علت کبودی بدن، گیر افتادن خون زیر پوست است و معمولا در اثر یک ضربه ایجاد می‌شود. کبود شدن بدن یک پاسخ طبیعی به آسیب‌هاست اما گاهی ممکن است شما یک کبودی بدون ضربه را در بخش‌های مختلف بدن از جمله ران پا، شکم، پشت کمر و بازو تجربه کنید. این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد مانند نازک شدن پوست، مصرف برخی داروها یا بعضی بیماری‌ها. اگر شما هم نگران کبودی بی دلیل بدن خود هستید، تا پایان این مطلب با ما باشید.

فهرست مطالب

• چرا بدن ما کبود می‌شود
• عوامل موثر بر کبودی پوست
• دلیل کبودی بی دلیل بدن

چرا بدن ما کبود می‌شود

کبودی بدن زمانی رخ می‌دهد که ضربه‌ای موجب پارگی رگ‌های خونی نزدیک سطح پوست شود. در اثر این اتفاق خون به بافت زیر پوست نشت کرده و موجب تشکیل لکه‌ای کبود می‌شود. وقتی یک کبودی تازه ایجاد می‌شود رنگ آن قرمز است. طی ۱ تا ۲ روز بعد، هموگلوبین خون تغییر رنگ می‌دهد و باعث می‌شود لکه کبودی به رنگ آبی- بنفش دربیاید. پس از ۵ تا ۱۰ روز، لکه سبز یا زرد به نظر می‌رسد. کبودی بی دلیل بدن لزوما به معنای بیماری نیست اما ممکن است ذهن شما را به خود مشغول کند. 

عوامل موثر بر کبودی پوست

بیشتر کبودی‌ها جای نگرانی ندارند و پس از چند روز تا چند هفته خود‌به‌خود کمرنگ شده و از بین می‌روند. برخی عوامل احتمال کبود شدن بدن را افزایش می‌دهند از جمله:

• سن

با بالا رفتن سن، پوست نازکتر می‌شود و انعطاف خود را تا حدی از دست می‌دهد. رگ‌ها و مویر‌گ‌های خونی کمتر از قبل منعطف هستند و به ویژه در ناحیه پشت بازو به سادگی پاره می‌شود.

• جنسیت

گرچه شواهد علمی برای این مورد وجود ندارند اما به طور کلی زنان بیشتر از مردان دچار کبودی می‌شوند. احتمالا این موضوع به علت نازکتر بودن پوست آنهاست.

• ژنتیک

احتمال کبود شدن در برخی افراد بیشتر از دیگران است و این مورد می‌تواند ارثی باشد. برخی بیماری‌ها نیز احتمال کبود شدن را افزایش می‌دهند و به صورت ژنتیکی منتقل می‌شوند.

دلیل کبودی بی دلیل بدن

کبودی بدون ضربه اتفاق شایعی است و هرکسی ممکن است آن را تجربه کند. با این حال اگر این کبودی ادامه‌دار شود، اندازه آن تغییر کند یا تکرار شود ممکن است با یک بیماری زمینه‌ای یا شرایط سلامتی در ارتباط باشد. در این بخش علل کبودی بدون علت بدن را می‌خوانید.

کمبود ویتامین

تغذیه نامناسب و رژیم‌های غذایی اشتباه می‌تواند از دلایلی باشد که کبودی‌های بی‌دلیل را روی بازوها و ران خود مشاهده می‌کنید. ویتامین سی برای تولید کلاژن، تقویت سیستم ایمنی و فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی بدن لازم است. همچنین رادیکال‌های آزاد را که می‌توانند باعث تحلیل بافت‌ها و کبودی شوند، از بین می‌برد. سطوح شدید کمبود ویتامین سی به بیماری اسکوربوت منجر می‌شود که خونریزی لثه، نارسایی قلبی، از دست‌دادن ناخن‌ها و دندان‌ها از عوارض آن است.

ویتامین دیگری که کمبود آن می‌تواند در کبود شدن بدون ضربه نقش داشته باشد، ویتامین کا است. کمبود ویتامین کا می‌تواند آثار منفی مانند خونریزی‌های قابل توجه، رشد ضعیف استخوان‌ها و بیماری‌های قلبی شود. با نجام یک آزمایش خون ساده، می‌توانید از سطح ویتامین‌های خون مطلع شوید.

مصرف برخی داروها

مصرف بعضی داروها احتمال خونریزی و کبودی را بالا می‌برد. داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده‌های خون) و مسکن‌هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن از داروهایی هستند که بر فرآیند لخته‌شدن خون تاثیر می‌گذارند و آن را با اختلال مواجه می‌کنند. وقتی لخته‌شدن خون بیشتر از حد طبیعی زمان ببرد، رگ‌ها و مویرگ‌های بیشتری دچار نشت خون می‌شوند و خون بیشتری وارد بافت‌ها می‌شود.

اگر کبودی شما به مصرف بیش از حد دارو مرتبط باشد، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• نفخ
• دل درد
• سوزش سردل
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• یبوست

در این صورت به پزشک مراجعه کنید تا شما را راهنمایی کند.

تمرینات شدید ورزشی

همه می‌دانیم که بعد از تمرینات سنگین ورزشی، دچار درد عضلانی خواهیم شد. اما شاید ندانید که تمرین شدید علاوه بر درد ممکن است باعث کبودی نیز شود. این کبودی‌های بی دلیل معمولا اطراف عضلاتی که در تمرین تحت فشار قرار می‌گیرند، ایجاد می‌شوند. زمانی که عضله‌ای تحت فشار قرار می‌گیرد، بافت آن در عمق آسیب می‌بیند. این اتفاق می‌تواند باعث خونریزی و نشت خون به اطراف شود و کبودی ایجاد کند.

مشکل کبدی

کبد وظایف زیادی در بدن دارد: از جمله کمک به هضم غذا، دفع مواد زائد و تولید پروتئین‌های خاص. یکی از انواع این پروتئین‌ها، فاکتورهای انعقاد خون هستند. فاکتورهای انعقادی به پیشگیری و توقف خونریزی کمک می‌کنند. در صورتی که کبد درست کار نکند، فاکتور انعقادی به مقدار کافی تولید نشده و بدن را مستعد کبودی‌های بی‌دلیل و خونریزی خواهد کرد. علائم کارکرد نادرست کبد از این قرارند:

• کبودی ناگهانی و بدون ضربه
• تورم در شکم
• لکه‌های قرمز عنکبوت‌شکل روی پوست
• سینه‌های بزرگ‌شده
• خستگی
• گیجی
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم
• استفراغ خونی
• مدفوع تیره

مشکل کلیوی

یکی از وظایف کلیه‌ها، کمک به عملکرد طبیعی پلاکت‌هاست. پلاکت‌ها نوعی سلول خونی هستند که از خونریزی جلوگیری می‌کنند. در بیماری‌های کلیوی، پلاکت‌ها به درستی کار نمی‌کنند و احتمال کبود شدن پوست بالا می‌رود. در صورتی که به بیماری‌ کلیوی مشکوک هستید با مشورت پزشک و انجام اسکن یا سونوگرافی می‌توانید از سلامت خود مطمئن شوید. علائم بیماری کلیه عبارتند از:

• کبودی آسان
• تورم در مچ و ساق پا
• فشار خون بالا
• خستگی
• خارش
• گیجی
• کاهش ادرار
• خون در ادرار
• ادرار کف آلود 

بیماری فون ویلبراند

بیماری فون ویلبراند (VWD)، شایع‌ترین اختلال خونریزی است که یک درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به این بیماری، دچار کمبود فاکتوری به نام Von Willebrand هستند که از خونریزی جلوگیری می‌کند. این افراد به سادگی دچار کبودی بی دلیل یا با دلیل می‌شوند. این مشکل زنان و مردان را به یک اندازه درگیر می‌کند، اما شمار زنانی که به پزشک مراجعه می‌کنند ـ به دلیل پریودهای سنگین ـ بیشتر است. 

سرطان‌های خون (لوسمی، لنفوم، میلوما)

سرطان‌های خون بر سلول‌های خونی تاثیر می‌گذارند و تعداد پلاکت‌ها را کاهش می‌دهند. کاهش تعداد پلاکت‌ها ریسک کبودی بی دلیل را افزایش می‌دهد. کبودی و خونریزی آسان می‌تواند یکی از علائم ابتلا به سرطان خون باشد. به ویژه کبودی‌هایی که از بین رفتن آنها بیش از اندازه زمان می‌برند. 

سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ اختلالی است که به دلیل افزایش سطح هورمون کورتیزول رخ می‌دهد. وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز و استفاده طولانی‌مدت از داروهای حاوی کورتیزول از دلایل ابتلا به این بیماری است. نازک شدن پوست یکی از عوارض سندورم کوشینگ است که فرد مبتلا را در خطر کبود شدن بدون ضربه قرار می‌دهد.

ترومبوفیلی

در بیماری ترومبوفیلی، خون تمایل بیشتری به لخته‌شدن دارد. این بیماری معمولا پیش از لخته‌شدن خون، علائم دیگری ندارد. در صورت ایجاد لخته خون، ممکن است پزشک شما را از نظر ابتلا به ترومبوفیلی آزمایش مورد آزمایش قرار دهد. 

سندروم اهلرز دانلوس

سندرم اهلرز دانلوس (EDS)، یک بیماری وراثتی است که بر بافت همبند مانند تاندون‌ها و رباط‌ها تاثیر می‌گذارد و علائم آن می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشد. انواع مختلفی از EDS وجود دارد و کبودی بی‌ دلیل تا حدی در همه آنها رخ می‌دهد. دیواره رگ‌های خونی و اطراف آن  از بافت همبند ساخته شده و زمانی که این بافت ضعیف باشد، رگ‌ها ساده‌تر آسیب می‌بینند. 

هموفیلی

هموفیلی یک بیماری ارثی است که توانایی لخته شدن خون را مختل میکند و منجر به کبودی‌های مکرر می‌شود. اکثر افرادی مبتلا به هموفیلی، از بدو تولد به آن مبتلا بوده‌اند، اما در موارد بسیار نادر، بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به فاکتورهای انعقادی خون حمله می‌کنند و فرد در اواخر زندگی به هموفیلی مبتلا می‌شود. به این نوع هموفیلی، هموفیلی خودایمنی می گویند.

دیابت

گرچه دیابت به خودی خود باعث کبودی نمی‌شود، اما می‌تواند زمان بهبودی شما را کند کند و باعث شود کبودی‌ها بیشتر از حد معمول باقی بمانند.

کبودی در بارداری

سطح پلاکت زنان باردار در طول دوره بارداری توسط پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما وجود کبودی بدون ضربه یا آسیب در زنان باردار، می‌تواند نشانه‌ای از ترومبوسیتوپنی حاملگی باشد که منجر به کاهش تعداد پلاکت‌ها می‌شود. احتمال وقوع این اتفاق  ۴.۴ تا ۱۱.۶ درصد است. از بارداری ها رخ می دهد. در صورتی که باردار هستید، همیشه هرگونه کبودی غیرعادی را به پزشک یا ماما اطلاع دهید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

در صورت تجربه کبودی‌ بدون دلیل، همراه با علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• گیجی
• تب شدید
• خونریزی کنترل‌نشده
• کبودی متورم، دردناک، گرم یا بسیار قرمز
• ناتوانی در حرکت دادن ناحیه‌ کبودشده
• از دست‌دادن هوشیاری
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه