نارگیل میوه رسیده درخت نخل کوکوس نوسیفرا (Cocos nucifera) بوده و یکی از مواد غذایی پرکاربرد و ضروری برای میلیون‌ها ساکن جنوب و جنوب شرقی آسیا و جزایر اقیانوس آرام به حساب می‌آید. نارگیل یکی از مورد توجه‌ترین مواد غذایی در آشپزخانه است، زیرا  تقریبا در همه دستور‌های غذای مورد استفاده در این مناطق از جهان، به کار می‌رود.

آن‌چه در این مطلب خواهید خواند:

#خواص نارگیل چیست؟

#خرید نارگیل

#نکاتی درباره آماده‌سازی و کندن پوست نارگیل

#چند روش برای مصرف نارگیل

#نکات مراقبتی مصرف نارگیل

 

کوکوس نوسیفرا به تیره پالماسه ( Palmaceae ) از درختان نخل تعلق دارد. نخل کوکو در آب و هوای گرمسیری به خوبی رشد می‌کند و به خاک مرطوب، ماسه‌ای و خوب زهکشی شده نیاز دارد. از این رو، در مناطق ساحلی شور و غنی نشو و نما می‌کند.

نخل نارگیل درختی بدون شاخه، قائم و بلند است که می‌تواند به ارتفاع صد پا (سی متر) برسد و حدود ۷۵ تا ۱۰۰ سال عمر کند. پس از کاشت حدود چهار تا پنج سال و گاهی در برخی گونه‌ها زمان بیشتری طول می‌کشد تا درخت به بار بنشیند. صد‌ها رقم درخت نارگیل در سراسر مناطق استوایی کاشته شده‌اند که طعم گوشت (مغز) و مزه شیره آن‌ها ممکن است بسته به میزان شوری خاک و فاصله از ساحل و میزان بارندگی و غیره، متفاوت باشد.

در طول یک سال، فقط از یک درخت نارگیل می‌توان بیست تا صدوپنجاه میوه رسیده برداشت کرد. ظاهر میوه نارگیل تقریبا کروی یا بیضوی شکل و ابعاد آن حدود پنج تا ده اینچ (۱۳ تا ۲۶ سانتی‌متر) است. پوسته سخت بیرونی آن سبز کمرنگ است که وقتی نارگیل می‌رسد خشک می‌شود به رنگ خاکستری در می‌آید. ضخامت پوسته حدود یک تا دو اینچ (۲/۵ تا ۵ سانتی‌متر) بوده و از فیبر‌های سخت ساخته شده است. زیر پوسته، یک پوست چوبی قرار دارد که گوشت خوراکی درونی نارگیل (مغز) را در بر می‌گیرد. میوه‌های رسیده تازه برداشت شده در حفره مرکزی که گوشت سفید نارگیل آن را احاطه می‌کند، حاوی مقداری شیره شیرین هستند. پوست، گوشت و شیره این میوه  آنچه را که در بازار به عنوان «نارگیل» شناخته می‌شود، تشکیل می‌دهند.

خواص نارگیل چیست؟

بر خواص نارگیل تاکید بسیاری شده است و این میوه یک ماده غذایی بسیار پر‌کاربرد و ضروری برای بیشتر ساکنان زیر کمربند گرمسیری است. این میوه، کالری، ویتامین و مواد معدنی سرشاری دارد. یک میوه متوسط دارای چهارصد گرم گوشت قابل خوردن و حدود سی تا صدوپنجاه میلی‌لیتر شیره است که می‌تواند تقریبا همه مواد معدنی‌، ویتامین‌ها و انرژی مورد نیاز روزانه یک فرد با جثه متوسط را تامین کند.

اسید چرب مهم موجود در نارگیل اسیدلوریک (یک اسید چرب ۱۲ کربنی) بوده که میزان کلسترول خوب خون HDL را افزایش می‌دهد. HDL یک لیپوپروتئین با چگالی بالا است که با جلوگیری از انسداد رگ‌ها ( آترواسكلروز یا تصلب شریان‌ها)  آثار مفیدی بر عروق کرونر دارد. توصیه پزشکان به بالا بودن HDL در کلسترول کل خون به همین دلیل است.

شیره نارگیل یک نوشیدنی گوارا برای رفع تشنگی تابستانی در مناطق گرمسیری است. این نوشیدنی حاوی قند ساده، الکترولیت‌ها، مواد معدنی، و ترکیبات زیست‌فعال مانند سیتوکینین، و آنزیم‌هایی مانند اسید فسفاتاز، کاتالاز، دهیدروژناز، پراکسیداز، پلیمراز‌ها و غیره است. همگی این آنزیم‌ها به گوارش و سوخت‌و‌ساز کمک می‌کنند.

• روغن نارگیل که از مغز خشک آن استخراج می‌شود، یک عامل نرم‌کننده است. این ماده در آشپزی، به شکل مالش رو پوست سر برای تقویت مو و در داروخانه‌ها و دارو‌‌ها به کار می‌رود.

• برخی مطالعات نشان می‌دهند که سیتوکینین‌های (مانند کینتین و زیاتین ترانس) موجود در شیره نارگیل، آثار ضدپیری، ضدسرطان و ضدلخته شدن خون دارند.
• مغز نارگیل منبعی عالی برای مواد معدنی مانند مس، کلسیم، آهن، منگنر، منیزیم و روی است.
• همچنین نارگیل منبع خوبی برای ویتامین‌های ب-کمپلکس مانند اسیدفولیک، ریبوفلاوین، نیاسین، تیامین و پیریدوکسین است. این ویتامین‌ها ضروری هستند، زیرا بدن برای ذخیره‌سازی آن‌ها به منابع بیرونی نیاز دارد.
• گوشت و شیره نارگیل حاوی مقدار مناسبی پتاسیم هستند. صد گرم گوشت تازه نارگیل حاوی ۳۵۶ میلی‌گرم یا ۷/۵درصد نیاز روزانه پتاسیم است.

 

خرید نارگیل

نارگیل پوست‌کنده و فرآوری‌شده در بسته‌بندی، مغز نارگیل خشک سالم در بسته‌‌بندی‌های وکیوم، شیر نارگیل، خامه نارگیل و پودر نارگیل (خشک‌شده) در بسیاری از فروشگاه‌ها وجود دارد.  

نارگیل میوه‌ای مقاوم است. نارگیل خشک در پوسته را می‌توان ماه‌ها در مکانی خنک، خشک و بدون رطوبت نگهداری کرد. ولی وقتی نارگیل باز می‌شود، گوشت رسیده تازه آن در صورت نگهداری به مدت چند ساعت در فضای باز و دمای اتاق، می‌تواند خیلی سریع فاسد شود. شیره و گوشت نارگیل حاوی قند ساده است که قارچ‌های مهاجم و نیز باکتری‌ها را جذب می‌کند. برای جلوگیری از فاسد شدن مغز باز شده، نارگیل و رنده شده آن باید داخل یخچال نگهداری شوند.

شیر نارگیل به شکل قوطی یا شیر خشک پودری در بازار موجود است. در صورت مصرف به شکل شیر‌خشک، آن را با افزودن آب سرد و با توجه به دستورالعمل روی بسته‌بندی، دوباره به حالت مایع درآورید.

 

نکاتی درباره آماده‌سازی و کندن پوست نارگیل

روش‌‌های عملی مختلفی برای باز کردن میوه نارگیل به شکل کامل وجود دارند. در منزل فقط یک فرد قوی با مهارت کافی برای باز کردن پوسته سخت بیرونی باید این کار را انجام دهد. در صنعت پوسته نارگیل به وسیله ماشین‌های بزرگ جدا می‌شود. در روش خانگی پوسته با استفاده از یک داس تیز، تکه تکه باز می شود، تا پوسته سخت کروی یا بیضوی شکل داخلی نمایان شود. در هند و دیگر کشور‌های آسیایی، این میوه با پوسته سخت محکم به یک سطح سخت کوبیده می‌شود تا بشکند. شیره نارگیل در آشپزی به کار می‌رود یا دور ریخته می‌شود.

در نهایت گوشت سفید نارگیل با استفاده یک کاردک تیز یا چاقو از پوست سخت جدا می‌شود. گوشت نارگیل را می‌توان با استفاده از چاقو یا رنده، قطعه قطعه یا رنده کرد.

چند روش برای مصرف نارگیل

• قطعه‌ها یا لایه‌های بریده شده نارگیل می‌توانند به عنوان میان‌وعده مصرف شوند. مغز آن به روش‌های مختلف می‌تواند خورده شود. در یک دستور آشپزی منحصر‌ به‌‌ فرد متعلق به جنوب هند برش‌های کوچک نارگیل یا رنده آن با برش‌های جک‌فروت، عسل، شکر و موز مخلوط و به عنوان دسر سرو می‌شود.
• پودر نارگیل خوب رنده و خشک‌شده در تهیه انواع غذا‌های خوشمزه در هند و دیگر کشور‌های آسیایی بکار می‌رود. چاشنی نارگیل یک سس غلیظ است که با آسیاب کردن نارگیل رنده‌شده، بادام‌زمینی بو‌داده، فلفل چیلی سبز یا قرمز، دانه خردل، برگ کاری، سیر و نمک تهیه می‌شود و به عنوان سسی برای غذاهایی مانند کیک برنج (ایدلی)، پوری (نان نازک سرخ شده پفکی)، مصرف می‌شود.
• پودر نارگیل خشک‌شده جایگاه ویژه‌ای در غذاهای شیرین خوش‌طعمی مانند بارفی، گرانولا، کیک، کوکی، پای شکلاتی، کاستارد (پودینگ برنج)، در اکثر کشورهای جنوب و شرق آسیا دارد.
• شیره نارگیل تازه با افزودن لیموترش، برگ نعنا، رنده پوست پرتقال، در تهیه نوشیدنی‌های گوارا به کار می‌رود.
• شیر نارگیل رامی‌توان به انواع غذاها افزود. در مناطق زیادی از اندونزی، فیلیپین، هند (کرالا)، مالزی و سریلانکا، سبزیجات، ماهی و کاری غذا‌های دریایی را در شیر نارگیل می‌پزند. در اندونزی، جنوب هند و مالزی، برنج همراه با گیاهان معطر و ادویه در شیر نارگیل بخار‌پز می‌شود (ناسی اودوک) و همراه با کاری گوشت یا مرغ سرو می‌شود.

 

نکات مراقبتی مصرف نارگیل

نارگیل ماده غذایی بسیار سالمی است که می‌توان با اطمینان به عنوان غذا مصرف کرد. تاکنون هیچ نوع واکنش حساسیتی در اثر مصرف نارگیل گزارش نشده است. مغز خوشمزه و شیرین نارگیل نه تنها محبوب است، بلکه به عنوان غذایی بی‌خطر و مغذی برای زنان باردار، نوزادان و افراد بیمار در نظر گرفته می‌شود.