یکی از بیماری‌های پوستی در کودکان و نوزادان اگزمای پوستی است. اگزما در کودکان در سنین مختلف ممکن است بروز کند و با نشانه‌های پوستی متفاوتی ظاهر شد. اگرچه دلیل اگزما در کودک صد در صد مشخص نیست، اما مطالعات نشان می‌دهد، ژنتیک شایع‌ترین علل ابتلا کودک به اگزماست. دلیل اگزما هر چه باشد، بهتر است از محرک‌هایی که باعث تشدید بیماری می شود دوری کنید. 

فهرست مطالب 

• اگزمای پوستی درکودکان

• چرا کودک من دچار اگزما شد

• آیا اگزما در کودکان نوپا یا نوزادان متفاوت از کودکان بزرگتر است

• تفاوت بین درماتیت آتوپیک و اگزما در کودکان چیست

• علت ایجاد اگزما در کودک چیست

• درمان اگزمای کودکان

اگزمای پوستی درکودکان

اگزما عارضه پوستی است که باعث قرمزی، خارش و التهاب پوست می‌شود. اگزما در کودکان نیز به چشم می‌خورد و میلیون‌ها کودک مبتلا به درماتیت آتوپیک اگزما هستند. انواع مختلفی از اگزما وجود دارد؛ درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، اگزمای مشیدروتیک و درماتیت سبورئیک، که در نوزادان به عنوان "کلاه گهواره" شناخته می‌شود، که شایع‌ترین انواع هستند که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اگزما در کودک به ویژه درماتیت آتوپیک، اغلب در شش ماه اول تا ۵ سال زندگی کودک ظاهر می‌شود.

اگزما مسری نیست. شما نمی‌توانید آن را از شخص دیگری بگیرید.

برای اکثر انواع اگزما در کودکان، مدیریت و درمان آن به موارد زیر خلاصه می‌شود:

• حمام روزانه و استفاده از مرطوب کننده را برای محافظت از پوست و جلوگیری از دهیدراته شدن پوست در برنامه خود قرار دهید.

• برای مهار علائم به طور مداوم و طبق تجویز از داروهای OTC وداروهای با نسخه   (RX) استفاده کنید.

هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد اما درمان‌هایی وجود دارد و روش‌های بیشتری در راه است. این‌ها شامل داروهای بدون نسخه (OTC)، داروهای موضعی تجویز شده، فتوتراپی و سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی است.

اگزما در کودکان به ویژه درماتیت آتوپیک (AD)، ممکن است با بزرگ شدن فرزند شما بسیار متفاوت به نظر برسد و عمل کند. درک این که چه نوع اگزمایی ممکن است داشته باشد و همچنین علائم و محرک‌های آن‌ها بسیار مهم است تا بتوانید با رشد و تغییر آن‌ها را بهتر درمان و مدیریت کنید. تنها راه برای اطمینان از نوع اگزمای فرزند شما این است که به پزشک مراجه کنید.

چرا کودک من دچار اگزما شد

علت دقیق اگزما در کودکان مشخص نیست. طبق بررسی محققان کودکانی که دچار اگزما می‌شوند به دلیل ترکیبی از ژن‌ها و عوامل محرک محیطی این بیماری رخ می‌دهد. هنگامی که چیزی در خارج از بدن سیستم ایمنی را "فعال" می‌کند، سلول‌های پوست آنطور که باید رفتار نمی‌کنند و باعث تشدید بیماری می‌شوند.

همچنین کودکانی که از خانواده‌هایی با سابقه بیماری‌های درماتیت آتوپیک، آسم یا تب یونجه (معروف به تریاد آتوپیک) هستند بیشتر در معرض ابتلا به درماتیت آتوپیک یا اگزما کودک قرار می‌گیرند.

آیا اگزما در کودکان نوپا یا نوزادان متفاوت از کودکان بزرگتر است

بثورات دردناک و خارش دار در صورت، تنه یا بدن نوزاد (اما معمولا ناحیه پوشک) ممکن است دچار اگزما باشد.

ظاهر و عمل اگزما در کودکان نوپا  و نوزادان متفاوت از کودکان بزرگتر است. مکان و ظاهر اگزما با رشد آنها تغییر می‌کند، بنابراین مهم است که بدانید در هر مرحله از زندگی نوزاد یا کودک نوپا به دنبال چه چیزی باشید.

• نوزادان (۶ ماه اول)

اگزما معمولا روی صورت، گونه‌ها، چانه، پیشانی و پوست سر ظاهر می‌شود. همچنین می‌تواند به مناطق دیگر بدن گسترش یابد، اما معمولا در ناحیه پوشک جایی که رطوبت از پوست محافظت می‌کند گسترش نمی‌یابد. پوست در این مرحله نیز قرمزتر به نظر می‌رسد.

• نوزادان (۶-۱۲ ماه)

در این مرحله، اگزما در کودک اغلب روی آرنج و زانو ظاهر می‌شود. مکان‌هایی که هنگام چهار دست و پا رفتن به راحتی خراشیده یا ساییده می‌شوند. اگر بثورات اگزما عفونی شود، ممکن است یک پوسته زرد یا بسیار کوچک (برآمدگی چرکی) روی پوست ایجاد کند.

• کودکان نوپا (۲-۵ سال)

درماتیت آتوپیک اغلب صورت را در کودکان مبتلا می‌کند. اگزما در کودکان می‌تواند به صورت لکه‌های قرمز با برجستگی‌های کوچک ظاهر شود.

در حدود دو سالگی، اگزمای کودک نوپای شما بیشتر در چین‌های آرنج و زانو‌، یا روی مچ پا و دستان آن‌ها ظاهر می‌شود. همچنین ممکن است روی پوست اطراف دهان کودک نوپا و پلک‌ها ظاهر شود. پوست کودک نوپای شما ممکن است در این مرحله شروع به خشک شدن و پوسته پوسته شدن کرده و با خطوط عمیق‌تر ضخیم شود به این اتفاق «لیکن پلان شدن» می‌گویند.

• کودکان (بالای ۵ سال)

اگزما معمولا در چین‌های آرنج و یا زانو ظاهر می‌شود. گاهی اوقات فقط روی دست کودک است، حداقل ۷۰ درصد از افراد در برخی از مواقع زندگی خود دچار اگزمای دست شده‌اند. قرمزی و لکه‌های خارش دار پشت گوش کودک، روی پا یا پوست سر این‌ها نیز ممکن است نشانه درماتیت آتوپیک باشد. اما این‌ها همچنین می‌توانند علائم بیماری دیگری مانند درماتیت سبورئیک باشند که می‌تواند درکنار اگزما وجود داشته باشد.

چه چیزی باعث اگزمای فرزندم یا بدتر شدن آن می‌شود؟

• پوست خشک
• تحریک کننده‌ها
• گرما و عرق کردن
• عفونت
• آلرژن‌هایی مانند شوره حیوان خانگی‌، گرده یا گرد و غبار

اگزما در کودک شما ممکن است در زمستان که هوا خشک است بدتر شود. مخاط ناشی از آبریزش بینی نیز می‌تواند باعث تحریک گونه‌ها، چانه و گردن نوزاد شود. بهترین راه برای کنترل اگزمای کودکتان این است که با علائم و عوامل محرک او آشنا شوید تا بتوانید به کنترل آن کمک کنید. با وجود این، مراقبت‌ از پوست کودکان در تابستان را فراموش نکنید. 

تفاوت بین درماتیت آتوپیک و اگزما در کودکان چیست

اگزما یک اصطلاح چتری برای گروهی از شرایط است که باعث خشکی، خارش و التهاب پوست می‌شود. درماتیت به معنای التهاب پوست، کلمه دیگری برای اگزما است.

درماتیت آتوپیک یکی از رایج‌ترین انواع اگزما است که کودکان زیر ۱۸ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درماتیت آتوپیک یک بیماری مزمن و التهابی درنظر گرفته می‌شود که در نتیجه واکنش بیش فعال سیستم ایمنی بدن به عوامل محرک داخل و خارج بدن ایجاد می‌شود.

علت ایجاد اگزما در کودک چیست

نمی دانیم علت دقیق اگزمای کودکان چیست. با این حال برای اکثر انواع اگزما، محققان معتقدند ترکیبی از ژن‌ها و عوامل محرک در آن دخیل هستند.

افراد مبتلا به اگزما دارای سیستم ایمنی بیش از حد واکنشی هستند که وقتی توسط ماده‌ای در خارج یا داخل بدن تحریک می‌شود، با ایجاد التهاب واکنش نشان می‌دهد. این التهاب است که باعث علائم قرمز، خارش دار و دردناک پوست در اکثر انواع اگزما در کودک می‌شود.

همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از افراد مبتلا به اگزما دارای جهش ژنی هستند که مسئول ایجاد فیلاگرین است. فیلاگرین پروتئینی است که به بدن ما کمک می‌کند تا یک لایه محافظ سالم در لایه فوقانی پوست حفظ کند. بدون فیلاگرین کافی برای ایجاد یک سد پوستی قوی، رطوبت می‌تواند از بین برود و باکتری‌ها، ویروس‌ها و موارد دیگر وارد بدن شوند. به همین دلیل است که بسیاری از کودکان مبتلا به اگزما پوست بسیار خشک و مستعد عفونت دارند.

• اگزما محرک است

کنترل علائم کودک برای سالم ماندن و راحتی در طول زندگی با اگزما مهم است. هنگام تلاش برای شناسایی محرک‌های احتمالی، به خاطر داشته باشید که مدتی بعد از قرار گرفتن در معرض تب اگزما ظاهر می‌شود. این زمان تأخیر می‌تواند برخی از عوامل را برای تشخیص مشکل ساز کند.

اثر اگزما در کودکان مختلف است. محرک‌های یک کودک ممکن است با کودک دیگر یکی نباشد. شما ممکن است علائم اگزما را در مواقع خاصی از سال یا در نواحی مختلف بدن کودک تجربه کنید.

محرک‌های رایج اگزما در کودک عبارتند از:

پوست خشک یکی از محرک‌های رایج در اگزمای کودکان است. هنگامی که پوست کودک شما بیش از حد خشک می‌شود، می‌تواند به راحتی شکننده، پوسته پوسته، خشن یا سفت شود که می‌تواند منجر به شعله‌ور شدن اگزمای کودک شود.

محصولات روزانه و حتی مواد طبیعی می‌توانند باعث سوزش و خارش پوست کودک شما شوند یا خشک و قرمز شوند. این‌ها می‌توانند شامل محصولاتی باشد که برای بدن کودک خود استفاده می‌کنید. شوینده لباس، شامپو، حمام حباب دار و شستشوی بدن، یا پاک کننده‌های کودک و ضدعفونی کننده‌ها. حتی برخی از مایعات طبیعی، مانند آب میوه‌های تازه، سبزیجات یا گوشت می‌توانند هنگام لمس پوست کودک را تحریک کنند.

محرک‌های رایج عبارتند از:

• فلزات (به ویژه نیکل)
• دود سیگار
• صابون و شوینده‌های خانگی
• عطرها
• پارچه‌های خاصی مانند پشم و پلی استر
• پماد ضد باکتریایی مانند نئومایسین و باسیتراسین
• فرمالدئید‌، که در ضدعفونی کننده‌های خانگی، برخی واکسن‌ها، چسب‌ها یافت می‌شود
• ایزوتیازولینون، یک ضد باکتری است که در محصولات مراقبت شخصی مانند دستمال مرطوب کودک یافت می‌شود
• cocamidopropyl betaine ، که برای غلیظ کردن شامپوها و لوسیون‌ها استفاده می‌شود
• پارافنیلن-دی آمین، که در رنگ‌های چرم و خالکوبی‌های موقت و سایر موارد استفاده می‌شود

استرس کودکان

استرس احساسی می‌تواند محرک اگزما باشد، اما دلیل آن دقیقا مشخص نیست. علائم اگزمای برخی از کودکان وقتی احساس "استرس" می‌کنند بدتر می‌شود. برخی دیگر ممکن است دچار استرس شوند، فقط بدانند که اگزما دارند و این می‌تواند باعث جوش زدن پوست آنها شود.

درمان اگزمای کودکان

• با رژیم مناسب حمام، مرطوب کننده و داروهای تجویز شده (در صورت نیاز)، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

• هیچ درمان مناسب "اگزما" در کودکان وجود ندارد. آنچه برای کودک دیگر مفید است ممکن است برای فرزند شما کارساز نباشد و امکان دارد مجبور شوید قبل از یافتن درمانی که به مدیریت علائم فرزند شما کمک کند، چندین درمان یا ترکیبی از درمان‌ها را با مشورت پزشک خود انجام دهید. پیگیر و صبور باشید زیرا درمان اگزما در کودک ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد تا پیشرفت واقعی را مشاهده کنید.

• حمام و مرطوب کننده: مهم است که یک برنامه منظم برای مراقبت از اگزما داشته باشید. که شامل حمام با پاک کننده ملایم و مرطوب کننده برای محبوس کردن آب در پوست است. پوست مرطوب با مبارزه با خشکی و جلوگیری از عوامل تحریک کننده و حساسیت زا به کنترل شعله‌های اگزما کمک می‌کند.

• روش "خیس خوردن و آب بندی" برای درمان اگزما در کودک توسط بسیاری از پزشکان توصیه می‌شود تا به خشکی پوست و کاهش التهاب کمک کند. برای به دست آوردن مزایای درمانی کامل، از فرزندتان بخواهید اغلب  قسمت‌های درگیر اگزما را خیس و مهر و موم کند. این مراحل را به ترتیب دنبال کنید.

دستورالعمل خیساندن و مهر و موم کردن

1. کودک را با استفاده از آب ولرم به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه در حمام قرار دهید. از پاک کننده ملایم (بدون صابون) استفاده کنید و از مالیدن پوست آسیب دیده خودداری کنید.

2. بعد از استحمام، یک حوله را کمی روی پوست بگذارید تا کمی مرطوب شود.

3. طبق دستورالعمل، داروهای موضعی تجویز شده را روی نواحی آسیب دیده پوست بمالید.

4. در عرض سه دقیقه، مرطوب کننده را به طور کامل روی بدن کودک بمالید. استفاده از مرطوب کننده در عرض سه دقیقه بسیار مهم است وگرنه ممکن است پوست خشک‌تر شود.

5. چند دقیقه منتظر بمانید تا مرطوب کننده قبل از پوشیدن یا استفاده از روکش‌های مرطوب جذب پوست شود.

6. مرطوب کردن را فقط به زمان حمام محدود نکنید. هر زمان که پوست کودک شروع به خارش یا احساس خشکی کرد، آن را در طول روز به کودک خود بمالید. سعی کنید از پماد یا کرم به جای لوسیون استفاده کنید و آن را با کف دست خود بمالید و در جهت پایین به آرامی نوازش کنید.

حمام‌های سفید کننده

حمام سفید کننده می‌تواند یک ابزار موثر برای کاهش التهاب و باکتری‌های روی پوست کودکان مبتلا به اگزما باشد. غلظت سفیدکننده در حمام تقریبا در یک استخر شنا با کلر است.

آکادمی درماتولوژی آمریکا در زمانی که کودک خود را به حمام سفید کننده می‌برید والدین را تشویق به انجام موارد زیر می‌کند:

از یک فنجان اندازه گیری برای دریافت مقدار دقیق سفید کننده (مایع سفیدکننده‌ای که در درمان اگزما استفاده می‌شود) مورد نیاز استفاده کنید و سپس آن را به آب اضافه کنید. سفیدکننده‌های زیاد ممکن است پوست کودک را تحریک کند و مقدار کمی نیز ممکن است به علائم اگزما کمک نکند.

هرگز سفید کننده را مستقیما روی اگزما در کودک نزنید.

با متخصص پوست خود در مورد شروع حمام سفید کننده از جمله مدت زمان خیساندن فرزند خود صحبت کنید. طبق گفته آکادمی پوست آمریکا، اکثر متخصصان پوست در هر جلسه استحمام ۵ تا ۱۰ دقیقه توصیه می‌کنند.

والدین کودکانی که حساسیت به سفیدکننده یا آسم آلرژیک دارند که ممکن است با بخار کلر تشدید شود، باید قبل از شروع حمام سفید کننده با پزشک خود مشورت کنند.

بسته بندی مرطوب

بسته بندی مرطوب می‌تواند به تسکین خارش کمک کند. در طول جرقه‌های شدید با خارش یا درد شدید، درمان با روکش مرطوب می‌تواند باعث آب رسانی مجدد و آرام شدن پوست و افزایش اثربخشی داروهای موضعی شود.

بهتر است روکش‌های مرطوب عصر بعد از حمام، مرطوب کننده و استفاده از دارو انجام شود.

داروهای بدون نسخه

پزشک شما ممکن است درمان‌هایی را  برای کودک شما تجویز کند که برای خرید آن‌ها از داروخانه الزاما نیاز به نسخه نباشد، شامل پاک کننده‌های ملایم، کورتیکواستروئیدهای ملایم، مرطوب کننده‌ها، ژله نفت، روغن معدنی یا محصولات بر پایه قیر توصیه کند. بسیاری از محصولات OTC وجود دارد که ممکن است به جلوگیری و کنترل علائم اگزما در کودک شما کمک کند.

درمان‌های تجویزی

• داروهای موضعی - داروهای موضعی روی پوست اعمال می‌شود. چهار شکل موضعی تجویز شده برای مدیریت علائم اگزما وجود دارد:

• فتوتراپی - فتوتراپی که به نور درمانی نیز معروف است، پوست را در معرض نوع خاصی از نور به نام ماوراء بنفش B (UVB) با استفاده از دستگاه واکس قرار می‌دهد.

• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی - برای موارد متوسط ​​تا شدید اگزما استفاده می‌شود، سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی با کنترل یا سرکوب سیستم ایمنی عمل می‌کنند. داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی "خارج از برچسب" تجویز می‌شود به این معنی که FDA آنها را برای استفاده از اگزما تایید نکرده است. با این حال، آن‌ها معمولا توسط پزشکان برای درمان موارد شدید اگزما استفاده می‌شوند.

• مواد بیولوژیکی - داروهای بیولوژیکی یا "بیولوژیک‌ها" به طور ژنتیکی از پروتئین‌های مشتق شده از سلول‌ها یا بافت‌های زنده مهندسی می‌شوند. آن‌ها برای هدف قرار دادن بخش‌های خاصی از سیستم ایمنی بدن که در بیماری‌های التهابی مزمن مانند درماتیت آتوپیک نقش دارند، طراحی شده‌اند.

• Dupixent (دوپیلوماب) اولین داروی بیولوژیکی است که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای کودکان ۶ سال به بالا با درماتیت آتوپیک متوسط ​​تا شدید که درمان موضعی برای آن‌ها موثر نبوده یا توصیه نمی‌شود، تأیید شده است.

• Dupixent با تزریق زیر جلدی (زیر پوست) هر دو هفته یکبار پس از دوز اولیه بارگیری مصرف می‌شود و فقط با نسخه پزشک در دسترس است.

• درمان‌های مکمل و جایگزین - چندین درمان طبیعی وجود دارد که نشان داده شده است می‌تواند علائم اگزما را کنترل کند. بسیاری از این مطالعات تأثیرات آن را بر روی بزرگسالان بررسی کردند، بنابراین قبل از شروع هرگونه درمان طبیعی برای اگزما، حتما با پزشک فرزند خود مشورت کنید.

سخن پایانی 

اگزما در کودکان عارضه جدی و مهم است. خشکی پوست کودک خود را جدی بگیری و همیشه پوست کودک را مرطوب نگه دارید تا از بیماری‌های پوستی و اگزما در کودک خود جلوگیری کنید. اگر پوست کودکان دچا قرمزی و خشکی و خارش شد از درمان با مرطوب کننده‌های مختص کودکان شروع کنید و اگر طی۲  الی ۳ روز بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید.