علائم حساسیت فصلی + درمان حساسیت فصل بهار
زمان خواندن ۹ دقیقه یک‌شنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ ۱۶:۱۲
گرچه به آن حساسیت فصل بهار می‌گوییم اما هرسال با رسیدن به نیمه اسفندماه، علائم آلرژی بهاری کم‌کم پیدایشان می‌شود. عطسه، تنگی نفس، خارش چشم‌ها و آبریزش بینی در برخی افراد تا پایان فصل بهار نیز باقی می‌ماند. حساسیت فصلی موضوع نگران‌کننده‌ای نیست اما می‌تواند آزاردهنده باشد. روش‌های مختلفی برای درمان حساسیت فصلی وجود دارد از جمله آمپول و قرص ضد حساسیت. با ما در ادامه این مطلب از وبسایت سبک زندگی همراه باشید تا راه‌های مختلف درمان آلرژی فصل بهار را به شما بگوییم.
فهرست مطالب
- عوامل ایجاد حساسیت فصل بهار
- علائم آلرژی بهاری
- پیشگیری از حساسیت فصلی
- درمان حساسیت فصل بهار
- درمان حساسیت فصلی در منزل
عوامل ایجاد حساسیت فصل بهار
اصلیترین علت بروز آلرژی فصل بهار، گرده گیاهان هستند. درختان و گیاهان، حتی علف‌های هرز این گرده‌ها را در هوا رها می‌کنند تا گیاهان دیگر را بارور کنند. درصورت واردشدن گرده به دستگاه تنفس، سیستم ایمنی آنها را یک عامل خطرآفرین تلقی کرده و بر علیه‌شان آنتی‌بادی ترشح می‌کند تا آنها را از بین ببرد. در این حالت سطح ماده‌ای به نام هیستامین در خون بالا می‌رود و علائم آلرژی پدیدار می‌شوند.
گرده‌افشانی درختان به طور کلی اوایل بهار شروع می‌شود، اما احتمال آن وجود دارد که با توجه به آب وهوا و نوع درخت، این زمان کمی جلو و عقب شود. در روزهای بارانی و ابری و یا روزهایی که باد چندانی در هوا جریان ندارد که گرده‌ها را جابه جا کند، ممکن است آلرژی شما نیز اندکی بهبود یابد. اما در روزهای گرم و خشک و به خصوص روزهایی که باد تندی در هوا جریان دارد، به احتمال زیاد حساسیت‌تان وخیمتر خواهد شد. در سال‌هایی که زمستان نسبتا گرمتری دارد، درختان زودتر از موعد شروع به گرده‌افشانی می‌کنند؛ درنتیجه ممکن است حساسیت بهاری بسیاری از افراد زودتر از موعد شروع شود.
علائم آلرژی بهاری
همانطور که گفتیم در بدن بسیاری از افراد، علائم آلرژی زمانی بروز پیدا می‌کنند که سیستم ایمنی آنها به آلرژن‌ها (همچون گرده گل) که در حالت عادی بیخطر هستند، واکنشی غیرعادی نشان داده و هیستامین ترشح می‌کند که منجر به بروز علائمی همچون آبریزش بینی و عطسه می‌شود. از رایجترین علائم آلرژی فصل بهار می‌توان موارد زیر را نام برد:
- گرفتگی و آبریزش بینی: آبریزش بینی یکی از رایجترین علائم حساسیت بهاری در کودکان و بزرگسالان است. زمانی که آلرژن‌ها وارد بینی شما می‌شوند، مخاط بینی متورم شده و باعث ترشح مایع شفافی از عروق خونی کوچک موچود در مجاری بینی می‌شوند. برای بهبود آبریزش و گرفتگی بینی، بهتر است آب زیادی بنوشید.
- عطسه: واکنش بدن به هیستامین ترشح شده باعث متورم شدن بینی و گلو می‌شود. زمانی که مخاط این قسمتها متورم می‌شوند، مغز به ششها دستور انقباض میدهد تا با عطسه کردن، موادی که باعث متورم شدن مخاط شدهاند به بیرون پرتاب شوند. برای بهبود عطسه، از محرکهای آلرژی دوری کنید تا از تورم مخاط بینی و گلو کاسته شده و در نتیجه، دفعات عطسه کردنتان کاهش یابد.
- خارش و ریزش اشک از چشمان: یکی دیگر از علائم شایع حساسیت بهاری، خارش چشم‌هاست و بیشتر از ۸۰ درصد افراد مبتلا به حساسیت بهاری، خارش و ریزش اشک از چشمان را تجربه می‌کنند. آلرژن‌ها در هوا پراکنده‌اند و به سادگی وارد چشم‌ها می‌شوند. برای بهبود سوزش چشمان، صورت خود را شسته و سپس حولهای مرطوب و خنک را روی پلکهایتان قرار دهید.
- خارش گلو و بینی: همانگونه که به آن اشاره شد، مخاط گلو و بینی به آلرژن‌ها حساس هستند و پس از تماس با آنها، متورم می‌شوند. خارش مجاری بینی یا گلو می‌تواند به علت واکنش بیش از حد بدنتان به هیستامین ترشح شده و یا به علت تخلیه مخاط توسط آبریزش بینی باشد. می‌توانید برای بهبود این خارش از قرصهای مکیدنی مخصوص گلو بهره ببرید.
- کیپشدن سینوس‌ها: زمانی که آلرژی بهاری با علائمی همچون تنگی نفس، عطسه و آبریزش بینی همراه باشد، امکان آن وجود دارد که سینوس‌ها متورم شده و کیپ شوند. در بسیاری از افراد، این کیپ شدگی با احساس درد در پیشانی، اطراف بینی، فک بالایی و دندان‌ها، یا میان و زیر چشمان همراه است و ممکن است تنفس از بینی را دشوار کند.
پیشگیری از حساسیت فصل بهار
بهترین راه پیشگیری از حساسیت فصل بهار، جلوگیری از استنشاق محرکهای آلرژی یعنی گرده گلها، درختان، چمنیان و همچنین اسپورهای کپک است. برای این منظور، می‌توانید:
- زمان اوج گرده‌افشانی در خانه بمانید و فعالیتهایی که نیازمند خروج از خانه هستند را به حداقل برسانید (به خصوص صبحها).
- هنگام چمن زنی و باغبانی از ماسک استفاده کنید.
- اگر باغ یا حیاط دارید، قد چمن را کوتاه نگه دارید.
- تا جای ممکن پنجرهها را بسته نگه داشته و در خانه از فیلترهای مخصوص حساسیت استفاده کنید.
- از چوب‌های کهنه و کپکزده دوری کنید.
- موهای خود را روزانه بشویید تا گردههای چسبیده به آن را از بین ببرید.
- روتشکی و لحاف خواب خود را هفتهای یکبار بشویید.
- به جای خشک کردن لباسهای‌تان روی بند رخت و بیرون از خانه، از خشک کن استفاده کنید.
- لباسهای بیرونی خود را به محض ورود به خانه عوض کرده و بشویید.
- در بیرون از خانه برای به حداقل رساندن تماس گرده گل با بدنتان، از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.
- حداقل هفتهای یک بار خانه خود را جارو کنید و هنگام جارو کردن، ماسک بزنید.
- دریچه‌های هواکش و کولر را تمیز کنید.
درمان حساسیت فصل بهار
برای تشخیص حساسیت فصل بهار ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید. در صورت نیاز پزشک عمومی شما را به یک متخصص آلرژی معرفی می‌کند. ممکن است که متخصص آلرژی از شما تست آلرژی پوست بگیرد. در این تست، متخصص برای چک کردن اینکه به چه موادی حساسیت دارید یا سوراخ کوچکی روی پوست شما ایجاد کرده و مقدار اندکی از آلرژن‌ها را روی پوست قرا میدهد و یا محلول رقیق شدهای از آلرژن‌ها را به پوست بازو یا پشتتان تزریق می‌کند. اگر به هر کدام از این مواد حساسیت داشته باشید، تورم قرمز رنگ کوچکی روی پوستتان ایجاد می‌شود. بعضی وقت‌ها هم ممکن است متخصص آلرژی از شما آزمایش خون بگیرد.
داروهای زیادی برای بهبود و درمان علائم آلرژی بهاری وجود دارد. بعضی از این داروها عبارتند از:
- آنتیهیستامینها: آنتی هیستامین ها با کاهش میزان هیستامین در بدن باعث کاهش عطسه، آبریزش بینی و خارش می‌شوند. مانند: سیتریزین، لوراتادین، هیدورکسی‌‌زین، دس لوراتادین، فکسوفنادین، لووسیتریزین.
- داروهای ضداحتقان: این داروهای با انقباض عروق خونی موجود در مجاری بینی باعث بهبود تورم و گرفتگی بینی می‌شوند. مانند فنیل‌آفرین، پزودوافدرین، اکسی متازولین.
- داروهای ترکیبی ضداحتقان/آنتی‌هیستامین: همانگونه که از اسمشان پیداست، این داروها تاثیرات داروهای ضداحتقان و آنتی‌هیستامین را همزمان دارند. مانند آنتی‌هیستامین دکونژستانت.
- اسپریهای بینی ضد احتقان: این اسپری‌ها، همانند قرصهای ضداحتقان، به بهبود گرفتگی بینی کمک می‌کند. این اسپری‌ها در بازکردن مجاری بینی از قرصهای ضداحتقان بهتر عمل کرده و عوارض جانبی آنها را نیز ندارند.
- اسپریهای بینی استروئیدی: این اسپری‌ها معمولا اولین انتخاب بیماران هستند و التهاب را کاهش میدهند. البته تنها سه نوع از این اسپری‌ها یعنی بودزوناید، فلوتیکازون و تریامسینولون بدون نسخه پزشک به فروش می‌رسند. همچنین اسپری بینی کرومولین سدیم می‌تواند با جلوگیری از ترشح هیستامین از وقوع رینیت آلرژیک جلوگیری کند.
- قرصهای گیرنده‌های لکوترین: این داروها با جلوگیری از فعالیت بعضی مواد شیمیایی بدن که در واکنشهای آلرژیک موثر واقع می‌شوند به درمان علائم آلرژی کمک می‌کنند.
- قطرههای چشمی: قطرههای چشمی همچون کتوتیفن بدون نیاز به نسخه پزشک به فروش می‌رسند و در درمان سوزش و ریزش اشک از چشمان موثر واقع می‌شوند.
با وجود اینکه تمامی داروهای نام برده شده بدون نسخه هم به فروش می‌رسند، بهتر است برای اینکه مطمئن شوید از داروی مناسبی استفاده میکنید با پزشک خود مشورت کنید. به علاوه، اگر آلرژی زندگی‌تان شما را تحت تاثیر قرار داده و یا منجر به سردرهای شدید، عفونت، مشکل در تنفس و یا سرفههای مکرر شده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
بعضی از آنتی هیستامینها ممکن است شما را خواب آلود کنند. از این رو هنگام مصرف آنها در طول روز، احتیاط‌های لازمه را انجام دهید. البته انواع غیرخواب آور آنها هم موجودند. اگر احساس میکنید برای درمان علائم آلرژی خود باید بیشتر از ۳-۴ روز از این داروها استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
ممکن است، درصورتی که این داروها بر علائم حساسیت‌تان تاثیری نداشته باشد، پزشک متخصص آمپولهای تزریقی مخصوص آلرژی (مانند آمپول بتامتازون)، اسپریهای بینی استروئیدی خاص یا قرصهای زیرزبانی ایمنی درمانی برای شما تجویز کند.
ایمنی درمانی، روش درمانی طولانی مدتی است که به درمان قطعی آلرژی بهاری کمک می‌کند. پزشکان به افرادی که نمی‌توانند به علت عوارض جانبی آنها از قرصهای گفته شده استفاده کنند و یا از آنها اسنفاده کردهاند اما نتیجهای دریافت نکرده‌اند ایمنی درمانی را پیشنهاد می‌کنند.
دو نوع ایمنیدرمانی وجود دارد؛ نوعی از آن تزریقی است و نوع دیگر آن از قرصهای زیر زبانی استفاده می‌کند. در نوع تزریقی آن برای مدت۳ تا ۵ سال دوز اندکی از آلرژن به بدن تزریق می‌شود و با گذر زمان دوز آن بالا می‌رود تا مقاومت بدن نسبت به آن آلرژن خاص را بالا ببرد.
از قرصهای زیرزبانی می‌توان تنها برای تعداد محدودی از آلرژیها استفاده کرد. در این نوع درمان، برای حدود ۳ سال فرد از این قرصهای زیر زبانی استفاده می‌کند. می‌توان مصرف این قرصها را چند ماه قبل از شروع بهار آغاز کرد.
نسبت به دیگر راه‌های درمان آلرژی، این درمان علائم حساسیت بهاری شما را برای مدت طولانیتری بهبود می‌بخشد. با وجود اینکه این درمان برای بعضی از افراد موثر واقع نمیشود، اما در گروهی دیگر از افراد باعث رفع علائم آلرژی حتی برای چند سال می‌شود.
درمان حساسیت فصلی در منزل
شستشوی بینی
تخلیه کردن سینوس‌ها با سرم نمکی یا ترکیبی از آب گرم، یک چهارم قاشق چایخوری نمک و یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین یکی از موثرترین روش‌های خانگی مقابله با حساسیت فصل بهار است. این کار با شستن مخاط اضافی از مجاری بینی در بهبود گرفتگی بینی موثر واقع شده و با تخلیه آلرژن‌ها از سینوس‌ها و مجاری بینی باعث بهبود آلرژی می‌شود. برای اینکار می‌توانید از سرنگ (حواستان باشد که با شدت زیادی پیستون را فشار ندهید) یا قوری نتی استفاده کنید. آب گرمی که در این ترکیب می‌شود باید جوشیده، استریل یا مقطر باشد.
بخور گرفتن
یکی دیگر از روش‌های خانگی درمان حساسیت بهاری است که با بازکردن مجاری بینی، به بهبود علائم آلرژی کمک می‌کند. برای اینکار، کاسهای آب جوش را روی میز قرار دهید. سپس سر خود را بالای کاسه گرفته، سر خود و کاسه را با حولهای بپوشانید و بخار آب را استنشاق کنید.
مصرف مایعات
نوشیدن مایعات به رقیق‌کردن مخاط حلق و بینی کمک کرده و دفع آنها را تسهیل می‌کند. فایده دیگر این کار، تقویت سیستم ایمنی بدن است.
عصاره‌های گیاهی
گیاه بابا آدم جنگلی (سایبان) نیز می‌تواند در درمان علائم آلرژیهای فصلی موثر باشد. طبق تحقیقات انجام شده گیاه باباآدم جنگلی، به خصوص عصارهای به نام Ze 339 که از آن گرفته می‌شود، در درمان علائم آلرژی به خوبی آنتی هیستامینها عمل می‌کند. در طب سنتی نیز استفاده از روغن بنفشه برای درمان حساسیت و احتقان بینی توصیه می‌شود. یک تا دو قطره از این روغن را در سوراخ بینی بچکانید.
به عقیده بعضی، فلاونول کوئرستین که در بسیاری از میوهها، سبزیجات، برگها و دانهها (برای مثال پیاز، سیب و چای سیاه) یافت می‌شود در جلوگیری از ترشح هیستامین موثر واقع می‌شوند.
سخن پایانی
حساسیت فصل بهار، آلرژی رایجی است که هرسال افراد بسیاری را درگیر کرده و کیفیت زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. این آلرژی مختص فصل بهار نیست و با گرده افشانی گیاهان تحریک می‌شود. چرا که با انجام برخی اقدامات پیشگیرانه، کمک گرفتن از داروهای آنتی هیستامینی و درمانهای خانگی می‌تواند آلرژی بهاری را کنترل کرده و یا حتی درمان کرد. در نظر داشته باشید که اگر درمانهای ساده نتیجهای نداشتند، بهتر است که به پزشک مراجعه کرده و به تشخیص آلرژی و درمان تخصصی آن اقدام کنید.
شاید از این موارد هم خوشتان بیاید
نظرات کاربران