نعنا یا منتا به خانواده لامیاسه تعلق دارد که تقریبا شامل پانزده تا بیست گونه گیاهی از جمله نعنا فلفلی و نعنا دشتی است. این گیاه محبوب را می‌توان به شکل تازه یا خشک شده در بسیاری از غذاها و دمنوش‌ها استفاده کرد. تولیدکنندگان خمیردندان، آدامس، آب نبات و محصولات زیبایی اغلب از روغن نعنا استفاده می‌کنند. برای آشنا شدن با خواص نعنا این مطلب را بخوانید.

استفاده از نعنای تازه و سایر گیاهان و ادویه جات در پخت‌و‌پز می‌تواند به فرد کمک کند ضمن کاهش میزان سدیم و قند به طعم و عطر غذای خود بیفزاید. در طول تاریخ گونه‌های مختلف گیاهان نعنا در پزشکی به کار رفته‌اند. انواع مختلف گیاهان نعنا طیفی از ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و فواید سلامتی بالقوه‌ را به ویژه برای افرادی که به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) دچارند، ارائه می‌دهند. ما در ادامه، تحلیل و ترکیب تغذیه‌ای نعنا و فواید احتمالی آن را برای سلامت توضیح می‌دهیم. همچنین نکات و توصیه‌هایی را در مورد مصرف نعنا در رژیم غذایی مورد بررسی قرار خواهیم داد. 

آن چه در این مطلب خواهید خواند:

خواص نعنا برای سلامتی

خواص نعنا در رژیم غذایی

چند ایده‌ برای بهره بردن از خواص نعنا در آشپزی

خطرات استفاده از نعنا

ارزش غذایی نعنا

آیا آدامس‌های نعنایی واقعا دندان‌ها را تمیز می‌کنند

خواص نعنا برای سلامتی

نعنا می‌تواند چندین مزیت بالقوه برای سلامت داشته باشد. ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

مدیریت مشکلات دستگاه گوارش

نعنا گیاهی آرامش‌بخش است که انسان‌ها هزاران سال برای کمک به تسکین ناراحتی معده یا سوهاضمه از آن استفاده کرده‌اند.

یک بررسی در سال 2019 نشان داد مطالعات کنترل شده با دارونما از مصرف روغن نعنا به عنوان درمان طیفی از مشکلات دستگاه گوارش از جمله سوهاضمه، سندروم روده تحریک‌پذیر، درد معده در کودکان و احساس تهوع پس از عمل حمایت می‌کند. (پلاسیبو  یا دارونما به روشی از درمان گفته می‌شود که بیمار تحت درمان واقعی قرار نمی‌گیرد، بلکه پزشک بیمار را با درمان‌های بی‌اثر و چیزی ظاهرا شبیه به دارو یا جراح‌های غیر ضروری درمان می‌کند).

نویسندگان این بررسی پی بردند که نعنا علیه میکروب‌های مضر عمل کرده، آرامش عضلات را تنظیم و به کنترل التهاب کمک می‌کند.

یک بررسی متفاوت در همان سال با ارزیابی 12 کارآزمایی کنترل شده تصادفی به این نتیجه رسید که مصرف روغن نعنا مداخله‌ای ایمن و موثر برای علائم درد در بزرگسالان مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر است. با این حال، آزمایش دیگری در سال 2019 روی 190 فرد مبتلا به این سندروم انجام شد نشان داد که روغن نعنا کاهش چشمگیری در علائم آن ایجاد نمی‌کند.

تایید فواید محصولات نعنا در مدیریت سندروم روده تحریک‌پذیر به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

درمان آلرژی‌ با نعنا

گیاه نعنا حاوی ماده آنتی‌اکسیدان و ضد‌التهابی به نام رزمارینیک اسید هستند. مطالعه‌ای که در سال 2019 بر روی موش‌ها انجام شد نشان داد که مصرف‌ این ماده علائم آسم را در مقایسه با گروه کنترلی که مکمل دریافت نکرده‌ بودند، کاهش می‌دهد.

براساس یک بررسی در سال 2019 که در مجله «مرزهای فارماکولوژی» منتشر شد خانواده گیاه نعنا حاوی طیفی از ترکیبات گیاهی هستند که اثرات ضد آلرژی دارند. با این حال، ممکن است محتوای عصاره نعنا موجود در روغن‌ها و پمادها به مراتب قوی‌تر از نعنا موجود در رژیم غذایی باشد. تا کنون تحقیقات چندانی در مورد تاثیر مصرف نعنا در رژیم غذایی بر علائم آلرژی انجام نشده است.

تسکین علائم سرماخوردگی توسط نعنا

نعنا حاوی منتول است که این ماده ضدگرفتگی و معطر می‌تواند به تجزیه خلط و مخاط کمک کند و خروج آن را راحت‌تر سازد. استفاده از پمادهای منتول یا مالش آن همراه بخار روش درمانی ایمن و مؤثری برای کودکان مبتلا به سرماخوردگی به حساب می‌آید. 

انجمن ریه آمریکا (ALA) توصیه می‌کند که در مطالعات علمی از مصرف منتول برای مقابله سرماخوردگی پشتیبانی نشود. اگرچه، ممکن است برخی افراد متوجه شوند که علائم سرماخوردگی‌شان بعد از استفاده از مالش منتول با بخار کاهش می‌یابد.

بر اساس نظر اداره مکمل‌های غذایی (ODS) روغن نعنا می‌تواند باعث سوزش و قرمزی پوست شود. این کارشناسان توصیه می‌کنند که والدین یا مراقبان به دلیل عوارض جانبی جدی احتمالی پس از استنشاق مستقیم، پماد را به طور مستقیم روی سینه یا صورت کودک نمالند.

خواص نعنا در رژیم غذایی

برگ‌های گیاه نعنا لطیف و دارای ساقه‌های نرم است. بهتر است آن‌ها را به صورت خام یا در پایان مراحل پخت‌و‌پز اضافه کنید تا عطر و طعم خوش و بافت خود را حفظ کنند. در هنگام خرید نعنا، به دنبال برگ‌های روشن و سالم باشید. برگ‌ها را حداکثر یک هفته در یک کیسه پلاستیکی قابل استفاده مجدد در یخچال نگهداری کنید.

پرورش نعنا نسبتا آسان است و می‌توان آن را در خانه نیز انجام داد؛ به این ترتیب منبعی پایدار برای افزودن طعم به غذاهای خود خواهید داشت. در هنگام آماده‌سازی نعنا از چاقوی تیز استفاده کنید و برگ‌ها را به ملایمت برش دهید. استفاده از چاقوی کند یا خرد کردن بیش از حد رنگ گیاه را تیره می‌کند و باعث می‌شود عطر آن روی سطح تخته برش از دست برود.

در غذاهای خاورمیانه‌ مانند گوشت بره، سوپ و سالادهای گیاهی اغلب برای ایجاد عطر و طعم از نعنا استفاده می‌شود.

چند ایده‌ برای بهره بردن از خواص نعنا در آشپزی

•  تهیه شربت آبلیمو با نعنا با مخلوط کردن آب لیمو ترش با شکر یا استویا و برگ‌های نعنا خرد شده. شربت را با آب تصفیه‌شده و مکعب‌های یخ مخلوط کنید.
•  نعنا  را به سالسای میوه تازه با سیب، گلابی یا لیموی خرد شده یا لیموترش، فلفل هالوپینو و عسل اضافه کنید. مخلوط را با روی مرغ پخته شده سرو کنید.
•  با افزودن برگ‌های نعنا و خیار آب آشامیدنی خود را با طراوت کرده و از خواص نعنا نیز بهرمند شوید.
•  اضافه‌کردن چند برگ نعنا خرد شده به خمیر کلوچه شکلاتی بعدی که خواهید پخت.
•  ریختن آب داغ روی برگ‌های نعنا و غوطه‌ور کردن آن‌ها به مدت پنج تا شش دقیقه برای تهیه چای نعنا خانگی. برای تنوع استفاده از برگ‌های شکلاتی شده نعنا را امتحان کنید.
•  خرد کردن برگ‌های نعنا و مخلوط کردن آن‌ها با آناناس تازه برای تهیه یک میان‌وعده سریع.

از طرف دیگر، می‌توانید این دستور العمل‌های سالم و خوشمزه را که متخصصان شناخته‌شده رژیم‌های غذایی توصیه کرده‌اند نیز امتحان کنید:

•  اسموتی شبدر سرشار از مواد مغذی
•  شکلات نعنایی (Choco-Mint bites)

خطرات استفاده از نعنا

نعنا نیز می‌تواند مانند بسیاری از مواد گیاهی بر برخی افراد تاثیر منفی بگذارد.

• افراد مبتلا به بیماری رفلاکس معده (GERD) نباید در تلاش برای تسکین مشکلات گوارشی خود از نعنا استفاده کنند. نتایج یک مطالعه در سال 2019 نشان داد نعنا ممکن است علائم این بیماری را تحریک کند.
• مصرف دوزهای بالای روغن نعنا فلفلی می‌تواند سمی باشد، بنابراین صرفا باید از دوزهای توصیه شده روغن نعنا پیروی کرد.
• منتول خالص، سمی است و نباید به صورت داخلی مصرف شود. به منظور انتشار رایحه موجود فقط باید منتول را روی پوست یا سطح نزدیک پوست مانند بالش قرار داد.
• روغن نعنا را روی صورت نوزادان یا خردسالان کوچک نمالید، زیرا ممکن است باعث اسپاسم‌هایی شده و مانع تنفس شوند.
• با کارشناس سلامت خود صحبت کنید تا مشخص شود که آیا ممکن است داروهایتان با نعنا یا روغن نعنا تداخل داشته باشند یا نه.

ارزش غذایی نعنا

نعنا حاوی چندین ماده مغذی است ولی مقدار نعنایی که معمولا یک شخص در یک وعده غذایی مصرف می‌کند برای تامین میزان قابل توجهی نیاز روزانه فرد به این مواد کافی نیست. نعنا در رژیم غذایی مفیدترین جایگزین طعم دهنده‌های شور، شیرین یا پر کالری است. پمادها یا مکمل‌های نعنا بیشترین فواید را دارند.

آیا آدامس‌های نعنایی واقعا دندان‌ها را تمیز می‌کنند

نعنا طعم تازه و با طراوتی ایجاد می‌کند که می‌تواند باعث احساس تمیزی دهان شود. همچنین دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی است که می‌تواند سلامت دندان‌ها و لثه را بهبود بخشد. عمل جویدن نیز به تمیز‌کردن دهان و دندان‌ها کمک می‌کند. طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، جویدن آدامس بزاق بیشتری تولید می‌کند که می‌تواند به تمیز کردن دهان کمک کند، زیرا اسید موجود در دهان را که در اثر تجزیه غذا تولید شده است خنثی کرده و از بین می‌برد. توصیه کلی ADA جویدن آدامس بدون قند برای کاهش خطر پوسیدگی دندان‌ها است.