داروی دیابت نوع دو چیست؟!
زمان خواندن ۱۱ دقیقه سهشنبه ۱۳ مهر ۱۴۰۰ ۱۹:۵۱
یکی از انواع دیابت، دیابت نوع دو است و بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم، با نقص عملکرد هورمون انسولین رو به رو هستند. این اتفاق باعث میشود که سطح خون بدن بیمار بالا برود و مشکلاتی برای سلامتی او ایجاد کند. در ادامه این مطلب درباره دیابت نوع ۲ بیشتر مینویسیم.
فهرست مطالب
تفاوت دیابت نوع یک و دیابت نوع دو
هرچند که هر دو نوع بیماری دیابت نوع یک و دیابت نوع دو، از خانواده دیابت هستند، اما تفاوتهایی مهمی دارند که در روند درمان و زندگی با آنها موثر خواهند بود.
دیابت نوع یک نوعی بیماری خود ایمنی به حساب میآید که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس (لوزالمعده) حمله میکند. پانکراس مسئول تولید هورمون انسولین در بدن است. با از بین رفتن این سلولها در بدن روند تولید انسولین متوقف شده و افراد مبتلا به دیابت نوع یک نیاز به تزریق انسولین برای کنترل قند خون خود دارند.
در دیابت نوع دو، بدن افراد قادر به استفاده صحیح و موثر از انسولین نیست. این موضوع به مرور زمان سبب میشود تا بر سلولهای پانکراس برای تولید انسولین بیشتر فشار وارد شده و روند تولید انسولین موقف شود. در این مطلب از وبسایت سبک زندگی میتوانید درباره تشخیص و درمان دیابت نوع یک به طور مفصل بخوانید. همچنین برای شناخت بیشتر درباره بیماری دیابت نوع دو، تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.
علائم دیابت نوع دو
در دیابت نوع دو بدن قادر به استفاده درست از انسولین برای انتقال گلوکز از خون به سلولها نیست. این موضوع سبب تجمع بیش از حد قند در خون و یافتن منابع جایگزین برای تامین انرژی توسط سلولها میشود.
علائم دیابت نوع دو به آرامی در بدن ایجاد میشوند به طوری که ابتدا بسیار خفیف بوده و معمولا قابل تشخیص نخواهند بود تا اینکه به مرور زمان خود را نشان میدهند. علائم اولیه شامل موارد زیر هستند:
- حس گرسنگی مداوم
- کمبود انرژی
- خستگی
- کاهش وزن
- احساس تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- خشکی دهان
- خارش پوست
- تاری دید
به مرور زمان و با پیشرفت بیماری در بدن علائم شدیدتر شده و بیشتر خود را نشان میدهند. اگر قند خون برای زمان زیادی بالا باشد و اقدامی برای کنترل آن صورت نگیرد شاهد علائم خطرناکتری مثل عفونت، ایجاد زخم و بهبود نیافتن آنها، ایجاد لکههای تیره روی پوست که به عنوان آکانتوز نیگریکانس شناخته میشوند، دردپا، نوروپاتی و احساس بی حسی در اندامها خواهید بود.
در صورتی که دو یا چند مورد از علائم ذکر شده را در خود مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. درمان نکردن به موقع دیابت میتواند زندگی شما را در معرض خطر قرار دهد.
علل ابتلا به دیابت نوع دو
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس (لوزالمعده) تولید شده و هنگام غذا خوردن آزاد میشود. انسولین در انتقال قند از جریان خون به سلولها برای مصرف و تولید انرژی نقش دارد.
بدن افرادی که به بیماری دیابت نوع دو مبتلا هستند نسبت به انسولین مقاوم شده و دیگر امکان استفاده موثر از این هورمون را نخواهند داشت. این موضوع سبب میشود تا پانکراس برای تولید انسولین بیشتر فعالیت کند. با گذشت زمان سلولهای پانکراس آسیب دیده و در نهایت ممکن است توانایی تولید انسولین را نیز از دست بدهد.
کمبود انسولین موجب تجمع قند در خون خواهد شد که این موضوع سبب کمبود انرژی در سلولها و آسیب به بافتهای بدن میشود. مشکلات ژنتیکی، چاقی و برخی دیگر از محرکها سبب ایجاد مقاومت به انسولین و ابتلا به این نوع دیابت خواهند شد.
درمان طبیعی دیابت نوع دو
دیابت نوع دو بیماری است که به راحتی قابل کنترل بوده و میتوان به صورت کاملا طبیعی با آن زندگی کرد. بهترین و موثرترین درمان این نوع دیابت اصلاح سبک زندگی و پیروی از رژیم غذایی دیابت میتواند به شما در این امر یاری کند. همچنین شما باید به طور مداوم میزان قند خون را اندازه بگیرید تا بتوانید آن را کنترل کرده و در سطح ثابت نگه دارید.
اصول تغذیه سالم را رعایت کنید و مصرف غذاهایی غنی از فیبر و دارای کربوهیدراتهای سالم را در رژیم غذایی خود بگنجانید. خوردن میوهها، سبزیجات و غلات کامل به ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون کمک میکند.
زمان مصرف مواد غذایی بسیار مهم است؛ برای اینکه همواره سطح قند خون خود را در حالت پایداری نگه دارید باید در فواصل زمانی مشخص و به طور ثابت میان وعده و وعدههای اصلی خود را میل کنید.
دیگر فاکتور مهم مقدار غذایی است که میخورید. سعی کنید به میزان نیاز غذا بخورید و از پرخوری شدیدا پرهیز کنید چرا که موجب بالا رفتن بیش از حد نیاز قند خون خواهد شد.
درمان دارویی دیابت نوع دو
در صورتی که موارد گفته شده در بخش پیش به تنهایی برای کنترل بیماری کافی نباشند، شما نیاز به مصرف دارو خواهید داشت. برخی از این داروها عبارتند از:
- متفورمین: این دارو سطح قند خون را کاهش داده و نحوه پاسخ بدن به انسولین را بهبود میبخشد. این داروی مرجع برای اکثر افراد مبتلا به دیابت استفاده میشود.
- سولفونیل اوره: این داروی خوراکی به بدن در تولید انسولین بیشتر کمک میکند.
- مگلیتینیدها: این دسته از داروها با تحریک پانکراس در کوتاه مدت و به سرعت باعث آزاد سازی انسولین بیشتری میشوند.
- تیازولیدیندیونها: این نوع داروها مقاومت به انسولین را کاهش داده و حساسیت بدن را نسبت به این هورمون بالا میبرند.
- مهارکنندههای دیپپتیدیل پپتیداز -۴: این داروها به کاهش سطح قند خون کمک میکنند.
- آگونیستهای گیرنده پپتید -۱ (GLP-۱) مانند گلوکاگون: این داروها با کند کردن روند هضم باعث بهبود سطح قند خون و ثبات آن میشوند.
- مهارکنندههای سدیم-گلوکز cotransporter-2 ) SGLT2) : این دسته از داروها به کلیهها کمک میکنند تا گلوکز را از خون جذب کرده و از طریق ادرار دفع کند.
واکنش بدن هر کدام افراد مبتلا به دیابت به هر نوع از این داروها متفاوت است و باید با مشورت پزشک و با توجه به وضعیت بیماری بهترین ترکیب انتخاب شود. در صورتی که بدن شما قادر به تولید انسولین کافی نباشد ممکن است به تزریق مستقیم این هورمون نیاز داشته باشید. نوع تزریق نیز بسته به شرایط بیمار متفاوت است و میتواند به صورت یکبار در شبانه روز یا چند بار باشد.
درمان سنتی دیابت نوع دو
در کنار درمانهای دارویی و اصلاح سبک زندگی برخی از گیاهان و مواد دارویی موجود در طب سنتی به عنوان درمان مکمل میتوانند بر کاهش و تثبیت قند خون تاثیر گذار باشند. به یاد داشته باشید که درمانهای سنتی به عنوان یک درمان مستقل نمیتوانند مورد استفاده قرار بگیرند و باید به عنوان تسکین دهنده علائم از آنها استفاده شود. درباره امکان درمان دیابت با گیاهان دارویی، به وبسایت سبک زندگی سر بزنید.
- آلوئهورا: تحقیقات نشان میدهد آلوئهورا در درمان علائم دیابت موثر است. همچنین این گیاه در محافظت و ترمیم سلولهای بتای پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند، نقش دارد.
- دارچین: این ادویه معطر از پوست درختی خاص به دست میآید. دارچین دارای طعم شیرینی است که میتواند در شیرینیجات و دیگر غذاها جای قند را بگیرد. همچنین دارچین میتواند به بهبود سطح قند خون و ثابت نگه داشتن آن کمک کند.
- خربزه تلخ: این میوه که دارای خواص دارویی بسیار زیادی است در بهبود علائم دیابت موثر است.
- خار مریم یا مارتیغال: این گیاه که دارای خواص ضد التهابی است برای افراد دیابتی مفید خواهد بود. عصاره گیاه خار مریم ترکیبی با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که میتواند در کاهش علائم دیابت موثر واقع شود.
- دانه گیاه شنبلیله: این دانه حاوی الیاف و مواد شیمیایی است که به کاهش هضم کربوهیدراتها و شکر کمک میکند. همچنین برخی از شواهد نشان میدهد مصرف دانه شنبلیله به افزایش سطح انسولین و کاهش سطح کلسترول کمک میکند.
- زنجبیل: تحقیقاتی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که زنجبیل به کاهش قند خون کمک میکند. همچنین زنجبیل در بهبود مقاومت بدن به انسولین نیز موثر است. از این گیاه میتوان در چای، نوشیدنی و غذا استفاده نمود.
عوامل افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو
هر چند دلایل دقیق ابتلا به دیابت هنوز به طور کامل مشخص نیست اما عوامل خاصی هستند که میتوانند خطر را در این زمینه بیشتر کنند. این عوامل به دو دسته قابل کنترل و غیر قابل کنترل تقسیم میشوند. برخی از عوامل غیر قابل کنترل شامل موارد زیر است:
- داشتن سابقه خانوادگی در اقوام درجه یک و دو
- دیابت نوع دو در هر سنی رخ میدهد اما با افزایش سن خطر این بیماری افزایش مییابد. افراد مستعد در سن ۴۵ سال و بعد از آن در شرایط بسیار ویژهای قرار خواهند گرفت.
- زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
- برخی از نژادها به دلیل داشتن ویژگیهای ژنتیکی خاص ممکن است درصد ابتلای بالاتری را تجربه کنند.
عوامل قابل کنترل که میتوان با شناخت آنها خطر دیابت را کاهش داد عبارتنداز:
- اضافه وزن و چاقی به معنی داشتن بافت چربی بیشتر است که این موضوع سبب افزایش میزان مقاومت به انسولین میشود. این چربی به خصوص در ناحیه شکم خطر بیشتری نسبت به دیگر نواحی بدن دارد.
- کم تحرکی و عدم فعالیت یکی دیگر از عوامل افزایش خطر است. ورزش و فعالیت منظم باعث میشود سلولها به انرژی نیاز داشته و گلوکز مصرف نمایند. همچنین این موضوع سبب میشود واکنش بدن به انسولین بهبود یابد.
- خوردن مقدار زیاد غذا و وعدههای نامنظم غذایی باعث برهم خوردن تعادل سطح قند خون میشود.
پیشگیری از دیابت نوع دو
همانطور که پیشتر گفتیم برخی از موضوعاتی که سبب ایجاد این بیماری میشوند مانند ژنتیک از دست انسان خارج بوده و نمیتوان در این زمینهها اقدامی کرد. با این حال تغییر سبک زندگی میتواند سبب کاهش خطر و به تاخیر افتادن ابتلا به دیابت نوع دو شود. این اقدامات همچنین کمک میکنند تا فرد دچار عوارض شدید دیابت نشده و به حالت خفیفی دچار شود که اغلب مشکلات زیادی ایجاد نمیکند.
- رژیم غذایی: در رژیم خود باید استفاده از قند و کربوهیدراتهای تصفیه شده را محدود کرده و غلات کامل و با فیبر بالا را جایگزین آنها کنید. با مصرف مواد گوشتی با چربی حداقل مثل مرغ، ماهی و گوشت بدون چربی پروتئین خود را تامین کنید. بدن شما برای حفظ سلامت قلب و دیگر اندامها به اسیدهای چرب امگا ۳ و چربیهای اشباع نشده نیاز دارد که میتوانید از طریق مصرف ماهی آنها را تامین نمایید. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید میزان مصرف غذا است. همیشه سعی کنید به اندازه نیاز غذا بخورید و از پرخوری پرهیز کنید.
- ورزش: یکی از پیامدهای اصلی عدم تحرک بیماری دیابت است. سعی کنید هر روز حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. همچنین در هنگام کار یا تماشای تلویزیون پس از چند دقیقه ثابت نشستن کمی بدن خود را تکان داده و چند حرکت اضافه نیز انجام دهید.
- مدیریت وزن: افراد دارای اضافه وزن به شدت مستعد ابتلا به دیابت هستند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش روزانه به شما کمک میکند تا بتوانید به طور موثر وزن خود را کنترل کنید. در صورتی که این روشها موثر نباشد باید با مشورت پزشک راهکارهای دیگری را برای کاهش وزن در پیش بگیرید.
پرسشهای رایج
آیا دیابت نوع دو ارثی است؟
یکی از عوامل افزایش خطر ابتلا به دیابت وجود این بیماری در بستگان درجه ۱ و ۲ است. افرادی که یکی از پدر، مادر، خواهر یا برادر آنها به دیابت مبتلا است باید قند خون خود را زیر نظر داشته و به صورت منظم زیر نظر پزشک باشند.
تفاوت دیابت نوع اول و دوم چیست؟
سلولهای پانکراس (لوزالمعده) مسئول تولید هورمون انسولین در بدن هستند. در دیابت نوع یک سیستم ایمنی بدن فرد به این سلولها حمله کرده و آنها را از بین میبرد. این روند موجب توقف تولید انسولین میشود.
در دیابت نوع دو بدن فرد بیمار نسبت به انسولین تولید شده مقاومت از خود نشان داده و این هورمون به درستی اثر نخواهد کرد. برای جبران این موضوع پانکراس مجبور است تا انسولین بیشتری تولید کند که این موضوع سبب ایجاد فشار بیشتر بر این عضو شده و به مرور باعث از کار افتادن آن میشود.
سن ابتلا به دیابت نوع ۲ چه سنی است؟
سن خاصی برای ابتلا به دیابت نوع دو وجود ندارد اما با افزایش سن و ورود به دهه ۴۰ و ۵۰ سالگی زندگی خطر ابتلا به این بیماری به مقدار زیادی افزایش مییابد.
دیابت نوع ۲ چه علائمی دارد؟
در برخی افراد دیابت تا به مرحله حاد نرسد هیچ علامتی ندارد و در برخی دیگر علائم زیر به صورت شدید یا خفیف ظاهر میشود:
- حس گرسنگی مداوم
- کمبود انرژی
- خستگی
- کاهش وزن
- احساس تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- خشکی دهان
- خارش پوست
- تاری دید
سخن پایانی
مدیریت بیماری دیابت نوع دو از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. هرچند که پزشک، درمان و دارو نقش خود را دارند اما یک زندگی با کیفیت و طبیعی در کنار دیابت تا حد زیادی به اقدامات و رفتار فرد بیمار بستگی دارد. همواره سطح قند خون خود را اندازه بگیرید و به طور منظم آن را بررسی نمایید تا متوجه تغییرات در شرایط خود شوید. رژیم غذایی خود را از فست فود و غذاهای فرآوری شده به سمت غذاهای سالم، میوه و سبزیجات تغییر دهید. در طول روز همواره سعی کنید فعالیت بدنی هر چند به میزان کم داشته باشید تا بیتحرکی خود را از بین ببرید. به خاطر داشته باشید که اگر سطح قند خون شما در محدوده کنترل شده باشد نه تنها به عوارض شدید دیابت دچار نخواهید شد بلکه تا پایان عمر یک زندگی طبیعی و سالم خواهید داشت.
نظرات کاربران