امروزه، بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز در تلاش برای یافتن داروهایی گیاهی هستند تا بتوانند دردهای خود را تسکین دهند؛ همان‌طور که در گذشته مادربزرگ‌ها با استفاده زردچوبه و دیگر گیاهان دارویی ضمادهای مختلفی برای درد مفاصل تهیه می‌کردند. برخی از گیاهان که دارای خواص ضد التهابی هستند، می‌­توانند با کاهش درد رماتیسم مفصلی (Rheumatoid arthritis/RA) به بهبود شرایط در همه‌ی حالت‌های این بیماری کمک ­کنند. البته شاید لازم باشد تاکید کنیم شواهد علمی اثبات شده‌ای برای این نوع درمان وجود ندارد و  قبل از شروع به درمان سنتی آرتروز حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از اثرات جانبی آن آگاه باشید؛ هر چند موارد مختلفی از تاثیر درمان گیاهی آرتروز گزارش شده است و بیماران معتقدند با استفاده از این گیاهان عوارض بیماری‌شان کاهش داشته است.

آن‌چه در این مطلب خواهید خواند:

با پزشک خود در مورد درمان سنتی آرتروز مشورت کنید

آلوئه‌ورا

کندر

پنجه گربه

اوکالیپتوس

 زنجبیل

چای سبز

تریپتریگیوم ویلفردی 

زردچوبه

پوست درخت بید

چند راه برای کاهش درد آرتروز

با پزشک خود در مورد درمان سنتی آرتروز مشورت کنید

به دلیل رواج روزافزون داروهای گیاهی، توجه پزشکان حوزه طب سنتی به بررسی فواید چنین داروهایی بیشتر شده است. برخی از گیاهان نام‌برده ممکن است مکمل داروهای مصرفی بیمار در درمان آرتروز باشند. اما، باید توجه داشت که  مصرف این گیاهان عاری از عوارض جانبی خطرناک نیست.  

همچنین، کیفیت، خلوص، بسته­‌بندی یا دوز مصرفی چنین داروهایی توسط FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) کنترل نمی‌­شود. داروهای گیاهی را از منابع معتبر تهیه کنید، چون ممکن است برخی از این محصولات آلوده یا بی‌تاثیر باشند.

آلوئه‌ورا 

آلوئه‌ورا یکی از گیاهانی است که برای مقاصد درمانی استفاده زیادی از آن می‌شود. این گیاه به داشتن ویژگی­‌های درمانی برای التیام آسیب‌های پوستی (Skin abrasions) معروف است. احتمالا شما نیز از ژل آلوئه‌ورا برای درمان آفتاب سوختگی استفاده کرده‌اید. از همین نوع محصول برای تسکین موضعی درد مفاصل نیز استفاده می­‌شود.

آلوئه‌ورا را می­‌توان به شکل­‌های مختلف، از برگ تا گیاه کامل تهیه کرد. طبق اظهارات مرکز ملی طب مکمل و جایگزین (یکی از آژانس‌های دولتی در ایالت متحده آمریکا و زیر نظر موسسات ملی بهداشت این کشور- National Center for Complementary and Integrative Health - NCCIH)، مصرف خوراکی آلوئه‌ورا سبب کاهش قند خون می‌­شود و دارای اثراتی جانبی بر دستگاه گوارش است (مانند اسهال). از طرفی، استفاده موضعی این گیاه عوارض جانبی ندارد. بنابراین در التیام دردهای آرتروز بی­‌خطر است.

کندر

به دلیل داشتن خواص ضد التهابی، کندر مورد علاقه بسیاری از پزشکان حوزه طب سنتی است. کندر را از صمغ درختان بومی هند (درخت Boswellia) به دست می­‌آورند. 

در بیماری­‌های خود ایمنی مانند روماتیسم مفصلی، لوکترین­‌ها (ماده­‌ای درگیر در واکنش­‌های التهابی که توسط گلبول‌های سفید تولید می­‌شود) به مفاصل سالم حمله می­‌کنند. به نظر می‌­رسد که کندر سبب مهار لوکوترین می‌­شود و از این طریق دارای اثرات درمانی است . مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین آمریکا شواهد امیدوارکننده‌­ای را از تاثیر کندر بر نمونه­‌های حیوانی مشاهده کرده‌اند، با این حال آزمایش­‌های بالینی روی انسان هموز انجام نشده است. کندر را می‌­توان به صورت قرص یا کرم­‌های موضعی تهیه کرد.

پنجه گربه (Cat’s claw)

پنجه گربه گیاهی با خاصیت ضدالتهابی است که سبب کاهش تورم مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز می‌شود. قدمت استفاده از این تاک گرمسیری به تمدن اینکان (Incan) برمی­‌گردد و به صورت سنتی از آن در تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می‌­شود. در سال‌­های اخیر، قدرت ایمنی این گیاه در بیماری آرتروز بررسی شده است. این گیاه ممکن است که با تحریک بیش از حد سیستم ایمنی، سبب درد بیشتر مفاصل شود.

طبق اطلاعات به دست آمده از بنیاد آرتروز، پنجه گربه می‌­تواند در درمان سنتی آرتروز موثر باشد، اما هیچ مدرکی دال بر جلوگیری این گیاه از آسیب­‌های بیشتر مفصلی وجود ندارد.

 اوکالیپتوس

همانند آلوئه‌ورا، اکالیپتوس نیز به راحتی در دسترس است. این گیاه در تهیه داروهای خوراکی کاربرد دارد. همچنین از عصاره­‌های روغنی آن به صورت موضعی در شرایط مختلف استفاده می­‌شود. محصولات موضعی  اکالیپتوس نیز در درمان درد­های آرتروزی مفید هستند.

برگ­‌های این گیاه حاوی تانن (یا جوهر مازو) است که ممکن است در کاهش ورم مفاصل و دردهای ناشی از آن مفید باشند. برخی از افراد برای به حداکثر رساندن تاثیر اکالیپتوس بر مفاصل متورم، از پدهای گرم­‌کننده استفاده می­‌کنند.

قبل از استفاده موضعی محصولات اکالیپتوس، حتما حساسیت­‌زا بودن آن را برای خود امتحان کنید. به این صورت که مقدار کمی از محصول را روی پوست ساعد خود بمالید و اگر در ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد واکنش آلرژیکی مشاهده نشد می‌توانید از آن محصول با خیال راحت استفاده کنید.

 زنجبیل

احتمالا زنجبیل در کابینت ادویه‌­های شما وجود داشته باشد، اما این گیاه یکی از اصلی­‌ترین اجزای داروهای سنتی و طبیعی نیز محسوب می‌شود. همان ترکیباتی که به زنجبیل عطر و طعمی قوی می­‌دهند، دارای خواص ضدالتهابی نیز هستند.

مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین آمریکا، شواهدی مبنی بر تاثیر زنجبیل بر کاهش تورم مفاصل منتشر کرده، اما برای درک بهتر عملکرد آن به آزمایش‌­های انسانی بیشتری نیاز است. در طب سنتی و طب چینی از زنجبیل برای افزایش گردش خون استفاده و همین امر سبب افزایش دما و التیام ناحیه آسیب دیده می‌شود. تحقیقات، این وعده را می‌دهند که بتوان از زنجبیل در درمان انواع آرتروز استفاده کرد.

چای سبز

چای سبز یکی از محبوب­‌ترین نوشیدنی­‌ها در جهان است که برای کاهش التهاب در بدن استفاده می‌­شود. برای درمان التهاب­‌های آرتروز، می­‌توان چای سبز را به صورت نوشیدنی، قرص یا تنتور(Tincture) مصرف کرد.

در مطالعه‌ه­ای انجام شده در سال ۲۰۱۰، مرکز ملی پزشکی مکمل متوجه شد که احتمالا چای سبز به افراد مبتلا به آرتروز استخوان (OA) و رماتیسم مفصلی کمک می‌­کند. اما برای اثبات سودمندی این گیاه به مطالعات بیشتری نیاز است.

تریپتریگیوم ویلفردی (Thunder god vine)

تریپتریگیوم ویلفردی یکی از قدیمی­‌ترین گیاهان مورد استفاده در طب چینی است. عصاره­ ریشه این گیاه، برای سرکوب سیستم ایمنی بیش­‌فعال یه کار می‌رود، در نتیجه می‌­توان آن را نوعی درمان جایگزین برای بیماری­‌های خودایمنی مانند رماتیسم مفصلی در نظر گرفت. بهتر است که این گیاه دارویی به صورت مستقیم و موضعی روی پوست استفاده شود. مصرف آن در کنار سایر داروهای معمول رماتیسم مفصلی، می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد.

در هنگام استفاده از این گیاه بسیار احتیاط کنید، چون اگر عصاره مصرفی از سایر بخش‌­های گیاه تهیه شده باشد احتمال سمی بودن آن وجود دارد. همچنین مصرف طولانی مدت این گیاه توصیه نمی‌­شود.

زردچوبه

زردچوبه پودری زردرنگ است که از یک گیاه گلدار به دست می­‌آید. در آشپزی از این پودر برای تهیه ادویه کاری استفاده می­‌شود. زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی نیز هست. مطالعات آزمایشگاهی انجام شده روی موش­­‌ها نشان داده که این گیاه احتمالا سبب کاهش پیشرفت رماتیسم مفصلی می­‌شود. سال‌­هاست که از کورکومین (Curcumin) موجود در زردچوبه در طب سنتی استفاده می‌­شود. یافته­‌های مرکز ملی طب مکمل و جایگزین آمریکا نشان می­‌دهند که برخلاف سایر گیاهان، مصرف خوراکی زردچوبه می‌­تواند تاثیر بیشتری در بهبود درد مفاصل داشته باشد. با وجود این، اگرچه همچنان به مطالعات بیشتری برای بی­‌خطر بودن زردچوبه نیاز است، اما استفاده از این ماده می‌تواند امیدوار کننده باشد.

پوست درخت بید

استفاده از پوست درخت بید یکی از قدیمی‌­ترین روش‌­ها برای درمان التهاب است، به‌گونه­‌ای که مردم زمان در بقراط (قرن پنجم قبل از میلاد) برای کمک به درمان التهاب­، پوست درخت بید را می‌جویدند. نتیجه یکی از مطالعات نشان داده است که پوست درخت بید موجب تسکین درد مفاصل و به خصوص مفاصل زانو، ران و گردن در افراد مبتلا به آرتروز استخوان می‌شود. در این روش، پوست درخت بید به صورت خوراکی (چای یا قرص) قابل مصرف است.

دریافت دوز بالا از این ماده ممکن است سبب بروز جوش یا سایر علائم التهابی شود. افرادی که به آسپرین آلرژی دارند یا به طور عادی خونشان رقیق است، نباید از این ماده گیاهی استفاده کنند.

چند راه برای کاهش درد آرتروز

در مورد تمام شیوه‌­های درمانی آرتروز با پزشک خود مشورت کنید و تنها درصورتی مصرف داروهای تجویز شده را قطع کنید که پزشک از شما خواسته باشد. به خاطر داشته باشید که درمان­‌ سنتی آرتروز تنها به داروهای گیاهی محدود نمی‌­شود، بلکه موارد زیر نیز به تسکین دردهای بیماری آرتروز کمک می­‌کنند:

•  ماساژ
•  بسته­‌های یخ یا پدهای گرمایی
•  ورزش هوازی
•  ورزش تای­ چی(Tai chi)
•  یوگا
•  حمام کردن و ورزش‌­های آبی
•  مدیریت استرس مانند بیوفیدبک (روش کنترل حالات روحی و عاطفی) و مراقبه
•  رژیم غذایی سالم حاوی اسیدهای چرب امگا ۳
•  مکمل‌های ویتامین دی (در صورت کم بودن این ویتامین در بدن)
•  طب سوزنی
•  کفش­‌های طبی
•  کنترل وزن