همه چیز پیرامون ویتامین ث و نقش آن در بدن

فواید ویتامین ث چیست؟ این ویتامین چه نقشی در بدن ایفا می‌کند؟ استفاده از کدام منابع غذایی باعث جذب ویتامین ث می‌شود؟ آیا تا به حال این پرسش‌ها برای شما هم پیش آمده است؟ ویتامین ث یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها در تنظیم کارکرد بدن است. ویتامین ث که با عنوان اسکوربیک اسید هم شناخته می‌شود، یک ویتامین قابل حل در آب است که در بسیاری از مواد غذایی طبیعی وجود دارد. ویتامین ث همچنین به برخی مواد غذایی دیگر اضافه شده و به عنوان یک مکمل غذایی نیز در دسترس است. انسان‌ها بر خلاف بسیاری از حیوانات قادر به تولید ویتامین ث در داخل بدن خود نیستند، برای همین ویتامین ث یکی از اجزای کلیدی رژیم غذایی آن‌هاست. در این مطلب به جنبه‌های مختلف فواید ویتامین ث می‌پردازیم. 

فهرست مطالب 

• فواید ویتامین ث چیست

• نیاز روزانه بدن به ویتامین ث چقدر است

• چه افرادی با خطر کمبود ویتامین ث مواجه هستند

• منابع ویتامین ث

• عوارض کمبود ویتامین ث

• فواید ویتامین ث برای سیستم ایمنی بدن

• ویتامین ث برای کرونا

• پرسش‌های رایج

  • بهترین زمان مصرف قرص جوشان ویتامین ث چه زمانی است؟

  • یک لیوان آب پرتقال چقدر ویتامین ث دارد؟

  • آیا ویتامین ث به پیشگیری از کرونا کمک می‌کند؟

فواید ویتامین ث چیست

همان طور که اشاره شد ویتامین ث یک ویتامین قابل حل در آب است. ویتامین ث برای جذب و بایوسنتز کلاژن (collagen)، ال‌-کارنیتین (L-carnitine) و برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی در بدن انسان لازم است. همچنین ویتامین ث در فرایند جذب پروتئین نیز نقش دارد. کلاژن یکی از اجزای کلیدی در بافت‌های اتصالی مثل مفاصل و ماهیچه‌هاست و نقشی حیاتی در بهبود زخم ایفا می‌کند. 
همچنین ویتامین ث یک آنتی‌اکسیدان فیزیولوژیک مهم است و ثابت شده که در تولید آنتی‌اکسیدان‌های دیگر در بدن نقش دارد. تحقیقات مداومی که توسط دانشمندان در جریان هستند نشان می‌دهند که ویتامین ث با محدود کردن عوارض مضر رادیکال‌های آزاد از طریق فعالیت آنتی‌اکسیدانی که دارد، می‌تواند در پیشگیری یا به تاخیر انداختن پیشرفت برخی از سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های دیگری موثر باشد که در آن‌ها استرس اکسیدساز نقش مهمی ایفا می‌کند. براساس آمارهای تحقیقاتی، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین ث در پیشگیری از سرطان روده بزرگ بسیار موثر است. 

علاوه بر کارکردهای بایوسنتزی و آنتی‌اکسیدانی، ویتامین ث با جذب آهن مواد غذایی گیاهی (Nonheme Iron) در بدن، نقشی مهم در کارکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند.

نیاز روزانه بدن به ویتامین ث چقدر است

ویتامین ث نقش بسیار مهمی در تنظیم کارکردهای بدن ایفا می‌کند و نیاز روزانه بدن به ویتامین ث با توجه به سن و جنسیت فرد مشخص می‌شود. نیاز روزانه بدن انسان به ویتامین ث بر پایه کارکردهای شناخته شده فیزیولوژیک و آنتی‌اکسیدانی آن در سلول‌های خونی سفید مشخص می‌شود.

بر این اساس، میزان استفاده از ویتامین ث که توسط متخصصین توصیه شده، مصرف روزانه ۹۰ میلی‌گرم برای مردان و ۷۵ میلی‌گرم برای زنان بالای ۱۹ سال است.

همچنین افرادی که سیگار می‌کشند روزانه ۳۵ میلی‌گرم بیشتر از افراد غیرسیگاری به ویتامین ث نیاز دارند. 

چه افرادی با خطر کمبود ویتامین ث مواجه هستند

کمبود ویتامین ث زمانی اتفاق می‌افتد که مصرف و جذب روزانه ویتامین ث کمتر از میزان توصیه شده مصرف آن باشد. به این ترتیب افراد از فواید ویتامین ث محروم می‌شوند. گروه‌های زیر بیشتر از سایر افراد جامعه با خطر دریافت ناکافی و کمبود ویتامین ث روبه‌رو هستند.

• سیگاری‌ها و کسانی که با آن‌ها زندگی می‌کنند

مطالعات نشان می‌دهد که سیگاری‌ها دارای سطح ویتامین ث پایین‌تری نسبت به افراد غیرسیگاری هستند و این مورد تا حدی به افزایش استرس اکسیدانی در این افراد ارتباط دارد. به همین دلیل به افراد سیگاری توصیه می‌شود که روزانه ۳۵ میلی‌گرم بیشتر از میزان توصیه شده ویتامین ث مصرف کنند.

همچنین قرار گرفتن در محلی که دیگران در آن سیگار می‌کشند، باعث کاهش سطح ویتامین ث در بدن می‌شود. از آنجایی که مشخص نیست این افراد به چه مقدار ویتامین ث روزانه بیشتری احتیاج دارند، به آن‌ها توصیه می‌شود مصرف میزان پیشنهادی روزانه و اهمیت ویتامین ث را جدی بگیرند.

به طور کلی، ترک سیگار مهم‌ترین گام برای سلامتی و داشتن سبک زندگی سالم است. به همین دلیل در این مطلب بهترین راه ترک سیگار را برای‌تان آماده کرده‌ایم. 

• بچه‌هایی که شیر خشک یا شیر جوشانده خورده‌اند

بیشتر بچه‌ها با شیر مادر یا با شیر خشک‌هایی با فرمول مخصوص کودک تغذیه می‌شوند. در هر دوی این مواد مقادیر کافی ویتامین ث وجود دارد. اما این مقدار بسیار کمتر از ویتامین ث موجود در شیر مادر است. 

به دلایل زیادی تغذیه کودک با شیر خشک یا شیر جوشانده گاوی توصیه نمی‌شود. از جمله این دلایل می‌توان گفت که تغذیه کودک با شیر مادر یا شیر گاو، منجر به کمبود ویتامین ث می‌شود. زیرا شیر گاو مقدار بسیار کمی ویتامین ث دارد و حرارت نیز باعث از بین رفتن ویتامین ث می‌شود. این در حالی است که شیر مادر همه فواید ویتامین ث را در خود دارد.

• افرادی که تنوع غذایی کمی دارند

اگر چه میوه‌ها و سبزیجات از منابع غنی ویتامین ث محسوب می‌شوند، بسیاری از مواد غذایی دیگر مقدار ناچیزی از این ویتامین را دارا هستند. بنابراین با استفاده از یک رژیم غذایی متنوع، بیشتر افراد می‌توانند به میزان توصیه شده ویتامین ث دسترسی داشته باشند. به این ترتیب افرادی که تنوع غذایی محدودی دارند، از جمله برخی از سالمندان، افراد نیازمندی که خودشان غذا به دست می‌آورند، افرادی که الکل یا مواد مخدر مصرف می‌کنند، افراد بدغذا، افرادی که بیماری روانی دارند و گاهی کودکان، ممکن است ویتامین ث کافی دریافت نکنند. 

• افرادی که در جذب مشکل دارند

بعضی از حالت‌های پزشکی باعث کاهش جذب ویتامین ث یا افزایش نیاز بدن به آن می‌شوند. افرادی که سو جذب روده‌ای یا سو هاضمه دارند و برخی از بیماران سرطانی ممکن است بیشتر در خطر کمبود ویتامین ث قرار بگیرند. این افراد به سختی می‌توانند از فواید ویتامین ث بهره‌مند شوند. 

منابع ویتامین ث

دریافت ویتامین ث با مصرف منابع غذایی گوناگون ممکن می‌شود. همچنین انواع مکمل‌های رژیمی حاوی ویتامین ث نیز وجود دارند. افرادی که رژیم غذایی محدودی دارند یا به هر دلیلی با مشکل کمبود ویتامین ث مواجه هستند می‌توانند با استفاده از این مکمل‌ها ویتامین ث مورد نیاز روزانه بدن خود را جذب کنند.  

• مواد غذایی حاوی ویتامین ث

میوه‌ها و سبزیجات بهترین منابع ویتامین ث هستند. مرکبات، گوجه‌ها، و سیب‌زمینی اصلی‌ترین تامین کنندگان ویتامین ث در رژیم غذایی مردم امریکا محسوب می شوند. از مواد غذایی دیگری که منابع خوبی از ویتامین ث به حساب می‌آیند می‌توان به فلفل‌های قرمز و سبز، کیوی، بروکلی، توت‌فرنگی و طالبی اشاره کرد.

با استفاده از این مواد می‌توان فواید ویتامین ث را در بدن دریافت کرد. ذخیره ویتامین ث در مواد غذایی ممکن است با نگهداری بلند مدت و یا با پختن آن‌ها کاهش پیدا کند، چرا که اسکوربیک اسید قابل حل در آب بوده و با حرارت از بین می‌رود. خوشبختانه بسیاری از مواد غذایی منبع ویتامین ث اغلب به صورت خام مصرف می‌شوند.

• مکمل‌های غذایی ویتامین ث

مکمل‌های غذایی حاوی ویتامین ث به صورت سنتی به صورت اسکوربیک اسید تولید می‌شوند. اسکوربیک اسید آن‌ها اغلب به همان اندازه‌ای است که در منابع طبیعی مثل آب پرتقال یا بروکلی می‌توان آن را جذب کرد.

انواع دیگر مکمل‌های ویتامین ث شامل سدیم اسکوربات (Sodium Ascorbate)، کلسیم اسکوربات و مواد معدنی دیگر همراه با اسکوربات، اسکوربیک اسید همراه با بیوفلاونوئیدها و محصولات ترکیبی مثل Ester-C می‌شود. با استفاده از این مکمل‌ها امکان جذب فواید ویتامین ث در بدن افزایش پیدا می‌کند.

در استفاده از مکمل‌ها حتما توجه داشته باشید که ساخت شرکت‌های دارویی معتبر داخلی یا خارجی باشند و هر مکملی را استفاده نکنید. 

عوارض کمبود ویتامین ث

کمبود ویتامین ث در بدن منجر به بیماری اسکوروی (Scurvy) یا اسکوربوت می‌شود. دوره زمانی پیشرفت اسکوروی بسته به ذخیره ویتامین ث در بدن فرد می‌تواند متفاوت باشد، اما نشانه‌های بیماری ممکن است ظرف یک ماه مصرف نکردن یا مصرف ناکافی ویتامین ث بروز کند. نشانه‌های ابتدایی می‌تواند شامل خستگی، بی‌قراری و تورم لثه‌ها باشد.

در صورتی که کمبود ویتامین ث ادامه پیدا کند، کلاژن کم شده و بافت‌های اتصالی بدن تضعیف می‌شود. این موضوع باعث ایجاد لکه‌های قرمز، کبودی، خونریزی‌های زیر پوستی، درد مفاصل، ترمیم نشدن زخم‌ها، ضخیم شدن پوست و مشکلاتی در مو خواهد شد.

نشانه‌های دیگر اسکوروی شامل افسردگی و تورم، خونریزی لثه‌ها و از دست دادن دندان‌ها، به خاطر آسیب بافت لثه است. 

فواید ویتامین ث برای سیستم ایمنی بدن

ویتامین ث به شکل‌های گوناگونی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن باعث کاهش تورم و التهاب در بدن می‌شود که این مساله می‌تواند کارکرد ایمنی بدن را افزایش دهد. از دیگر فواید ویتامین ث باید به حفظ سلامت پوست اشاره کرد.

ویتامین ث با افزایش تولید کلاژن به پوست کمک می‌کند تا مثل یک سپر در مقابل ورود ترکیب‌های آسیب‌زا به بدن قرار بگیرد. این ویتامین پرکار، به بهبود زخم‌ها نیز کمک کرده و قدرت بهبودیافتن پوست پس از جراحات را افزایش می‌دهد.

به غیر از موارد گفته شده، ویتامین ث در تولید و افزایش کارایی بسیاری از سلول‌های ایمنی بدن نقش مهمی دارد. نتایج مطالعه‌ای پیرامون تاثیر ویتامین ث بر سرماخوردگی عادی نشان می‌دهد ویتامین ث شانس ابتلای افراد به سرماخوردگی را کاهش نمی‌دهد، بلکه به آن‌ها در بهبود یافتن از این بیماری کمک می‌کند. 

ویتامین ث برای کرونا

مقاله‌ای منتشره شده در ژورنال چینی بیماری‌های مسری اشاره می‌کند که مرکز پزشکی شانگهای استفاده از دوزهای بسیار بالای ویتامین ث برای درمان بیماران کووید-۱۹ یا کرونایی را آزمایش کرده و دوزهای بسیار بالای ویتامین ث برای بهبود کارکرد ریه توصیه می‌کند. این کار به بیمار کرونایی کمک کند تا به تجهیزات مکانیکی و سیستم‌های تنفسی نیازی نداشته باشد.

تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که دوزهای خوراکی و IV ویتامین ث می‌تواند به افرادی که در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند کمک کند تا زودتر از این بخش خارج شوند. همچنین محققان چینی تحقیقاتی را برای بررسی بیشتر تاثیر ویتامین ث در درمان بیماران کرونایی شروع کرده‌اند.

مهم‌ترین نکته این است که شما می‌توانید با خوردن انواع ویتامین‌های لازم و ضروری برای بدن، سیستم ایمنی را تقویت کرده و با ویروس کرونا مقابله کنید. با خواندن این مقاله درباره تقویت سیستم ایمنی بدن در دوران کرونا و نقش ویتامین ث در پیشگیری از این بیماری بیشتر بدانید.

به هر ترتیب بهتر است توجه داشته باشیم که استفاده از ویتامین ث هنوز بخشی استاندارد از برنامه درمانی کرونا نیست، چرا که همچنان مدارک کافی در این زمینه وجود ندارد. اگر چه دوزهای بسیار بالای IV ویتامین ث در بیماران کرونایی مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا تاثیر آن در بهبود ریه بیماران کرونایی بررسی شود، هیچ مدرکی وجود ندارد که دوزهای بسیار بالای خوراکی ویتامین ث بتواند به درمان این بیماری کمکی کند. 

پرسش‌های رایج

بهترین زمان مصرف قرص جوشان ویتامین ث چه زمانی است؟

ویتامین ث یکی از ویتامین‌های قابل حل در آب است. این نوع از ویتامین‌ها با معده خالی بهتر در بدن جذب می‌شوند. با این حساب می‌توان گفت بهترین زمان مصرف قرص جوشان ویتامین c و انواع دیگر مکمل غذایی ویتامین ث، هنگام صبح و نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه قبل از وعده غذایی است. اگر می‌خواهید در زمان دیگری ویتامین ث مورد نیاز بدن خود را دریافت کنید، مطمئن شوید فاصله خوبی با وعده غذایی شما دارد. به این ترتیب امکان جذب بهینه ویتامین ث و استفاده از فواید ویتامین ث ممکن می‌شود. 

یک لیوان آب پرتقال چقدر ویتامین ث دارد؟

مرکبات و به ویژه پرتقال از اصلی‌ترین منابع ویتامین ث محسوب می‌شود. هر یک فنجان آب پرتقال حاوی ۹۶ میلی‌گرم ویتامین ث است که این میزان ۱۰۶ درصد نیاز روزانه بدن به ویتامین ث را تامین می‌کند. همچنین در هر صد گرم پرتقال حدود ۵۳ میلی‌گرم ویتامین ث وجود دارد. مصرف روزانه یک لیوان آب پرتقال می‌تواند نیاز روزانه بدن به ویتامین ث را کاملا تامین نماید. 

آیا ویتامین ث به پیشگیری از کرونا کمک می‌کند؟

یکی از کارکردهای اصلی ویتامین ث بهبود سیستم ایمنی بدن است. با بهبود سیستم ایمنی بدن احتمال آلودگی به انواع ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا کاهش پیدا می‌کند. با این حال مدرک مستدلی از تاثیر ویتامین ث بر پیشگیری یا بهبود کرونا در دست نیست. 

سخن پایانی

در این مطالب نکاتی در خصوص فواید ویتامین ث برای بدن را بیان کردیم. ویتامین ث یکی از ویتامین‌های مهم و از موادی است که نقش‌های مهمی در بدن ایفا می‌کند. این ویتامین نقش بسیار مهمی در تولید بسیاری از سلول‌های سفید خونی دارد که وظیفه ایمنی بدن را بر عهده دارند. علاوه بر این، ویتامین ث در تولید بسیاری از مواد تاثیرگذار در سلامت بدن نقش دارد. به خاطر نقشی که دوزهای بسیار بالای ویتامین ث در کاهش التهاب دارند، از دوز بالای این ویتامین برای آزمایش بهبود التهاب ریه بیماران کرونایی استفاده می‌شود. از آنجایی‌که ویتامین ث یکی از مهمترین ویتامین‌ها در زمینه تقویت سیستم ایمنی بدن است، بهتر است به نیاز روزانه بدن به ویتامین ث توجه کنیم. اما نکته‌ای که باید در خاطر داشت این است که مصرف بیش از حد ویتامین ث هم منجر به دفع آن می‌شود و نباید در مصرف این ویتامین زیاده‌روی کنید.