در بسیاری از شرایط، والدین مجبورند فرزندان خود را در جریان اخبار بد و ناخوشایند قرار دهند. ممکن است این خبر بد، مرگ یک حیوان خانگی، جدایی یکی از اعضای خانواده، طلاق والدین یا مرگ یک عزیز باشد. این روزها که همگی درگیر کرونا و اخبار نگران‌کننده هستیم نیز لازم است به نگرانی و اضطراب کودکان توجه کنیم. فرزندان و والدین نیاز دارند تا در این اوقات سخت، واکنش‌ها و رفتارهای عاطفی خود را هدایت و کنترل کنند. ممکن است برای رسیدگی به چنین شرایطی احساس ناتوانی و دلهره‌ داشته باشید. تحقیق و تجربه به ما می‌گوید، مهم‌ترین نکته این است که کودکان بدانند شما برای پاسخ به همه پرسش‌ها و حمایت‌های مورد نیازشان در دسترس هستید. در ادامه چند نکته کاربردی برای دادن خبر بد به کودکان را به شما می‌گوییم.

آنچه در این مطلب می‌خوانید: 

برای دادن خبر بد به کودکان با آنها صادق باشید

برای پاسخ به سوالات کودکان آماده باشید

به توانایی آن‌ها در کنار آمدن با اخبار احترام بگذارید

احساسات خودتان را برای کودک توصیف کنید

فضای امنی برای صحبت درباره اخبار بد ایجاد کنید

اطمینان بخش فرزندتان باشید

به کودکان فرصت ابراز احساسات بدهید

از خود به خوبی مراقبت کنید

از مشاور یا روانشناس کمک بگیرید

برای دادن خبر بد به کودکان با آنها صادق باشید

برای دادن خبر بد به کودکان به این نکته دقت کنید که واقعیت‌ها را در سطحی متناسب با سن کودک خود بیان کنید. کودکان کوچکتر ممکن است برای درک پیامدهای خبر بد، نیاز به کمک داشته باشند. به عنوان مثال، نزدیک شدن به موضوع مرگ یا فقدان ممکن است به گفت‌وگویی درباره معنای واقعی مرگ منجر شود. متناسب با سطح سنی و درک کودک صحبت کرده و از گفتن چیزهایی که ممکن است کودکان را سردرگم کند، خودداری کنید.

خواندن این مطلب را به شما توصیه می‌کنیم: چگونه درباره مفهوم مرگ برای کودکان صحبت کنیم

درباره صحبت با نوجوانان، محدود نکردن جزئیات اطلاعات مهم است و نگفتن اخبار بد و پنهان کردن جزئیات مربوط به آن اغلب ناعادلانه تلقی می‌شود. مطالعه‌ای درباره بزرگسالان نشان داد هنگامی که والدین چیزی را پنهان می‌کردند و نوجوانان می‌فهمیدند که با آنها کاملا صادق نبوده‌اند، واکنش آن‌ها منفی بود.

برای پاسخ به سوالات کودکان آماده باشید

کودکان در پی گرفتن پاسخ سوالات خود هستند. یک نظرسنجی نشان داد کسانی که هنگام وقوع شرایط بحرانی پرسش و پاسخی با فرزند خود داشتند و کودک یا نوجوان آنها پاسخ پرسش‌های خود را دریافت کرده بودند، احساس رضایت بیشتری داشتند. در مقابل، فرزندانی که به آنها گفته می‌شد چیزی نپرسند ناراضی‌تر بودند. برای پرسش‌های ناخوشایند و پاسخ دادن به آنها -در صورت امکان- آماده باشید. اگر نمی‌توانید پاسخ سوال خاصی را بدهید، به جای آنکه با توضیح بیش از حد آن را پیچیده کنید، بپذیرید که نمی‌دانید. 

ضروری است زمانی را برای واکنش کودکان و اندیشیدن به سوالاتشان در نظر بگیرید. شما نیز باید برای پاسخ دادن آرامش داشته باشید. زمان مناسبی را برای دادن خبر بد کودکان درنظر بگیرید، از گفت‌وگوهای عجولانه قبل از رفتن به مدرسه یا کلاس فوق ‌برنامه اجتناب کنید، زیرا ممکن است فرزندتان با استرس و اضطراب با اخبار بد مواجه شود، بدون اینکه فرصتی برای بروز احساساتش داشته باشد. 

به توانایی آن‌ها در کنار آمدن با اخبار احترام بگذارید

احترام به مرحله رشد و بلوغ کودکان ضروری است، هیچ‌کس دوست ندارد که دست کم گرفته شود. کودکانی که والدینشان با آن‌ها مانند «همسالان خودشان» صحبت می‌کنند، احساس می‌کنند مورد احترام و اعتماد هستند و احتمالا در یک وضعیت دشوار با پختگی بیشتری واکنش نشان می‌دهند.

احساسات خودتان را برای کودک توصیف کنید

مطلع کردن کودک از احساس خودتان نسبت به موضوع، می‌تواند کمک بزرگی محسوب شود. فراموش نکنید باید احساس خودتان را شفاف و ساده مطرح کنید. برای مثال «می‌خوام یه خبر ناخوشایند بهت بدم، که وقتی بهش فکر می‌کنم خیلی ناراحت می‌شم» یا «می‌خوام یه موضوع مهمی در رابطه با خانواد‌ه‌مون بهت بگم که منو مضطرب می‌کنه».

بیان تجارب و احساسات شما به فرزندتان این اطمینان را می‌بخشد که او هم می‌تواند به راحتی احساس خود را بگوید و از جانب شما حمایت شود.

فضای امنی برای صحبت درباره اخبار بد ایجاد کنید

فرزندتان را به گردش دعوت کنید تا برای مدت کوتاهی از شلوغی روزمره به دور باشید. می‌توانید در نزدیکی خانه قدم بزنید و یک مکان خلوت برای صحبت کردن پیدا کنید که کسی صحبت‌های شما را نشنود. با کودک خود برای خرید به خوار و بار فروشی بروید و در اتومبیل خلوتی کوتاه برای صحبت کردن داشته باشید. به خود فرصت کافی برای فکر کردن بدهید تا عجولانه تصمیم نگیرید.

اطمینان بخش فرزندتان باشید

نقش اساسی والدین فراهم آوردن راحتی و اطمینان در کودکان در زمان استرس و پریشانی است. به آن‌ها اجازه دهید احساس خوبی داشته باشند، احساسات آنها را (مانند غم، عصبانیت) تایید کنید و بگویید که این احساسات عکس‌العمل‌های کاملا درستی نسبت به وضعیت پیش‌آمده هستند. به آن‌ها اطمینان دهید که شما در هر زمانی امکان پاسخگویی به هرگونه سوال یا گفت‌وگو درباره آن وضعیت را دارید. و اینکه دوستشان دارید.

به کودکان فرصت ابراز احساسات بدهید

گاهی والدین آن‌قدر انرژی صرف چگونگی در میان گذاشتن اخبار بد با کودک خود می‌کنند، که پرسیدن احساس کودک به راحتی فراموششان می‌شود. در حقیقت کلیدی‌ترین و بهترین اطلاعات با پرسش از خود کودک به دست می‌آید. برای این کار سوالات شما باید پایانی باز داشته باشند؛ مثلا «میشه بهم کمک کنی یه کلمه برای احساس الانت پیدا کنم؟» یا «چه‌جور فکرایی تو سرته؟»

خواندن این مطلب می‌تواند به شما کمک کند: روش گفت‌وگو با کودکان و آگاهی از احساسات آن‌ها

از خود به خوبی مراقبت کنید

احساس خود را به اشتراک بگذارید و از سلامت عاطفی خود مراقبت کنید. تجربه شرایط دشوار و همچنین صحبت‌کردن در مورد آن با دیگران، می‌تواند خسته کننده باشد. 

علاوه بر این، هیچ ایرادی ندارد به فرزندتان اجازه دهید تا ببینند که شما غمگین، عصبانی و یا ناراحت هستید. این موقعیت به آن‌ها فرصتی می‌دهد تا ببینند که چگونه احساسات بر دیگران تاثیر می‌گذارد و یاد می‌گیرند که چگونه آنها را به طور موثری تعدیل کنند. والدین به ویژه در مواقع بحرانی الگوهای خاص عاطفی هستند و فرزندان به طور ذاتی برای ارزیابی واکنش درست به آنها نگاه می‌کنند. طبیعی باشید و در مورد آن صحبت کنید.

از مشاور یا روانشناس کمک بگیرید

در صورت لزوم درخواست کمک هم برای خودتان و هم برای فرزندتان ضروری است. در وهله اول باید از روحیه خود مراقبت کنید، اگر کودک شما احساس ناراحتی دارد می‌توانید یک روانشناس کودک پیدا کنید که با خانواده شما همکاری کرده و استراتژی‌های لازم را به شما یاد بدهد.