فروش مکمل بدنسازی در مغازه‌ها و همچنین به صورت آنلاین یک صنعت رو به رشد است. مکمل‌های غیرقانونی با شعار «لاغری» و «چربی‌سوزی» رابطه مستقیمی با مرگ و میر دارند. در این مطلب با ساختار و عوارض این مکمل‌ها آشنا می‌شوید.

آن‌چه در این مطلب خواهید خواند:

مکمل بدنسازی پروتينی

توصیه‌هایی برای ورزشکارانی که از مکمل پروتئینی استفاده می‌کنند

مکمل بدنسازی غیرقانونی

خطرات استفاده از استروئید

مکمل بدنسازی پروتينی

پروتئین بخش مهمی از رژیم غذایی ماست و نقش کلیدی در ساخت و محافظت از بافت‌های بدن به خصوص ماهیچه‌ها دارد. پروتئین‌ها از واحدهای سازنده‌ای به نام آمینو اسیدها به وجود آمده‌اند که آمینو اسیدها واحدهای سازنده مورد استفاده برای رشد ماهیچه‌ها محسوب می‌شوند.

پودرهای پروتئین به صورت شیک (مایع)، تکه‌ای (جامد) و کپسول، محبوب‌ترین مکمل بدنسازی هستند و  بدون نسخه در داروخانه‌ها و آنلاین و به صورت قانونی به فروش می‌رسند. پودرهای مکمل پروتئینی با رشد عضلات بدن و افزایش متابولیسم (کاهش وزن) به بدن در روند بهبود عملکرد آن، بالا بردن انرژی و مبارزه با پیری کمک می‌کند.

شاید خواندن این مطلب برای شما جالب باشد: عوارض هورمون رشد

 انجمن رژیم غذایی در بریتانیا می‌گوید:«مصرف‌کنندگان پودر پروتئین ممکن است این مکمل‌ها را قبل از تمرین، در زمان و یا بعد از تمرین استفاده کنند. اینکار باعث بهتر شدن عملکرد و موثرتر بودن تمرینات ورزشی می‌شود. مصرف‌کنندگان می‌توانند این پودرها را به وعده‌‌های غذایی خود اضافه کرده و یا به عنوان میان‌وعده مصرف کنند. مکمل‌ها به تنهایی می‌توانند منبع غنی از پروتئین باشند و به عنوان یک وعده غذایی مصرف شوند.

اگر چه شیک‌های پروتئین برای بدن مناسب است، اما باید توجه داشت که آن را نمی‌توان به عنوان یک وعده غذایی به شمار آورد. شیک‌ها نمی‌توانند تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی بدن را تامین کنند. به معنای دیگر، بدنسازانی که به جای مصرف غذاهای پر از پروتئین به مصرف مکمل‌ها روی می‌آورند در واقع پول خود را هدر می‌دهند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف بیش از حد مکمل‌های پروتئینی برای مدت طولانی، باعث افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان و مشکلات کلیوی می‌شود. 

وزارت بهداشت به بزرگسالان توصیه می‌کند بیشتر از دو برابر میزان توصیه‌شده به صورت روزانه (۵۵.۵ گرم برای مردان و ۴۵ گرم برای زنان) مکمل‌های پروتئینی مصرف نکنند.

غذاهای سرشار از پروتئین شامل موارد زیر هستند:

•  گوشت قرمز مانند گوشت گاو، بره.
•  مرغ، اردک، بوقلمون
•  تخم مرغ
•  لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر
•  لوبیا
•  توفو

توصیه‌هایی برای ورزشکارانی که از مکمل پروتئینی استفاده می‌کنند

•  تغییر ساده در وعده غذایی، به طور مثال به جای یک صبحانه ساده، مثلا شیر و کورن‌فلکس، ماست یونانی همراه با میوه استفاده کنید.
•  پس از این مرحله برای میان‌وعده، مکمل‌های پروتئینی معتبر مصرف کنید.
•  همیشه برچسب‌های ارزش غذایی روی بسته‌بندی مواد غذایی را با دقت مطالعه کنید و بیشتر از حد مجاز پروتئین مصرف نکنید، زیرا بدن شما مقدار اضافه را دفع می‌کند.
•  اگر به پروتئین مصرفی خود مطمئن نیستید، از پزشک خود بخواهید شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.
•  مکمل‌های پروتئینی به دلیل عدم تحقیقات طولانی درباره تاثیر آن بر کودکان، توصیه نمی‌شود.

این خطر وجود دارد که افراد مصرف مکمل بدنسازی را به عنوان راهی میانبر برای رسیدن به هدف خود ببینند. این تمایل در همه وجود دارد که از این پودر مانند پودری جادویی برای رسیدن به اندام ایده‌آل استفاده شود، اما این پودر نمی‌تواند معجزه کند. قدرت بدن و بدنسازی نیاز به نظم و برنامه‌ریزی، تعهد به تمرین‌های سخت و یک رژیم غذایی خوب دارد.

اگر نگران هستید و یا بعد از مصرف هرگونه مکمل بدنسازی - به خصوص مواردی که بصورت آنلاین خریداری کرده‌اید- عوارض جانبی را تجربه کرده‌اید، با پزشک معالج خود یک قرار ملاقات بگذارید.

مکمل بدنسازی غیرقانونی

آژانس تنظیم‌کننده داروها و محصولات بهداشتی در انگلیس، به مردم هشدار داد در خرید مکمل‌ بدنسازی غیرقانونی احتیاط کنند، زیرا ممکن است این مواد حاوی مواد خطرناکی باشند که می‌توانند باعث نارسایی کلیه، تشنج و مشکلات قلبی شوند. یک تحقیق MHRA نشان داد ۸۴ محصول غیرقانونی، با هدف تقویت ماهیچه‌ها، با مواد خطرناک مانند استروئیدها، محرک‌ها و هورمون‌ها به فروش می‌رسند. از جمله محصولاتی که از بازار خارج شد یک محصول استروئیدی به نام سلتیک اژدها بود. این محصول دو مرد را در اثر زردی شدید و آسیب کبدی در بیمارستان بستری کرد.

دیوید کارتر، مدیر MHRA بخش داروهای مرزی، می گوید: «مردم باید بدانند خرید مکمل‌های ورزشی غیرقانونی می‌تواند به سلامتی شما آسیب جدی برساند. این محصولات ممکن است با شعار تقویت ماهیچه، شما را گول بزنند. آن‌ها می‌توانند حاوی مواد غیرقابل تایید باشند که می‌توانند باعث نارسایی کلیه، مشکلات قلبی یا تشنج شوند». حتی مکمل‌های قانونی نیز ممکن است به شما آسیب برساند. همیشه برچسب روی مکمل‌ها را بخوانید و اگر شک دارید با داروساز خود صحبت کنید.

خطرات استفاده از استروئید

اگرچه به دلایل مختلفی با تجویز پزشک استروئیدها در دسترس هستند، اما برخی از استروئیدها را به عنوان داروهای تقویت‌کننده عضله مصرف می‌کنند. استروئیدها برای ورزشکاران جذابند، زیرا تستوسترون که هورمونی مردانه است، می‌تواند استقامت و عملکرد بدن را بهبود بخشیده و باعث رشد عضلات شود. باید توجه داشت که تستوسترون بیش از حد می‌تواند باعث پرخاشگری شود.

 سایر عوارض استفاده از استروئیدها:

•  افزایش فشار خون
•  آسیب مستقیم به کلیه و قلب
•  آسیب کبدی
•  آکنه
•  رفتار پرخطر جنسی

داروی کاهش وزن دی‌نیتروفنول نیز رابطه مستقیمی با مرگ دارد، ۲.۴-دی‌نیتروفنول (2,4-Dinitrophenol) کالایی است که به صورت غیرقانونی، آنلاین و عمدتا از طریق تامین‌کنندگان مستقر در بسیاری از کشورها در دسترس است.

دی‌نیتروفنول یک ماده شیمیایی صنعتی بوده که برای مصرف انسان مناسب نیست. این ماده بسیار سمی عوارض جانبی قابل توجهی را در انسان ایجاد می‌کند. باوجود این، در میان بدنسازان بسیار محبوب است، چراکه تصور می‌کنند با مصرف آن وزنشان کاهش یافته و به اندام ایده‌آل می‌رسند.

نام‌های دیگر دی‌نیتروفنول، که به صورت قرص یا پودر در بازار وجود دارند شامل موارد زیر است:

•  دینوسان (Dinosan)
•  دی‌ناک (Dnoc)
•  سولفو بلک (Solfo Black)
•  نیتروفن (Nitrophen)
•  آلدفین (Aldifen)
•  شماکس (Chemox)

 دی‌نیتروفنول بسیار خطرناک است، این دارو باعث تسریع در سوخت‌و‌ساز بدن می‌شود.

این دارو عوارض جانبی ایجاد می‌کند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیراست:

• بی قراری
• قرمزی پوست
• زردی پوست
• سر درد
• تپش قلب
• نفس کشیدن سریع
• سرگیجه
• تعرق زیاد
• احساس تشنگی (کم آبی بدن)
• حالت تهوع
• تب
• استفراغ

 استفاده طولانی‌مدت از این داروها باعث آب مروارید شده و ممکن است آسیب جدی به قلب و سیستم عصبی وارد کند. مطالعات روی حیوانات نشان داده است دی‌نیتروفنول باعث سرطان شده و خطر مرگ هنگام تولد را افزایش دهد. اگر فکر می کنید دی‌نیتروفنول مصرف کرده‌اید، حتما به پزشک مراجعه کنید.