
- قطع جفت: این یک اتفاق خطرناک و جدی است که در آن جفت قبل از تولد از دیواره رحم جدا میشود. در حالت عادی جفت در رحم رشد میکند و از بند ناف اکسیژن و غذای مورد نیاز خود را تامین میکند.
- ایست قلبی: این اتفاق نادری است، ولی زمانی رخ میدهد که دیگر قلب نتواند به بقیه اعضای بدن خون پامپاژ کند.
- طوفان تیروئیدی: این شرایط وقتی رخ میدهد که علائم بیماری ناگهان شدیدتر و وخیمتر شود. البته شدت یافتن پرکاری تیروئید در بارداریاست. زنانی که دچار طوفان تیروئیدی میشوند در معرض خطر بالای نارسایی قلبی قرار دارند.
عوارض پرکاری تیروئید بر جنین
پرکاری تیروئید در بارداری ممکن است سلامت جنین را نیز تهدید کند. عوارض پرکاری تیروئید بر جنین عبارتند از:
- اختلالات تیروئیدی: بیشتر زنان مبتلا به بیماری گریوز، پادتنهایی در خون خود به نام ایمونوگلوبین دارند که سبب تحریک غده تیروئید میشود. در زنان باردار مبتلا به گریوز، این پادتنها میتوانند از جفت به نوزاد منتقل شوند. اگرچه در بیشتر مواقع این اتفاق رخ نمیدهد، اما ممکن است باعث بیماری تیروئید و سایر مشکلات پزشکی برای نوزاد شود. تمام نوزادانی که مادرانشان مبتلا به بیماری گریوز بودند، باید تحت نظر قرار گیرند تا مشکلات تیروئیدی نداشته باشند. برای جلوگیری از بروز این مشکل بهتر است زنان قبل از بارداری مشکلات تیروئیدی خود را درمان کرده و سپس اقدام به بارداری کنند.
- تولد زودرس: این پدیده زمانی روی میدهد که نوزاد زودتر به دنیا بیاید. یعنی زودتر از ۳۷ هفتهای که یک حاملگی نرمال باید داشته باشد.
- بیماری گواتر: گواتر بیماری است که در اثر بزرگ شدن و التهاب غده تیروئید بوجود میآید و علت اصلی آن پرکاری تیروئید و ترشح بیش از اندازه هورمونهای تیروئیدی است.
- سقط جنین و مرده زایی: سقط جنین زمانی است که کودک قبل از ۲۰ هفته بارداری در رحم میمیرد. مرده زایی زمانی است که جنین پس از ۲۰ هفته بارداری در رحم مادر میمیرد.
نکات مراقبتی برای مقابله با پرکاری تیروئید در بارداری
برای تامین سلامتی و امنیت کودک و مادر بهتر از به دستورات و توصیههای پزشک متخصص در دوران بارداری عمل کنیم.
- قبل از بارداری از نداشتن اختلالات تیروئیدی اطمینان حاصل کنیم و در صورت ابتلا، قبل از حاملگی آنها را درمان کنیم.
- اگر در دوران حاملگی علائمی شبیه نشانههای پرکاری تیروئید مشاهده کردیم برای تشخیص دقیق، آزمایش خون دهیم. نتایج آزمایش را با پزشک خود مطرح کنیم و از او راهنمایی و کمک بخواهیم.
- در دورههای مقرر شده برای معاینه و چکاپ برویم و آنها را به تعویق نیندازیم. برای آزمایش هورمونها به پزشک متخصص غدد و هورمون مراجعه کنیم.
- بعد از دوران بارداری و زایمان نیز در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنیم و داروها را طبق تجویز او مصرف کنیم. پزشک برنامه منظمی برای حفظ سلامتی در دوران بارداری پیشنهاد خواهد داد که باید به این برنامه عمل کنیم.
- اگر دچار بیماری گریوز هستیم دست نگهداریم و حاملگی را تا درمان آن به تعویق بندازیم. اگر برای تیروئید پرکار تحت درمان هستیم، ۶ تا ۱۲ ماه صبر کنیم، سپس برای حاملگی اقدام کنیم.
- نکته آخر اینکه اگر مبتلا به تیروئید پرکار هستیم از یک رژیم برای پرکاری تیروئید تبعیت کنیم. این رژیم باید حاوی مواد غذایی با ید پایین باشد.
سخن پایانی
بیماری تیروئید پرکار در دوران بارداری، گرچه در بین زنان نادر است، اما در صورت درمان نشدن عواقب خطرناکی در پی دارد. این بیماری علل متفاوتی داشته که از مهمترین آنها میتوان به بیماری گریوز اشاره کرد. افراد با داشتن این بیماری قبل از بارداری و تلاش برای درمان آن، ممکن است در دوران بارداری به تیروئید پرکار مبتلا شوند. روش تشخیص تیروئید پرکار در بارداری، معاینه فیزیکی غدد و آزمایش خون است و راههای درمان این بیماری نیز استفاده از داروهای ضد تیروئیدی خواهد بود.
نظرات کاربران