ویروس کرونا از زمان شیوع جهش‌های زیادی داشته و مکررا گونه‌های جدیدی از آن مشاهده می‌شوند. امروزه موضوع بحث کرونای دلتا در ایران و حتی جهان پر رنگ شده است، و در پی آن افراد زیادی به دنبال آگاهی از تغییرات این ویروس هستند. خبر بد اینکه سویه دلتا کرونا یا نسبت به نوع اولیه کرونا، قدرت سرایت بیشتری دارد. از این رو، می‌بایست پروتکل‌های بهداشتی را بیش از پیش رعایت کنیم.

فهرست مطالب

• نحوه نام گذاری کرونا 
• علائم کرونا دلتا
• نشانه‌هایی از مقاومت نسبی ویروس کرونا دلتا در برابر واکسن‌ها 
• احتمال بستری شدن دو برابری کرونا دلتا در بیمارستان
• وضعیت کرونای دلتا در ایران
• تاثیر واکسن بر کرونای دلتا چه مقدار است
  • آیا واکسن سینوفارم و برکت برای دلتا موثر هستند
• پیش بینی آینده ویروس دلتا

نحوه نام گذاری کرونا

بیماری‌های مختلفی بوسیله ویروس‌ها بوجود می‌آیند. اما اغلب هم نام یکدیگر نیستند و معمولا نام‌های مختلفی دارند. مثلا HIV ویروسی است که دلیل ایجاد بیماری ایدز است. اغلب افراد اسم بیماری را می‌دانند، اما اسم ویروس عامل آن را نمی‌شناسند. برای تسهیل کردن روند تولید آزمایش‌های تشخیصی، واکسن‌ها و داروها، ویروس‌ها بر اساس ساختار ژنتیکی شان نام گذاری می‌شوند. دلیل آن هم این است که بتوان در مورد پیشگیری، شیوع، انتقال، شدت و درمان آن‌ها راحت‌تر صحبت کرد.

۱۱ فوریه سال ۲۰۲۰ «سندرم حاد تنفسی کرونا ویروس ۲ (SARS-CoV-۲)» را به عنوان نام ویروس جدیدی اعلام کردند. دلیل انتخاب این نام این است که این ویروس از نظر ژنتیکی به ویروس کرونا سارس SARS که در سال ۲۰۰۳ شیوع پیدا کرد، مربوط می‌شود. اما درعین حال که این دو ویروس با هم ارتباط دارند، ولی از جهاتی نیز کاملا با هم متفاوت هستند. به همین علت جهت تشخیص، تحقیق و درمان آسان‌تر جهش‌های مختلف این ویروس  را با نام جدیدی نام گذاری بر اساس الفبای یونانی می‌کنند. کرونا دلتا نیز از این قاعده مستثنی نیست. تا هم اکنون ۴ گونه جهش یافته به نام‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا نام گذاری شده است، و مورد آخر، گونه دلتا بسیار بحث‌برانگیز شده است.

علائم کرونا دلتا

پزشکان در این باره می‌گویند علائم کرونا دلتا با انواع کرونای ووهان و کرونای انگلیسی متفاوت است. علائم این بیماری با آبریزش بینی، تب و گلو درد شروع می‌شود و مشابه سرماخوردگی است که کمتر از ۴۸ ساعت علائم آن مشخص می‌شوند. بعد از سه الی چهار روز از این علائم، ریه درگیر می‌شود و از نظر درگیری ریه این نوع جهش یافته از ویروس تاکنون مانند کرونا انگلیسی بوده است.

طبق گزارش‌های داده شده، متاسفانه افرادی که واکسن زده‌اند نیز در معرض خطر ابتلا به این ویروس قرار دارند. بنابراین باید پروتکل‌های بهداشتی بیش از پیش به‌طور کامل رعایت شود.

نشانه‌هایی از مقاومت نسبی ویروس کرونا دلتا در برابر واکسن‌ها 

پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که کسی علائم نام برده شده برای کرونای دلتا را دارد، ۴۸ الی ۷۲ ساعت در خانه بماند و از طریق تلفن با پزشک خود در تماس باشد. مزیت در خانه ماندن فقط در امان ماندن سایر افراد از انتقال بیماری نیست. بلکه با این کار و استراحت موجب می‌شود فرد درگیر به کرونا سبک‌تری مبتلا شوند و راحت‌تر بهبود بیابند.

کرونای دلتا یا کرونا هندی یک نوع از ویروس کرونا است که نخستین بار در هند و در طی یک موج عفونت شدید در اردیبهشت و خرداد سال ۱۴۰۰ شناسایی شد. این نوع در برخی از مناطق هند با سرعت بالایی رشد کرد و علامت هایی از مقاومت نسبی در برابر واکسن‌ها را نشان داد. متاسفانه با گذشت زمان کوتاهی در سطح کل جهان شیوع پیدا کرد. به طور مثال انگلستان که در حال واکسیناسیون سریع و کنترل بیماری بود، این موضوع مشکلات زیادی را به وجود آورد. 

کرونا دلتا یا به بیانی کرونا هندی حدود ۶۰ درصد قابل انتقا‌ل‌تر از نوع آلفا است

همان‌طور که گفتیم، این گونه برای اولین بار در هند مشاهده شد. پژوهشگران می‌گویند ممکن است این گونه به‌طور مجدد بیماری کووید ۱۹ را زنده کند. طبق گزارش‌ها تا این لحظه کرونای دلتا به بیش از  ۹۲ کشور رسیده است و این عدد فقط شش ماه پس از اولین گونه‌ دیده شده به این سطح رسید. حال، گونه جهش یافته از کرنا دلتا که بسیار قوی‌تر عمل می‌کند  با نام کرونا دلتا پلاس هم در ۱۰ کشور جهان دیده می‌شود.

محققان هنوز دلیل قطعی که چرا نوع دلتا در مقایسه با دیگر گونه‌ها قدرت سرایت بیشتری دارد را کشف نکرده‌اند. نظر آن‌ها این است که تغییر در بخش پروتئینی ویروس، ممکن است ورود به سلول‌های زنده انسانی را ساده‌تر می‌کند. درپی یک مطالعه دیگر احتمال جهش در نوع دلتا باعث شده است تا ویروس کرونا به محض اتصال خیلی ساده‌تر به سلول‌های زنده انسانی متصل شود. به همین علت زمانی که گونه دلتا کرونا بتواند به راحتی با سلول‌های شما ترکیب شود، می‌تواند تعداد کثیری از آن‌ها را درگیر کرده و بر سیستم ایمنی بدن غالب شود.

امروزه نگرانی اکثر کشورها تبدیل شدن کرونا دلتا به نوع اصلی کرونا در ماه‌های آینده است. همانطور که گفته شد متاسفانه این بیماری به سرعت قابل انتقال است و همچنان شیوع خواهد داشت مگر در صورتی که میزان واکسیناسیون به اندازه کافی بالا باشد!

به نظر می‌رسد این مدل جهش یافته افراد گروه سنی جوان را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد. پژوهش‌های انجام شده در انگلستان نشان داده است که کودکان و بزرگسالان زیر ۵۰ سال، ۲.۵ برابر بیشتر در معرض ابتلا به کرونا دلتا هستند. شواهد اولیه نشان می‌دهد که افراد درگیر به کرونا هندی حدودا دو برابر بیشتر از افراد درگیر به گونه آلفا در بیمارستان بستری می‌شوند.

احتمال بستری شدن دو برابری کرونا دلتا در بیمارستان

طبق مطالعات، علائم ویروس کرونای دلتا شدیدتر شده و علائم اصلی کرونای دلتا در حال تغییر هستند. یعنی هرچه بیماری بیشتر گسترش می‌یابد، این نشانه‌ها نیز تغییر می‌کنند. علائم اصلی گزارش شده شامل، سر درد، گلو درد، آب ریزش بینی و سر درد هستند.

در حال حاضر سرفه کمتر شایع است و از دست دادن بویایی در بین علائم رایج ذکر نشده است. بنابراین محققان نگران هستند که مردم این علائم را با سرماخوردگی شدید اشتباه گرفته، از قرنطینه خودداری کرده و به انتشار آن دامن بزنند.

اولین و مهم‌ترین راه جلوگیری از ابتلا به کرونای دلتا، همچنان واکسیناسیون عمومی است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که اکثر واکسن‌های معتبر دنیا، بین ۷۹ درصد تا ۸۸ درصد از مبتلایان حفاظت می‌کنند. دو دوز واکسن فایزر تا حد زیادی موثر است و از بستری شدن بیماران در بیمارستان جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، همچنان باید به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ها ادامه داد. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی درباره انواع واکسن کرونا در ایران بیشتر می‌خوانید. 

وضعیت کرونای دلتا در ایران

طبق آمار جمع آوری شده از سرتاسر کشور از کرونای دلتا، امروزه پیک پنجم این بیماری شکل گرفته و تعداد بیماران سرپایی و بستری‌ها به شکل چشمگیری افزایش یافته است. این ویروس ابتدا از قسمت‌های جنوبی و جنوب شرقی وارد کشور شد و در حال حاضر شهرهای جنوبی در وضعیت سخت‌تری قرار دارند. کادر درمان خسته است و بیمارستان ها ظرفیت پذیرش بیماران جدید را ندارند. 

تاثیر واکسن بر کرونای دلتا چه مقدار است

متاسفانه واریانت دلتا نسبت به واکسن‌ها تقریبا مقاوم است، علی الخصوص در افرادی که فقط یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند. طبق تحقیقات انجام شده، یک دوز واکسن آسترازنکا یا فایزر، خطر ابتلا به گونه دلتا را در افراد تا حدود ۳۳٪ کاهش می‌دهد. در حالی که این در برابر گونه آلفا، ۵۰ ٪ ایمنی ایجاد می‌کند. دوز دوم واکسن آسترازنکا باعث محافظت ۶۰ درصدی در برابر دلتا می‌شود و این مقدار در فایزر تا ۸۸٪ هم موثر است.

همچنین در مطالعات جدید، دانشمندان تاثیر واکسن مدرنا را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که آنتی بادی‌های داوطلبان می‌توانند به طور موثری ویروس را با جهش‌های مختلف دلتا خنثی کنند. در حالیکه توانایی خنثی‌سازی نوع دلتا در مقایسه با نوع آلفا کمتر است، ولی باز هم دانشمندان معتقدند که این واکسن هنوز هم می‌تواند در کاهش علائم دلتا موثر باشد.

سازندگان واکسن روسی اسپوتنیک، اخیرا در توییتر اعلام کردند که واکسن آن‌ها در برابر نوع دلتا بیشتر از سایر واکسن‌ها موثر است. آن‌ها اضافه کردند که این داده‌ها را برای ارزیابی به یک مجله بین المللی به اشتراک میگذارند.

در هر صورت زمانی که شخصی واکسن دریافت می‌کند، یعنی پس از آن می‌تواند آنتی‌بادی‌های بسیاری از قسمت‌های مختلف ویروس را ایجاد کند. پس در حالتی که در یک قسمت جهش به وجود آید و گونه‌ جدید ایجاد شود، مانند نوع دلتا، آنتی بادی‌های سایر قسمت‌های ویروس هنوز باید محافظت کافی را داشته باشند.

آیا واکسن سینوفارم و برکت برای دلتا موثر هستند

به طور کلی مشخص نیست که آیا این دو واکسن برای مقابله با سویه دلتا کرونا موثر است یا نه. اما آنچه اهمیت دارد این است که  واکسن زدن خیلی بهتر و موثرتر از نزدن آن است. 

• اثر بخشی واکسن سینوفارم در برابر کرونا دلتا

نظرات در رابطه با اثربخشی واکسن سینوفارم در برابر جهش های کرونا متفاوت است.
چین اطلاعات دقیقی از آزمایشات آزمایشگاهی ارائه نکرده است. عدم انتشار داده‌های دقیق در مورد واکسن‌های چینی علیه کرونا دلتا، بررسی توسط متخصصان خارجی را با مشکل مواجه کرده است.
از طرفی ژونگ نانشان، اپیدمیولوژیست چینی، اعلام کرده که محققان چینی دریافتند واکسن های چینی تا حدودی در کاهش خطر ابتلا به علائم علامت دار و شدید ناشی از کرونا دلتا موثر هستند.

• اثر بخشی واکسن برکت برابر کرونا دلتا

متاسفانه در ارتباط با اثربخشی واکسن برکت هیچگونه اطلاعات تحقیقاتی‌ای در دست نیست و نمی‌توان آن را تایید یا رد کرد. ولی احتمال زیادی وجود دارد که واکسن برکت، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا را کاهش می‌دهد.

 

پیش بینی آینده ویروس دلتا

طبق نظر مدل‌سازان بیماری‌های عفونی وقتی یک گونه انتقال‌پذیرتر مثل دلتا به وجود می‌آید، احتمالا باید اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال میلادی، شاهد ادامه حیات بیماری باشیم. حتی جدیدترین مدل آن‌ها بیان می‌کند که یک نوع دلتا مانند که ۶۰ درصد قابل انتقال‌تر از آلفا است، شاید در واکسیناسیون هم تغییراتی را ایجاد کند.

 سخن پایانی

همانطور که در این مطلب اشاره کردیم، بهترین و ساده‌ترین راه پیشگیری واکسیناسیون است. اگر تمام دنیا سریع‌تر واکسینه شوند، ویروس زمان کمتری برای تغییر دارد. امیدواریم که در ماه‌های آینده نتایج مختلفی در رابطه با اثربخشی اکثر واکسن‌ها منتشر شوند و افراد بیشتری نسبت به ویروس کرونا ایمن شوند. تا آن زمان ما باید شهروند با رعایت کردن فاصله اجتماعی و زدن ماسک از شیوع بیشتر ویروس کرونا و ویروس کرونا دلتا جلوگیری کنیم.